به گزارش خبرگزاری ایمنا، یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که امروزه افراد بسیاری با آن روبه‌رو هستند، کاهش وزن و چربی‌سوزی است، چربی‌سوزی به صورت یک فرایند مصرفی در بدن عمل می‌کند، در این حالت چربی‌های ذخیره شده تحت عنوان انرژی مصرف می‌شود، از این رو این فرایند زمانی اتفاق می‌افتد که بدن در حالت کمبود انرژی قرار گیرد، جنبه‌های متفاوتی همچون تعادل انرژی، هورمون‌ها، فعالیت بدنی و رژیم به شیوه‌ای متفاوت بر چربی‌سوزی اثر می‌گذارد، در واقع چربی‌سوزی یک فرایندی است که به طور طبیعی با رعایت اصول تغذیه‌ای و فعالیت‌های بدنی مناسب انجام می‌شود و در نهایت کاهش وزن و بهبود سلامت کلی بدن را به همراه دارد.
کاهش وزن تأثیرات مثبت و چشم‌گیری همچون بهبود سلامت قلب، کاهش خطر ابتلاء به بیماری‌ها، بهبود سلامت روان و در نهایت افزایش کیفیت زندگی را به دنبال دارد، از همین رو اثرگذاری کاهش وزن در ظاهر (جسم) و روان نیز آشکار است، اما نکته حائز اهمیت در این مورد استفاده از رویکرد سالم و پایدار برای رسیدن به نتیجه مطلوب است.
همچنین لازم است بدانیم متابولیسم از جمله عوامل مهم در فرایند چربی‌سوزی است که خود نیز به عنوان یک فرایند شیمیایی برای تبدیل غذا به انرژی به حساب می‌آید و دارای جنبه‌های گوناگونی همچون کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها و پروتئین‌ها است، این فرایند انرژی لازم بدن برای انجام فعالیت‌های روزمره را تأمین می‌کند و در کنار آن به ساخت و نگهداری بافت‌ها نیز کمک می‌کند، از همین رو یک فرایند مهم و حیاتی است، تفاوت چربی‌سوزی و متابولیسم در روند و نوع فرایندها است و در واقع چربی‌سوزی تولید انرژی را با تجزیه چربی‌ها به منظور کاهش وزن و تأمین انرژی از منابع چربی انجام می‌دهد، این در حالی است که متابولیسم شامل همه فرایندهای شیمیایی بدن است و هدف آن در کنار تأمین انرژی، نگهداری از بافت‌ها است.
زمان ورزش تأثیری در فرایند چربی‌سوزی دارد؟
امیربهادر دخیلی، فیزیولوژیست ورزشی، مربی تندرستی و سبک زندگی فعال و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی کرمان درباره تأثیر رژیم غذایی بر کاهش وزن به خبرنگار ایمنا می‌گوید: رژیم غذایی از جمله مواردی است که در مقاله‌های علمی در رابطه با میزان تأثیرگذاری تغذیه و ورزش در چربی‌سوزی و کاهش وزن از آن حمایت می‌شود، در واقع حفظ توده عضلانی هدف و انتظار ما در ورزش است و آنچه که موجب کاهش وزن یا چربی‌سوزی می‌شود، رژیم غذایی مناسب است، به طور کلی چربی‌سوزی در بدن انسان یک روند کلی دارد و به صورت موضعی وجود ندارد و همان طور که گفته شد فعالیت‌های ورزشی در حیطه چربی‌سوزی بسیار کمک‌کننده نیست.
وی با اشاره به تأثیر زمان ورزش بر چربی‌سوزی می‌افزاید: در گذشته بیشتر افراد بر این باور بودند که انجام تمرینات ورزشی در نوبت عصر تأثیرگذاری بیشتری دارد، اما امروزه مقاله‌های جدید علمی از انجام فعالیت‌های ورزشی در هر نوبت حمایت می‌کند، نکته حائز اهمیت در ورزش حفظ ثبات زمان فعالیت است، بنابراین در این باره که فعالیت بدنی در نوبت عصر یا صبح اثرگذاری بیشتری روی چربی‌سوزی دارد، نظر قاطعی وجود ندارد.
این فیزیولوژیست ورزشی درباره تأثیر تغذیه بر کاهش وزن خاطرنشان می‌کند: برهم زدن تعادل کالری مصرفی و دریافتی از جمله عواملی است که موجب کاهش وزن می‌شود، در واقع روند چربی‌سوزی و کاهش وزن از طریق پایین آوردن کالری دریافتی در بدن رخ می‌دهد، اما این موضوع باید همراه با ورزش باشد.
دخیلی پیرامون اثرگذاری روش‌های جدید چربی‌سوزی تصریح می‌کند: در روش‌هایی همچون ماساژدرمانی کاهش کالری اتفاق نمی‌افتد و از همین رو این روش نمی‌تواند منجر به برهم زدن تعادل کالری در بدن شود و رژیم غذایی عاملی است که در نهایت به کسب نتیجه دلخواه منجر می‌شود.
وی درباره چگونگی رژیم غذایی عنوان می‌کند: رژیم غذایی موجب کاهش وزن می‌شود، اما اگر فعالیت بدنی وجود نداشته باشد، آنچه که بدن از دست می‌دهد، توده‌های عضلانی است، در حالی که با ورزش کردن آنچه که بدن تحت عنوان ذخیره مازاد از دست می‌دهد، توده چربی است، به طور کلی سبک زندگی سالم، فعالیت بدنی منظم و مناسب به همراه مصرف کالری مورد نیاز بدن از مهم‌ترین عوامل مؤثر در چربی‌سوزی و کاهش وزن به شمار می‌رود که در نهایت به تناسب اندام و حفظ آن منجر می‌شود.
تغذیه، عاملی پررنگ در کاهش وزن
رضا ترکان، کارشناس تغذیه و رژیم درمانی درباره تأثیر و اهمیت تغذیه بر کاهش وزن به خبرنگار ایمنا می‌گوید: تغذیه دارای اهمیت زیادی است، از این رو سبک زندگی سالم، تغذیه مناسب و استفاده از تمام مواد غذایی هرم بزرگسالان توصیه می‌شود.
وی می‌افزاید: در رژیم غذایی هیچیک از وعده‌های غذایی نباید حذف و از سویی باید از میان‌وعده های سالم و رژیمی نیز برای کنترل قندخون استفاده شود، بدین ترتیب با رعایت این اصول و در کنار آن ورزش کردن چربی‌سوزی و کاهش وزن اتفاق می‌افتد.
ترکان درباره وعده‌های قبل و بعد ورزش عنوان می‌کند: وعده‌های قبل و بعد ورزش اهمیت زیادی دارد، چرا که انرژی کافی برای اجرای برنامه ورزشی توسط ماده‌های غذایی استفاده شده قبل از تمرین تأمین می‌شود، همچنین مصرف وعده‌های بعد از ورزش به ریکاوری بدن کمک می‌کند، بنابراین هر دو وعده بسیار مهم است و باید از مواردی همچون فیبرهای کامل، سبزیجات، پروتئین‌ها و غلات کامل استفاده شود، با رعایت صحیح سه وعده غذایی و میان‌وعده‌های سالم که مطابق با برنامه تغذیه سالم و اصولی مشخص می‌شود و میزان مشخص ورزش در روز چربی‌سوزی و کاهش وزن رخ می‌دهد، در صورتی که میان وعده‌ها استفاده نشوند، با گذشت زمان نیاز به قند خون در بدن افزایش پیدا می‌کند و امکان دارد چربی‌سوزی مختل شود.
وی درباره ماده‌های غذایی تأثیرگذار بر چربی‌سوزی تصریح می‌کند: سبزیجات که می‌تواند در وعده‌های اصلی (در کنار غذا) و میان وعده‌ها استفاده شود و تأثیر ویژه ای بر چربی‌سوزی دارد، چرا که دارای فیبر بسیاری است و به هضم مواد غذایی نیز کمک می‌کند، در رژیم غذایی «دش» و «مدیترانه‌ای» با استفاده صحیح و کافی سبزیجات و میوه‌ها در زمان ویژه‌ای که متخصص تغذیه بر اساس شرایط و فیزیک هر فرد مشخص کرده است چربی‌سوزی اتفاق می‌افتد.
این کارشناس تغذیه درباره وعده‌های غذایی خاطرنشان می‌کند: سه وعده اصلی صبحانه، ناهار و شام ثابت است و سه نوبت میان وعده نیز توصیه می‌شود، زیرا زمانی که از میان وعده‌های سالم استفاده شود، اشتهای کاذب در وعده بعدی غذایی کنترل می‌شود و این مورد بر روند چربی‌سوزی تأثیرگذار است.
رژیم فستینگ یا کتوژنیک؟
ترکان درباره مصرف آب و دمنوش های لاغری بیان می‌کند: هر فرد روزانه باید حداقل یک لیتر آب بخورد، زیرا کمبود آب در بدن پیامدهایی همچون سردردهای میگرنی، ضعف بینایی، حالت تهوع و سرگیجه را به همراه دارد و این موارد با گذشت زمان برای چربی‌سوزی نیز ضرر دارد، زیرا اجازه فعالیت بدنی را به فرد نمی‌دهد و ممکن است مشکلاتی همچون پرخوری عصبی نیز افزایش پیدا کند، مصرف دمنوش هایی همچون دانه چیا و زنجبیل برای تمام افراد مناسب نیست و گروه‌های سنی ویژه ای دارد، همچنین یکی از موارد مهم در مصرف این دمنوش ها توجه به بیماری‌های زمینه‌ای و مشکلات گوارشی افراد است.
وی درباره میزان کالری دریافتی افراد در روز تصریح می‌کند: میزان کالری دریافتی هر فرد براساس ویژگی‌هایی همچون قد، وزن، جنسیت و میزان فعالیت بدنی وی تحت نظر متخصص تغذیه مشخص می‌شود، اما در حالت عادی برای یک فرد با قد و وزن نرمال مصرف حداقل ۲ هزار کالری در روز و استفاده از تمام گروه‌های غذایی هرمی در زمان مناسب لحاظ می‌شود.
این کارشناس تغذیه درباره رژیم‌های متفاوت عنوان می‌کند: رژیم فستینگ برای چربی‌سوزی تأثیر چشم‌گیری دارد و براساس شرایط ویژه از مدل‌های مختلف آن استفاده می‌شود؛ تقسیم‌بندی این رژیم بر اساس زمان‌های مصرف یا استفاده نکردن از غذا که تشکیل‌دهنده بازه‌های اصلی است، صورت می‌گیرد و در روزه‌داری مذهبی که عموم مردم در ماه مبارک رمضان تجربه می‌کنند، رژیم فستینگ برای افراد اجرا می‌شود.
ترکان ادامه می‌دهد: رژیم کتوژنیک انواع متفاوتی دارد که در زمان‌ها و حالت‌های ویژه استفاده می‌شود، اما آنچه که امروزه مردم ما درباره آن آگاهی پیدا کردند، حذف کامل کربوهیدرات‌ها و استفاده از پروتئین‌ها، چربی‌ها و سبزیجات است، اما این رژیم‌های خودنوشته با گذشت زمان مشکلاتی را برای افراد ایجاد می‌کند.
وی یادآور می‌شود: برای افرادی که به متخصص تغذیه دسترسی ندارند، رعایت اصول تغذیه‌ای پیشنهاد می‌شود، یعنی سه وعده اصلی و سه نوبت میان وعده متفاوت و در کنار آن داشتن روزانه حداقل ۳۰ یا ۴۵ دقیقه پیاده‌روی می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد، به طور قطع افراد باید از افرادی برای رژیم کمک گرفته شود که دارای صلاحیت علمی باشند و به افرادی که به طور غیررسمی در صفحات مجازی فعالیت می‌کنند، اعتمادی وجود ندارد.
براین اساس متخصصان حوزه تغذیه و رژیم‌درمانی بر این باور هستند که رعایت رژیم غذایی مناسب و انجام فعالیت بدنی منظم در کنار یکدیگر بر فرایند چربی‌سوزی تأثیرگذار است و در نهایت منجر به کاهش وزن می‌شود، در این میان ورزش‌هایی همچون ایروبیک و فیتنس می‌تواند موجب عملکرد سریع این فرایند شود و در نهایت سبک‌زندگی سالم، تناسب اندام و حفظ آن را به دنبال دارد.