پژوهش خبری صدا وسیما: سابقه دشمنی ایالات متحده آمریکا با جمهوری اسلامی به هفته ­های نخستین پیروزی انقلاب اسلامی باز می‌گردد. این دشمنی ممکن است دچار فراز و فرود شده باشد اما به گواهی تاریخ هرگز در اصل و اساس خود دستخوش کوچکترین تغییری نشده است بلکه گذشت زمان بارها اثبات کرده که دشمنی کاخ سفید با ایران اسلامی روز به روز سخت ­تر و همه جانبه ­تر شده است.

واقعیت این است که انتخاب دونالدترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا بیش از آنکه موجب تقویت حزب جمهوریخواه آمریکا شود گسترش اختلافات را در جامعه آمریکا در پی داشته است.. جالب است که اختلافات یادشده ، که هر روزه موارد متعددی از آن گزارش می ­شود، مختص دو حزب رقیب جمهوریخواه و دموکرات نیست بلکه یکی از پیامدهای پیروزی ترامپ اوج گرفتن اختلافات داخلی در حزب جمهوریخواه است..

بولتن حاضر تلاش دارد مهم‌ترین تبلیغات رسانه ­ای مقامات آمریکایی در خصوص مهم‌ترین چالش ­های داخلی و خارجی دولت جدید آمریکا را دربازه زمانی هفتگی، رصد و در چارچوب موضوعی دسته ­بندی و در اختیار پژوهشگران و برنامه‌سازان این حوزه قرار دهد.

جمع بندي

در زمینه رصداوضاع داخلی آمریکا ؛ تداوم اختلافات سیاسی میان ترامپ و شخصیت های مختلف سیاسی به بهانه ­هایی همچون واکنش مقامات مختلف به اظهارات اخیر نژادپرستانه ترامپ و تداوم کشمکش­ ها بر سر پرونده دخالت روسیه در انتخابات آمریکا مهمترین نمونه ­های تبلیغات رسانه­ ای در خصوص اختلافات سیاسی در جامعه آمریکا بود. راهپیمایی گسترده زنان و مردان آمریکایی در اعتراض به نقض فاحش حقوق زنان/ پیامدهای اعتراضی دستورات مهاجرتی ترامپ و بازتاب گسترده موضع گیری نژادپرستانه اخیر ترامپ مهمترین تبلیغات رسانه ­ای در خصوص معضلات اجتماعی آمریکاست.

در خصوص چالش­ های خارجی ترامپ با استناد به موضوعات و محورهای مورد بررسی در بازه زمانی یادشده موضوعات مربوط به سیاست خارجی ترامپ منحصر می­ شود به نمونه ­های چالشی در مناسبات مسکو – واشنگتن و پیونگ یانگ- واشنگتن و البته اختلاف پکن با واشنگتن بر سر مسائل اقتصادی.

در خصوص رصد اوضاع داخلی آمریکا در خصوص اختلافات سیاسی در آغاز باید به انتقاد «پل رایان» رییس مجلس نمایندگان آمریکا در واکنش به سخنان توهین آمیز «ترامپ» در مورد کشورهای آفریقایی و حوزه کاراییب اشاره کرد که اظهارات یادشده را  نژادپرستانه توصیف کرد و گفت: تنها چیزی که این سخنان به ذهن متبادر می­ کند، اظهار تاسف است. من به خانواده خود فکر می­ کنم، این اتفاق، داستان زیبای آمریکا است که امروز هم ادامه دارد و موجب شده این کشور، یک کشور استثنایی باشد.رایان تاکید کرد: ما دوستان فوق العاده ای از آفریقا داریم که پزشک و شهروندانی فوق العاده هستند. اظهارات رئیس جمهور آمریکا در مورد اقوام و ملیت های دیگر نژادپرستانه دانست.( خبرگزاری مهر 23/ 10/ 96) در ادامه با توجه به تبادل نظر میان جریانات مختلف سیاسی در آمریکا و بی نتیجه ماندن آنها که منتهی به تعطیلی چند روزه دولت شد ، چاک شامر رهبر اقلیت دموکرات در  سنا با بی ­ثبات خواندن شخصیت ترامپ ، مذاکره با وی را کاری بیهوده توصیف کرد و گفت:      «دونالد ترامپ»، یک «مذاکره کننده غیرقابل اعتماد و متزلزل» است.مذاکره با رئیس جمهور آمریکا «مثل مذاکره با ژله است»!( خبرگزاری مهر 01/ 11/ 96 ) در کنار موضوعات بالا ، تداوم کشمکش­ ها بر سر دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و تماس اعضای کرملین با ستاد انتخاباتی ترامپ کماکان از موضوعات مورد بحث در این باره است.

و اما در خصوص فضای اجتماعی موضوعاتی همچون ؛ بازتاب گسترده توهین نژادی ترامپ ، پیامد دستورات مهاجرتی ترامپ ، راهپیمایی گسترده در اعتراض به نقض گسترده حقوق زنان در جامعه آمریکا ، از جمله مهمترین موضوعات رسانه ­ها در بازه زمانی یادشده می­ باشد. بر این اساس در آغاز رسانه ­ها به  حوادث پیش آمده در جامعه آمریکا که باعث زیان آنها شده از برپایی راهپیمایی اعتراضی گسترده در این خصوص خبر دادند. در این خصوص رسانه­ ها اعلام کردند: بيش از يکصد هزار زن در شهرهاي شمالي ايالت کاليفرنياي آمريکا به خيابان ها ريختند تا تظاهرات سالانه خود براي مطالبه حقوق مشروعشان را برگزار کنند.شهر سان فرانسيسکو مرکز فرهنگي اقتصادي ايالت کاليفرنيا بيشترين شمار تظاهرکنندگان را داشت. تظاهرکنندگان پارچه نوشته هايي با خود حمل مي کردند که روي آن نوشته شده بود:« مي­دانم که مانند يک شيرزن مبارزه خواهم کرد؛ صداي اميد را حس مي کنم».آنها با اين شعارها خواستار مساوات جنسيتي و دستيابي به حقوقشان بودند؛ آنها همچنين از سخنان ترامپ رئيس جمهوري آمريکا و سياست هاي وي در خصوص مهاجرت و اقليت ها انتقاد کردند.معاون شهردار سان فرانسيسکو نيز براي حمايت از آنان در اين تظاهرات حضور پيدا کرد و عکس هاي مشترکي با تظاهرکنندگان در ميدان شهر گرفت.متوليان اين تظاهرات از زنان خواستند مشارکت گسترده اي در همه رويدادهاي انتخاباتي سال 2018 داشته باشند و با نشاط بيشتري براي در اختيار گرفتن پست هاي دولتي اقدام کنند.( خبرگزاری صدا و سیما 01/ 11/ 96)

بازتاب گسترده اظهارات توهین آمیز و نژادی ترامپ از دیگر نمونه ­های تبلیغاتی در فضای اجتماعی آمریکا بود که با فراوانی زیادی انعکاس یافت. رسانه­ ها در این خصوص از واکنش یک سناتور دموکرات در این زمینه خبر داده و گزارش کردند:«فدریکا ویلسون» نماینده دموکرات ایالت فلوریدا در مجلس نمایندگان آمریکا به جمع تحریم‌کنندگان سخنرانی سالانه دونالد ترامپ رئیس جمهوری این کشور پیوست که قرار است اواخر ماه میلادی جاری (ژانویه) ایراد شود.گفتنی است ویلسون چهارمین نماینده دموکرات کنگره آمریکا است که دست به چنین اقدامی می‌زند.ویلسون در ذکر دلایل اتخاذ چنین تصمیمی گفت: شکی ندارم که به جای ارسال پیامی فراگیر که به نفع همه اقشار جامعه باشد، سخنان ترامپ پر از کنایه، دروغ و وعده‌های توخالی خواهد بود.وی در ادامه از بی‌حرمتی ترامپ به مردم کشورهای آفریقایی و جزایر کارائیب انتقاد کرد و گفت او با این اقدامات، آبروی آمریکا را به مخاطره می‌اندازد.      (خبرگزاری مهر25/ 10/ 96) البته این تنها واکنش به اظهارات نژادپرستانه ترامپ نبود بلکه «کنث راث Kenneth Roth»‌ رئيس اجرايي ديدبان حقوق بشر با استناد به اظهارات یادشده رویکرد ترامپ را ضد حقوق بشری توصیف کرد . رسانه ­ها در این زمینه به نقل از وی اعلام کردند:       سابقه عملکرد دونالد ترامپ رئيس جمهور آمريکا در خصوص مسائل حقوق بشر در نخستين سال رياست جمهوري وي، "فاجعه آميز" بوده است.ترامپ به علت توصيف کشورهاي آفريقايي به عنوان "کثافت خانه"، به عنوان سياستمداري نژادپرست شناخته می شود.( خبرگزاری صدا و سیما 28/ 10/ 96)

و اما در خصوص چالش­ های خارجی ترامپ ، با استناد به موضوعات و محورهای مورد بررسی آنچه که کاملا معلوم است تمرکز تبلیغات رسانه­ ای بر سه موضوع مناسبات چالشی آمریکا با روسیه و کره شمالی..و اختلاف نظر پکن با واشنگتن بر سر مسائل اقتصادی  است .آنچه که به نظر می­ رسد تشدید اختلافات واشنگتن – مسکو پس از رونمایی از سند راهبرد امنیتی ترامپ است که در آن روسیه را کشور دشمن قلمداد کرده است . و اما رسانه ­ها به نقل از سرگئی لاوروف وزیرامورخارجه روسیه اعلام کردند: «سرگئی ریابکوف» معاون وزیر خارجه روسیه هدف آمریکا از اعمال تحریم‌های جدید علیه مسکو در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری را بر هم زدن فضای انتخاباتی در داخل روسیه دانست و اعلام کرد: همانطور که می‌دانیم، تا پایان ژانویه، ظاهرا دو گزارش در خصوص انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در راستای اجرای قانون تحریم‌های ضد روسی به تصویب رسیده در ماه آگوست به کنگره ارسال خواهد شد. اینجا می‌توانیم تلاشی دیگر برای تاثیر گذاشتن بر شرایط داخلی کشورمان به ویژه پیش از انتخابات پیش روی ریاست جمهوری را شاهد باشیم.(خبرگزاری مهر23/ 10/ 96)

البته اختلاف نظر روسیه با آمریکا بر سر برجام به جای خود محفوظ است . بر این اساس ریابکوف اعلام کرد: مسکو اظهارات دونالد ترامپ رئيس جمهور آمريکا را درباره توافق هسته ­اي ايران بسيار منفي مي­داند..مسکو مخالف هرگونه تلاش در جهت تضعيف توافق هسته ­اي موجود بين پنج بعلاوه يک و ايران است. برجام قابل مذاکره و اصلاح نيست و‌ اقدامات عجيب رئيس جمهور آمريکا در اين خصوص براي جامعه جهاني قابل درک نيست.روسيه در گفتگوهاي پنج بعلاوه يک همچنين از جامعه جهاني خواسته است با حمايت همه جانبه خود از برجام، در مقابل يکجانبه گرايي آمريکا ايستادگي کنند.  (خبرگزاری صدا وسیما23/ 10/ 96)

در پایان به نظر می ­رسد حجم نمونه­ های چالشی در خصوص مناسبات واشنگتن و پیونگ یانگ اندکی از کاهش یافته است.  بر این اساس رسانه­ ها اعلام کردند رکس تیلرسون وزیر خارجه آمریکا در اظهاراتی اعلام کرد: فشارها تا زمانیکه کره شمالی قدم‌هایی محکم در راستای غیرهسته‌ای سازی (شبه جزیره کره) بر ندارد، ادامه خواهند داشت. آمریکا، روسیه، چین و مابقی جهان، کره شمالی را به عنوان یک کشور هسته‌ای نمی‌شناسند.( خبرگزاری مهر27/ 10/ 96)

پژوهش خبری // پژوهشگر: مرتضی هوشیار