به گزارش روز دوشنبه ایرنا، کییر استارمر نخستوزیر انگلیس، که برای گفتوگو با همتایان اروپایی خود به پاریس سفر کرده است، در مصاحبهای با روزنامه دیلی تلگراف اعلام کرد: «بریتانیا آماده است به عنوان پلی میان اروپا و آمریکا عمل کند و به ایجاد تضمینهای امنیتی برای اوکراین کمک نماید.» وی همچنین از آمادگی لندن برای اعزام نیروهای صلحبان به مرزهای اوکراین در صورت دستیابی به توافق خبر داد؛ اقدامی که به گفته او «نقشی کلیدی در تضمین امنیت اروپا» خواهد داشت.
استارمر در ادامه افزود: «ما نمیتوانیم اجازه دهیم که آینده اوکراین بدون مشارکت فعال اروپا تعیین شود. امنیت این قاره به نتیجه این مذاکرات گره خورده و ما باید سهم خود را ایفا کنیم.» وی همچنین تأکید کرد که بریتانیا قصد دارد با افزایش بودجه نظامی و توسعه همکاریهای امنیتی با متحدانش، نقش فعالی در روند مذاکرات صلح داشته باشد.
موانع پیش روی اروپا
مقامهای اروپایی نگرانند که مانند توافق دوحه درباره افغانستان، این بار نیز واشنگتن به تنهایی با کرملین به توافق برسد و منافع اروپا نادیده گرفته شود. وزیر خارجه لهستان گفته است که توافقی بدون حضور اروپا، توازن امنیتی در این قاره را بههم خواهد زد. وی گفت: «نمیتوان در مورد آینده اروپا در غیاب اروپا تصمیم گرفت. ما باید از تجربیات گذشته درس بگیریم.»
از سوی دیگر، مقامات آلمانی با تردید به امکان اعزام نیروهای صلحبان به اوکراین مینگرند. آنالنا بائربوک، وزیر خارجه آلمان، اظهار داشت: «هر تصمیمی درباره اعزام نیرو باید با دقت و بر اساس ارزیابیهای امنیتی انجام شود. امنیت شهروندان ما در اولویت است.»
ژان-نوئل بارو وزیر خارجه فرانسه، نیز با بیان اینکه نباید از نشست پاریس انتظار تحولی خارقالعاده داشت، تأکید کرد: «این نشست گامی در مسیر دشوار دیپلماسی است، اما نباید انتظارات را بیش از حد بالا برد.»
دیپلماسی موازی در ریاض و نگرانی اروپا
بر اساس برنامه اعلام شده، دیپلماتهای ارشد آمریکا و روسیه قرار است روز سهشنبه در ریاض، پایتخت عربستان سعودی، درباره آینده جنگ اوکراین گفتوگو کنند. کرملین تأیید کرده که سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، و یوری اوشاکوف، مشاور ارشد پوتین، در این نشست شرکت خواهند داشت. این مذاکرات پس از گفتوگوی سهساعته تلفنی میان دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین روسای جمهوری آمریکا و روسیه انجام میشود، گفتوگویی که به گفته مقامهای روسی، عمدتاً بر راههای پایان دادن به جنگ در اوکراین متمرکز بوده است.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، درباره این مذاکرات گفت: «تمرکز اصلی بر احیای روابط دوجانبه و بررسی شرایط برای شروع گفتوگوهای صلح خواهد بود.» با این حال، غیاب مقامات اوکراینی و اروپایی در این گفتوگوها، باعث نگرانی شدید پایتختهای اروپایی شده است.
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، در واکنش به خبر مذاکرات عربستان گفت: «نمیتوان درباره آینده کشور ما بدون حضور نمایندگان اوکراین تصمیمگیری کرد.» وی افزود: «هرگونه توافق باید شامل تضمینهای امنیتی مشخص باشد و ما از غرب میخواهیم به حمایتهای نظامی ادامه دهد.» گفته میشود که وی قرار است راهی عربستان شود اما با مقامهای روس دیدار نخواهد کرد.
در همین حال، خبرگزاریها از پیشنهاد ایالات متحده برای در اختیار گرفتن ۵۰ درصد از منابع معدنی کمیاب اوکراین در قبال حمایت نظامی خبر میدهند. این پیشنهاد که با واکنش سرد کییف مواجه شده، نشاندهنده تلاش آمریکا برای بهرهبرداری از شرایط جنگی است.
اختلافات داخلی اروپا درباره آینده جنگ اوکراین
در داخل اروپا اختلافاتی درباره میزان حمایت از کییف وجود دارد. سوئد اعلام کرده که احتمالاً در نیروهای صلحبان شرکت خواهد کرد، اما مقامات آلمان همچنان درباره این موضوع مردد هستند. در ایتالیا، دولت ملونی اعلام کرده که ادامه حمایت از اوکراین باید با رضایت افکار عمومی همراه باشد، درحالیکه احزاب چپگرا این حمایتها را «دخالت بیثمر در یک منازعه فرسایشی» میدانند.
در انگلیس نیز مقامهای پیشکسوت نظامی درباره امکان اعزام نیرو به اوکراین با توجه به ضعف ساختاری ارتش ابراز تردید کردهاند. ریچارد دانات، رئیس پیشین ارتش انگلیس هشدار داده است: «اگر دولت واقعاً قصد دارد نیروی صلحبان به اوکراین اعزام کند، باید سریعاً بودجه نظامی را افزایش دهد. ما نمیتوانیم با ارتشی کوچک و فرسوده، تعهدات جدید بپذیریم.»
ناظران میگویند که اختلاف نظرهای داخلی در اروپا درباره آینده جنگ اوکراین و نگرانی از پیامدهای احتمالی توافق آمریکا و روسیه، شرایط را پیچیده کرده است. به گفته کارشناسان، نبود یک صدای واحد در اروپا و نگرانی از هزینههای اقتصادی و نظامی، توان مانور دیپلماتیک این قاره را محدود کرده است.
گفتنی است، جنگ اوکراین در اسفند ۱۴۰۰ و پس از آن آغاز شد که روسیه، در واکنش به نادیده گرفتن نگرانیهای امنیتیاش درباره گسترش ناتو، به این کشور حمله کرد. مسکو بارها هشدار داده بود که تلاش غرب برای گسترش ناتو به سمت مرزهای شرقی اروپا، تهدیدی مستقیم برای امنیت ملی روسیه است. با این حال، کشورهای غربی نهتنها این نگرانیها را نادیده گرفتند، بلکه با ارسال تسلیحات سنگین و تشدید حضور نظامی در شرق اروپا، وضعیت را پیچیدهتر کردند.
پس از آغاز جنگ، غرب هزاران تحریم علیه روسیه اعمال کرد و میلیاردها دلار کمک نظامی به اوکراین اختصاص داد. انگلیس نیز از آغاز جنگ، با ارسال موشکهای ضدتانک و سامانههای پدافندی، به یکی از حامیان اصلی کییف تبدیل شد. اکنون، با کاهش حمایتهای نظامی آمریکا و تلاش اروپا برای افزایش نقش خود، مذاکرات پیشرو اهمیت مضاعفی یافته است.