شناسهٔ خبر: 56134816 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه آفتاب یزد | لینک خبر

آفتاب یزد ۲۱ سال پس از حوادث تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در آمریکا در گفتگویی تحلیلی - تفصیلی با محمدعلی بصیری، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان این حادثه را از فاصله‌ای دور بررسی می‌کند:

«۱۱سپتامبر» آمریکا را ۲۰ سال بیمه کرد!

>‭ ‬در‭ ‬جنگ‭ ‬ها،‭ ‬بحران‭ ‬ها،‭ ‬رویدادهای‭ ‬تلخ‭ ‬و‭ ‬انقلاب‌ها‭ ‬اصولاً‭ ‬ملت‌ها‭ ‬بازنده‌اند>‭ ‬‮«‬11سپتامبر‮»‬‭ ‬دیگر‭ ‬تاثیر‭ ‬رسانه‌ای‭ ‬ندارد‭!‬

صاحب‌خبر -

آفتاب‭ ‬یزد‭ - ‬رضا‭ ‬بردستانی‭:‬‭ ‬یک‭ ‬استاد‭ ‬روابط‭ ‬بین‌الملل‭ ‬دانشگاه‭ ‬ضمن‭ ‬چند‭ ‬بعدی‭ ‬خواندن‭ ‬حادثه‌ی‭ ‬یازدهم‭ ‬سپتامبر‭ ‬به‭ ‬آفتاب‭ ‬یزد‭ ‬گفت‭: ‬حتی‭ ‬اگر‭ ‬حادثه‌ی‭ ‬یازدهم‭ ‬سپتامبر‭ ‬را‭ ‬یک‭ ‬حادثه‌ی‭ ‬صرفاً‭ ‬تروریستی،‭ ‬پیچیده،‭ ‬برنامه‭ ‬ریزی‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬مهم‭ ‬ارزیابی‭ ‬کنیم؛‭ ‬ایالات‭ ‬متحده‌ی‭ ‬آمریکا‭ ‬و‭ ‬متحدانش‭ ‬تا‭ ‬توانستند‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬حادثه‭ ‬برای‭ ‬رسیدن‭ ‬به‭ ‬اهداف‭ ‬کوتاه‭ ‬مدت،‭ ‬میان‭ ‬مدت‭ ‬و‭ ‬بلند‭ ‬مدت‭ ‬خود‭ ‬در‭ ‬اقصی‭ ‬نقاط‭ ‬جهان‭ ‬بهره‌برداری‭ ‬کردند‭. ‬

محمدعلی‭ ‬بصیری،‭ ‬استاد‭ ‬دانشگاه‭ ‬اصفهان‭ ‬می‌افزاید‭: ‬قدرت‌های‭ ‬بزرگ،‭ ‬آنقدر‭ ‬گزینه‭ ‬برای‭ ‬هر‭ ‬موضوعی‭ ‬طراحی‭ ‬می‌کنند‭ ‬که‭ ‬جای‭ ‬هیچ‭ ‬اگر‭ ‬و‭ ‬امایی‭ ‬باقی‭ ‬نگذارند‭! ‬

وی‭ ‬تاکید‭ ‬می‌کند‭: ‬آن‌ها‭ ‬به‭ ‬اهداف‭ ‬و‭ ‬برنامه‌های‭ ‬خود‭ ‬می‌اندیشند‭ ‬و‭ ‬برای‭ ‬رسیدن‭ ‬به‭ ‬هر‭ ‬هدفی،‭ ‬حتی‭ ‬حاضر‭ ‬هستند‭ ‬از‭ ‬جان‭ ‬و‭ ‬مال‭ ‬و‭ ‬روح‭ ‬و‭ ‬روانِ‭ ‬نه‭ ‬تنها‭ ‬دیگر‭ ‬ملت‌ها‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬مردم‭ ‬خود‭ ‬نیز‭ ‬مایه‭ ‬بگذارند‭ ‬کما‭ ‬این‭ ‬که‭ ‬الان‭ ‬و‭ ‬بعد‭ ‬21‭ ‬سال‭ ‬باید‭ ‬گفت‭ ‬بازنده‌ی‭ ‬حادثه‌ی‭ ‬یازدهم‭ ‬سپتامبر‭ ‬فقط‭ ‬عراق‭ ‬و‭ ‬افغانستان‭ ‬نبودند‭ ‬بلکه‭ ‬جانباختگان‭ ‬آمریکایی‭ ‬و‭ ‬خانواده‌های‭ ‬آن‌ها‭ ‬نیز‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬مسئله‭ ‬رنج‭ ‬بردند‭ ‬و‭ ‬متضرر‭ ‬شدند‭! ‬


>‭ ‬ظلمی‭ ‬که‭ ‬جامعه‭ ‬نخبگانی‭ ‬به‭ ‬افکار‭ ‬عمومی‭ ‬جهان‭ ‬می‌کند

10‭ ‬سال‭ ‬پیش‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬بخش‌هایی‭ ‬از‭ ‬اظهارات‭ ‬هیلاری‭ ‬کلینتون‭ (‬وزیر‭ ‬خارجه‭ ‬وقت‭ ‬ایالات‌متحده‭ ‬آمریکا‭) ‬در‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬جلسات‭ ‬کنگره‭ ‬در‭ ‬اینترنت‭ ‬پخش‭ ‬شد‭ ‬که‭ ‬گفته‭ ‬بود‭ ‬‮«‬طالبان‭ ‬و‭ ‬القاعده‭ ‬را‭ ‬ما‭ ‬به‭ ‬وجود‭ ‬آوردیم‮»‬‭! ‬از‭ ‬آن‭ ‬زمان‭ ‬تاکنون‭ ‬این‭ ‬فیلم‭ ‬بارها‭ ‬در‭ ‬شبکه‌های‭ ‬مجازی‭ ‬و‭ ‬رسانه‌های‭ ‬داخلی‭ ‬و‭ ‬خارجی‭ ‬پخش‭ ‬شده‭ ‬است‭. ‬کلینتون‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬ویدئو‭ ‬می‌گوید‭: ‬‮«‬کسانی‭ ‬که‭ ‬امروز‭ ‬ما‭ ‬با‭ ‬آن‌ها‭ [‬در‭ ‬افغانستان‭ ‬و‭ ‬پاکستان‭] ‬در‭ ‬جنگ‭ ‬هستیم،‭ ‬20‭ ‬سال‭ ‬پیش‭ ‬خودمان‭ ‬به‭ ‬وجود‭ ‬آوردیم‭. ‬زمانی‭ ‬که‭ ‬درگیر‭ ‬جنگ‭ ‬سرد‭ ‬با‭ ‬شوروی‭ ‬سابق‭ ‬بودیم‭. ‬شوروی‭ ‬افغانستان‭ ‬را‭ ‬اشغال‭ ‬کرده‭ ‬بود‭ ‬و‭ ‬ما‭ ‬نمی‌خواستیم‭ ‬شاهد‭ ‬کنترل‭ ‬شوروی‭ ‬بر‭ ‬آسیای‭ ‬میانه‭ ‬باشیم‭. ‬رئیس‌جمهور‭ ‬ریگان‭ ‬با‭ ‬تایید‭ ‬کنگره‭ ‬به‭ ‬پشتیبانی‭ ‬از‭ ‬ارتش‭ ‬پاکستان‭ ‬پرداخت‭. ‬بعد‭ ‬هم‭ ‬القاعده‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬انواع‭ ‬تجهیزات‭ ‬جنگی‭ ‬مجهز‭ ‬کردیم‭. ‬حتی‭ ‬از‭ ‬عربستان‭ ‬سعودی‭ ‬هم‭ ‬کمک‭ ‬مالی‭ ‬و‭ ‬انسانی‭ ‬گرفتیم‭ ‬و‭ ‬اجازه‭ ‬دادیم‭ ‬اسلام‭ ‬وهابی‭ [‬القاعده‭] ‬در‭ ‬افغانستان‭ ‬رشد‭ ‬کند‭ ‬تا‭ ‬ما‭ ‬بتوانیم‭ ‬شوروی‭ ‬را‭ ‬شکست‭ ‬بدهیم‭ ‬و‭ ‬البته‭ ‬موفق‭ ‬هم‭ ‬شدیم‭.‬‮»‬‭ ‬

چند‭ ‬سال‭ ‬بعد؛‭ ‬دونالد‭ ‬ترامپ،‭ ‬نامزدِ‭ ‬وقت‭ ‬جمهوریخواهان‭ ‬در‭ ‬اظهاراتی،‭ ‬هیلاری‭ ‬کلینتون‭ ‬و‭ ‬باراک‭ ‬اوباما‭ ‬را‭ ‬موسس‭ ‬داعش‭ ‬معرفی‭ ‬کرد‭ ‬اما‭ ‬خیلی‭ ‬زود‭ ‬حرفش‭ ‬را‭ ‬پس‭ ‬گرفت‭ ‬و‭ ‬گفت‭ ‬که‭ ‬می‌خواسته‭ ‬‮«‬طعنه‮»‬‭ ‬بزند‭! ‬این‭ ‬آدرس‭ ‬مشخصی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬می‌گوید‭: ‬داعش‭ ‬را،
القاعده‭ ‬را،‭ ‬طالبان‭ ‬را،‭ ‬یازدهم‭ ‬سپتامبر‭ ‬را،‭ ‬جنگ‭ ‬علیه‭ ‬عراق‭ ‬و‭ ‬افغانستان‭ ‬را‭ ‬و‭ ‬حتی‭ ‬بحران‭ ‬اوکراین‭ ‬را‭ ‬آمریکایی‌ها‭ ‬به‭ ‬وجود‭ ‬آوردند‭ ‬و‭ ‬سوار‭ ‬بر‭ ‬امواج‭ ‬آن‭ ‬به‭ ‬بهره‌برداری‌های‭ ‬سیاسی‭ - ‬نظامی‭ ‬و‭ ‬اقتصادی‭ ‬پرداختند؛‭ ‬محمدعلی‭ ‬بصیری‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬باره‭ ‬می‌گوید‭: ‬این‭ ‬ظلمی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬جامعه‌ی‭ ‬نخبگانیِ‭ ‬تحت‭ ‬سلطه‌ی‭ ‬امپراتوری‌های‭ ‬خبری‭ ‬به‭ ‬افکار‭ ‬عمومیِ‭ ‬جهان‭ ‬می‌کنند‭ ‬واگرنه‭ ‬کیست‭ ‬که‭ ‬نداند‭ ‬فتنه‌ی‭ ‬اصلی‭ ‬در‭ ‬جهانِ‭ ‬دیروز‭ ‬و‭ ‬امروز‭ ‬آمریکا‭ ‬و‭ ‬قُل‭ ‬دوم‭ ‬آن‭ ‬یعنی‭ ‬انگلستان‭ ‬است؟‭! ‬


>‭ ‬امروز‭ ‬هم‭ ‬مثل‭ ‬۲۱‭ ‬سال‭ ‬قبل‭ ‬فکر‭ ‬می‌کنید؟‭! ‬

بیست‭ ‬و‭ ‬یک‭ ‬سال‭ ‬پس‭ ‬از‭ ‬حوادث‭ ‬یازدهم‭ ‬سپتامبر‭ ‬به‭ ‬سراغ‭ ‬محمدعلی‭ ‬بصیری‭ ‬استان‭ ‬روابط‭ ‬بین‌الملل‭ ‬دانشگاه‭ ‬اصفهان‭ ‬می‌رویم‭ ‬تا‭ ‬با‭ ‬فاصله‌ای‭ ‬طولانی،‭ ‬یازدهم‭ ‬سپتامبر‭ ‬2001‭ ‬را‭ ‬بررسی‭ ‬کنیم‭ ‬آن‭ ‬چه‭ ‬در‭ ‬پی‭ ‬می‌آید‭ ‬حاصل‭ ‬این‭ ‬گفت‭ ‬و‭ ‬شنود‭ ‬است‭: ‬


‭ ‬21‭ ‬سال‭ ‬از‭ ‬حملات‭ ‬تروریستی‭ ‬به‭ ‬برج‌های‭ ‬دوقلو‭ ‬آمریکا‭ ‬می‌گذرد‭. ‬اگر‭ ‬فلش‌بک‭ ‬به‭ ‬21‭ ‬سال‭ ‬قبل‭ ‬
 داشته‭ ‬باشیم‭ ‬نظر‭ ‬شما‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬استاد‭ ‬روابط‭ ‬بین‌الملل‭ ‬در‭ ‬مورد‭ ‬21‭ ‬سال‭ ‬قبل‭ ‬و‭ ‬21‭ ‬سال‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬حادثه‭ ‬چیست؟‭ ‬همان‭ ‬نگاه‭ ‬21سال‭ ‬قبل‭ ‬را‭ ‬دارید‭ ‬یا‭ ‬اکنون‭ ‬آن‭ ‬موضوع‭ ‬در‭ ‬ذهن‭ ‬شما‭ ‬تصویر‭ ‬جدیدی‭ ‬دارد؟‭ ‬

در‭ ‬همان‭ ‬زمان‭ ‬هم‭ ‬دو‭ ‬تحلیل‭ ‬کلان‭ ‬روی‭ ‬آن‭ ‬مطرح‭ ‬شد‭ ‬که‭ ‬برای‭ ‬هر‭ ‬تحلیل‭ ‬هم‭ ‬در‭ ‬بستر‭ ‬زمان‭ ‬اسناد‭ ‬و‭ ‬مدارکی‭ ‬تهیه‭ ‬کردند‭. ‬یکی‭ ‬گزارش‭ ‬رسمی‭ ‬مقامات‭ ‬آمریکایی‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬حادثه‭ ‬یک‭ ‬حادثه‭ ‬تروریستی‭ ‬سازمان‭ ‬یافته‭ ‬توسط‭ ‬القاعده‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬همکاری‭ ‬سازمان‌هایی‭ ‬در‭ ‬افغانستان‭ ‬و‭ ‬حتی‭ ‬عراق‭ ‬انجام‭ ‬شده‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬حمله‭ ‬به‭ ‬تمامیت‭ ‬ارضی‭ ‬آمریکا‭ ‬و‭ ‬منافع‭ ‬ملی‭ ‬اوست‭ ‬و‭ ‬برنامه‭ ‬ریزی‌هایی‭ ‬که‭ ‬برای‭ ‬حمله‭ ‬به‭ ‬افغانستان‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬بین‭ ‬بردن‭ ‬پایگاه‭ ‬القاعده‭ ‬انجام‭ ‬شد‭. ‬تحلیل‭ ‬دومی‭ ‬هم‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬مسئله،‭ ‬مسئله‭ ‬تروریستی‭ ‬واقعی‭ ‬نیست‭ ‬بلکه‭ ‬یک‭ ‬مسئله‭ ‬پیچیده‭ ‬و‭ ‬ساخته‭ ‬و‭ ‬پرداخته‭ ‬خود‭ ‬مقامات‭ ‬آمریکایی‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬بهانه‌ای‭ ‬برای‭ ‬لشکرکشی‭ ‬و‭ ‬دستیابی‭ ‬به‭ ‬هژمونی‭ ‬نهایی‭ ‬آمریکا‭ ‬بوده‭ ‬است‭. ‬روند‭ ‬دو‭ ‬دهه‭ ‬گذشته‭ ‬نشان‭ ‬می‌دهد‭ ‬که‭ ‬بیشتر‭ ‬تحلیل‭ ‬دوم‭ ‬درست‭ ‬است‭ ‬البته‭ ‬شاید‭ ‬تحلیل‭ ‬بینابینی‭ ‬هم‭ ‬از‭ ‬بین‭ ‬این‭ ‬دو‭ ‬تحلیل‭ ‬کلان‭ ‬بتوانیم‭ ‬ارائه‭ ‬دهیم‭ ‬که‭ ‬بخشی‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬واقعیت‭ ‬خارج‭ ‬از‭ ‬کنترل‭ ‬بوده‭ ‬و‭ ‬بخش‭ ‬دیگر‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬شکل‭ ‬گیری،‭ ‬مدیریت‭ ‬و‭ ‬کسب‭ ‬حداکثر‭ ‬منافع‭ ‬برون‭ ‬مرزی‭ ‬آمریکا‭ ‬است‭. ‬در‭ ‬کل‭ ‬نگاه‭ ‬من‭ ‬این‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬یک‭ ‬واقعیت‭ ‬عمدتا‭ ‬سازمان‭ ‬یافته‭ ‬بوده‭ ‬است‭ ‬یعنی‭ ‬همان‭ ‬تحلیل‭ ‬دوم‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬حداقل‭ ‬یک‭ ‬حالت‭ ‬بینابینی‭ ‬بوده‭ ‬که‭ ‬آمریکایی‌ها‭ ‬برای‭ ‬کسب‭ ‬و‭ ‬تثبیت‭ ‬خودشان‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬هژمون‭ ‬در‭ ‬جهان‭ ‬با‭ ‬موانع‭ ‬عمده‌ای‭ ‬که‭ ‬عمدتا‭ ‬از‭ ‬سمت‭ ‬کشورهای‭ ‬اسلامی‭ ‬بود‭ ‬حرکت‭ ‬کردند‭ ‬که‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬مهار‭ ‬کنند‭ ‬گرچه‭ ‬نتیجه‭ ‬مطلوب‭ ‬به‭ ‬دست‭ ‬نیامد‭ ‬و‭ ‬هزینه‌های‭ ‬سنگینی‭ ‬در‭ ‬محاسباتی‭ ‬که‭ ‬داشتند‭ ‬به‭ ‬آمریکا‭ ‬وارد‭ ‬کرد‭ ‬و‭ ‬آن‌ها‭ ‬از‭ ‬افغانستان‭ ‬خارج‭ ‬شدند‭. ‬بنابراین‭ ‬در‭ ‬کل‭ ‬یک‭ ‬مسئله‭ ‬بینابین‭ ‬و‭ ‬ساخته‭ ‬خود‭ ‬آمریکایی‌ها‭ ‬بود‭. ‬


>‭ ‬ترکیه‭ ‬برنده‌ی‭ ‬جنگ‭ ‬ایران‭ ‬و‭ ‬عراق‭ ‬و‭ ‬مردم‭ ‬آمریکا،‭ ‬افغانستان

‭        ‬و‭ ‬عراق‭ ‬بازنده‌ی‭ ‬یازدهم‭ ‬سپتامبر‭ ‬۲۰۰۱

‭ ‬پشت‭ ‬صحنه‭ ‬جنگ‭ ‬ایران‭ ‬و‭ ‬عراق‭ ‬اکنون‭ ‬برای‭ ‬همه‭ ‬دنیا‭ ‬روشن‭ ‬است‭. ‬اما‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬بین‭ ‬ترکیه‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬جنگ‭ ‬بهترین‭ ‬بهره‭ ‬برداری‌ها‭ ‬را‭ ‬انجام‭ ‬داد،‭ ‬اقتصاد‭ ‬در‭ ‬منطقه‭ ‬رشد‭ ‬عجیبی‭ ‬کرد‭ ‬و‭ ‬اتفاقات‭ ‬دیگری‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬عرصه‭ ‬توازن‭ ‬قوا‭ ‬در‭ ‬روابط‭ ‬بین‌الملل‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬تغییر‭ ‬در‭ ‬ژئوپلتیک‭ ‬منطقه‭ ‬و‭ ‬بین‌الملل‭ ‬اتفاق‭ ‬می‌افتد‭ ‬خیلی‭ ‬به‭ ‬خود‭ ‬جنگ‭ ‬ارتباطی‭ ‬پیدا‭ ‬نمی‌کند‭ ‬بلکه‭ ‬برداشت‌ها‭ ‬و‭ ‬تحلیل‌ها‭ ‬و‭ ‬استفاده‌ها‭ ‬و‭ ‬سوءاستفاده‌ها‭ ‬از‭ ‬یک‭ ‬حادثه‭ ‬است‭. ‬اگر‭ ‬بخواهیم‭ ‬این‭ ‬مسئله‭ ‬را‭ ‬بر‭ ‬حادثه‭ ‬11سپتامبر‭ ‬منطبق‭ ‬کنیم‭ ‬برنده‭ ‬و‭ ‬بازنده‭ ‬این‭ ‬حادثه‭ ‬که‭ ‬بود؟‭ ‬آیا‭ ‬اساسا‭ ‬می‌توانیم‭ ‬به‭ ‬حادثه‭ ‬11‭ ‬سپتامبر‭ ‬که‭ ‬یک‭ ‬حادثه‭ ‬تروریستی‭ ‬بود‭ ‬از‭ ‬نگاه‭ ‬برنده‭ ‬و‭ ‬بازنده‭ ‬نگاه‭ ‬کنیم؟

عمدتا‭ ‬در‭ ‬حوادث‭ ‬بین‌المللی‭ ‬مثل‭ ‬جنگ‭ ‬و‭ ‬بحران‭ ‬معمولا‭ ‬قدرت‌هایی‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬لحاظ‭ ‬سیاست‭ ‬خارجه‭ ‬و‭ ‬دفاعی‭ ‬برنامه‭ ‬ریزی‭ ‬حساب‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬امکانات‭ ‬و‭ ‬اتاق‌های‭ ‬فکر‭ ‬درست‭ ‬دارند‭ ‬بهترین‭ ‬انتفاع‭ ‬و‭ ‬سود‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬درگیری‌ها‭ ‬کسب‭ ‬می‌کنند‭. ‬قدرت‌هایی‭ ‬که‭ ‬بزرگتر،‭ ‬سازمان‭ ‬یافته‌تر‭ ‬و‭ ‬برنامه‭ ‬ریزی‭ ‬دقیق‌تر‭ ‬دارند‭ ‬بیشتر‭ ‬منتفع‭ ‬می‌شوند‭. ‬در‭ ‬بحث‭ ‬11‭ ‬سپتامبر‭ ‬برنده‭ ‬اصلی‭ ‬عمدتاً‭ ‬قدرت‌های‭ ‬بزرگ‭ ‬از‭ ‬جمله‭ ‬خود‭ ‬آمریکایی‌ها‭ ‬بودند‭ ‬شاید‭ ‬کشته‌ها‭ ‬و‭ ‬هزینه‌هایی‭ ‬دادند‭ ‬اما‭ ‬در‭ ‬فروش‭ ‬نفت‭ ‬و‭ ‬اسلحه‭ ‬سودآوری‭ ‬داشتند‭. ‬در‭ ‬جنگ‌ها‭ ‬و‭ ‬انقلاب‌ها‭ ‬اصولاً‭ ‬ملت‌ها‭ ‬بازنده‌اند‭ ‬و‭ ‬مردم‭ ‬هزینه‭ ‬اصلی‭ ‬را‭ ‬می‌دهند‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬حادثه‭ ‬هم‭ ‬مردم‭ ‬مظلوم‭ ‬افغانستان‭ ‬و‭ ‬مردمی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬برج‌های‭ ‬دوقلو‭ ‬کشته‭ ‬شدند‭ ‬بازنده‌های‭ ‬اصلی‭ ‬بودند‭. ‬حتی‭ ‬افرادی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬حاشیه‭ ‬این‭ ‬درگیری‌ها‭ ‬قربانی‭ ‬شدند‭ ‬نیز‭ ‬جزء‭ ‬بازنده‌ها‭ ‬هستند‭. ‬با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬اینکه‭ ‬اتفاقاتی‭ ‬در‭ ‬خاورمیانه‌ها‭ ‬را‭ ‬سبب‭ ‬شد‭ ‬مستقیم‭ ‬یا‭ ‬غیر‭ ‬مستقیم‭ ‬کشورهای‭ ‬این‭ ‬منطقه‭ ‬متضرر‭ ‬شدند‭. ‬


‭ ‬تلاش‌هایی‭ ‬در‭ ‬اندیشکده‌های‭ ‬آمریکایی‭ ‬و‭ ‬اروپایی‭ ‬در‭ ‬دهه‭ ‬90‭ ‬انجام‭ ‬شد‭ ‬و‭ ‬برنامه‭ ‬های50‭ ‬ساله‌ای‭ ‬را‭ ‬پیش‌بینی‭ ‬کردند‭. ‬مانند‭ ‬تقابل‭ ‬آمریکا‭ ‬و‭ ‬چین‭ ‬که‭ ‬سبب‭ ‬شد‭ ‬توجه‌شان‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬شرق‭ ‬آسیا‭ ‬معطوف‭ ‬کنند‭. ‬از‭ ‬همان‭ ‬دهه‭ ‬90‭ ‬بحث‭ ‬خروج‭ ‬آمریکا‭ ‬از‭ ‬بخش‌هایی‭ ‬از‭ ‬جهان‭ ‬با‭ ‬زمان‌بندی‭ ‬مشخص‭ ‬مطرح‭ ‬شد‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬سال‭ ‬2000‭ ‬میلادی‭ ‬رسیدیم‭ ‬که‭ ‬بوش‭ ‬پسر‭ ‬و‭ ‬الگور‭ ‬در‭ ‬تقابلی‭ ‬عجیب‭ ‬رو‭ ‬در‭ ‬روی‭ ‬هم‭ ‬قرار‭ ‬گرفتند‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬تقابل‭ ‬را‭ ‬بعدها‭ ‬در‭ ‬دوره‭ ‬آقای‭ ‬ترامپ‭ ‬و‭ ‬خانم‭ ‬کلینتون‭ ‬هم‭ ‬شاهد‭ ‬بودیم‭. ‬اگر‭ ‬مبدا‭ ‬زمانی‌مان‭ ‬را‭ ‬سال‭ ‬2000‭ ‬بگذاریم‭ ‬آیا‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬نتیجه‭ ‬نمی‌رسیم‭ ‬که‭ ‬ایالات‭ ‬متحده‭ ‬آمریکا‭ ‬و‭ ‬متحدانش‭ ‬در‭ ‬سطح‭ ‬جهان‭ ‬به‭ ‬حادثه‭ ‬11‭ ‬سپتامبر‭ ‬نیاز‭ ‬حیاتی‭ ‬داشتند؟‭ ‬

تحلیل‭ ‬دوم‭ ‬و‭ ‬سوم‭ ‬که‭ ‬اشاره‭ ‬کردم‭ ‬به‭ ‬همین‭ ‬موضوع‭ ‬اشاره‭ ‬دارد‭. ‬آن‌ها‭ ‬برای‭ ‬تثبیت‭ ‬خود‭ ‬و‭ ‬شکست‭ ‬رقبا‭ ‬نیاز‭ ‬به‭ ‬چنین‭ ‬حادثه‌ای‭ ‬داشتند‭ ‬اینکه‭ ‬لشکرکشی‭ ‬آن‌ها‭ ‬به‭ ‬افغانستان‭ ‬نتیجه‭ ‬مطلوب‭ ‬را‭ ‬نداشت‭ ‬شاید‭ ‬محاسبات‭ ‬اشتباهی‭ ‬کردند‭ ‬یا‭ ‬همراهی‭ ‬بین‌المللی‭ ‬مناسبی‭ ‬نداشتند‭ ‬یا‭ ‬مقاومت‭ ‬جدی‭ ‬در‭ ‬برابر‭ ‬این‭ ‬استراتژی‭ ‬در‭ ‬افغانستان‭ ‬و‭ ‬عراق‭ ‬رخ‭ ‬داد‭. ‬اما‭ ‬آن‌ها‭ ‬برای‭ ‬تثبیت‭ ‬خود‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬رهبر‭ ‬جهان‭ ‬در‭ ‬قرن‭ ‬21‭ ‬با‭ ‬موانعی‭ ‬روبرو‭ ‬بودند‭ ‬که‭ ‬مهم‌ترینش‭ ‬مقاومت‌های‭ ‬اسلامی‭ ‬در‭ ‬منطقه‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬حادثه‭ ‬کاتالیزور‭ ‬یا‭ ‬انگیزه‭ ‬جدی‭ ‬برای‭ ‬این‭ ‬حرکت‭ ‬و‭ ‬سازماندهی‭ ‬بود‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬آثار‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬دو‭ ‬دهه‭ ‬برای‭ ‬منطقه‭ ‬و‭ ‬بالطبع‭ ‬برای‭ ‬آمریکا‭ ‬رقم‭ ‬زده‭ ‬است‭. ‬


‭ ‬برای‭ ‬جهان‭ ‬خیلی‭ ‬مهم‭ ‬نیست‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬حادثه‭ ‬ساخته‭ ‬و‭ ‬پرداخته‭ ‬خود‭ ‬آمریکا‭ ‬باشد‭ ‬یا‭ ‬نه،‭ ‬بعدها‭ ‬تاریخ‭ ‬همه‭ ‬چیز‭ ‬را‭ ‬مشخص‭ ‬می‌کند‭. ‬قدرت‌های‭ ‬بزرگ‭ ‬آنقدر‭ ‬برنامه‭ ‬ریزی‌های‭ ‬مدونی‭ ‬دارند‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬هر‭ ‬حادثه‌ای‭ ‬به‭ ‬نحوی‭ ‬برای‭ ‬خود‭ ‬دستاورد‭ ‬ایجاد‭ ‬می‌کنند‭. ‬یک‭ ‬دهه‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬11‭ ‬سپتامبر‭ ‬تقابل‭ ‬اندیشه‌ای‭ ‬در‭ ‬خود‭ ‬ایالات‭ ‬متحده‭ ‬آمریکا‭ ‬شکل‭ ‬گرفت‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬مثال‭ ‬اگر‭ ‬الگور‭ ‬رئیس‭ ‬جمهور‭ ‬شده‭ ‬بود‭ ‬شاید‭ ‬هرگز‭ ‬11‭ ‬سپتامبری‭ ‬به‭ ‬وجود‭ ‬نمی‌آمد‭ ‬در‭ ‬مقابل‭ ‬عده‌ای‭ ‬می‌گفتند‭ ‬بیش‭ ‬از‭ ‬4،‭ ‬5‭ ‬سال‭ ‬روی‭ ‬این‭ ‬حادثه‭ ‬کار‭ ‬شده‭ ‬است‭. ‬اگر‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬تقبل‭ ‬و‭ ‬آرا‭ ‬متنوع‭ ‬بیرون‭ ‬آییم‭ ‬به‭ ‬نقطه‭ ‬ثقل‭ ‬مسئله‭ ‬می‌رسیم،‭ ‬آلبرایت‭ ‬در‭ ‬کتابش‭ ‬خاطره‭ ‬جالبی‭ ‬می‌نویسد،‭ ‬می‌گوید‭: ‬دشمنان‭ ‬ما‭ ‬در‭ ‬افغانستان‭ ‬بودند‭ ‬و‭ ‬ما‭ ‬داشتیم‭ ‬به‭ ‬عراق‭ ‬لشکرکشی‭ ‬می‌کردیم‭ ‬این‭ ‬خودش‭ ‬گرای‭ ‬مشخصی‭ ‬دارد‭ ‬یعنی‭ ‬اینکه‭ ‬او‭ ‬خیلی‭ ‬برایش‭ ‬مهم‭ ‬نیست‭ ‬دشمن‭ ‬در‭ ‬کدام‭ ‬کشور‭ ‬است‭ ‬دارد‭ ‬اهداف‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬دنبال‭ ‬می‌کند‭ ‬یعنی‭ ‬چه‭ ‬با‭ ‬11‭ ‬سپتامبر‭ ‬چه‭ ‬بدون‭ ‬آن‭ ‬در‭ ‬هر‭ ‬صورت‭ ‬آمریکا،‭ ‬خاورمیانه‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬آتش‭ ‬می‌کشد‭. ‬با‭ ‬این‭ ‬مسئله‭ ‬موافقید؟‭ ‬

بله‭ ‬این‭ ‬واقعیت‭ ‬دارد‭. ‬نظریه‌های‭ ‬استراتژیستی‭ ‬که‭ ‬آقای‭ ‬هانتینگتون‭ ‬در‭ ‬همان‭ ‬زمان‭ ‬تحت‭ ‬عنوان‭ ‬جنگ‭ ‬تمدن‌ها‭ ‬مطرح‭ ‬کرد‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬فوکویاما‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬تحت‭ ‬عنوان‭ ‬پایان‭ ‬تاریخ‭ ‬عنوان‭ ‬کرد‭ ‬این‭ ‬استدلال‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬این‌ها‭ ‬واقعیت‌های‭ ‬در‭ ‬حال‭ ‬رخ‭ ‬دادن‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬استراتژیست‌ها‭ ‬تبیین‭ ‬می‌کنند‭ ‬بعضا‭ ‬می‌گویند‭ ‬استراتژیست‌های‭ ‬قدرت‌های‭ ‬بزرگ‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬یک‭ ‬دیالوگ‭ ‬مطرح‭ ‬می‌کنند‭ ‬و‭ ‬بعد‭ ‬اجرا‭ ‬می‌شود‭. ‬امروز‭ ‬اثبات‭ ‬شده‭ ‬که‭ ‬افرادی‭ ‬مثل‭ ‬آقای‭ ‬هانتینگتون‭ ‬که‭ ‬اولین‭ ‬گسل‭ ‬تمدنی‭ ‬بین‭ ‬مسیحیت‭ ‬و‭ ‬اسلام‭ ‬را‭ ‬می‌دانست‭ ‬امروز‭ ‬نظریه‭ ‬عملیاتی‭ ‬بوده‭ ‬نه‭ ‬نظریه‭ ‬واقعی‭ ‬و‭ ‬پیش‌بینی‭ ‬یا‭ ‬آقای‭ ‬فوکویا‭ ‬می‌گفت‭ ‬پایان‭ ‬تاریخ‭ ‬با‭ ‬غلبه‭ ‬لیبرال‭ ‬دموکراسی‭ ‬رخ‭ ‬می‌دهد‭ ‬این‭ ‬ایده‭ ‬را‭ ‬می‌داده‭ ‬که‭ ‬آمریکایی‌ها‭ ‬این‭ ‬کار‭ ‬را‭ ‬انجام‭ ‬دهند‭. ‬اگرچه‭ ‬این‭ ‬مسئله‭ ‬معکوس‭ ‬شده‭ ‬دیگر‭ ‬پایان‭ ‬تاریخ‭ ‬لیبرال‭ ‬دموکراسی‭ ‬نیست‭ ‬و‭ ‬خود‭ ‬آقای‭ ‬فوکویاما‭ ‬هم‭ ‬حرفش‭ ‬را‭ ‬پس‭ ‬گرفت‭ ‬و‭ ‬گفت‭ ‬پایان‭ ‬تاریخ‭ ‬دارد‭ ‬به‭ ‬ابرقدرتی‭ ‬چین‭ ‬منتهی‭ ‬میشود‭. ‬اما‭ ‬این‭ ‬واقعیت‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬اینها‭ ‬طراحی‭ ‬بوده‭ ‬و‭ ‬عملیاتی‭. ‬معتقدم‭ ‬که‭ ‬قدرت‌های‭ ‬بزرگ‭ ‬از‭ ‬جمله‭ ‬آمریکا‭ ‬و‭ ‬قبل‭ ‬از‭ ‬او‭ ‬فرانسه‭ ‬و‭ ‬انگلیس‭ ‬و‭ ‬قبل‭ ‬از‭ ‬آن‌ها‭ ‬پرتغال‭ ‬و‭ ‬اسپانیا‭ ‬که‭ ‬دو‭ ‬قدرت‭ ‬غالب‭ ‬غرب‭ ‬بودند‭ ‬روی‭ ‬تجربه‌ای‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬سیاست‭ ‬بین‌الملل‭ ‬دارند‭ ‬اتاق‌های‭ ‬فکری‭ ‬آن‌ها‭ ‬برای‭ ‬حفظ‭ ‬و‭ ‬گسترش‭ ‬قدرت‭ ‬معمولا‭ ‬برنامه‭ ‬200‭ ‬و‭ ‬300ساله‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬حداقل‭ ‬50ساله‭ ‬دارند‭ ‬و‭ ‬سناریوهایی‭ ‬تعریف‭ ‬می‌کنند‭ ‬که‭ ‬تا‭ ‬می‌شود‭ ‬قدرت‭ ‬مسلط‭ ‬آن‌ها‭ ‬تنزل‭ ‬پیدا‭ ‬نکند‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬حداقل‭ ‬از‭ ‬کاهش‭ ‬و‭ ‬سقوط‭ ‬جدی‭ ‬او‭ ‬جلوگیری‭ ‬کند‭. ‬امروز‭ ‬آمریکایی‌ها‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬مسئله‭ ‬رهبر‭ ‬هستند‭ ‬و‭ ‬چین‭ ‬و‭ ‬روسیه‭ ‬هم‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬او‭. ‬فرانسه‭ ‬و‭ ‬انگلیس‭ ‬هم‭ ‬این‭ ‬مسئله‭ ‬را‭ ‬رها‭ ‬نکردند‭ ‬و‭ ‬همچنان‭ ‬به‭ ‬شکل‭ ‬قدرت‭ ‬درجه‭ ‬دو‭ ‬سه‭ ‬دارند‭ ‬تعقیب‭ ‬می‌کنند‭. ‬


‭ ‬خلاصه‭ ‬بحث‭ ‬این‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬سیاست‭ ‬چیزی‭ ‬را‭ ‬نمی‌توانیم‭ ‬پیش‌بینی‭ ‬کنیم‭ ‬و‭ ‬هیچ‭ ‬رخدادی‭ ‬در‭ ‬سیاست‭ ‬رخداد‭ ‬تصادفی‭ ‬نیست؟‭! ‬

بله‭. ‬معمولا‭ ‬رخدادها‭ ‬برای‭ ‬قدرت‌های‭ ‬بزرگ‭ ‬قابل‭ ‬پیش‌بینی‭ ‬است‭ ‬ولی‭ ‬اگر‭ ‬بخشی‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬تصادفی‭ ‬باشد‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬دست‭ ‬آن‌ها‭ ‬خارج‭ ‬باشد‭ ‬با‭ ‬ابزارها‭ ‬و‭ ‬نهادهایی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬اختیار‭ ‬دارند‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬پایگاه‌ها‭ ‬و‭ ‬متحدینی‭ ‬که‭ ‬دارند‭ ‬به‭ ‬گونه‌ای‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬مدیریت‭ ‬می‌کنند‭ ‬که‭ ‬حداقل‭ ‬بازنده‭ ‬آن‭ ‬نباشند‭. ‬


‭ ‬بحث‭ ‬دیگری‭ ‬که‭ ‬اکنون‭ ‬در‭ ‬نیمکره‭ ‬شرقی‭ ‬هست‭ ‬این‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬بخشی‭ ‬از‭ ‬رقابت‌های‭ ‬چین‭ ‬و‭ ‬آمریکا‭ ‬تشعشعی‭ ‬از‭ ‬حوادث‭ ‬نه‭ ‬صرفاً‭ ‬11‭ ‬سپتامبر‭ ‬2001‭ ‬سلسله‌ای‭ ‬از‭ ‬اتفاقات‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬سال‭ ‬2001‭ ‬به‭ ‬بعد‭ ‬افتاد‭ ‬نهایتا‭ ‬چین‭ ‬و‭ ‬آمریکا‭ ‬را‭ ‬رو‭ ‬در‭ ‬روی‭ ‬هم‭ ‬قرار‭ ‬داد‭ ‬اما‭ ‬تحلیل‭ ‬جالبی‭ ‬وجود‭ ‬دارد‭ ‬و‭ ‬آن‭ ‬هم‭ ‬این‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬تقابل‭ ‬چین‭ ‬و‭ ‬آمریکا‭ ‬تقابل‭ ‬دشمنانه‭ ‬نیست‭ ‬تقابل‭ ‬بر‭ ‬سر‭ ‬سهمی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬دنیا‭ ‬می‌خواهند‭ ‬ببرند‭ ‬و‭ ‬حتی‭ ‬خیلی‌ها‭ ‬بدبینانه‭ ‬نگاه‭ ‬می‌کنند‭ ‬و‭ ‬می‌گویند‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬تقابل‭ ‬آمریکا‭ ‬ممکن‭ ‬است‭ ‬حتی‭ ‬اروپا‭ ‬را‭ ‬هم‭ ‬پشت‌سر‭ ‬بگذارد‭. ‬چینی‌ها‭ ‬صریح‭ ‬می‌گویند‭ ‬بحران‭ ‬اوکراین‭ ‬ساخته‭ ‬و‭ ‬پرداخته‭ ‬آمریکا‭ ‬و‭ ‬انگلیس‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬هیچ‭ ‬ربطی‭ ‬به‭ ‬روسیه‭ ‬ندارد‭ ‬حتی‭ ‬روسیه‭ ‬هم‭ ‬در‭ ‬دام‭ ‬این‭ ‬بحران‭ ‬افتاده‭ ‬به‭ ‬نحوی‭ ‬می‌خواهد‭ ‬پالس‭ ‬دهد‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬دعوا‭ ‬دعوای‭ ‬شرق‭ ‬و‭ ‬غربی‭ ‬نیست‭ ‬دعوای‭ ‬دو‭ ‬ابرقدرت‭ ‬نیست‭ ‬دعوای‭ ‬یک‭ ‬خانواده‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬یک‭ ‬برادر‭ ‬با‭ ‬یک‭ ‬برادر‭ ‬بر‭ ‬سر‭ ‬مسئله‌ای‭ ‬به‭ ‬توافق‭ ‬رسیده‭ ‬است‭. ‬چین‭ ‬و‭ ‬آمریکا‭ ‬الان‭ ‬دارند‭ ‬در‭ ‬یک‭ ‬جبهه‭ ‬می‌جنگند‭ ‬دعوای‭ ‬هر‭ ‬دو‭ ‬اقتصادی‭ ‬است‭. ‬کشمکش‭ ‬بین‭ ‬پکن‭ ‬و‭ ‬واشنگتن‭ ‬و‭ ‬ادبیاتی‭ ‬که‭ ‬گاهی‭ ‬لحن‭ ‬دشمنانه‭ ‬و‭ ‬جنگی‭ ‬هم‭ ‬می‌گیرد‭ ‬چقدر‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬سیاه‭ ‬بازی‭ ‬است؟‭ ‬

واقعیتی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬تقابل‭ ‬چین‭ ‬و‭ ‬آمریکا‭ ‬باید‭ ‬ببینیم‭ ‬تفاوت‭ ‬زیرساختی‭ ‬و‭ ‬ماهوی‭ ‬ارتباطات‭ ‬علمی‭ ‬اقتصادی‭ ‬و‭ ‬فنی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬امروز‭ ‬جامعه‭ ‬چین‭ ‬با‭ ‬جامعه‭ ‬آمریکا‭ ‬برقرار‭ ‬کرده‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬اساسا‭ ‬دو‭ ‬اقتصاد‭ ‬در‭ ‬هم‭ ‬تنیده‭ ‬را‭ ‬ایجاد‭ ‬کرده‭ ‬این‭ ‬نوع‭ ‬تقابل‭ ‬و‭ ‬رقابت‭ ‬از‭ ‬نظر‭ ‬ماهوی‭ ‬صد‭ ‬در‭ ‬صد‭ ‬با‭ ‬تقابلی‭ ‬که‭ ‬بین‭ ‬شوروی‭ ‬سابق‭ ‬و‭ ‬آمریکا‭ ‬بود‭ ‬فرق‭ ‬می‌کند‭. ‬آنجا‭ ‬شوروی‭ ‬یک‭ ‬اقتصاد‭ ‬سوسیالیستی‭ ‬مجزا‭ ‬با‭ ‬حداقل‭ ‬تنیدگی‭ ‬با‭ ‬دنیای‭ ‬غرب‭ ‬از‭ ‬جمله‭ ‬آمریکا‭ ‬را‭ ‬میدیدیم‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬همه‭ ‬حوزه‌ها‭ ‬یکی‭ ‬می‌خواست‭ ‬دیگری‭ ‬را‭ ‬ساقط‭ ‬کند‭. ‬حتی‭ ‬در‭ ‬رقابت‭ ‬اتمی،‭ ‬موشکی‭ ‬و‭ ‬پیمان‭ ‬ناتو‭. ‬این‭ ‬وضعیت‭ ‬اساسا‭ ‬امروز‭ ‬بین‭ ‬چین‭ ‬و‭ ‬آمریکا‭ ‬وجود‭ ‬ندارد‭ ‬به‭ ‬جرات‭ ‬می‌توان‭ ‬گفت‭ ‬اقتصاد‭ ‬چین‭ ‬70‭ ‬درصد‭ ‬آن‭ ‬به‭ ‬لحاظ‭ ‬سرمایه‌گذاری‭ ‬و‭ ‬تعاملات‭ ‬علمی‭ ‬و‭ ‬فنی‭ ‬و‭ ‬تکنولوژیک‭ ‬با‭ ‬اقتصاد‭ ‬آمریکا‭ ‬و‭ ‬اروپا‭ ‬در‭ ‬هم‭ ‬تنیدگی‭ ‬دارد‭. ‬بنابراین‭ ‬به‭ ‬ندرت‭ ‬ممکن‭ ‬است‭ ‬روابط‭ ‬به‭ ‬درگیری‭ ‬نظامی‭ ‬و‭ ‬استراتژیک‭ ‬سوق‭ ‬پیدا‭ ‬کند‭. ‬بیشتر‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬درگیری‌ها‭ ‬به‭ ‬دنبال‭ ‬سهم‭ ‬بیشتر‭ ‬گرفتن‭ ‬در‭ ‬اقتصاد‭ ‬بین‌الملل‭ ‬هستند‭. ‬معمولا‭ ‬دو‭ ‬شریک‭ ‬اقتصادی‭ ‬و‭ ‬استراتژیک‭ ‬حداقل‭ ‬تن‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬درگیری‭ ‬مستقیم‭ ‬نظامی‭ ‬می‌دهند‭ ‬چون‭ ‬درگیری‭ ‬مستقیم‭ ‬نظامی‭ ‬به‭ ‬معنای‭ ‬خسارت‭ ‬حداکثری‭ ‬برای‭ ‬هر‭ ‬دو‭ ‬طرف‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬دو‭ ‬طرف‭ ‬بازنده‭ ‬می‌شوند‭. ‬لذا‭ ‬این‭ ‬تنش‌ها‭ ‬قابل‭ ‬مدیریت‭ ‬و‭ ‬کنترل‭ ‬است‭. ‬و‭ ‬حتی‭ ‬احتمال‭ ‬قربانی‭ ‬کردن‭ ‬شرکای‭ ‬ضعیف‭ ‬هم‭ ‬از‭ ‬سوی‭ ‬هر‭ ‬دو‭ ‬طرف‭ ‬متصور‭ ‬است‭ ‬تا‭ ‬بتوانند‭ ‬سهم‭ ‬بیشتری‭ ‬به‭ ‬دست‭ ‬آورند‭. ‬


>‭ ‬ا۱۱سپتامبرب‭ ‬دیگر‭ ‬تاثیر‭ ‬رسانه‌ای‭ ‬ندارد‭! ‬

‭ ‬آیا‭ ‬حوادث11سپتامبر‭ ‬هنوز‭ ‬کارکردهای‭ ‬رسانه‌ای‭ ‬برای‭ ‬آمریکا‭ ‬دارد؟‭ ‬

قطعا‭ ‬افول‭ ‬کرده‭ ‬گرچه‭ ‬کارکرد‭ ‬جدی‭ ‬رسانه‌ای‭ ‬که‭ ‬آن‌ها‭ ‬استفاده‭ ‬کردند‭ ‬و‭ ‬هم‭ ‬چنان‭ ‬هم‭ ‬دارند‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬چماق‭ ‬به‭ ‬سر‭ ‬رقبا‭ ‬می‌زنند‭ ‬این‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬تبلیغات‭ ‬گسترده‌ای‭ ‬آمدند‭ ‬مطرح‭ ‬کردند‭ ‬تروریسمی‭ ‬که‭ ‬تا‭ ‬قبل‭ ‬از‭ ‬11سپتامبر‭ ‬از‭ ‬لحاظ‭ ‬حقوقی‭ ‬سیاسی‭ ‬علمی‭ ‬مفهوم‭ ‬پیچیده‭ ‬و‭ ‬مصداق‭ ‬مشخصی‭ ‬نداشت‭ ‬در‭ ‬مواضع‭ ‬خود‭ ‬مطرح‭ ‬کردند‭ ‬هر‭ ‬جریانی‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬آمریکا‭ ‬و‭ ‬منافع‭ ‬آمریکا‭ ‬مقابله‭ ‬کند‭ ‬همان‭ ‬مصداق‭ ‬تروریسم‭ ‬است‭ ‬در‭ ‬حالی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬گذشته‭ ‬این‭ ‬به‭ ‬سختی‭ ‬برای‭ ‬آن‌ها‭ ‬جا‭ ‬می‌افتاد‭. ‬امروز‭ ‬به‭ ‬راحتی‭ ‬می‌گویند‭ ‬جریانات‭ ‬طالبان،‭ ‬جریانات‭ ‬داعش،‭ ‬حزب‭ ‬الله،‭ ‬جمهوری‭ ‬اسلامی‭ ‬و‭ ‬انصارالله‭ ‬همان‭ ‬تروریسمی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬ما‭ ‬می‌گفتیم‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬11سپتامبر‭ ‬نمونه‭ ‬آن‭ ‬تجلی‭ ‬پیدا‭ ‬کرد‭ ‬و‭ ‬نسبتا‭ ‬رسانه‌ها‭ ‬این‭ ‬برچسب‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬سوی‭ ‬آمریکایی‌ها‭ ‬می‌پذیرند‭ ‬و‭ ‬سعی‭ ‬می‌کنند‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬مهار‭ ‬کنند‭. ‬این‭ ‬کاربرد‭ ‬را‭ ‬آمریکایی‌ها‭ ‬هنوز‭ ‬از‭ ‬داستان‭ ‬11‭ ‬سپتامبر‭ ‬برای‭ ‬تامین‭ ‬اهداف‭ ‬و‭ ‬منافع‭ ‬خود‭ ‬می‌کنند‭. ‬


>‭ ‬اعتراف‭ ‬هیلاری‭ ‬کلینتون‭ ‬تاریخی‭ ‬و‭ ‬تعیین‌کننده‭ ‬است

‭ ‬احساس‭ ‬می‌کنم‭ ‬اعتراف‭ ‬خانم‭ ‬هیلاری‭ ‬کلینتون‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬مهم‌ترین‭ ‬اعترافات‭ ‬غرب‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬ما‭ ‬القاعده‭ ‬و‭ ‬طالبان‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬وجود‭ ‬آوردیم‭ ‬و‭ ‬همین‭ ‬جمله‭ ‬به‭ ‬نوعی‭ ‬به‭ ‬افکار‭ ‬عمومی‭ ‬جهان‭ ‬آدرس‭ ‬داد‭ ‬که‭ ‬ما‭ ‬حوادث‭ ‬11‭ ‬سپتامبر‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬وجود‭ ‬آوردیم‭ ‬ما‭ ‬افغانستان‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬هم‭ ‬ریختیم‭ ‬ما‭ ‬عراق‭ ‬را‭ ‬
 به‌هم‭ ‬ریختیم‭ ‬ما‭ ‬لبنان‭ ‬را‭ ‬دچار‭ ‬بحران‭ ‬کردیم‭ ‬ما‭ ‬اسرائیل‭ ‬را
 بر‭ ‬خلیج‭ ‬فارس‭ ‬حاکم‭ ‬کردیم‭ ‬ما‭ ‬شرایط‭ ‬اقتصادی‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬ایران‭ ‬اینقدر‭ ‬تلخ‭ ‬کردیم‭ ‬دعوا‭ ‬دعوای‭ ‬بمب‭ ‬و‭ ‬انرژی‭ ‬هسته‌ای‭ ‬نیست‭ ‬ما‭ ‬در‭ ‬یک‭ ‬هفته‭ ‬فضای‭ ‬سیاسی‭ ‬پاکستان‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬هم‭ ‬می‌ریزیم‭ ‬و‭ ‬نخست‭ ‬وزیر‭ ‬مستقرش‭ ‬را‭ ‬ساقط‭ ‬می‌کنیم‭ ‬آیا‭ ‬درون‭ ‬اعتراف‭ ‬خانم‭ ‬کلینتون‭ ‬این‭ ‬جملات‭ ‬مستتر‭ ‬بود؟‭ ‬

دقیقا‭ ‬این‭ ‬است‭ ‬اما‭ ‬مسئله‭ ‬این‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬را‭ ‬نخبگان‭ ‬می‌فهمند‭ ‬و‭ ‬متاسفانه‭ ‬رسانه‌ها‭ ‬و‭ ‬افکار‭ ‬عمومی،‭ ‬تحت‭ ‬مدیریت‭ ‬رسانه‌های‭ ‬آمریکا‭ ‬و‭ ‬متحدینشان‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬نشان‭ ‬می‌دهد‭ ‬که‭ ‬آمریکا‭ ‬عکس‭ ‬این‭ ‬را‭ ‬مدعی‭ ‬است‭ ‬لذا‭ ‬این‭ ‬مسئله‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬جای‭ ‬تامل‭ ‬دارد‭ ‬که‭ ‬افکار‭ ‬عمومی‭ ‬تحت‭ ‬تاثیر‭ ‬تبلیغات‭ ‬سازمان‭ ‬یافته‭ ‬این‭ ‬مقوله‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬راحتی‭ ‬درک‭ ‬نمیکند‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬راستای‭ ‬آنچه‭ ‬که‭ ‬آمریکایی‌ها‭ ‬می‌خواهند‭ ‬حرکت‭ ‬می‌کند‭. ‬

جولیانی‭: ‬11‭ ‬سپتامبر‭ ‬2001‭ ‬هم‭ ‬بدترین‭ ‬و‭ ‬هم‭ ‬بهترین‭ ‬روز‭ ‬زندگی‌ام‭ ‬بود

رودی‭ ‬جولیانی،‭ ‬شهردار‭ ‬سابق‭ ‬نیویورک‭ ‬در‭ ‬جریان‭ ‬رویداد‭ ‬11‭ ‬سپتامبر‭ ‬2001‭ ‬گفته‭ ‬که‭ ‬آن‭ ‬روز‭ ‬از‭ ‬جهاتی‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬بزرگترین‭ ‬روزهای‭ ‬زندگی‌اش‭ ‬بوده‭ ‬است‭. ‬به‭ ‬گزارش‭ ‬ایسنا،‭ ‬به‭ ‬نقل‭ ‬از‭ ‬پایگاه‭ ‬خبری‭ ‬نیوزمکس،‭ ‬جولیانی‭ ‬با‭ ‬اشاره‭ ‬به‭ ‬احساسات‭ ‬پیچیده‌اش‭ ‬درباره‭ ‬رویداد‭ ‬تروریستی‭ ‬11‭ ‬سپتامبر‭ ‬2001‭ ‬گفت‭: ‬حدس‭ ‬می‌زنم‭ ‬که‭ ‬بهترین‭ ‬راه‭ ‬برای‭ ‬توصیف‭ ‬آن‭ ‬واقعه‭ ‬این‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬هم‭ ‬بدترین‭ ‬و‭ ‬هم‭ ‬از‭ ‬جهاتی‭ ‬بهترین‭ ‬روز‭ ‬زندگیم‭ ‬بود‭. ‬بدترین‭ ‬حمله‭ ‬خارجی‭ ‬علیه‭ ‬کشور‭ ‬من‭ ‬از‭ ‬جنگ‭ ‬1812‭ ‬رخ‭ ‬داد‭. ‬یک‭ ‬سورپرایز‭ ‬کامل‭ ‬بود‭. ‬حمله‌ای‭ ‬علیه‭ ‬افراد‭ ‬کاملا‭ ‬بیگناه‭ ‬رخداد‭ ‬و‭ ‬من‭ ‬از‭ ‬همان‭ ‬لحظات‭ ‬اولیه‭ ‬شاهدش‭ ‬بودم‭. ‬جولیانی‭ ‬را‭ ‬بابت‭ ‬هماهنگی‌های‭ ‬لازم‭ ‬و‭ ‬فوری‭ ‬بلافاصله‭ ‬پس‭ ‬از‭ ‬حملات‭ ‬تروریستی‭ ‬به‭ ‬مرکز‭ ‬تجارت‭ ‬جهانی‭ ‬در‭ ‬11‭ ‬سپتامبر‭ ‬2001‭ ‬‮«‬شهردار‭ ‬آمریکا‮»‬‭ ‬لقب‭ ‬دادند‭. ‬پس‭ ‬از‭ ‬وقوع‭ ‬این‭ ‬حملات‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬مرگ‭ ‬قریب‭ ‬به‭ ‬3000‭ ‬تن‭ ‬منجر‭ ‬شد،‭ ‬جولیانی‭ ‬در‭ ‬بسیاری‭ ‬از‭ ‬اداره‌های‭ ‬شهری‭ ‬حضوری‭ ‬واضح‭ ‬و‭ ‬فعال‭ ‬داشت‭ ‬و‭ ‬مردم‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬آرامش‭ ‬دعوت‭ ‬می‌کرد‭. ‬اگرچه‭ ‬او‭ ‬با‭ ‬روی‭ ‬گشاده‭ ‬در‭ ‬میان‭ ‬مردم‭ ‬و‭ ‬خانواده‭ ‬قربانیان‭ ‬11‭ ‬سپتامبر‭ ‬بود‭ ‬اما‭ ‬بعدا‭ ‬برخی‭ ‬از‭ ‬آتش‌نشان‌های‭ ‬سابق‭ ‬و‭ ‬خانواده‌های‭ ‬قربانیان‭ ‬یکسری‭ ‬انتقادها‭ ‬از‭ ‬جولیانی‭ ‬داشتند‭. ‬جولیانی‭ ‬به‭ ‬دلیل‭ ‬تبدیل‭ ‬شدن‭ ‬به‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬حامیان‭ ‬دونالد‭ ‬ترامپ،‭ ‬رئیس‭ ‬جمهوری‭ ‬سابق‭ ‬آمریکا‭ ‬کم‭ ‬کم‭ ‬از‭ ‬نقش‭ ‬اصلی‭ ‬خود‭ ‬به‌عنوان‭ ‬یک‭ ‬شخصیت‭ ‬متحدساز‭ ‬دور‭ ‬شد‭. ‬او‭ ‬تلاش‌هایی‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬منحرف‭ ‬ساختن‭ ‬انتخابات‭ ‬2020‭ ‬رهبری‭ ‬کرد‭ ‬تا‭ ‬ترامپ‭ ‬را‭ ‬همچنان‭ ‬در‭ ‬قدرت‭ ‬نگه‭ ‬دارد‭ ‬و‭ ‬بارها‭ ‬تئوری‌های‭ ‬توطئه‌ای‭ ‬را‭ ‬مطرح‭ ‬کرد‭ ‬که‭ ‬مدعی‭ ‬بودند‭ ‬انتخابات‭ ‬ریاست‭ ‬جمهوری‭ ‬آن‭ ‬سال‭ ‬با‭ ‬تقلب‭ ‬همراه‭ ‬بوده‭ ‬است‭. ‬او‭ ‬با‭ ‬چندین‭ ‬مورد‭ ‬پرونده‭ ‬حقوقی‭ ‬از‭ ‬جمله‭ ‬تحقیقات‭ ‬کیفری‭ ‬فدرال‭ ‬روبروست‭ ‬مبنی‭ ‬بر‭ ‬اینکه‭ ‬آیا‭ ‬قوانین‭ ‬لابی‌گری‭ ‬خارجی‭ ‬را‭ ‬نقض‭ ‬کرده‭ ‬یا‭ ‬خیر‭. ‬جولیانی‭ ‬همچنین‭ ‬هدف‭ ‬اصلی‭ ‬در‭ ‬پرونده‭ ‬کیفری‭ ‬مطرح‭ ‬شده‭ ‬در‭ ‬ایالت‭ ‬جورجیا‭ ‬درباره‭ ‬انتخابات‭ ‬ریاست‭ ‬جمهوری‭ ‬2020‭ ‬آمریکاست‭. ‬شهردار‭ ‬سابق‭ ‬نیویورک‭ ‬حتی‭ ‬با‭ ‬پرونده‭ ‬بی‌اعتبارسازی‭ ‬از‭ ‬سوی‭ ‬کمپانی‭ ‬فناوری‭ ‬انتخاباتی‭ ‬دستگاه‌های‭ ‬رای‌گیری‭ ‬‮«‬دومینیون‮»‬‭ ‬روبروست‭ ‬که‭ ‬وی‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬راه‌اندازی‭ ‬کارزار‭ ‬مجازی‭ ‬اشاعه‭ ‬اطلاعات‭ ‬نادرست‭ ‬به‭ ‬واسطه‭ ‬مطرح‭ ‬کردن‭ ‬ادعاهای‭ ‬بی‌پایه‭ ‬و‭ ‬اساس‭ ‬و‭ ‬سرقت‭ ‬آرای‭ ‬ترامپ‭ ‬در‭ ‬انتخابات‭ ‬2020‭ ‬ریاست‭ ‬جمهوری‭ ‬متهم‭ ‬کرده‭ ‬است‭.‬

‭ ‬21‭ ‬سال‭ ‬گذشت؛‭ ‬مغز‭ ‬متفکر‭ ‬حملات‭ ‬11‭ ‬سپتامبر‭ ‬همچنان‭ ‬بدون‭ ‬محاکمه‭ ‬زندانی‭ ‬است

یکم‭ ‬مارس‭ ‬2003،‭ ‬آمریکا‭ ‬بزرگترین‭ ‬‮«‬پیروزی‮»‬‭ ‬خود‭ ‬تا‭ ‬به‭ ‬امروز‭ ‬علیه‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬طراحان‭ ‬حمله‭ ‬تروریستی‭ ‬11‭ ‬سپتامبر‭ ‬2001‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬دست‭ ‬آورد‭: ‬خالد‭ ‬شیخ‭ ‬محمد‭ ‬با‭ ‬کمک‭ ‬عوامل‭ ‬اطلاعاتی‭ ‬آمریکا‭ ‬در‭ ‬پاکستان‭ ‬بازداشت‭ ‬شد‭. ‬اما‭ ‬با‭ ‬گذشت‭ ‬19‭ ‬سال،‭ ‬هنوز‭ ‬محاکمه‭ ‬نشده‭ ‬است‭! ‬
 به‭ ‬گزارش‭ ‬ایسنا،‭ ‬پایگاه‭ ‬خبری‭ ‬ان‌بی‌سی‭ ‬نیویورک‭ ‬نوشت‭: ‬جستجوی‭ ‬جهانی‭ ‬برای‭ ‬بازداشت‭ ‬سومین‭ ‬چهره‭ ‬برجسته‭ ‬القاعده‭ ‬18‭ ‬ماه‭ ‬به‭ ‬طول‭ ‬انجامید،‭ ‬اما‭ ‬امروز‭ ‬می‌بینیم‭ ‬که‭ ‬مجازات‭ ‬کردن‭ ‬او‭ - ‬از‭ ‬نگاه‭ ‬قانون‭ ‬و‭ ‬صدور‭ ‬حکم‭ ‬دادگاه‭ - ‬به‭ ‬مراتب‭ ‬بیشتر‭ ‬زمان‭ ‬برده‭ ‬است‭. ‬منتقدان‭ ‬می‌گویند‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬بزرگترین‭ ‬شکست‌ها‭ ‬در‭ ‬مبارزه‭ ‬با‭ ‬تروریسم‭ ‬است‭. ‬همزمان‭ ‬با‭ ‬نزدیک‭ ‬شدن‭ ‬بیست‌ویکمین‭ ‬سالگرد‭ ‬حملات‭ ‬تروریستی‭ ‬11‭ ‬سپتامبر،‭ ‬خالد‭ ‬شیخ‭ ‬محمد‭ ‬و‭ ‬چهار‭ ‬متهم‭ ‬دیگر‭ ‬در‭ ‬پرونده‭ ‬11‭ ‬سپتامبر‭ ‬هنوز‭ ‬در‭ ‬زندان‭ ‬گوآنتانامو‭ ‬هستند‭ ‬و‭ ‬محاکمه‭ ‬آن‌ها‭ ‬از‭ ‬زمان‭ ‬بازداشت‭ ‬تا‭ ‬امروز‭ ‬که‭ ‬19‭ ‬سال‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬می‌گذرد،‭ ‬مکررا‭ ‬به‭ ‬تعویق‭ ‬افتاده‭ ‬است‭. ‬آخرین‭ ‬پس‌رفت‭ ‬این‭ ‬پرونده‭ ‬ماه‭ ‬گذشته‭ ‬میلادی‭ ‬اتفاق‭ ‬افتاد‭ ‬که‭ ‬جلسه‭ ‬استماع‭ ‬پیش‭ ‬از‭ ‬محاکمه‭ ‬در‭ ‬اوایل‭ ‬پاییز،‭ ‬لغو‭ ‬شد‭. ‬این‭ ‬تاخیر‭ ‬موجب‭ ‬ناامیدی‭ ‬خانواده‌های‭ ‬3000‭ ‬قربانی‭ ‬11‭ ‬سپتامبر‭ ‬شد‭. ‬آن‌ها‭ ‬چندین‭ ‬سال‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬خواستار‭ ‬اجرای‭ ‬عدالت‭ ‬در‭ ‬قبال‭ ‬مجریان‭ ‬و‭ ‬طراحان‭ ‬حملات‭ ‬11‭ ‬سپتامبر‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬می‌خواهند‭ ‬به‭ ‬سوالاتشان‭ ‬پاسخ‭ ‬داده‭ ‬شود‭. ‬پدر‭ ‬یک‭ ‬دختر‭ ‬25ساله‭ ‬که‭ ‬هواپیمای‭ ‬القاعده‭ ‬به‭ ‬طبقه‭ ‬بالای‭ ‬دفتر‭ ‬کار‭ ‬او‭ ‬در‭ ‬مرکز‭ ‬تجارت‭ ‬جهانی‭ ‬برخورد‭ ‬کرد،‭ ‬گفت‭: ‬حالا‭ ‬مطمئن‭ ‬نیستم‭ ‬که‭ ‬چه‭ ‬اتفاقی‭ ‬قرار‭ ‬است‭ ‬بیفتد‭. ‬او‭ ‬تاکنون‭ ‬چهار‭ ‬بار‭ ‬به‭ ‬گوآنتانامو‭ ‬رفته‭ ‬تا‭ ‬از‭ ‬نزدیک‭ ‬شاهد‭ ‬روند‭ ‬دادگاه‭ ‬باشد،‭ ‬اما‭ ‬هر‭ ‬بار‭ ‬مستاصل‭ ‬از‭ ‬آنجا‭ ‬برگشته‭ ‬است‭. ‬این‭ ‬پدر‭ ‬گفت‭: ‬می‌خواهم‭ ‬آمریکا‭ ‬بفهمد‭ ‬که‭ ‬حقیقت‭ ‬ماجرا‭ ‬چه‭ ‬بوده‭ ‬و‭ ‬چطور‭ ‬انجام‭ ‬شده،‭ ‬می‌خواهم‭ ‬شخصا‭ ‬شاهد‭ ‬محاکمه‭ ‬او‭ ‬باشم‭. ‬شیخ‭ ‬محمد‭ ‬اگر‭ ‬در‭ ‬دادگاه‭ ‬محکوم‭ ‬شود،‭ ‬با‭ ‬مجازات‭ ‬اعدام‭ ‬مواجه‭ ‬است‭. ‬جیمز‭ ‬کانل،‭ ‬وکیل‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬هم‌دستان‭ ‬شیخ‭ ‬محمد‭ ‬تایید‭ ‬کرد‭ ‬که‭ ‬طرفین‭ ‬هنوز‭ ‬در‭ ‬تلاش‭ ‬برای‭ ‬دستیابی‭ ‬به‭ ‬توافقی‭ ‬پیش‭ ‬از‭ ‬محاکمه‭ ‬هستند،‭ ‬توافقی‭ ‬که‭ ‬می‌تواند‭ ‬از‭ ‬محاکمه‭ ‬پیشگیری‭ ‬کرده‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬مجازات‌هایی‭ ‬کمتر،‭ ‬اما‭ ‬همچنان‭ ‬طولانی‭ ‬منجر‭ ‬شود‭. ‬دیوید‭ ‬کلی،‭ ‬یک‭ ‬دادستان‭ ‬سابق‭ ‬آمریکا‭ ‬در‭ ‬نیویورک‭ ‬که‭ ‬ریاست‭ ‬مشترک‭ ‬تحقیقات‭ ‬وزارت‭ ‬دادگستری‭ ‬درباره‭ ‬11‭ ‬سپتامبر‭ ‬را‭ ‬بر‭ ‬عهده‭ ‬داشت،‭ ‬این‭ ‬تاخیرها‭ ‬وعدم‭ ‬دادرسی‭ ‬را‭ ‬‮«‬یک‭ ‬تراژدی‭ ‬دردناک‭ ‬برای‭ ‬خانواده‌های‭ ‬قربانیان‮»‬‭ ‬دانست‭. ‬او‭ ‬گفت‭ ‬که‭ ‬تلاش‭ ‬برای‭ ‬محاکمه‭ ‬شیخ‭ ‬محمد‭ ‬در‭ ‬برابر‭ ‬یک‭ ‬هیئت‭ ‬نظامی،‭ ‬به‭ ‬جای‭ ‬یک‭ ‬دادگاه‭ ‬معمولی‭ ‬در‭ ‬آمریکا،‭ ‬‮«‬شکستی‭ ‬بزرگ‮»‬‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬قانون‭ ‬اساسی‭ ‬و‭ ‬حاکمیت‭ ‬قانون‭ ‬در‭ ‬آمریکا‭ ‬توهین‭ ‬می‌کند‭. ‬دیوید‭ ‬کلی‭ ‬گفت‭: ‬‮«‬این‭ ‬یک‭ ‬لکه‭ ‬ننگ‭ ‬بزرگ‭ ‬در‭ ‬تاریخ‭ ‬آمریکاست‮»‬‭. ‬دشواری‭ ‬برگزاری‭ ‬محاکمه‭ ‬برای‭ ‬شیخ‭ ‬محمد‭ ‬و‭ ‬دیگر‭ ‬زندانیان‭ ‬گوآنتانامو،‭ ‬تا‭ ‬حدی‭ ‬در‭ ‬نحوه‭ ‬رفتار‭ ‬آمریکا‭ ‬با‭ ‬او‭ ‬پس‭ ‬از‭ ‬بازداشتش‭ ‬در‭ ‬2003‭ ‬ریشه‭ ‬دارد‭. ‬شیخ‭ ‬محمد‭ ‬و‭ ‬هم‌دستانش‭ ‬در‭ ‬ابتدا‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬مخفیانه‭ ‬در‭ ‬زندان‌های‭ ‬سری‭ ‬در‭ ‬خارج‭ ‬از‭ ‬آمریکا‭ ‬نگهداری‭ ‬شدند‭. ‬گروه‌های‭ ‬حقوق‭ ‬بشری‭ ‬می‌گویند،‭ ‬نیروهای‭ ‬سازمان‭ ‬اطلاعات‭ ‬مرکزی‭ ‬آمریکا‭ (‬سیا‭) ‬که‭ ‬تشنه‭ ‬اطلاعاتی‭ ‬برای‭ ‬بازداشت‭ ‬دیگر‭ ‬رهبران‭ ‬القاعده‭ ‬بودند،‭ ‬با‭ ‬روش‌هایی‭ ‬شدید‭ ‬از‭ ‬آن‌ها‭ ‬بازجویی‭ ‬کردند‭ ‬که‭ ‬معادل‭ ‬شکنجه‭ ‬است‭. ‬گفته‭ ‬می‌شود‭ ‬که‭ ‬سر‭ ‬شیخ‭ ‬محمد‭ ‬183‭ ‬بار‭ ‬زیر‭ ‬آب‭ ‬رفته‭ ‬و‭ ‬کاری‭ ‬کرده‌اند‭ ‬که‭ ‬او‭ ‬فکر‭ ‬کند‭ ‬دارد‭ ‬غرق‭ ‬می‌شود‭. ‬تحقیقات‭ ‬مجلس‭ ‬سنای‭ ‬آمریکا‭ ‬بعدها‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬نتیجه‭ ‬رسید‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬بازجویی‌ها‭ ‬به‭ ‬هیچ‭ ‬اطلاعات‭ ‬مفیدی‭ ‬دست‭ ‬نیافت‭. ‬اما‭ ‬این‭ ‬ماجرا‭ ‬این‭ ‬جرقه‭ ‬را‭ ‬زده‭ ‬که‭ ‬آیا‭ ‬می‌توان‭ ‬از‭ ‬بیانیه‌های‭ ‬اف‌بی‌آی‭ ‬درباره‭ ‬گزارش‌هایش‭ ‬علیه‭ ‬خودش‭ ‬استفاده‭ ‬کرد‭ ‬یا‭ ‬نه،‭ ‬مسئله‌ای‭ ‬که‭ ‬مشمول‭ ‬قانون‭ ‬مجازات‭ ‬سریع‭ ‬در‭ ‬دادگاه‌های‭ ‬غیرنظامی‭ ‬نمی‌شود‭. (‬براساس‭ ‬قانون‭ ‬مجازات‭ ‬سریع،‭ ‬دادگاه‭ ‬حق‭ ‬ندارد‭ ‬محاکمه‭ ‬یک‭ ‬متهم‭ ‬را‭ ‬بی‌دلیل‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬مدت‭ ‬زمان‭ ‬نامشخصی‭ ‬به‭ ‬تعویق‭ ‬بیاندازد‭.) ‬اتهامات‭ ‬شکنجه‭ ‬باعث‭ ‬شده‭ ‬مردم‭ ‬آمریکا‭ ‬نگران‭ ‬باشند‭ ‬که‭ ‬شاید‭ ‬واشنگتن‭ ‬فرصت‭ ‬خود‭ ‬برای‭ ‬محاکمه‭ ‬شیخ‭ ‬محمد‭ ‬در‭ ‬یک‭ ‬دادگاه‭ ‬غیرنظامی‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬بین‭ ‬برده‭ ‬باشد‭. ‬اما‭ ‬در‭ ‬2009،‭ ‬باراک‭ ‬اوباما،‭ ‬رئیس‌جمهوری‭ ‬وقت‭ ‬آمریکا‭ ‬اعلام‭ ‬کرد‭ ‬که‭ ‬شیخ‭ ‬محمد‭ ‬به‭ ‬دادگاهی‭ ‬در‭ ‬نیویورک‭ ‬منتقل‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬یک‭ ‬دادگاه‭ ‬فدرال‭ ‬محاکمه‭ ‬خواهد‭ ‬شد‭. ‬او‭ ‬گفت‭: ‬شکست‭ ‬در‭ ‬گزینه‌های‭ ‬ما‭ ‬نیست‭. ‬اما‭ ‬نیویورک‭ ‬سیتی‭ ‬به‭ ‬هزینه‭ ‬تامین‭ ‬امنیت‭ ‬برگزاری‭ ‬این‭ ‬دادگاه‭ ‬اشاره‭ ‬کرد‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬اتفاق‭ ‬هرگز‭ ‬نیفتاد‭. ‬در‭ ‬نهایت‭ ‬اعلام‭ ‬شد‭ ‬که‭ ‬شیخ‌محمد‭ ‬در‭ ‬یک‭ ‬هیئت‭ ‬نظامی‭ ‬محاکمه‭ ‬خواهد‭ ‬شد،‭ ‬اما‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬زمان‭ ‬هم‭ ‬چندین‭ ‬سال‭ ‬گذشته‭ ‬و‭ ‬او‭ ‬محاکمه‭ ‬نشده‭ ‬است‭. ‬دیوید‭ ‬کلی‭ ‬گفت‭ ‬که‭ ‬مطرح‭ ‬شدن‭ ‬بحث‭ ‬محاکمه‭ ‬توسط‭ ‬یک‭ ‬هیئت‭ ‬نظامی،‭ ‬ناگهانی‭ ‬بود‭ ‬و‭ ‬موجب‭ ‬تعجب‭ ‬بسیاری‭ ‬از‭ ‬افراد‭ ‬در‭ ‬جامعه‭ ‬قانونی‭ ‬شد‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬شکلی‭ ‬‮«‬موفقیت‌آمیز‮»‬‭ ‬پرونده‌های‭ ‬‮«‬تروریسم‮»‬‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬دهه‌های‭ ‬گذشته‭ ‬به‭ ‬پیش‭ ‬برده‭ ‬بودند‭. ‬جان‭ ‬آشکروفت،‭ ‬دادستان‭ ‬کل‭ ‬وقت‭ ‬آمریکا‭ ‬با‭ ‬هیئت‭ ‬نظامی‭ ‬موافق‭ ‬نبود‭ ‬و‭ ‬می‌خواست‭ ‬شیخ‭ ‬محمد‭ ‬در‭ ‬دادگاه‭ ‬فدرال‭ ‬منهتن‭ ‬در‭ ‬نیویورک‭ ‬محاکمه‭ ‬شود‭. ‬کلی‭ ‬می‌گوید‭ ‬حالا‭ ‬دیگر‭ ‬با‭ ‬گذشت‭ ‬این‭ ‬همه‭ ‬سال،‭ ‬محاکمه‭ ‬شیخ‭ ‬محمد‭ ‬در‭ ‬یک‭ ‬هیئت‭ ‬نظامی‭ ‬هم‭ ‬دشوار‭ ‬شده‭ ‬است،‭ ‬چه‭ ‬برسد‭ ‬به‭ ‬محاکمه‭ ‬در‭ ‬دادگاه‭ ‬غیرنظامی؛‭ ‬زیرا‭ ‬مدارک‭ ‬کهنه‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬خاطرات‭ ‬شاهدان‭ ‬از‭ ‬ذهن‭ ‬آن‌ها‭ ‬رفته‭ ‬است‭. ‬اما‭ ‬گذر‭ ‬زمان‭ ‬خاطرات‭ ‬خانواده‌های‭ ‬قربانیان‭ ‬11‭ ‬سپتامبر‭ ‬را‭ ‬کم‌رنگ‭ ‬نکرده‭ ‬و‭ ‬اشتیاق‭ ‬آن‌ها‭ ‬برای‭ ‬جاری‭ ‬شدن‭ ‬عدالت‭ ‬را‭ ‬کاهش‭ ‬نداده‭ ‬است‭. ‬خواهر‭ ‬ادی‭ ‬براکن‭ ‬در‭ ‬مرکز‭ ‬تجارت‭ ‬جهانی‭ ‬کشته‭ ‬شد‭. ‬این‭ ‬ساکن‭ ‬نیویورک،‭ ‬با‭ ‬ارجاع‭ ‬پرونده‭ ‬به‭ ‬دادگاه‭ ‬فدرال‭ ‬مخالفت‭ ‬کرد‭ ‬و‭ ‬گفت‭: ‬شیخ‭ ‬محمد‭ ‬به‭ ‬یک‭ ‬اقدام‭ ‬نظامی‭ ‬متهم‭ ‬شده،‭ ‬پس‭ ‬باید‭ ‬در‭ ‬دادگاه‭ ‬نظامی‭ ‬محاکمه‭ ‬شود‭. ‬او‭ ‬گفت‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬تاخیر‭ ‬در‭ ‬روند‭ ‬دادرسی‭ ‬خسته‭ ‬شده،‭ ‬اما‭ ‬درک‭ ‬می‌کند‭. ‬براکن‭ ‬گفت‭: ‬تمام‭ ‬جهان‭ ‬ما‭ ‬را‭ ‬می‌بیند‭ ‬و‭ ‬می‌گوید‭ ‬آن‌ها‭ ‬دارند‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬اینهمه‭ ‬وقت‭ ‬چه‭ ‬کار‭ ‬می‌کنند؟‭ ‬اما‭ ‬این‭ ‬پرونده‭ ‬یک‭ ‬فرایند‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬جهان‭ ‬تماشایش‭ ‬می‌کند،‭ ‬پس‭ ‬باید‭ ‬زیر‭ ‬میکروسکوپ‭ ‬و‭ ‬خیلی‭ ‬دقیق‭ ‬انجام‭ ‬شود‭. ‬همزمان‭ ‬با‭ ‬بلاتکلیفی‭ ‬شیخ‭ ‬محمد‭ ‬در‭ ‬گوآنتانامو،‭ ‬آمریکا‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬2011‭ ‬اسامه‭ ‬بن‭ ‬لادن،‭ ‬رهبر‭ ‬القاعده‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬میان‭ ‬برداشت‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬ماه‭ ‬گذشته‭ ‬میلادی‭ ‬هم‭ ‬ایمن‭ ‬الظواهری،‭ ‬رهبر‭ ‬جدید‭ ‬شبکه‭ ‬القاعده‭ ‬را‭ ‬کشت‭. ‬برادرزاده‭ ‬شیخ‭ ‬محمد‭ ‬با‭ ‬نام‭ ‬‮«‬رمزی‭ ‬یوسف‮»‬‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬طراحان‭ ‬بمب‌گذاری‭ ‬1993‭ ‬در‭ ‬مرکز‭ ‬تجارت‭ ‬جهانی‭ ‬بود،‭ ‬در‭ ‬1995‭ ‬در‭ ‬پاکستان‭ ‬بازداشت‭ ‬شد‭. ‬اما‭ ‬سرنوشت‭ ‬او‭ ‬با‭ ‬عمویش‭ ‬متفاوت‭ ‬است‭. ‬یوسف‭ ‬در‭ ‬دو‭ ‬دادرسی‭ ‬غیرنظامی‭ ‬مجزا‭ ‬به‭ ‬حبس‭ ‬ابد‭ ‬محکوم‭ ‬شد‭ ‬و‭ ‬اکنون‭ ‬در‭ ‬زندان‭ ‬است‭. ‬رمزی‭ ‬یوسف‭ ‬در‭ ‬آن‭ ‬زمان‭ ‬گفت‭ ‬که‭ ‬بمب‌گذاری‭ ‬در‭ ‬مرکز‭ ‬تجارت‭ ‬جهانی‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬مرگ‭ ‬6‭ ‬تن‭ ‬و‭ ‬مجروح‭ ‬شدن‭ ‬بیش‭ ‬از‭ ‬1000‭ ‬تن‭ ‬منجر‭ ‬شد،‭ ‬مانند‭ ‬استفاده‭ ‬آمریکا‭ ‬از‭ ‬بمب‭ ‬اتمی‭ ‬در‭ ‬جنگ‭ ‬جهانی‭ ‬دوم‭ ‬است‭. ‬او‭ ‬گفت‭ ‬که‭ ‬آدم‌کشی،‭ ‬زبان‭ ‬هر‭ ‬جنگی‭ ‬است‭. ‬براکن‭ ‬می‌گوید‭: ‬نمی‌دانم‭ ‬که‭ ‬دوباره‭ ‬به‭ ‬جلسات‭ ‬دادگاه‭ ‬در‭ ‬گوآنتانامو‭ ‬بروم‭ ‬و‭ ‬آن‭ ‬همه‭ ‬درد‭ ‬و‭ ‬رنج‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬خود‭ ‬برگردانم‭ ‬یا‭ ‬نه‭. ‬اما‭ ‬اگر‭ ‬به‭ ‬من‭ ‬اجازه‭ ‬دهند،‭ ‬فکر‭ ‬کنم‭ ‬می‌روم‭. ‬اگر‭ ‬خواهرم‭ ‬بود،‭ ‬این‭ ‬کار‭ ‬را‭ ‬برایم‭ ‬می‌کرد‭. ‬او‭ ‬چنین‭ ‬زنی‭ ‬است‭... ‬چنین‭ ‬زنی‭ ‬‮«‬بود‮»‬‭.‬