در ادامه‌ سلسله نشست‌های اخلاقی «مسیر بندگی» که شامگاه سه‌شنبه ۲۹ مهر ۱۴۰۴ در دفتر آیت‌الله حاج شیخ محسن فقیهی در قم برگزار شد، فقیه عالیقدر آیت‌الله دکتر احمد بهشتی با موضوع «اخلاق؛ معجزه دوم پیامبر اکرم(ص)» به ایراد سخن پرداختند.
معظم له در آغاز سخنان خود، با تلاوت آیه شریفه‌ «إِنَّکَ لَعَلَی خُلُقٍ عَظِیمٍ»، به تحلیل جایگاه اخلاق در منظومه نبوت پرداخته و فرمودند: قرآن، معجزه نخست پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله است، و اخلاق، معجزه دوم ایشان. همه‌ی کرامات و معجزات دیگر، در مرتبه‌ای پایین‌تر از این دو قرار دارند؛ زیرا قرآن و اخلاق، دو جلوه‌ی جاودانه‌ی رسالت حضرت ختمی مرتبت‌اند.
ایشان در ادامه با اشاره به ظرافت کلام الهی در تعبیر «عَلی خُلُقٍ عَظِیمٍ»، بیان داشتند که حرف «عَلی» دلالت بر استعلا دارد، و این یعنی پیامبر نه فقط صاحب خلق عظیم، بلکه در مرتبه‌ای برتر از آن قرار گرفته است.
استاد برجسته دروس خارج حوزه در ادامه سخنان خود به تفسیر آیه‌ «فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ» پرداخته و افزودند: نرمی، مدارا و عطوفت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، جلوه‌ای از رحمانیت خداست. خداوند فرمود چون از رحمت من برخوردار شدی، نرم‌خو و مهربان گردیدی. این نرمی و محبت و اخلاق، رمز پیروزی رسول خداست.
معظم‌ له سپس بیان کردند: عفو، صفح و استغفار سه مرتبه از گذشت الهی است. عفو بدون تندی، صفح با گشاده‌رویی، و استغفار. پیامبر همه این مراتب را در رفتار خود به ظهور رساندند.
فقیه عالیقدر در بخش دیگری از توصیه‌های اخلاقی خود، به وجه تمایز «محاسن اخلاق» و «مکارم اخلاق» پرداخته و فرمودند: اخلاق سه درجه دارد که سطح متوسط، محاسن اخلاق، و بالاترین سطح، مکارم اخلاق نامیده می شود. مکارم اخلاق آن است که الهی باشد، نه سودجویانه. اخلاقی که برای جلب منفعت، محبت یا رأی مردم باشد، اخلاق حقیقی نیست؛ بلکه نوعی معامله دنیوی است و محاسن اخلاق نامیده می شود.
آیت‌الله احمد بهشتی در ادامه به شیوه‌ رفتار پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در خانواده اشاره کرده و فرمودند: پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله در منزل هیچ‌گاه تندخویی نکردند و حتی یک بار هم تشر نزدند. این نمونه‌ی مکارم اخلاق است نه محاسن اخلاق. مکارم اخلاق، رفتار الهی و فراتر از منفعت انسانی است. لذا پیامبر(ص) فرمود انما بعثت لاتمم مکارم الاخلاق نه محاسن الاخلاق.
ایشان با اشاره به قضیه سعد که از صحابی بزرگوار پیامبر بود و آن حضرت در تشییعشان شرکت کردند و ملائکه هم شرکت نمودند و پیامبر، او را در قبر گذاشتند، لیکن سعد بر اثر بداخلاقی با اهل منزل، به فشار قبر سختی مبتلا شد.
استاد برجسته اخلاق سپس به رفتار کریمانه پیامبر در «فتح مکه» اشاره کردند و افزودند: مردم مکه تصور کردند که پس از شکست، پیامبر فرمان قتل همه را می‌دهند، اما ایشان با سؤال «از من چه انتظار دارید؟» آغاز کرد. وقتی گفتند: «أخ کریم و ابن أخ کریم»، فرمود: «إذهبوا فأنتم الطلقاء»؛ بروید که آزادید. آن حضرت با همین اخلاق و محبت، دنیا را فتح کرد، نه با شمشیر و لشکر.
معظم له در پایان این جلسه معنوی، از دعای مکارم الاخلاق امام سجاد علیه السلام یاد کرده و فرمود: امام سجاد علیه السلام از خداوند، مکارم اخلاق می‌خواهد، نه محاسن. چون مکارم، اخلاقی غیرسودجویانه و الهی است.
لازم بذکر است که سلسله جلسات اخلاقی «مسیر بندگی» با حضور پرشور علاقه‌مندان به مباحث اخلاقی، هر سه‌شنبه شب پس از نماز عشاء در دفتر آیت‌الله فقیهی، واقع در خیابان صفاییه، کوی ۲۵ قم برگزار می‌شود.