جوان آنلاین: واشینگتن به دنبال تماس تلفنی دونالد ترامپ با رئیس‌جمهور روسیه و برنامه‌ریزی برای نشستی در عربستان، آن‌هم با حضور مسکو، عملاً اروپایی‌ها را از هر اقدامی در راستای صلح، حذف کرده است. اروپا با ابراز نگرانی از پیامد‌های اقداماتی از این دست، به تکاپو افتاده و با طرح پیشنهاد‌هایی مانند تشکیل نشستی غیررسمی، سعی می‌کند نشان دهد که نباید نقش پررنگ اروپا در هر مورد مربوط به آینده جنگ اوکراین، نادیده گرفته شود.
دونالد ترامپ، چهارشنبه گذشته در اقدامی غافلگیرکننده، آن‌هم بدون مشورت با متحدان اروپایی یا مقامات اوکراینی، با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه تماس گرفت و از آغاز فوری مذاکرات صلح با همتای روس خود سخن گفت. علاوه بر این، یک قانونگذار امریکایی و یک منبع آگاه روز شنبه گفتند که مقامات امریکایی و روسیه در روز‌های آینده در عربستان سعودی برای آغاز گفت‌و‌گو‌ها با هدف پایان دادن به جنگ تقریبا سه‌ساله در اوکراین، دیدار خواهند کرد. در راستای این اقدامات، «آنتون سیلوانوف» وزیر دارایی روسیه پیش از گفت‌و‌گو‌های روسیه و ایالات متحده در این کشور که قرار است طی روز‌های آتی برگزار شود، از عربستان سعودی دیدن کرد. گفت‌وگوی تلفنی ترامپ و پوتین و تدارک آنها برای نشستی در عربستان، نگرانی‌های گسترده‌ای را در میان رهبران اروپایی به دنبال داشت. در واقع اروپایی‌ها به دلایل متعدد و در رأس آنها به دلیل مسائل امنیتی، پافشاری می‌کنند که در هرگونه مذاکره‌ای درباره آینده اوکراین حضور داشته باشند. البته این موضوعی است که امریکا درباره آن با اروپایی‌ها هم عقیده نیست. مقامات دولت ترامپ در روز‌های اخیر تأکید کرده‌اند که ایالات متحده دیگر تمرکز خود را بر مسائل امنیتی اروپا قرار نخواهد داد و از متحدان ناتو انتظار دارد که مسئولیت بیشتری در قبال این منطقه بر عهده بگیرند. «پیت هگست»، وزیر دفاع امریکا یکی از این افراد است. کیت کلاگ، فرستاده ترامپ در امور اوکراین، در کنفرانس امنیتی مونیخ اعلام کرد که ایالات متحده تنها نقش میانجی را در این مذاکرات ایفا خواهد کرد و اوکراین و روسیه طرف‌های اصلی آن خواهند بود. وی در پاسخ به احتمال حضور کشور‌های اروپایی در این مذاکرات، گفت: «من طرفدار واقع‌گرایی هستم. فکر نمی‌کنم چنین اتفاقی رخ دهد.»
اروپا باید بیشتر از حرف زدن، عمل کند
در مقابل سلسله اقدامات امریکا به همراه روسیه، رهبران اروپایی اعلام کرده‌اند که حذف‌شان از مذاکرات را نخواهند پذیرفت. الکساندر استاب، رئیس‌جمهور فنلاند، که برای حضور در کنفرانس امنیتی مونیخ به آلمان رفته است، تأکید کرد: «امکان ندارد که مذاکراتی درباره اوکراین، آینده آن یا ساختار امنیتی اروپا بدون حضور کشور‌های اروپایی برگزار شود.» وی افزود: «اما اروپا باید خود را سازمان‌دهی کند، کمتر حرف بزند و بیشتر عمل کند.» یک مقام کاخ ریاست‌جمهوری فرانسه هم اعلام کرد که پاریس در حال بررسی امکان برگزاری یک نشست غیررسمی میان رهبران اروپایی برای بحث درباره اوکراین است، اما هنوز تصمیم قطعی در این زمینه گرفته نشده است. رادوسواف سیکورسکی، وزیر خارجه لهستان اعلام کرد که این نشست روز دوشنبه برگزار خواهد شد. مارک روته، دبیرکل ناتو در کنفرانس امنیتی مونیخ از کشور‌های اروپایی خواست موضعی قاطع‌تر اتخاذ کنند. وی اظهار داشت: «به دوستان اروپایی‌ام می‌گویم که به جای شکایت از احتمال حضور یا عدم حضورشان در مذاکرات، پیشنهاد‌های مشخصی ارائه دهند، ایده‌های جدید مطرح کنند و هزینه‌های دفاعی خود را افزایش دهند.» هرچند فهرست دعوت‌شدگان به این اجلاس افشا نشده است، اما گاردین گزارش کرد که کِر استارمر، نخست‌وزیر انگلیس نیز در این اجلاس حاضر خواهد شد. این در حالی است که واشینگتن پرسشنامه‌ای را به پایتخت‌های اروپایی ارسال کرد تا میزان مشارکت آنها در تضمین‌های امنیتی برای کی‌یف مشخص شود. یک دیپلمات اروپایی در گفت‌و‌گو با رویترز، درباره این پرسشنامه گفت که شامل شش سؤال بوده که یکی از آنها به‌طور خاص برای اعضای اتحادیه اروپا طراحی شده است. به گفته وی امریکا از کشور‌های اروپایی خواسته است که میزان تعهدات نظامی خود را در قبال اوکراین مشخص کنند. او افزود: «امریکایی‌ها در حال مذاکره با پایتخت‌های اروپایی هستند و از آنها می‌پرسند که چه تعداد سرباز حاضرند اعزام کنند.»
بی‌اعتمادی اروپا به حمایت امریکا
همزمان، ولودیمیر زلنسکی خواستار تشکیل یک ارتش اروپایی شده و تأکید کرده است که اروپا دیگر نمی‌تواند به حمایت ایالات متحده اطمینان داشته باشد. او تصریح کرد که تنها راه جلب احترام واشینگتن، «برخورداری از یک نیروی نظامی قدرتمند» است. رئیس‌جمهور اوکراین با رد هرگونه توافقی که پشت سر کی‌یف انجام شود، گفت که پوتین ممکن است از دونالد ترامپ برای حضور در رژه سالگرد پیروزی در جنگ جهانی دوم در مسکو در ۹ می‌دعوت کند. وی گفت: «ترامپ در این دعوت نه به عنوان یک رهبر محترم، بلکه به عنوان یک مهره در نمایش پوتین خواهد بود.» وی نیز به تغییر روابط اروپا و امریکا اشاره کرد و افزود: «بیایید صادق باشیم. اکنون نمی‌توانیم احتمال رد شدن درخواست‌های اروپا را از سوی امریکا در موضوعاتی که امنیت آن را تهدید می‌کند، نادیده بگیریم.» زلنسکی با دفاع از ایده تشکیل ارتش اروپایی گفت: «یک ارتش مشترک، شامل اوکراین، ضروری است تا آینده قاره تنها به خود اروپایی‌ها وابسته باشد و تصمیمات مربوط به اروپا، در خود اروپا گرفته شود.» با این حال، برخی از مقامات اروپایی نسبت به این پیشنهاد ابراز تردید کرده‌اند. کشور‌های اروپایی تاکنون همکاری‌های نظامی خود را عمدتاً در چارچوب ناتو انجام داده‌اند و پیشنهاد‌های مختلف برای تشکیل یک ارتش واحد اروپایی را رد کرده‌اند. یک مقام ارشد یکی از کشور‌های شرقی اتحادیه اروپا در واکنش به این پیشنهاد به رویترز گفت: «ما یک نیروی نظامی اروپایی داریم که نامش ناتو است.»