میانسالی، برههای از زندگی است که معمولاً بین ۴۰ تا ۷۰ سالگی قرار میگیرد، بدن به آرامی تغییر میکند، سطح انرژی پایین میآید و متابولیسم کندتر و موها خاکستریتر و سفید میشوند.
به گزارش عصرایران، در بُعد روانشناختی، بسیاری از افراد در این سن به زندگیشان نگاه عمیقتری میاندازند. سوالاتی مانند «آیا به خواستههایم رسیدهام؟»، «چقدر زمان دارم تا به رویاهایم برسم؟» ذهن را درگیر میکنند. برخی دچار بحران میانسالی میشوند، اما برای خیلیها، این دوره فرصتی است برای بازتعریف اهداف و ایجاد تغییراتی که همیشه آرزویش را داشتند.
از نظر اجتماعی، نقشهای افراد دستخوش تغییر میشود و دغدغههای جدیدی مانند برنامهریزی برای بازنشستگی و آینده مالی به طور جدی تری به میان میآید.
با وجود تمام این تغییرات، میانسالی میتواند یکی از بهترین و پربارترین دورههای زندگی باشد. اگر فرد با دیدگاه مثبت و مراقبت از سلامت جسمی و ذهنی به آن نگاه کند، این سالها میتوانند مملو از یادگیری، تجربههای تازه و حتی موفقیتهای جدید باشند. مهمترین نکته این است که به خودتان فرصت بدهید، از مسیر زندگی لذت ببرید و به یاد داشته باشید که هنوز بهترین روزها در پیشاند.
در این میان باید با سبک زندگی سالم شامل "غذای مناسب، تحرک و خواب کافی" و نیز مراقبتهای پزشکی، به طور جدی مراقب سلامت بود. در این مطلب، مهمترین بیماریهای مرتبط با مردان میانسال را به همراه روشهای پیشگیری و درمان میآوریم و در مطلب بعدی به بیماریهای خانمها خواهیم پرداخت.
۱. بیماریهای قلبی و عروقی
بیماریهای قلبی و عروقی یکی از اصلیترین علل مرگومیر در مردان میانسال محسوب میشود. این بیماریها شامل فشار خون بالا، سکته قلبی، آریتمی و نارسایی قلبی هستند.
علائم و نشانهها
درد یا فشار در قفسه سینه
تنگی نفس
تعریق زیاد
سرگیجه و ضعف ناگهانی
تپش نامنظم قلب
روشهای پیشگیری
تغذیه سالم و کمچرب با کاهش مصرف قند، کربوهیدرات، نمک و چربیهای اشباع
ورزش منظم (حداقل ۳۰ دقیقه در روز)
کنترل استرس
ترک سیگار و الکل
کنترل منظم فشار خون و کلسترول
درمان و خطرات
درمان شامل تغییر سبک زندگی، مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک و در برخی موارد جراحی مانند آنژیوپلاستی یا بایپس عروق کرونر است. عدم درمان میتواند منجر به سکته قلبی یا مرگ زودرس شود.
۲. دیابت نوع ۲
دیابت نوع ۲ یک بیماری مزمن است که در اثر مقاومت بدن به انسولین یا عدم تولید کافی آن رخ میدهد و در صورت عدم کنترل، میتواند به مشکلات جدی منجر شود.
علائم و نشانهها
تشنگی و خشکی دهان
ادرار مکرر
خستگی مفرط
کاهش یا افزایش وزن بیدلیل
کندی در بهبود زخمها
روشهای پیشگیری
تغذیه سالم و کاهش مصرف قند و کربوهیدراتهای ساده
حفظ وزن متعادل
انجام ورزش منظم
کنترل استرس و خواب کافی
انجام آزمایشهای دورهای قند خون
درمان و خطرات
دیابت نوع ۲ با تغییر سبک زندگی، داروهای خوراکی و در برخی موارد تزریق انسولین کنترل میشود. عدم مدیریت این بیماری میتواند منجر به بیماریهای قلبی، نارسایی کلیه، آسیبهای عصبی و مشکلات بینایی شود.
۳. سرطان پروستات
سرطان پروستات یکی از شایعترین سرطانها در میان مردان میانسال است و در مراحل اولیه معمولاً بدون علائم است.
علائم و نشانهها
مشکل در دفع ادرار
تکرر ادرار، خصوصاً در شب
وجود خون در ادرار یا مایع منی
درد در ناحیه کمر یا لگن
کاهش وزن بیدلیل
روشهای پیشگیری
تغذیه غنی از آنتیاکسیدانها (مصرف گوجهفرنگی، سبزیجات برگسبز، چای سبز)
ورزش منظم
اجتناب از مصرف چربیهای اشباع و گوشتهای فرآوریشده
بررسیهای پزشکی منظم، بهخصوص برای افراد بالای ۵۰ سال
درمان و خطرات
درمان سرطان پروستات بسته به مرحله بیماری شامل جراحی، پرتودرمانی، هورموندرمانی یا شیمیدرمانی است. در صورت عدم درمان، این سرطان میتواند به سایر اندامها گسترش یابد و زندگی فرد را تهدید کند.
۴. افسردگی و اضطراب
بسیاری از مردان در دوران میانسالی دچار افسردگی یا اضطراب میشوند که میتواند ناشی از تغییرات هورمونی، فشارهای شغلی، مشکلات خانوادگی یا احساس بیهدف بودن باشد.
علائم و نشانهها
احساس غم و بیحوصلگی مداوم
از دست دادن علاقه به فعالیتهای لذتبخش
تغییر در اشتها و وزن
بیخوابی یا خواب زیاد
کاهش انرژی و خستگی
کاهش تمرکز و کاهش اعتمادبهنفس
روشهای پیشگیری
صحبت با دوستان و خانواده
مدیریت استرس از طریق مدیتیشن و یوگا
انجام فعالیتهای تفریحی و ورزشی
تنظیم برنامه خواب و تغذیه سالم
درمان و خطرات
درمان افسردگی شامل مشاوره روانشناسی، دارودرمانی و تغییر سبک زندگی است. عدم درمان افسردگی میتواند منجر به کاهش کیفیت زندگی و حتی اقدام به خودکشی شود.
۵. پوکی استخوان
پوکی استخوان بیماریای است که باعث کاهش تراکم استخوان و افزایش خطر شکستگی میشود و در مردان میانسال کمتر مورد توجه قرار میگیرد.
علائم و نشانهها
کاهش قد به مرور زمان
دردهای استخوانی مکرر
شکستگیهای ناگهانی و بدون علت واضح
روشهای پیشگیری
مصرف کافی کلسیم و ویتامین D (لبنیات، ماهی، تخممرغ، آفتابگیری)
انجام تمرینات مقاومتی و تحمل وزن
ترک سیگار و کاهش مصرف الکل
بررسی تراکم استخوان بعد از ۵۰ سالگی
درمان و خطرات
درمان شامل مصرف داروهای تقویتکننده استخوان، تمرینات ورزشی و تنظیم تغذیه است. عدم درمان میتواند منجر به شکستگیهای جدی و محدودیتهای حرکتی شود.
۶. هایپرپلازی خوشخیم پروستات (BPH)
این بیماری به بزرگ شدن غیرسرطانی پروستات گفته میشود که میتواند باعث مشکلات ادراری در مردان میانسال شود.
علائم و نشانهها
ضعف جریان ادرار
تکرر ادرار، بهویژه در شب
احساس تخلیه ناقص مثانه
نیاز فوری به ادرار
روشهای پیشگیری
کاهش مصرف کافئین و حذف الکل
نوشیدن مقدار کافی آب ولی نه زیاد قبل از خواب
ورزش منظم
درمان و خطرات
درمان شامل دارودرمانی، تغییر سبک زندگی و در برخی موارد جراحی است. در صورت عدم درمان، این بیماری میتواند منجر به عفونتهای ادراری یا آسیب به کلیه شود.
۷. بیماری هاری گوارشی
بیماری هاری گوارشی یکی از مشکلات شایع در مردان میانسال است که ناشی از التهاب معده و روده، عفونتهای ویروسی یا باکتریایی و حتی اختلالات مرتبط با استرس میباشد.
علائم و نشانهها
درد و گرفتگی شکم
سوء هاضمه
نفخ و گاز زیاد
تهوع و استفراغ
تغییرات در الگوی دفع (یبوست یا اسهال)
روشهای پیشگیری
تغذیه سالم و متعادل
کاهش مصرف غذاهای فرآوریشده و فستفودها
پرهیز از استرس و اضطراب بیش از حد
مصرف کافی آب و فیبر
درمان و خطرات
درمان این بیماری شامل مصرف داروهای تجویزی، رعایت رژیم غذایی مناسب، تحرک کافی و کنترل استرس است. در صورت عدم درمان، بیماری میتواند منجر به مشکلات گوارشی مزمن و کاهش کیفیت و طول زندگی شود.
۷ توصیه طلایی به افراد میانسال
۱ - در دوران میانسالی و بعد از آن، بدن فرصت آزمون و خطای کمتری نسبت به جوانان دارد. مراقب آنچه میخورید و مینوشید باشید. وسواس ویژهای داشته باشید روی آنچه به معده تان میفرستید. وقت آن است که عادات غذایی نامناسب را ترک کنید. حتی اگر نمیتوانید با متخصص تغذیه مشورت کنید (که بهتر است مشورت کنید) میتوانید از منابع معتبر علمی در اینترنت، اطلاعاتی را به دست بیاورید و زندگی تان را نجات دهید.
۲ - رفتن به پزشک را پشت گوش نیندازید. بسیاری از بیماریهای حتی خطرناک اگر در مراحل اولیه کشف شوند، به راحتی قابل درماناند. هر سال یک بار چکاپ کامل پزشکی داشته باشید و در این میان سونوگرافی کامل شکم یادتان نرود. با توصیه پزشک متخصص گوارش، هر ۵ تا ۱۰ سال هم باید اندوسکوپی و کولونوسکپی شوید تا بیماریهای احتمالی دستگاه گوارش به موقع کشف شود.
۳ - هر روز ورزش کنید، ولو نیم ساعت پیاده روی با سرعت متوسط یا چند دقیقه ورزش در خانه یا باشگاه. اگر باشگاه نمیروید. از مربیان زیادی که در این زمینه تخصص دارند و در فضای مجازی فعالاند کمک بگیرید. به ویژه عضلات پایتان را باید بسیار قوی کنید که بسیار حیاتی است (مجددا روی عضلات پا تاکید میکنیم).
۴ - سعی کنید حداکثر بین ساعت ۱۰ تا ۱۱ شب بخوابید (زودتر، بهتر)؛ بدن تان به خواب مناسب شبانه بسیار نیاز دارد.
۵ - با مشورت پزشک تان مکملهایی مانند ویتامین دی، امگا ۳، کیو ۱۰، کلاژن، آهن، اسد فولیک، مولتی ویتامین و نیز پروبیوتیک بخورید.
۶ - برای جلوگیری از آلزایمر در دوران پیری، ذهن تان را با خواندن کتاب، یادگیری یک مهارت یا زبان تازه، حل کردن جدول، بازیهای فکری و ... فعال نگه دارید.
۷ - منزوی نباشید و بکوشید گروه دوستان تان را تشکیل دهید و در هفته، ساعاتی را با آنها خوش بگذرانید. بعدها خواهید فهمید که این یکی از مهمترین سرمایههای معنوی زندگی شماست که به سلامت تان کمک شایانی میکند.