قدس؛ از طرفی تنش‌ها میان واشنگتن و مسکو هم به حد قابل توجهی رسیده است. در این شرایط، نشست وزرای خارجه ایالات متحده و روسیه در ریاض توجه جهانیان را به خود جلب کرده است. این نشست که قرار است امروز در پایتخت عربستان سعودی برگزار شود، نخستین دیدار رسمی میان مقامات ارشد دو کشور درباره جنگ اوکراین پس از ماه‌ها تنش دیپلماتیک محسوب می‌شود.
به گزارش العربیه، هیئت روسی به ریاست سرگئی لاوروف و یوری اوشاکوف، مشاور ولادیمیر پوتین در این مذاکرات شرکت خواهد کرد. در مقابل، آمریکا با تیمی متشکل از مارکو روبیو وزیر خارجه، مایک والتز مشاور امنیت ملی و استیون ویتکاف نماینده ویژه در امور خاورمیانه وارد این گفت‌وگوها می‌شود.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین اعلام کرده هدف اصلی این نشست، احیای روابط دیپلماتیک با آمریکا و آماده‌سازی برای مذاکرات احتمالی صلح درباره اوکراین است. به گزارش ایرنا، کرملین معتقد است این گفت‌وگوها می‌تواند زمینه‌ساز حل‌وفصل دیپلماتیک بحران اوکراین باشد.
طرح پیشنهادی روسیه برای صلح
مسکو در ماه‌های اخیر طرحی را برای پایان دادن به جنگ اوکراین مطرح کرده است. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه اعلام کرده اگر اوکراین شرایط زیر را بپذیرد، روسیه آماده مذاکره و آتش‌بس خواهد بود.
۱. انصراف اوکراین از عضویت در ناتو: مسکو عضویت اوکراین در ناتو را تهدیدی مستقیم برای امنیت ملی خود می‌داند. زلنسکی پس از رسیدن به قدرت تلاش کرد موضوع عضویت در ناتو را پیگیری و حتی آن را وارد قانون اساسی اوکراین کند.
۲. به رسمیت شناختن مناطق تحت کنترل روسیه: روسیه خواستار پذیرش مالکیت خود بر چهار منطقه دونتسک، لوهانسک، زاپوریژیا و خرسون است. در مجموع حدود نیمی از اوکراین در نتیجه این بند از طرح روسیه به روسیه واگذار خواهد شد.
۳. بی‌طرفی نظامی اوکراین: اوکراین نباید وارد هیچ‌گونه ائتلاف نظامی ضدروسی شود.
۴. حفظ حقوق اقلیت‌های روس‌زبان: روسیه تأکید دارد حقوق شهروندان روس‌زبان اوکراین باید در قانون اساسی این کشور تضمین شود.
۵. لغو تحریم‌های غرب علیه روسیه: کرملین از ایالات متحده و اتحادیه اروپا خواسته در صورت توافق صلح، تحریم‌های اقتصادی را کاهش دهند.به گزارش ایسنا، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه تأکید کرده موضع مسکو کاملاً مشخص است و کی‌یف باید واقعیت‌های میدانی را بپذیرد.
واکنش اوکراین و متحدان غربی
آسوشیتد پرس در گزارشی به نقل از زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین اعلام کرده اوکراین هیچ توافقی را که بدون مشارکت کی‌یف انجام شود، به رسمیت نخواهد شناخت. وی تأکید کرده هرگونه مذاکره‌ای که تمامیت ارضی اوکراین را نقض کند، غیرقابل قبول است.در همین حال، رهبران اروپایی در پاریس گرد هم آمده‌اند تا درباره آینده اوکراین و نقش اروپا در مذاکرات صلح بحث و تبادل نظر کنند. به گزارش تایمز انگلیس، امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه می‌کوشد اطمینان حاصل کند اروپا در هرگونه توافق صلح نقشی اساسی ایفا خواهد کرد.
نقش عربستان سعودی
به گزارش العربیه، ریاض به‌عنوان میزبان این نشست در تلاش است نقش خود را به‌عنوان یک میانجی مؤثر در حل بحران‌های بین‌المللی تقویت کند. میزبانی این مذاکرات می‌تواند جایگاه عربستان سعودی را در صحنه دیپلماتیک جهانی ارتقا دهد و به این کشور نقشی کلیدی در گفت‌وگوهای صلح ببخشد.
چشم‌انداز و پیش‌بینی‌ها
هرچند از آخرین دیدار دیپلماتیک مقامات دو کشور ماه‌ها می‌گذرد و نمی‌توان هیچ پیش‌بینی‌ای درزمینه گفت‌وگوهای امروز داشت اما با نگاهی گذرا می‌توان موارد زیر را در نظر گرفت.موفقیت نسبی، اما بدون توافق نهایی: این نشست می‌تواند زمینه‌ساز گفت‌وگوهای بیشتر باشد، اما انتظار نمی‌رود توافقی قطعی در آن حاصل شود. به گفته ریچارد هاس، رئیس سابق شورای روابط خارجی آمریکا «هرگونه توافق احتمالی نیازمند گذشت‌های اساسی از سوی هر دو طرف است که هنوز نشانه‌ای از آن دیده نمی‌شود».
فشار آمریکا بر روسیه: هرچند بعید است اما واشنگتن احتمالاً بر سر مسائل کلیدی، ازجمله خروج نیروهای روسیه از اوکراین فشار خواهد آورد. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه سابق آمریکا نیز اظهار کرده «واشنگتن در هیچ شرایطی به تجاوز روسیه مشروعیت نخواهد داد».
افزایش تنش میان اوکراین و غرب: مخالفت اوکراین با این نشست می‌تواند به اختلافات میان کی‌یف و برخی متحدان غربی دامن بزند. به گفته الکساندر ورشبو، معاون سابق ناتو «غرب به دنبال راهی برای مدیریت بحران است، اما زلنسکی احساس می‌کند به حاشیه رانده شده است».
افزایش حملات روسیه: چنانچه هیئت روسی به این تحلیل برسد که در میز مذاکره با طرف آمریکایی به جمع‌بندی نخواهد رسید ممکن است ادامه نزاع سیاسی را در میدان درگیری پیش ببرد.
اختلافات درون اروپا درباره مذاکرات: برخی کشورهای اروپایی ازجمله آلمان و فرانسه از تلاش‌های دیپلماتیک استقبال می‌کنند، اما کشورهای اروپای شرقی، به‌ویژه لهستان و کشورهای بالتیک، درخصوص این مذاکرات ابراز تردید کرده‌اند. به گفته رادک سیکورسکی، وزیر خارجه لهستان «ما نباید هیچ امتیازی به کرملین بدهیم که تجاوز را به‌عنوان یک ابزار سیاسی عادی‌سازی کند».در مجموع، نشست ریاض را می‌توان تلاشی برای باز کردن کانال‌های دیپلماتیک و کاهش تنش‌ها دانست. با این حال، هنوز مشخص نیست این گفت‌وگوها می‌تواند راهی برای پایان دادن به جنگ اوکراین باشد یا صرفاً یک مانور دیپلماتیک خواهد بود.