مجوزهای لازم برای حضور پرشور زوار ایرانی در مراسم اربعین از طرف عراقی که صادر شد، مسئولان ایرانی شروع به برنامه ریزی کردند تا در روزهای مانده به اربعین برای زائران مشکلی پیش نیاید. آمادگی مرزها، فراهم بودن سرویس حمل و نقل برای رفت و آمد زائران، امکانات بهداشتی و... از جمله برنامه‌های مسئولان برای 5 میلیون زائری بود که برای اربعین پیش بینی کرده بودند. به طور کل مسئولان مدعی بودند که بدون شک این مراسم مهم و سالانه، بدون هیچ مشکلی برگزار خواهد شد! حالا فقط چند روز مانده به اربعین یک بلبشویی در مرزها به وجود آمده که غیر قابل باور است. ویدئو و تصاویر منتشر شده از مرزها گواه شرایط بسیار ناگوار زائران است. گرمازدگی، معطلی چندساعته پشت مرزها، نبود امکانات رفاهی، نبود سرویس حمل و نقل، گرمای شدید، بی‌نظمی در اسکان، بسته شدن راه‌ها در فاصله 15 کیلومتری به مرزو... از کوچکترین مشکلات زائران است. این یعنی آنکه مدعیان برنامه ریزی اربعین نتوانستند نمره قابل قبولی را در این رابطه بگیرند. البته به گفته مسئولان آنچه که باعث بیشترین مشکلات برای زوار مانده در مرزها شده است، ضعف امکانات زیرساختی در کشور عراق است. عدم توازن سیستم حمل و نقل عمومی در دوطرف مرز، پیش بینی برای افزایش دوبرابری میزان زوار در مراسم اربعین امسال، نزدیک شدن روز اربعین به گرمای عراق در فصل تابستان، ناآرامی‌های اخیر در عراق، کمبود موکب‌های خدمت رسان در مرز عراق و کمبود گیت‌های ورودی مرزبانی عراق از جمله ضعف امکانات زیرساختی در کشور عراق است.
> زائرانی که از مبداشان دور نشده‌اند، برگردند
با این حال شرایط آنقدر وخیم است که مسئولان امر مدام از مردم می‌خواهند که به مرزها سفر نکنند. در همین راستا سردار حاجیان، سخنگوی فراجا درباره آخرین وضعیت مرزها گفت: همانطور که می‌دانید با توجه به ازدحام جمعیت در پایانه‌ها، مرزهای 6گانه ما تا اطلاع ثانوی بسته است تا به پایداری در خروج برسیم. از نظر ترافیکی نیز، ترافیک بسیار سنگینی در محورهای مواصلاتی به پایانه‌های مرزی داریم. این کار به منظور حفظ جان زائران و به دلیل گرمای هوا است. به گزارش باشگاه خبرنگاران، وی با اشاره به اینکه از مبدا کنترل‌ها صورت گیرد، گفت: مسیرهایی که به 3 استان، ایلام، کرمانشاه و خوزستان ختم میشود، کنترل شده و اجازه ورود به این مسیرها داده نمی‌شود. روز پنج‌شنبه بالای 320 هزار خروج از کشور داشتیم و حدودا 70 هزار نفر نیز وارد شدند. همین موضوع باعث تراکم زیادی در مرزها شد. سردار حاجیان درباره صدور گذرنامه‌ها گفت: براساس مصوبه ستاد مرکزی، صدور گذرنامه‌ها متوقف شده است. نه گذرنامه‌ای تمدید و نه برگ گذر موقت صادر میشود. برهمین اساس، از مردم درخواست دارم که به مراکز پلیس + 10 مراجعه نکنند. در مدت اخیر 550 هزار برگه گذر ویژه اربعین صادر شد که همه را تحویل پست دادیم؛ علاوه براین، نزدیک به یک میلیون و 450 هزار گذرنامه صادر کردیم و بیش از 410 هزار گذرنامه که تاریخ اعتبارش تمام شده بود، اعتبار مجدد خورد؛ بنابراین در مجموع، بالای 2 میلیون و 400 هزار مجوز خروج از کشور صادر شده است. سخنگوی فراجا درباره دلیل ترافیک خودرویی در مرزها گفت: با توجه به اینکه سیستم حمل و نقل عمومی توان جابه‌جایی مسیر با این حجم را نداشت، خیلی‌ها از خودروهای شخصی‌شان استفاده کرد و صف ترافیک در مرزها به 15، 20 کیلومتر رسید. اگر زوار نزدیک مبدا هستند، برگردند تا به وضعیت ثابتی برسیم. وی همچنین درباره وضعیت پارکینگ‌های مرزی گفت: اکثر پارکینگ‌ها در حال پر شدن است. سردار حاجیان در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره حرکت اتوبوس‌ها از پایانه‌ها به سمت مرز گفت: فعلا در پایانه‌های مسافربری اجازه خروج به اتوبوس‌ها به سمت استان‌های مرزی داده نمی‌شود. همچنین بنابر مصوبه ستاد اربعین، وجه آن کسانی که بلیط خریده‌اند و نمی‌توانند به مرز بروند، مسترد میشود. وی درباره تصمیم ترافیکی مربوط به این روزها گفت: درخواست ما این است که مردم از مبدا حرکت نکنند، اگر خیلی از مبداشان دور نشده‌اند، برگردند و ما هم در لایه‌های مختلف ترددها را کنترل می‌کنیم.
> جان زائران در خطر است
همچنین فرمانده قرارگاه اربعین فراجا با تاکید بر اینکه مردم به هیچ عنوان به سمت مرزهای منتهی به عراق سفر نکنند درباره ساماندهی برخی خودروهای رها شده در معابر از سوی زائران توضیحاتی ارائه کرد. سردار محمد شرفی، رئیس کمیته امنیتی انتظامی ستاد مرکزی اربعین و فرمانده قرارگاه اربعین فراجا درباره وضعیت مرزها گفت: برای بازگشت زائران از مرز موضوع تامین اتوبوس مطرح است که کمیته حمل و نقل این وظیفه را برعهده دارد، البته این کمیته با فراجا نیز در تعامل است و قرار است 800 هزار اتوبوس را برای بازگشت زائران در نظر بگیرند. او که با ایلنا گفتگو میکرد، با بیان اینکه ما باید تسهیلگری کنیم تا اقدامات به سرعت انجام شود، ادامه داد: در حال حاضر اتوبوس‌ها در پایانه برکت در مرز مهران حضور دارند و زائران را از مرزها خارج می‌کنند. از امروز سفرهای برگشت آغاز شده و هر چه جلوتر می‌رویم انبوه جمعیت زائران برای بازگشت بیشتر خواهد شد ما با تمام توان در صحنه حضور داریم و مدیریت می‌کنیم تا زائران بتوانند به سلامت به مقصد خود برگردند. رییس کمیته امنیتی انتظامی ستاد مرکزی اربعین در پاسخ به این سوال که در برخی از تصاویر منتشر شده در فضای مجازی برخی از زائران خودروهای خود را در نقاط مختلف رها کرده و به سمت مرزها رفته‌اند آیا پلیس برای حفاظت از این خودروها تمهیدی اندیشیده است، گفت: تمام خودروها به پارکینگ‌ها منتقل شده‌اند، تعدادی از خودروها که در معابر رها شده بودند همکاران ما به پارکینگ‌ها منتقل کرده‌اند و از طریق ارسال پیامک به صاحب خودرو به آن‌ها اعلام شده است که خودروی‌شان به چه پارکینگی منتقل شده است.
> در حال حاضر شرایط مناسبی وجود ندارد
سردار شرفی با تاکید براینکه مردم به هیچ عنوان به مرزهای عراق مراجعه نکنند، گفت: به هیچ عنوان در حال حاضر برگ گذر موقت برای سفر اربعین صادر نمی‌شود، البته گذرنامه برای هر کسی که درخواست دهد صادر میشود. وی با بیان اینکه ظرفیت‌های خدمات‌دهی در سمت عراقی کاملا پر شده است، تصریح کرد: سفر به عراق از طریق زمینی به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. در حال حاضر شرایط مناسبی وجود ندارد ظرفیت‌های خدمات‌دهی در سمت عراق کاملا پر شده است و امتداد زائر از سمت عراق به دروازه‌های رسمی ما متصل شده
است و امکان حرکت وجود ندارد بنابراین با توجه به گرمی هوا و شرایط نامطلوبی که وجود دارد توصیه می‌کنیم هر کسی در هر نقطه از مسیر است و قصد سفر زمینی به عراق را دارد در همان نقطه متوقف شود و جلوتر نیاید. همچنین افرادی که هنوز حرکت نکرده‌اند از سفر زمینی به عراق منصرف شوند. فرمانده قرارگاه اربعین فراجا تاکید کرد: زائرانی که در نزدیکی مرزها هستند در مراکز شهری مستقر شوند و به هیچ عنوان به سمت مرزها حرکت نکنند. شرایط برای پذیرش زائران در پایانه‌های مرزی به سبب مشکلاتی که در طرف عراقی ایجاد شده است، اصلا وجود ندارد و هر قدم حرکت به سمت پایانه‌های مرزی باعث به خطر افتادن جان زائران
خواهد شد؛ بنابراین درخواست می‌کنیم به هیچ عنوان به سمت مرزها نیایند.
> در عراق مشکل حمل و نقل وجود دارد
از سوی دیگر رئیس ستاد مرکزی اربعین گفت: ما همچنان درخواست داریم که مردم به مرزها مراجعه نکنند. به گزارش ایسنا، سید مجید میراحمدی درباره آخرین وضعیت مرزهای کشور و تردد زائران، اظهار کرد: من در حال حاضر در مرز خسروی هستم. ما همچنان درخواست داریم که مردم به مرزها مراجعه نکنند. وی ادامه داد: طرف عراقی هم با توجه به مشکلات زیرساختی درخواست داشته است که زائران به مرزها مراجعه نکنند. وضعیت آب و هوا و گرما بر همه خدمات تاثیر گذاشته است و عامل بسیار مهمی است. در مرز خسروی حتی در این ساعات ماندن زیر آفتاب سخت است. خواهش من این است که زوار برای حفظ سلامتی و امنیت جانی خود به هیچ وجه به مرزها مراجعه نکنند. معاون امنیتی انتظامی وزارت کشور همچنین گفت: در همه مرزها اوضاع در کنترل کامل است و وضعیت نگران کننده نیست اما اگر مردم به مرزها مراجعه کنند هم برای خود و هم برای ما دشواری ایجاد می‌کند. میراحمدی در پایان درباره وضعیت زائران ایرانی در عراق، اظهار کرد: یکی از مشکلات جدی زائران در عراق مساله حمل و نقل است. امسال به خاطر تنش‌های داخل عراق، شرایطی پیش آمده است که وسایل نقلیه آن‌ها نمی‌توانند در مسیرهایی رفت وآمد کنند و ما برای انتقال زائران اتوبوس فرستاده ایم. قیمت‌ها چند برابر شده و مشکلات زیادی وجود دارد. مسئولان عراقی تلاش خود را انجام داده‌اند اما مشکلات همچنان
پابرجا است.
> مشکلات زائران در مرزها
اما همانطور که عنوان شد زائران چه در پشت مرزها و چه آنور مرزها شرایط وخیم و دشواری را می‌گذرانند که گرمازدگی یکی از مهم‌ترین آن‌هاست. در همین رابطه سخنگوی سازمان اورژانس کشور از گرمازدگی بیش 10 هزار نفر از هموطنان و زائران اربعین خبر داد. به گزارش فارس، مجتبی خالدی سخنگوی سازمان اورژانس کشور با اشاره به گرمازدگی تعداد زیادی از زائران اربعین حسینی اظهار داشت: طی روزهای گذشته بیش‌از ده هزار نفر دچار گرمازدگی شده‌اند و افراد زیادی با علائم گرمازدگی به پایگاه‌های اورژانس مراجعه کرده‌اند. وی با بیان
اینکه بیشترین گرمازدگی در استان ایلام و در مرز مهران مشاهده شده است، تصریح کرد: به همین منظور سه دستگاه اتوبوس آمبولانس در این مرز مستقر شده و کارهای اورژانسی برای افراد در حدی انجام میشود که با سرم درمانی و احیا بتوانند به مسیر خود ادامه دهند. وی به مردم توصیه کرد که حتما در زمان پیاده‌روی به ویژه در اوج گرمای تابستان آب فراوان بنوشند و سفر خود را به گونه‌ای تنظیم کنند که هنگام غروب به مرز برسند و پیاده‌روی از ساعت 18 به بعد آغاز شود. به شدت به همه هموطنان توصیه می‌کنیم اگر هنوز سفر خود را آغاز نکرده‌اند از سفر منصرف شوند و اجازه دهند شرایط بهتر شده و در شرایط مناسب‌تری سفر کنند. افرادی هم که از کشور عراق باز می‌گردند مقداری با مشکلات آب، اسکان و تردد مواجه بوده‌اند بنابراین از هموطنان درخواست می‌کنیم از سفر خودداری کنند. همچنین رئیس سازمان اورژانس گفت: تصمیم برای جلوگیری از ورود مسافران جدید به مرز عراق کار درستی بود؛ چرا که در آن سوی مرزها، امکانات کافی برای خدمت‌رسانی وجود ندارد. جعفر میعادفر گفت: گرمای هوا در مناطق مرزی بسیار بالا و آزاردهنده است و شرایط سختی را برای همکاران ما در اداره اورژانس و زائرانی که قصد تشرف به عتبات عالیات را دارند، ایجادکرده است. وی افزود: تاکنون 172 مادر باردار که دچار مشکلاتی شده بودند به ما مراجعه کردند. بسیار تاکید کرده بودیم که امسال موضوع گرما جدی است و افراد زیر 6 سال، افراد مسن و زنان باردار در این
برهه نیایند.
اما از دیگر گلایه‌هایی که زائران داشتند هزینه‌های بالای حمل و نقل است. یکی زائران می‌گوید: «هزینه حمل مسافر در آن سوی مرز بسیار بالاست در حالی که امکانات و خدمت‌رسانی بسیار ضعیف است.» حتی گفته میشود برای زائران اربعین در مرز عراق هیچگونه امکانات رفاهی و اولیه مانند آب خوردن و سرویس بهداشتی مهیا نشده است. بدتر آنکه مردم تو آشغال‌ها می‌خوابیدند. قسمت تلخ ماجرا هم آنجاست که به دلیل نبود امکانات و ضعف در تامین آب آشامیدنی زائران، در 25 کیلومتری مرز مهران، زائران اربعین از فرط تشنگی مقابل ماشین‌های عبوری را می‌گرفتند و از آن‌ها تقاضای آب می‌کردند.
خلاصه آنکه‌عدم پیش‌بینی لازم در خصوص حجم زائرین و البته ناهماهنگی مشهود در مبادی خروجی نشان دهنده آن است که مسئولان دولتی، به ویژه وزارت کشور در بروز مشکلات پیش آمده مقصر هستند.
رئیسی: شان و منزلت زائران را رعایت کنید
رییس‌جمهور با تاکید بر رعایت شان و منزلت زائران، از استاندار ایلام خواست همه امکانات لازم برای تسهیل در تردد زائران اربعین به کار گرفته شود. به گزارش ایسنا، صبح روز شنبه 19 شهریور 1401، سیدابراهیم رئیسی رییس‌جمهور در ارتباط با آخرین وضعیت زائران اربعین‌حسینی علیه‌السلام در مرز بین‌المللی مهران با حسن بهرام‌نیا استاندار ایلام به‌صورت تلفنی گفتگو کرد. رئیس جمهور در این گفتگو در جریان روند امور اربعین در استان ایلام و مرز بین المللی مهران قرار گرفت و بر رفع مشکلات و تسریع در امر خدمت‌رسانی به زوار تاکید کرد. رئیسی با تاکید بر رعایت‌شان و منزلت زائران از استاندار ایلام خواست همه امکانات لازم برای تسهیل در تردد زائران به کار گرفته‌شود. استاندار ایلام نیز در این گفتگو، از آخرین وضعیت زائران اربعین به همراه اقدامات انجام شده در خصوص تسهیل و روان‌سازی تردد آن‌ها و نیز خدمات انجام شده در استان و مرز بین‌المللی مهران به رییس‌جمهور گزارش داد.
سنگدوینی نماینده مجلس یازدهم: سوءمدیریت دولت در مراسم پیاده روی اربعین مشهود است
سنگدوینی نماینده مجلس با انتقاد شدید از قصور مسئولان دولتی در سرویس‌دهی نامناسب به زائرین اربعین حسینی به دیده‌بان ایران گفت: عاشقان اباعبدالله حسین(ع) 2 سال است که منتظر این روزها هستند پس باید دولت با بررسی‌های از پیش تعیین شده و هماهنگی با دولت عراق، شرایط لازم را فراهم میکرد نه اینکه الان اطلاع دهند که مردم به مرزها نیایند. رمضانعلی سنگدوینی در رابطه با وضعیت اسف بار زوار اربعین در مرزهای غربی کشور گفت: با توجه به اینکه مردم 2 سال به دلیل شیوع ویروس کرونا، منتظر بودند تا در پیاده‌روی اربعین شرکت کنند دولت باید این پیش‌بینی را داشت که احتمال حضور گسترده مردم وجود دارد پس بایستی شرایط و زیرساخت‌های لازم را فراهم میکرد. رییس فراکسیون مجمع خیرین و امور خیریه مجلس ادامه داد: اگر دولت عراق توانایی استقبال از زوار ایرانی را نداشت باید اعلام میکرد زیرا ما خیرین بسیاری داریم که می‌توانستند مسیر و موکب‌ها را برای زوار عزیز فراهم کنند. نماینده گرگان در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه دولت نتوانست شرایط حمل و نقل که با اتوبوس انجام میشود را به درستی فراهم کند افزود: مردم حتی در جابه‌جایی بین شهرهای دیگر هم با مشکل مواجه شدند چون اتوبوس‌ها برای زوار اربعین به سمت مرزهای غربی رفتند. وی عنوان کرد: یکی دیگر از مواردی که سبب شده زوار عزیز در عراق به مشکل بر بخورند گرمای بیش از حد هوای آن کشور است که در حال حاضر به بیش از 50 درجه هم می‌رسد، کمبود آب و فضای کافی است. سنگدوینی با بیان اینکه مدیریت عراق در این زمینه بسیار ضعیف است افزود: وزارت امور خارجه باید جدی‌تر موضوع را پیگیری میکرد و اگر عراق توانایی و ظرفیت‌های لازم را نداشت باید اطلاع می‌داد، گفت: به طور مثال اعلام میکرد که ظرفیت پذیرایی از 10 هزار زائر را دارد و ایران نیز برنامه‌های خود را بر این اساس پیش میبرد؛ نه اینکه هموطنان ما در آنجا سرگردان شوند و حتی شاهد جان باختن چند نفر از زوار باشیم. این نماینده مجلس شورای اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: مسئولین مربوطه اعم از وزرا باید پاسخگوی این مدیریت نادرست باشند و نمایندگان مجلس نیز این موضوع را پیگیری خواهند کرد.