ممنون از اینکه فرصتی برای گفتگو در اختیار ما قرار دادید.در روزها و هفته های اخیر ما بیش از گذشته شاهد حضور شما به عنوان سخنگوی دولت در دانشگاه‌های مختلف بودیم. علت این حضورهای مستمر چه بوده است؟
حضور مسئولان در مجموعه‌های مختلف مردمی خصوصاً مجموعه های نخبگانی از جمله دانشگاه‌ها یکی از تکالیف هر مسئول برای پاسخگویی است. رئیس‌جمهور در چند دانشگاه بزرگ تهران حاضر شده است، دانشگاه شریف، تهران و الزهرا از این قبیل است. در سفرهای استانی نیز آقای رئیسی در جمع های نخبگانی و دانشجویی حاضر می شوند. معاون اول هم در بسیاری از این دانشگاه ها حاضر شده است. آقای مخبر پس از ماجراهای اخیر در دانشگاه شریف بلافاصله در خوابگاه این دانشگاه حاضر شد و پاسخگوی سولات و نکات دانشجویان بود. این کار، در راستای ایجاد شفافیت چه برای عموم مردم و چه برای جامعه نخبگانی مورد تاکید مستمر رئیس جمهور بوده است. آقای رئیس جمهور در این مدت، چندین بار بر این موضوع تاکید داشتند که اعضای دولت باید در جمع های مختلف حاضر شده و پاسخگوی گره های ذهنی مردم باشند. همان گونه که در سفرهای استانی اینگونه بوده است و اعضای دولت به صورت مستمر در جمع های مختلف در تهران یا استان ها حاضر می‌شدند. این رویه ثابت دولت است. اساسا یکی از شعارهای این دولت برداشتن دیوارهای میان دولت و مردم بود که الحمدلله سابقه خوبی هم از این موضوع در یک سال گذشته برجا مانده است.
شما در سخنان خود در مدتی که مسئولیت سخنگویی دولت را بر عهده داشتید، بارها در خصوص اهمیت و جایگاه گفتگو برای حل مسائل کشور تاکید کرده اید. این تاکید مداوم از چه تحلیلی ناشی می‌شود؟
هر چند که این دولت از روزهای نخست شروع فعالیت خود، اهتمام جدی به مسئله گفتگو داشته است، اما این تکاپو ابداع دولت سیزدهم نیست.
در اندیشه انقلاب اسلامی، مدعی هستیم که درصدد تحقق تمدن نوین اسلامی هستیم. یعنی دین نقش رهبری تمدن را بر عهده بگیرد و بتواند انسان را به پیشرفت برساند. سوال اینجاست که با چه ابزارهایی می‌‌توانیم این راه را طی کنیم؟ یکی از این ها و از
مهم ترین ابزارها، گفتگو است.
رهبران انقلاب اسلامی و بزرگان اندیشه اسلامی، همواره طرفدار گفتگو بوده اند و هستند. رهبر حکیم انقلاب اسلامی همواره یکی از مدافعان عرصه گفتگو بوده اند و حضور موثری در گفت‌وگوهای فکری و فرهنگی داشته اند؛ چه در دوران پیش از انقلاب اسلامی، چه پس از انقلاب و در روزهایی که یاران امام مورد تهدید مستقیم گروهک های انحرافی بودند، هرگز کرسی گفتگو و تبیین را رها نکردند. دشمن حتی وقتی در ششم تیرماه سال 60 برنامه ترور رهبر انقلاب را داشت، ایشان را در جلسه هفتگی پاسخ به سوالات در مسجد ابوذر، مورد سوء قصد قرار داد. در خصوص دیگر بزرگان هم حضور در میدان گفتگو و پرسش و پاسخ یکی از مجاهدت های مستمر آنها بوده است. این سلوک همیشگی شهید آیت الله مطهری، شهید آیت الله دکتر بهشتی، مرحوم آیت الله مهدوی کنی و دیگر بزرگان انقلاب بود.
رهبر انقلاب در دوران رهبری هم با وجود همه مشغولیت های متنوعی که دارند، در طول این سالها هم جلسات با اقشار خاص و هم جلسات عمومی برای این مسئله تدارک دیده اند. این یک افتخار برای اندیشه انقلاب اسلامی است که بالاترین مقام نظام، به دفعات در جمع دانشجویان حاضر شده اند و به پرسش های دانشجویان که هیچ محدودیتی هم برای آن نبود پاسخ داده اند.
جالب اینکه هنوز هم پرسش و پاسخ های دانشجویی با رهبر معظم انقلاب که در دانشگاه های تربیت مدرس و امیرکبیر و... انجام شده است، یکی از منابع خوب برای پاسخ دهی به اشکالات و شبهات ذهنی جوانان میتواند باشد.
بله. همین طور است. شما نگاهی به سوالات مطرح شده در آن جلسات پرسش و پاسخ بیندازید، متوجه می شوید که تقریبا هیچ موضوعی نبوده است که خط قرمز باشد و دانشجویان از بالاترین شخصیت نظام، آن را مورد پرسش قرار نداده باشند.
شما در جلساتی که در دانشگاه ها حاضر می‌شوید، چه خط قرمزهایی دارید؟
زمانی که در جلسه دانشجویی حاضر می‌شوم با وجود اینکه می‌دانم تصاویر و فیلم ها به شکل زنده یا با تاخیر اندک در بسیاری از رسانه‌های داخلی و خارجی پخش می‌شود،هرگز احساس نکردم سوال یا نکته‌ای درباره دولت و حاکمیت مطرح شود که قابلیت پاسخگویی ندارد.در برنامه پرسش و پاسخ در دانشگاه
علامه طباطبایی در ابتدا، مجری برنامه اعلام کرد دانشجویانی امکان طرح سوال از بنده را دارند که سوالات خود را در سامانه ثبت کرده باشند،اما من عرض کردم هیچ محدودیت و مشکلی برای طرح پرسش شفاهی دانشجویان وجود نداردکه با استقبال جمع زیادی از دانشجویان مواجه شد.در این جلسات هرکسی آزادانه می تواند سوالش را بپرسد.
دلیل قائل بودن به این پرسشگری بدون تعیین خط قرمز هم این است که هم برای شبهات مستحدثه پیرامون اصل جریان انقلاب اسلامی و هم برای چرایی اتفاقات اخیر، پاسخ های قانع کننده و منطقی ای وجود دارد که دلایل بسیاری از جمله امپراتوری رسانه ای دروغ نگذاشته است این پاسخ های قانع کننده منتشر شود.
در خصوص جایگاه گفتگو در اندیشه اسلامی گفتید.
بله! بنابراین سنت گفتگو، سنت پاسخگویی به سوالات و شبهات ذهنی جوانان و عموم مردم یکی از سنت-های نیک انقلاب اسلامی است.هر دولت و هر فردی از مسئولین نظام که به این اکسیر حیات بخش بیشتر اهتمام داشته است، نتایج بهتری هم به دست آورده است.
البته تصور نشود که فقط گفتگو مسائل کشور را حل میکند؛ بلکه این یکی از ابزارهایی است که میتواند مسیر را برای ما پیش ببرد.گفتگو به مثابه ابزاری ارتباطی است که بین انسان‌‌ها نقش‌‌آفرینی میکند. گفتگو میتواند اندیشه و زندگی را بازسازی کند. در واقع وقتی به فهم مشترک می‌‌رسیم که گفت‌‌وگو کنیم.گفتگوی واقعی زمینه خلاقیت را ایجاد میکند تا انسان به افکار نو دست پیدا کند.
رهزن های این ابزار ارتباطی چیست؟
یکی از موارد مهم که می تواند راه گفتگو را محدود و یا سد کند،
بی صبری و کم تحملی است.این هم در خصوص گفتگوی
دو نفر دوست و رفیق رهزن است و هم در گفتگوهایی و پرسش و پاسخ‌هایی در سطح مجامع عمومی و دانشگاهی.
در یکی از این جلسات به دوستان دانشجوی خودمان عرض کردم یکی از ویژگی های دیکتاتور که همه ما دوست نداریم این است که اجازه شنیده شدن صدای مخالف و متفاوت از صدای خودش را
نمی دهد.ذات دانشگاه گفتمان را می‌پسندد و تبادل نظر و گفتگو دو و چند طرفه حتماً پیروز است، نه اقداماتی که درخور شان دانشگاه نیست که آن بی صبری و بی تحملی است.طبیعتاً کسی که حرف زشت می‌زند خودش را زیر سوال می برد.البته به شما عرض کنم برخی از رفتارهای نادرست در محیط گفتگو، از طرف هرکسی باشد، از آنجایی که ضد فرهنگ اصیل کشور ما است خیلی ماندگار
نخواهد بود.
یکی از صحنه‌های جالبی که در حاشیه این جلسات پرسش و پاسخ رخ داد، حضور شما در جمع افرادی بود که خارج از جلسه و نشست حضور داشتند و جنابعالی به گفتگو با آن دانشجویان نیز اهتمام داشتید.
بله.مثلا به دعوت دانشجویان دانشگاه علامه در جلسه پرسش و پاسخی در این دانشگاه حاضر شدم.جلسه نسبتا طولانی بود.در
آمفی تئاتر قریب به 2 ساعت و نیم گفتگو کردیم. الحمدلله نگاه های مختلف، طرز فکرهای مختلف، سلیقه های مختلف سوالاتشان را هم نسبت به عملکرد یکسال گذشته دولت، هم نسبت به مسائل روز و حوادث جاری کشور پرسیدند.با هم دیگر مباحثه کردیم، صحبت کردیم.خیلی هم جلسه خوبی بود.به من اطلاع دادند که برخی از دانشجوها سلیقه گفتگو را نپسندیدند.سلیقه شان این بوده که حالا به شیوه دیگری تجمعی را داشته باشند در مجاورت ساختمان که شعارهایی را گویا سر می‌دادند.
خب موقع خروج من اصرار کردم که برویم حتما آن ها را هم ببینیم.اتفاقا برخی هم مخالف بودند چون با مسیر خروج عادی ما هم تداخل نداشت.من اصرار کردم که حتما این عزیزان را ببینیم و چون سلیقه شان متفاوت است، ما برای پاسخگویی به آنها در جمع شان حاضر شویم.به میان شان رفتم و به ایشان اعلام کردم هر کسی هر سوالی، نکته ای، مسئله ای داشته باشد در خدمتش خواهم بود.یک بخشی از این عزیزان هم سوالاتشان را مطرح کردند، چیزی حدود 20 دقیقه الی نیم ساعت هم بین این عزیزان ایستادیم و پرسش و پاسخ هایی مطرح شد، البته من به آن عزیزان هم عموما پیشنهاد دادم و گفتم‌ای کاش شما هم روش حضور در جلسه را انتخاب
می کردید تا در محیط آرام تری بشود مذاکره کرد.چون آن دوستان که سوال می کردند خودشان هم اذیت می شدند از صدای شعار برخی دیگری که بعضا شعارهایی را می‌دادند. مشابه همین اتفاق‌ها در دانشگاه های خواجه نصیرالدین طوسی و دانشگاه قم هم رخ داد.الحمدلله آن عزیزانی که سوالی در ذهن شان بود در حد توان توانستند بپرسند و پاسخ دادیم
آیا این جلسات گفت و گو و پرسش و پاسخ به پرشوری جلسات اخیر، در برنامه شما و دیگر اعضای دولت هست؟
هفته گذشته در دانشگاه شیراز هم حاضر شدم. فضای دانشگاه پرشور است و این دیدارها حتماً ادامه دارد. سعی می کنم مستمر در جمع های نخبگانی دانشگاهی و سایر جمع های نخبگی حاضر شوم. سایر اعضای هم با تاکید رئیس جمهور آماده حضور در این جمع‌ها هستند.دشمن می گوید من باید فضای ذهنی جوانان نخبه را به گونه ای تاریک کنم که اساساً امکان تولید علم و نوآوری نداشته باشد.این جلسات اگر فقط این برکت را هم داشته باشد که فضای ذهنی جوانان و خدمتگزارنشان در دولت را به هم نزدیک کند، ما به موفقیت دست یافته ایم.