به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست خبری هفدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد ۳۰ دی ماه ۱۴۰۳ با حضور ابراهیم حیدری مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران، حامد محقق معاون شعر و داستان خانه کتاب و ادبیات ایران، مسعود کوثری دبیر علمی هفدهمین دوره این جایزه و جمعی از اصحاب رسانه و نویسندگان در محل سرای خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.
در ابتدای جلسه، ابراهیم حیدری مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران عنوان کرد: نگاه شما، حمایت‌گر ما در حوزه فرهنگ و اندیشه است، امید دارم این پویاییِ مستمر و پربار، ادامه داشته باشد. من یار نیمه‌راهی هستم که در پایان این دوره بر اهتمام آن همت گذاشتم. ادبیات و جلال‌ها در خون ما ایرانی‌ها ریشه دارند. برگزاری این رویدادها و جشنواره‌ها، ادبیات ما را زنده نگه داشته است.
او افزود: هر گوشه از ایران ادبیات و اقلیم خودش را دارد. ایران فقط تهران نیست و ما با همین رویکرد این مسیر را ادامه داده‌ایم. این دوره جایزه باید زودتر برگزار می‌شد اما به دلیل تغییرات سازمانی داخلی تاخیری پیش آمد و از سال آینده این اتفاق نخواهد افتاد.
حیدری با اشاره به اینکه این اولین گفتگوی من با شماست تاکید کرد: امیدوارم با مطالبه‌گری شما، این آیین‌نامه و مقررات را تنظیم و بازنگری کنیم و به برنامه‌های جدید بیندیشیم. شرایط بین‌المللی تغییر کرده است و امید است رویکرد ما همخوان با نسل جدید شود و این بخش تقویت شود.
مدیر عامل خانه کتاب و ادبیات ایران درباره جوایز این دوره گفت: طی مصوبه‌ای که در دست داشتیم جایزه سکه را به ریالی تبدیل کردیم. امسال جایزه ادبی جلال ۲۵ الی ۳۰ درصد افزایش داشت و مبلغ جایزه به ۵۰۰ میلیون رسیده است.
تنوع در نامزدهای منتخب
در ادامه حامد محقق، معاون شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب و ادبیات ایران گفت: رسانه‌ها از پایه‌های مهم جوایز و رویدادهای ادبی و فرهنگی هستند و می‌توانند نقش موثری در معرفی و ترویج آثار برگزیده و شایسته تقدیر داشته باشند.
او افزود: در دوره هفدهم جایزه جلال در بخش داستان بلند و رمان ۱۲۶۵ اثر، در مجموعه داستان کوتاه ۳۹۶ اثر، در بخش مستندنگاری ۷۴۹ اثر، در بخش نقد ادبی ۱۱۶ اثر و مجموعاً ۲ هزار و ۵۲۶ اثر به دست هیئت انتخاب رسیده است و ۸۷۹ ناشر در این دوره کتاب چاپ کرده بودند که آثارشان مورد بررسی قرار گرفت. در میان این ناشران دو ناشر غیرتهرانی هستند. همچنین با توجه به رویکرد این دوره که توجه به کل ایران است، ۵ نویسنده غیرتهرانی در بین نامزدها هستند. از نظر سنی مسن‌ترین شخصی که در بین نامزدها وجود دارد ۶۷ سال سن دارد و همچنین جوان‌ترین نامزد ۳۵ ساله است.
معاون شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب و ادبیات ایران گفت: در این دوره سه نفر از نامزدها از بانوان نویسنده کشور هستند و سه نفر با اولین کتاب خود، نامزد دریافت جایزه جلال شده‌اند. همچنین در هیئت داوری ۱۲ نفره، ۵ داور غیر تهرانی هستند. محقق با اشاره و تاکید بر تاثیر دوره اقلیم قلم (آل جلال) بر جایزه جلال گفت: نکته مهم در این دوره، برگزاری دوره اقلیم قلم است که دو دوره پیش از فرایند جایزه ادبی جلال کار خود را در سطح ایران شروع کرده است. در این دوره از ۱۶ استان ادب‌جوها گرد هم آمدند. قدمت این دوره، از جایزه ادبی جلال بیشتر است و دو سال جلوتر از جایزه جلال، جریان ادبی خود را آغاز کرده است.
وی یادآور شد: برخی از برگزیدگان و نامزدهای جلال در دوره‌های مختلف، از میان شرکت‌کنندگان در دوره اقلیم قلم (آل جلال) بودند. در مجموع در دوره اقلیم قلم (آل جلال) حدود ۱۰۰ کارگاه به صورت منطقه‌ای در سطح ایران برگزار شد و در ادامه در تهران ۳۰ کارگاه به صورت تخصصی‌تر و متمرکزتر دائر شد.
در حوزه رمان از کمی‌سازی به سمت کیفی‌سازی برویم
مسعود کوثری دبیر علمی هفدهمین دوره جایزه جلال گفت: همان طور که مستحضرید جایزه جلال در دوره هفدهم با فشردگی زیاد برگزار شد. خوشبختانه با همت آقای محقق و همکاران محترم ایشان و داوران محترم، کار به سرعت پیش رفت.
وی در ادامه عنوان کرد: دو نکته جالب توجه در دوره هفدهم جایزه جلال؛ گسترش داستان کوتاه نسبت به سال قبل است و آثار قابل عنایتی که در این بخش داشتیم.
او با اشاره به اینکه در حوزه رمان و داستان بلند با انتشار ۱۲۶۵ رمان و داستان بلند با آثار زیادی به لحاظ کمی روبه‌رو بودیم، تصریح کرد: رقم در این بخش، به معنی تولید کمی زیاد در حوزه داستان و رمان است که قابل بررسی است. آثار قابل‌توجه در این تعداد زیاد است اما نشان‌دهنده این نکته است که از کمی‌سازی در این حوزه باید به سمت کیفی‌سازی برویم و جایزه جلال سکویی باشد برای نویسندگان که سهمی از جوایز بین المللی در جهان داشته باشند. بنابراین باید در گزینش سخت‌گیری صورت پذیرد و گروه‌های نقدادبی به صورت جدی وارد شوند تا با بررسی و نقد حرفه‌ای شاهد آثار جدی‌تری از ایران در جهان باشیم.
کوثری در ادامه گفت: از امتیازات جایزه جلال این است که صحنه رقابتی را در تنوع اقلیمی ایران به‌وجود می‌آورد ما به جهت اقلیمی، ادبیات متنوعی داریم که نباید به مرکز و پایتخت‌نشینان محدود شود. تنوع جنوب، شمال، شرق و غرب کشور با سنت‌های خاص به خود باید در ادبیات ما دیده شود. جایزه جلال قصد دارد که این تنوع را تقویت کند.
وی در پایان این بخش از سخنان خود اضافه کرد: دو نکته باید در آیین‌نامه اصلاح شود. اول جانمایی پژوهش ادب فارسی است، چون ما در جایزه جلال تنها نقد ادبی داریم و ناگزیریم پژوهش‌ها را کنار بگذاریم، جایگاه پژوهش نه تنها در این رویداد، بلکه در رویدادهای دیگر نیز خالی است. همچنین در بخش مستندنگاری، آثار متنوعی به تفکیک ساختاری (بیوگرافی، سفرنامه‌نویسی و …) به دست ما می‌رسد که یک دست نیستند و ما با اتکا به یک شاخصه توانستیم آثار این بخش را داوری کنیم. لازم است برای داوری دقیق‌تر، زیر مجموعه‌ها در این بخش تفکیک شوند.
این گزارش تکمیل می شود.