شناسهٔ خبر: 67558637 - سرویس استانی
نسخه قابل چاپ منبع: ایرنا | لینک خبر

باز این چه شورش است که در خلق عالم است

کاشان _ ایرنا_ باز محرم رسید و ماه عزای شیعیان با اشعار جانسوز محتشم کاشانی شور عاشورایی گرفت.

صاحب‌خبر -

به گزارش ایرنا، ابیات و ترکیب‌بند کمال‌الدین علی محتشم کاشانی در رثای ماندگارترین حماسه تاریخ از تاثیرگذارترین اشعار سروده شده در باره واقعه کربلاست که در آن، بزرگی ظلم و ستم صورت گرفته نسبت به اهل بیت پیامبر(ص)، به شیواترین شکل ممکن به نظم درآمده است.

مرثیه‌ جاودانه محتشم کاشانی در سوگ حسین (ع) با این ۲ بیت شروع می‌شود:

باز این چه شورش است که در خلق عالم است

باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است

باز این چه رستخیز عظیم است کز زمین

بی نفخ صور خاسته تا عرش اعظم است

در باره دلیل سرودن این ترکیب‌بند، نقلی در بین عوام با این مضمون مطرح است که محتشم برادری به نام عبدالغنی داشت که برایش عزیز بود و او در اثنا سفر به هند درگذشت.

محتشم در اثر فوت برادر چنان پریشان شد که قلم بدست گرفت و برای نخستین بار مرثیه‌ای سوزناک در رثای مرگ برادر سرود، اما همان شب حضرت علی(ع) را در خواب دید که از او پرسید:«ای محتشم، برادرت فوت کرده و برایش مرثیه نوشتی، آیا نمی‌خواهی برای شهادت جانگداز فرزند ما حسین بن علی(ع) نیز مرثیه ای بنویسی»

محتشم در پاسخ می‌گوید:«من خود را شایسته نمی‌بینم که مرثیه‌ای برای ایشان بگویم، چون مصیبت امام حسین(ع) آنقدر عظیم و دردناک است که حتی نمی‌دانم از کجا باید شروع کنم که در مقابل امیرالمومنین (ع) فرمود: بگو... باز این چه شورش است که در خلق عالم است و مشهور است که بیت نخست ترکیب‌بند محتشم را حضرت علی‌(ع) سروده و به این ترتیب، مشهورترین شعر و مرثیه عاشورایی جهان شکل گرفته است.

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی کاشان گفت: محتشم کاشانی از شاعران نامدار ادب پارسی در قرن دهم هجری در دوره صفویه است.
عبدالرضا مدرس‌زاده روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: شغل محتشم کاشانی مانند پدرش در حوزه نساجی و تولید و فروش پارچه بوده است.
وی اظهار کرد: محتشم طبع شعری داشته و شاعری می‌کرده و اشعارش از طریق پریخان خانم دختر شاه تهماسب صفوی به دربار صفویه ارسال می‌شده و در این راستا لقب ملک‌الشعرایی را به او می‌دهند و بعنوان شاعر سرآمد دوره صفوی مطرح می‌شود.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی کاشان بیان کرد: پریخان‌ خانم دختر شاه طهماسب فردی ادیب، شعرشناس و صاحب ذوق بوده و بعد از مرگ پدرش بدلیل جنگ قدرت در دربار صفوی به طرز فجیعی کشته شده است و به همین دلیل ارتباط محتشم نیز با دربار قطع می‌شود.
مدرس‌زاده گفت: محتشم کاشانی همسر و فرزندی نداشت، در آن دوره شاعران از ایران به دربار هند می‌رفتند چرا که به شاعران صله و پاداش می‌دادند، اما محتشم دچار مشکل پا بود و نمی‌توانست به هند برود به همین دلیل برادرش عبدالغنی را مامور کرد تا اشعارش را به دربار گورکانیان هند ببرد.
وی افزود: در مسیر بازگشت عبدالغنی دریا غرق می‌شود و محتشم داغدار می‌شود و چند مرثیه در سوگ برادرش می‌سراید.
وی اظهار کرد: بعد از این حادثه گفته می‌شود که محتشم، حضرت زهرا(س) یا حضرت علی(ع) را در خواب می‌بیند که از او می‌خواهند مرثیه‌ای هم برای امام حسین(ع) بسراید.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی کاشان بیان کرد: سبک شعری محتشم کاشانی مکتب وقوع است که در دوره صفویه رایج شد.
مدرس‌زاده افزود: مکتب وقوع به معنی واقع‌گرایی در شعر است و محتشم در این سبک شعرسرایی، سرآمد محسوب می‌شود.

کمال‌الدین علی مُحتَشَم کاشانی سال ۹۰۵ هجری قمری در نراق متولد شد و در سال ۹۹۶ در کاشان از دنیا رفت.

محتشم از پیروان مکتب موسوم به وقوع است و از مهمترین شاعران مرثیه‌سرای شیعه به شمار می‌رود.

ترکیب‌بند «باز این چه شورش است که در خلق عالم است»، معروف‌ترین مرثیه برای شهیدان واقعه کربلا در ادبیات فارسی است.

نظر شما