همشهری آنلاین – آرش نهاوندی: از قدیم به دلیل اینکه توضیح علمی برای بختک پیدا نکرده بودند آن را موجودی تخیلی می‌پنداشتند که قصد خفه کردن افراد در خواب را دارد. بر اساس باورهای قدیمی معتقدند که بختک روی سینه افراد می‌نشیند و تمام وجود آن‌ها را فلج می‌کند.
بختک قرن هجدهمی
بختک فقط باوری مختص ایرانیان قدیم نیست و از آنجایی که پدیده‌ای است که برای تمام انسان‌ها به طور مشترک ممکن است درخواب رخ دهد در جوامع مختلف با نام‌ها و افسانه‌های متفاوت به آن باور داشته‌اند. این باور تا حدی در میان اروپایی‌ها رایج بوده که هنری فوسلی نقاش سوئیسی در قرن هجدهم تابلویی از بختک کشیده که امروز مشهورترین نقاشی وی است.
بختک یا فلج خواب چیست؟
اما بختک در واقع پدیده‌ای علمی است با نام فلج خواب که آن را ناتوانی در حرکت در عین هوشیاری توصیف کرده‌اند. این پدیده زمانی اتفاق می‌افتد که فرد بین مراحل بیداری و خواب به سر می‌برد. در طول این موقعیت انتقالی از بیداری به خواب، ممکن است برای چند ثانیه تا چند دقیقه نتوانید حرکت یا صحبت کنید. فلج خواب می‌تواند بین چند ثانیه تا ۲۰ دقیقه طول بکشد.
فرق نارکولپسی با فلج خواب
نارکولپسی یک اختلال خواب مربوط به دستگاه عصبی است. فلج خواب ممکن است با سایر اختلالات خواب از جمله «نارکولپسی» همراه باشد. در این اختلال فرد مبتلا، میزان خواب بیش از اندازه‌ای را تجربه کرده و ممکن است به یک‌باره، چندین و چند مرتبه در طول شبانه‌روز به خواب رود.
ژنتیک نقش دارد؟
کسانی که دچار فلج خواب می‌شوند به صورت ژنتیکی از دیگر اعضای خانواده به ارث برده‌اند. اگر فردی در بین اعضای خانواده یا فامیل درجه یک شما به مشکل فلج خواب دچار باشد، احتمال آنکه شما هم به این مشکل دچار شوید بیشتر خواهد بود.
فلج خواب کابوس است؟
در زمان فلج خوب فرد به دلیل اینکه توانایی تکان دادن عضلات خود را ندارد، دچار احساس ترس و نگرانی می‌شود. البته ترس و نگرانی وی لزوما به دیدن کابوس ربطی ندارد و به دلیل وضعیت جسمی خاصی (احساس خفگی و فشار روی قفسه سینه) است که به طور موقت دچار آن شده است.
درمان بختک
آیا فلج خواب قابل درمان است؟ پاسخ به این سؤال مثبت است. افرادی که به صورت مداوم دچار فلج خواب می‌شوند حتما باید به پزشکان فلوشیپ طب خواب مراجعه کنند تا هر چه زود اختلالات خواب آن‌ها درمان شود. فلج خواب درمان دارویی نیز دارد و این داروها با بالابردن سطح دوپامین و گاهی ریتالین به بیمار در درمان فلج خواب کمک می‌کنند.
دلایل ابتلا به فلج خواب
استرس و اختلال در برنامه خواب از دلایل فلج خواب عنوان شده‌اند. اضطراب اجتماعی یا اختلال هراس نیز تا حد زیادی با فلج خواب مرتبط دانسته شده‌اند.
بیشتر بخوانید: