شفاانلاین»سلامت» اسفندماه که به نیمه می‌رسد، صدای ناشی از انفجار ترقه و نارنجک و دیگر موادی که به چهارشنبه‌سوری مربوط می‌شوند، کم‌کم اوج می‌گیرد تا در شب آخرین چهارشنبه سال به اوج خودش برسد. با اینکه همه‌ساله، رسانه‌ها و تلویزیون، اخبار تلخی از مصدومان، فوتی‌ها و قطع عضو‌ها منتشر می‌کنند، ولی باز هم بخشی از شهروندان توجهی ندارند و دست به خطرناک‌ترین کارها می‌زنند. نتیجه‌اش هم می‌شود انواع و اقسام حوادث و پشیمانی‌ها که برخی‌شان دیگر نه سودی دارند و نه راه برگشتی. اما این مصدومیت‌ها، بار سنگینی به بدنه سلامت و بهداشت کشور وارد می‌کند که در نوع خود بسیار تلخ است. نگاهی به این جنبه از حوادث چهارشنبه‌سوری انداخته‌ایم تا شاید کمی بیشتر مراعات کنیم.

به گزارش شفاآنلاین نشانه‌های آسیب استنشاقی
 ناشی از گیر افتادن بین محوطه دود یا آتش که حتی گاه می‌تواند منجر به مرگ شود
  تنگی نفس
  خس‌خس سینه
 سوختگی موهای بینی
  سوختگی ریش و سبیل
  سوختگی اطراف دهان
  سوزش حلق و گلو
  احساس گیر کردن جسم در گلو
  وجود دوده در بینی و دهان

  بیشترین آسیب‌های چهارشنبه‌سوری
سوختگی‌های پوست در سطوح مختلف
آسیب به شنوایی که کوتاه‌مدت است.
آسیب‌های چشمی که کوتاه‌مدت است.
تخلیه چشم و نابینایی هم اتفاق می‌افتد؛ البته به ندرت


دکتر کورش اعتماد، سرپرست مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت
  مصدومان چهارشنبه‌سوری تحت پوشش بیمه، درمان‌های اولیه را رایگان دریافت می‌کنند، اما اگر دچار معلولیت و ناتوانی‌های بعدی شوند، پوشش بیمه‌ای برای آنها وجود ندارد؛ بنابراین هم به نظام سلامت هزینه وارد می‌شود و هم به خانواده مصدومان.
 حذف مصدومان قطع عضو از چرخه کار، یعنی حذف یک نیروی کار از جامعه و تبدیل فرد مولد به فرد سربار که هم هزینه‌ای برای جامعه است، هم برای خانواده و هم بار روانی بر خود افراد دارد.
 علاوه بر مصدومیت و فوت، این مواد می‌توانند منجر به معلولیت‌های ماندگار شوند. براساس گزارش‌ها، استان‌های شمالی و شمال‌غربی کشور بیشترین تعداد حوادث و مصدومان را به‌خود اختصاص داده‌اند.
  افزایش این مصدومان نمی‌تواند خللی در خدمت‌رسانی به دیگر بیماران ایجاد کند؛ اول اینکه نظام سلامت تاب‌آوری پذیرش این افراد را دارد و ما ظرفیت‌ها را افزایش می‌دهیم که این آمارهای افزایشی را پوشش دهد و دوم اینکه دوره کوتاهی است و باعث تأخیر یا خلل در ارائه خدمات نمی‌شود.

نکته‌ها:
 از نگهداری مواد محترقه و وسایل آتش‌بازی (حتی مواد و وسایل استاندارد) در نزدیکی وسایل حرارتی و برقی خودداری کنید.
از سوزاندن وسایل یا مواد غیرمتعارف مانند لاستیک، آمپول و استفاده از مواد آتش‌زا نظیر بنزین، الکل، کاربیت و مشابه آن جدا خودداری کنید.
 از برپایی آتش در معابر باریک و در نزدیکی پست‌های برق، ایستگاه‌های تقلیل فشار گاز و پارکینگ‌های عمومی خودداری کنید.
مواد محترقه را هیچ‌گاه به طرف افراد دیگر پرتاب نکنید.

 هیچ‌گاه مواد محترقه را در ظروف شیشه‌ای یا فلزی قرار ندهید؛ زیرا درصورت انفجار، ذرات شیشه یا فلز به اطراف پرتاب و سبب صدمات و خطرات جانی خواهد‌شد.
هرگز از ماده محترقه و منفجره‌ای که یک‌بار استفاده شده، دوباره استفاده نکنید.
 وجود یک کپسول آتش‌نشانی پودری در حوالی محیط‌هایی که در آن آتش روشن کرده‌اید، ضروری است.
قبل از ترک محل، حتما از خاموش بودن آتش اطمینان حاصل کنید و با استفاده از آب، باقیمانده آتش را کاملا سرد و آن را جمع‌آوری کنید.
از نگهداری ترقه‌ها و سایر مواد محترقه در منزل خودداری و از حمل آنها اجتناب کنید.
 از آتش‌بازی در مجاورت وسایل نقلیه‌ای که حامل بنزین و مواد سوختی هستند، بپرهیزید.
 از ریختن مواد سریع‌الاشتعال مانند نفت و بنزین روی آتش نیز خودداری کنید.
 از انداختن ظروف تحت فشار (کپسول‌ها و اسپری‌های حشره‌کش) به درون آتش اکیدا اجتناب کنید.
 ترقه‌ها و فشفشه‌ها، اگرچه در ابتدا بی‌خطر به‌نظر می‌رسند، اما درصورت اصابت به نقاط حساس بدن، به‌ویژه صورت، می‌توانند منجر به آسیب‌دیدگی‌هایی شوند.

سوختگی‌های ریز و درشت چهارشنبه‌سوری
دکتر علیرضا رفعتی‌نوایی، متخصص طب اورژانس
  شایع‌ترین نوع سوختگی‌ها در این ایام، سوختگی‌های حرارتی ناشی از مواد محترقه و آتش‌زا، مواد گرم مانند آب جوش و آب رادیاتور (درصورت باز کردن ناگهانی)، مواد شیمیایی یا الکتریکی است.
 کودکان با سوختگی بیش از ۵درصد و بزرگسالان با سوختگی بیش از ۱۰درصد سطح بدن و همچنین درصورت آسیب به سر، صورت، دست، پا و مفاصل بزرگ یا سوختگی‌های عمیق باید سریع‌تر به بیمارستان مراجعه کنند.
 باید از نگهداری مواد محترقه، تهیه و ساخت وسایل آتش‌بازی در منزل، زیرزمین، محل کار و سایر مکان‌ها خودداری کنیم. کودکان در آیین چهارشنبه‌سوری، هرگز نباید به‌تنهایی از مواد آتش‌بازی و محترقه استفاده کنند و باید با نظارت والدین در این مراسم حضور یابند.
 روش درمان سوختگی در کودکان و بزرگسالان یکسان است، اما نتیجه درمان در کودکان به‌دلیل آسیب‌پذیری بیشتر و تفاوت در ذخایر بدنی، متفاوت است. کودکان با سوختگی‌های سطحی هم باید به سرعت به بیمارستان منتقل شوند.
 هنگام وقوع سوختگی ناشی از چهارشنبه‌سوری و...، نخستین اقدام، حفظ ایمنی فرد کمک‌کننده است تا از افزایش مصدومان جلوگیری شود. حفظ خونسردی و دور کردن مصدوم از محل حادثه و خاموش کردن آتش با استفاده از پتو یا غلتاندن مصدوم روی زمین، جدا‌کردن لباس‌های سوخته از بدن مصدوم به جز در مواردی که به بدن چسبیده‌اند و همچنین خنک کردن محل سوختگی با آب معمولی به‌مدت ۲۰ دقیقه ازجمله اقدامات مهم هنگام وقوع سوختگی است.
   انتقال سریع مصدوم دچار سوختگی به مرکز درمانی از مهم‌ترین اقداماتی است که برای این فرد باید به سرعت انجام شود.
   شست‌وشوی فوری چشم‌ها درصورت آسیب‌دیدگی، پرهیز از استفاده از موادی مانند شیر، یخ، خمیر دندان، رب گوجه و سایر مواد غیربهداشتی از دیگر اقدامات مهم در این زمینه است.
   جنس لباس افراد در شدت سوختگی تأثیرگذار است؛ البسه با الیاف نایلونی باعث آسیب بیشتر می‌شوند.