به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، نشست خبری هفدهمین جایزه ادبی جلال آل‌احمد با حضور ابراهیم حیدری مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران، مسعود کوثری دبیر علمی این دوره جایزه جلال آل‌احمد و حامد محقق معاون شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب یکشنبه ۳۰ دی ۱۴۰۳ برگزارشد.
ابراهیم حیدری با اشاره به اینکه در نیمه راه برگزاری هفدهمین دوره جایزه جلال مسئولیت خانه کتاب و برگزاری این رویداد ادبی را بر عهده گرفته است، گفت: نتیجه فعالیت دیگر مسئولان را کامل می‌کنم، جایگاه جلال در فرهنگ ایران خاص است، به همین دلیل ادبیات و شعر جلال و برگزاری این رویداد اهمیت خاصی دارد.
مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران با اعلام اینکه جشنواره‌ها موجب پویایی فرهنگ می‌شوند، افزود: معتقدیم هر بخش از ادبیات ایران دارای اقلیم خاصی است و وزیر فرهنگ گفت که ایران فقط تهران نیست و به همین منظور به ادبیات داستانی دیگر شهرها توجه کردیم و این دوره به ادبیات اقلیمی اختصاص دارد.
به گفته او طبق گزارش‌ها استقبال در هفدهمین دوره جایزه جلال آل‌احمد از نظر کیفی و کمی بالا بود. این جایزه باید زودتر برگزار می‌شد و اتفاق‌هایی که در کشور افتاد، باعث شد که به تأخیر بیفتد، در دوره‌های آینده این جایزه طبق روال همیشگی برگزار خواهد شد.
رویدادهای فرهنگی نیاز به بازنگری دارند
حیدری خبرنگارها را به مطالبه‌گری دعوت کرد و ادامه داد: این نخستین گفت‌وگوی من با شما است. مطالبه گر باشید تا بتوانیم جوایز مختلف و رویدادها را به‌روز کنیم زیرا رویدادهای فرهنگی از نظر شیوه و نحوه اجرا نیاز به بازنگری و بازتعریف دارد.
مدیرعامل خانه کتاب با اشاره به ضرورت تکمیل و تقویت برنامه‌های فرهنگی، افزود: شرایط ایران از نظر بین‌المللی و ملی ویژه است. باید بتوانیم با کمک شما این بخش را تقویت کنیم.
او با اعلام اینکه افراد برگزیده، جایزه ۵۰۰ میلیون تومانی دریافت می‌کنند، ادامه داد: افراد شایسته تقدیر حدود ۲۰۰ میلیون تومان دریافت خواهند کرد، طبق سال قبل ۲۵ تا ۳۰ درصد مبلغ جوایز را اضافه کردیم. پیش از این جوایز به صورت سکه‌ای بود و مصوبه‌ای وجود دارد که بر اساس آن می‌تواند جایزه هم اندازه با جایزه کتاب سال و به شکل ریالی پرداخت شود.
حیدری افزود: در این دوره در استان‌ها ۱۰۰ کارگاه و در تهران ۳۰ کارگاه و دو دوره تخصصی برگزارشد.
مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران با تاکید بر اینکه جوایز و رویدادها در ایران همپوشانی دارد، ادامه داد: نحوه برگزاری جوایز باید بازنگری، بخشی جهانی و استانی شود. دنیای امروز و دیروز خیلی متفاوت است و نیاز داریم همگام با تحولات روز باشیم و لازم است با داوران در کل مشورت، برنامه‌ها را واکاوی و ضعف‌ها را در حد توان اصلاح کنیم.
جایزه جلال باید برای راهیابی آثار به دیگر کشورها کمک کند
مسعود کوثری نیز با اشاره به اینکه قرار بود هفدهمین دوره جایزه جلال آل‌احمد در سال‌روز تولد جلال برگزار شود، گفت: به دلایل مختلف و اتفاق‌هایی که همه از آن خبر دارند، امکان برگزاری جایزه مهیا نشد. در این دوره بخش داستان کوتاه نسبت به سال قبل گسترش پیدا کرد.
دبیر علمی هفدهمین جایزه جلال آل‌احمد در ارائه آمار بخش‌های مختلف هفدهمین دوره جایزه حلال، اعلام کرد: در این دوره هزار و ۲۶۵ رمان و داستان کوتاه که در سال ۱۴۰۲ منتشر شده است، به دبیرخانه رسید، این نشان می‌دهد به تولید کمی قابل توجهی در رمان و داستان بلند رسیدیم. باید گامی برداریم و از کمی‌سازی به سمت کیفی سازی برویم، جایزه جلال باید جایی باشد تا آثار بتوانند به جوایز ادبی جهانی راه پیدا کنند.
او با اشاره به تنوع اقلیمی متنوع در ایران، توضیح داد: در هر اقلیم سنت داستان‌نویسی متفاوت است. تنوع اقلیمی کمک می‌کند لوکیشن‌های(جایگاه) داستان‌ها، آپارتمان‌های تهران نباشد، در اطراف این کشور داستان‌های متعددی وجود دارد.
کوثری با تاکید بر اینکه دو نکته باید در آیین نامه جلال اصلاح شود، بیان کرد: یکی مساله پژوهش ادب فارسی، به این دلیل که بخش نقد ادبی را در جوایز جلال داریم، آثاری که پژوهش هستند کنار می‌روند و نادیده گرفته می‌شوند، اما بخش پژوهش باید در جایزه جلال یا کتاب سال جایی داشته باشد.
امیدوارم راه تغییر آیین نامه‌ها را ایجاد کنیم
کوثری با اشاره به بخش مستندنگاری و اهمیت آن گفت: آثاری برای این بخش به دبیرخانه ارسال شده است. در این دوره مستندهای تاریخ جنگ و مستند اجتماعی داریم که یک دست نیستند و با شاخصه‌های این جایزه توانستیم آن را با جایزه مرتبط کنیم. این حوزه متنوعی است و می‌توان فکری برای آن کرد، امیدوارم بتوانیم راه تغییر آیین نامه‌ها را ایجاد کنیم.
دبیر علمی هفدهمین جایزه ادبی جلال در توضیح کمک به معرفی جهانی آثار بیان کرد: اثر ادبی با کمک گرنت دولتی به جهان معرفی نمی‌شود، کیفیت آثار باید افزایش پیدا کند، رمان ایرانی می‌تواند در این حوزه گام بردارد، با گرنت کار به جایی نمی‌رسد سال‌های قبل درباره کارهای آثار هوشنگ مرادی کرمانی اقداماتی انجام شد، اما بازخورد جهانی نداشت.
او ادامه داد: بازار را به رمان خارجی می‌بازیم و این خطری است که ممکن است رمان فارسی با آن مواجه شود و به همین دلیل در سبد خانوار نباشد. رمان ترجمه شده محترم است اما بازار را به رمان خارجی می‌بازیم و صدای رمان‌های ایران کم شده و این زنگ خطری برای ادبیان ما است.
دو هزار و ۵۲۶ اثر به دبیرخانه ارسال شد
حامد محقق نیز با بیان اینکه رسانه‌ها اساس جوایز هستند، گفت: جوایز تا جایی کار را پیش می‌برند و بعد از آن جوایز توسط رسانه به جامعه معرفی می‌شود.
معاون شعر و ادبیات خانه کتاب و ادبیات ایران با اعلام اینکه در هفدهمین دوره جایزه جلال دو هزار و ۵۲۶ اثر به دبیرخانه ارسال شده‌است، گفت: هزار و ۲۶۵ اثر مربوط به حوزه داستان بلند رمان می‌شود. در حوزه مستندنگاری ۷۴۹ اثر، در حوزه مجموعه داستان کوتاه ۳۹۶ اثر، در بخش نقد ادبی ۱۱۶ اثر داوری شد.
به گفته او در این دوره ۸۷۹ ناشر کتاب به دبیرخانه فرستادند و آثار مورد داوری قرار گرفت و ۲۲ نامزد اعلام شد. در این میان نشر چشمه و نشر خط مقدم بیشترین نامزد را دارند. دو نامزد غیرتهرانی و پنج نویسنده غیرتهرانی هم در میان نامزدها هستند. هشت نفر نامزدهایی هستند که در دوره‌های قبل تکرار شدند.
او افزود: جوان‌ترین نامزد ۳۵ ساله و مسن‌ترین ۶۷ ساله است، سه خانم در میان نامزدها وجود دارند. در بین ۱۲ داور بخش اصلی ۵ نفر غیرتهرانی و ۶ نفر از داورها مدرسان دانشگاه هستند.