مصرف کافئین برای ورزشکاران ممنوع نیست اما نوشیدنی‌های انرژی‌زا برای هیچ ورزشکاری توصیه نمی‌شود و می‌تواند به ویژه برای ورزشکاران جوان، مضر باشد.
به گزارش ایسنا، کافئین یک ترکیب شیمیایی است که به طور طبیعی در بسیاری از گیاهان مانند قهوه، چای، برگ‌های یرباماته، دانه کولا، گوارانا و کاکائو یافت می‌شود. کافئین محرکی است که سطح هوشیاری را افزایش می‌دهد، تمرکز را بهبود بخشیده و موجب افزایش ضربان قلب و دمای بدن می‌شود. علاوه بر قهوه و چای، کافئین در شکلات نیز یافت می‌شود و گاهی اوقات به مواد خوراکی مختلفی مانند نعناع‌های تنفسی، آدامس، گوشت گاو، تخمه آفتابگردان یا سایر محصولات انرژی‌زا مانند نوشیدنی‌های انرژی‌زا و مکمل‌های قبل از تمرین اضافه می‌شود.
آیا کافئین در ورزش ممنوع است؟
خیر، کافئین در ورزش‌هایی که توسط آژانس جهانی ضد دوپینگ (WADA) اداره می‌شود مجاز است اما در حال حاضر در فهرست مانیتورینگ WADA قرار دارد که به این معنی است که ممنوع نیست ولی WADA آن را در صورت تبدیل شدن به یک موضوع مبارزه با دوپینگ در آینده زیر نظر دارد. لازم به ذکر است کافئین جزء مکمل‌های گروه A به شمار می‌رود که مصرف ورزشی آن مجاز بوده و شواهد علمی مبنی بر بهبود کارایی ورزشی ورزشکار وجود دارد.
خطرات مصرف کافئین چیست؟
بر اساس این مطلب که از سوی منبع آژانس مبارزه با دوپینگ آمریکا در ۲۰۲۴ تهیه شده و از سوی ستاد ملی مبارزه با دوپینگ (ایران نادو) در اختیار ایسنا قرار گرفته، آمده است: طیف وسیعی از عوارض جانبی مصرف کافئین از جمله بی‌خوابی، بیش‌فعالی، اضطراب، حالت تهوع، بی‌اشتهایی، سردرد، لرزش یا سرگیجه گزارش شده است.
با توجه به تعداد غذاها، نوشیدنی‌ها و مکمل‌های حاوی کافئین، مصرف بیش از حد آن ممکن است علائمی همچون تحریک پذیری، مشکلات خلقی، افزایش سطح هورمون استرس و مشکل در خواب را به وجود آورد. مصرف بیش از حد و طولانی مدت نیز می‌تواند منجر به خستگی، تغییرات خلقی و مشکلات تمرکز شود اما اگر مصرف آن خیلی فراتر از حد مجاز شود و به اصطلاح مسمومیت شدید کافئین ایجاد کند، می‌تواند منجر به ایست قلبی شود.
آیا مصرف نوشیدنی‌های انرژی‌زا و مکمل‌های حاوی کافئین برای ورزشکاران بی‌خطر است؟
اگرچه خود کافئین ممنوع نیست اما نوشیدنی‌های انرژی‌زا برای هیچ ورزشکاری توصیه نمی‌شود و می‌تواند به ویژه برای ورزشکاران جوان مضر باشد. اکثر بزرگسالان می‌توانند با خیال راحت ۴۰۰ میلی‌گرم در روز کافئین مصرف کنند اما آکادمی اطفال آمریکا هیچ سطح ایمنی کافئین را برای جوانان یا نوجوانان اعلام نکرده است.
مکمل‌های غذایی که خود را به عنوان محصولات قبل از تمرین یا کاهش وزن تبلیغ می‌کنند، اغلب حاوی مقادیر زیادی کافئین و احتمالا محرک‌های دیگر هستند. تمام مکمل‌های غذایی با خطر ذاتی آلودگی به مواد افزایش دهنده عملکرد همراه هستند و اگرچه مصرف کافئین در ورزش ممنوع نیست اما احتمال این خطر وجود دارد که یک محصول قبل از تمرین یا کاهش وزن حاوی سایر محرک‌های ممنوعه (علاوه بر کافئین) باشد
. اگر ورزشکاران علیرغم خطرات شناخته شده استفاده از مکمل‌های غذایی را انتخاب کنند، ایران نادو توصیه می‌کند فقط از مکمل‌های تایید شده و زیر نظر متخصص مربوطه استفاده کنند.
آیا مصرف کافئین نیازمند دریافت معافیت استفاده درمانی (TUE) است؟
خیر، از آنجا که کافئین ممنوع نیست، برای استفاده از کافئین نیازی به TUE نیست.