شناسهٔ خبر: 54728711 - سرویس علمی-فناوری
نسخه قابل چاپ منبع: ایمنا | لینک خبر

بیماری‌های فصل گرما؛ از مسمومیت غذایی تا حصبه و وبا

آفتاب تابستان شرایط ایده‌آلی برای رشد ویروس‌ها و میکروب‌ها فراهم می‌کند، به همین دلیل تعداد بیماری‌ها در فصل گرما بیش از فصل زمستان است؛ بنابراین رعایت بهداشت فردی، پرهیز از خوردن آب و غذای آلوده و غیربهداشتی در این فصل برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های شایع فصل گرما دو چندان اهمیت می‌یابد.

صاحب‌خبر -

به گزارش خبرنگار ایمنا، از نیمه خرداد تا مردادماه، گرم‌ترین ماه‌های سال است که به دلیل تغییرات شدید آب و هوایی، فراهم کردن شرایط تکثیر عوامل میکروبی یا رعایت نکردن نکات بهداشتی، ممکن است احتمال ابتلاء به بیماری‌های مختلفی مانند گرمازدگی، آفتاب سوختگی، مسمومیت غذایی با مصرف مواد غذایی یا آب آلوده و سرماخوردگی را در افراد افزایش دهد که با شناخت این بیماری‌ها، می‌توان از ابتلاء به آن‌ها پیشگیری کرد.

تهدید همیشگی مسمومیت غذایی

یکی از تهدیدهای همیشگی فصل گرما، مسمومیت غذایی است که به دلیل مصرف مواد غذایی یا آب آلوده به ارگانیسم‌های عفونی ازجمله باکتری‌ها، ویروس‌ها و انگل‌ها یا سموم آن‌ها ایجاد می‌شود. گوشت نیمه پخته، مصرف خوراکی‌هایی که در کنار جاده و خیابان به فروش می‌رسد و گاه استفاده نادرست از غذا یا نگهداری آن، باعث ایجاد مسمومیت غذایی از مصرف غذاهای خانگی نیز می‌شود. علائم مسمومیت غذایی که می‌تواند پس از چند ساعت بعد از خوردن غذای آلوده شروع شود شامل حالت تهوع، استفراغ یا اسهال است. بیشتر اوقات، مسمومیت غذایی خفیف است و بدون درمان برطرف می‌شود؛ اما برخی از افراد باید برای درمان به بیمارستان مراجعه کنند.

اسهال شایع‌ترین بیماری‌های فصل تابستان

برخی باکتری‌ها در معرض گرمای شدید در فصل تابستان رشد می‌کنند، بنابراین مواد غذایی در فصل گرما بیشتر در معرض خطر فاسد شدن قرار دارند و در صورت مصرف می‌توانند باعث مسمومیت شوند. اسهال یکی از شایع‌ترین بیماری‌های فصل تابستان است؛ زیرا افراد علاقه بیشتری به گردش و خوردن غذاهای خیابانی و آماده دارند و این غذاها می‌تواند باعث مسمومیت غذایی و اسهال و استفراغ شود.

خطرناک‌ترین نوع اسهال عفونت همزمان معده‌ای و روده‌ای است که ممکن است عامل ویروسی یا باکتریایی داشته باشد. خطر اصلی در این بیماری دفع شدید آب و الکترولیت است که به ویژه در کودکان به دلیل کم بودن ذخیره آب، اسهال مداوم می‌تواند حتی منجر به مرگ شود و لزوم رساندن مایعات از طریق قطرات داخل سیاهرگی را دو چندان می‌کند.

کمین وبا در آب و غذای آلوده

مهم‌ترین نوع اسهال وبا نامیده می‌شود. وبای آندمیک عفونت باکتریایی روده کوچک است که باعث ایجاد اسهال آبکی و حاد می‌شود و در صورت درمان نشدن می‌تواند منجر به از دست دادن آب زیاد بدن و سرانجام مرگ شود. اگرچه پیشرفت‌هایی در جایگزین کردن آب بدن، بیماری وبا را در مناطق دارای مراقبت‌های بهداشتی کافی به صورت یک بیماری قابل درمان درآورده است، اما این بیماری هنوز به صورت یک بیماری کشنده در میان جوامع بسیار فقیر دنیا وجود دارد. این بیماری از طریق خوردن آب و غذای آلوده به باکتری ویبریوکلرا به وجود می‌آید.

چون بیماری وبا بیشتر از طریق آب آلوده شایع می‌شود، باید برای نوشیدن آب، شست‌وشوی ظروف، خوردن سبزیجات از آب لوله‌کشی کلردار استفاده کنیم؛ در غیر این صورت آب را بجوشانیم و پس از سرد شدن مصرف کنیم. همچنین توصیه می‌شود سبزیجات و میوه‌ها را قبل از مصرف با محلول پرکلرین گندزدایی و پس از شستن با آب سالم مصرف کنیم. خودداری از خوردن ماهی خام یا کاملاً نپخته که از آب آلوده گرفته شده است، پرهیز از شنا کردن در استخرهای عمومی یا فرو بردن آب آن‌ها و خوردن آبمیوه و ساندویچ یا هر غذایی که احتمال داده می‌شود آلوده باشد، شست‌وشوی دست‌ها بعد از هر اجابت مزاج و قبل از تهیه یا خوردن غذا، خودداری از مصرف یخ، سبزی و سالادی که به سلامت آن اطمینان ندارید نیز از دیگر راه‌های پیشگیری از ابتلاء به وبا به شمار می‌آیند.

تغذیه نادرست عامل تهوع و استفراغ

بسیاری از اختلالات پاتولوژیک و بیماری‌ها، مصرف داروها و نیز مسمومیت‌های غذایی می‌تواند باعث ایجاد تهوع و استفراغ شود که با رفع آن‌ها، می‌توان تهوع و استفراغ را درمان کرد. در بسیاری از موارد تهوع و استفراغ خود به خود برطرف می‌شود و به‌جز روش‌هایی که ناراحتی بیمار را کاهش می‌دهد (مانند مصرف مکرر مقادیر کم نوشابه، ژلاتین مایع، چای رقیق و شربت کولا) به هیچ درمانی نیاز ندارد. درمان ضداستفراغ علاوه بر تخفیف ناراحتی، فواید دیگری نیز دارد که از آن جمله می‌توان پیشگیری از تعدادی از عواقب استفراغ مفرط و شدید را نام برد. از دست دادن آب بدن و عدم تعادل الکترولیتی (از دست دادن یون‌های سدیم، پتاسیم، هیدروژن و کلر) شایع‌ترین پیامدهای استفراغ هستند که منجر به آلکالوز متابولیک همراه با کمی پتاسیم و کلر خون می‌گردند. شیرخواران و اطفال خصوصاً از نظر پیدایش عوارض بیشتر در معرض خطر هستند.

آسپیراسیون ریوی پیامد جدی دیگر استفراغ است که به‌خصوص در بیمارانی که مشکلات عصبی دارند یا در موارد مصرف بیش از حد داروها بسیار مهم و مسئله‌ساز خواهد بود اما بیشتر استفراغ‌های تابستانی ناشی از استفاده از مواد غذایی فاسد، غذاهای مانده، بستنی و خوراکی‌های غیربهداشتی هستند که با دقت در انتخاب مواد غذایی می‌توان از آن پیشگیری کرد و در صورت وقوع نیز با مراجعه به مراکز پزشکی و درمانی قابل درمان است.

گرمازدگی زیر خورشید تابستان

بخش زیادی از مراجعات به مراکز پزشکی در فصل تابستان به دلیل گرمازدگی است. فعالیت بدنی شدید و طولانی مدت در هوای آزاد می‌تواند باعث بروز گرمازدگی در فرد شود زیرا در این حالت بدن فرد با قرار گرفتن در معرض گرمای زیاد، دچار کم‌آبی شده و غلظت خون افزایش پیدا می‌کند به همین دلیل جریان خون کند شده و موجب بروز اختلال در عملکرد ارگان‌های مختلف بدن می‌شود.

پوست قرمز، سر درد، خشک شدن پوست، گرفتگی عضلات، ضعف، استفراغ، افزایش ضربان قلب یا تنفس سخت، از علائم اصلی گرمازدگی در تابستان به شمار می‌رود. نخستین علامت این بیماری سرگیجه است که مجموعه‌ای از دیگر عوارض مانند حالت تهوع و تشنج را به دنبال دارد اما هنگامی که علائم شدید شود، خطر کما را به همراه دارد. برای جلوگیری از گرمازدگی، پزشکان توصیه می‌کنند که لباس خنک مناسب فصل را بپوشید، قرار گرفتن در مناطق خنک‌تر و استفاده از برخی نوشیدنی‌ها با طبع خنک نیز به جلوگیری از شرایط گرمازدگی کمک می‌کند.

حرکت؛ عامل بیماری در مسافرت

علائم ناراحتی‌هایی که در اثر حرکت‌های ناگهانی یا منظم در مواردی مانند استفاده از وسایل نقلیه مانند کالسکه، ماشین، ترن، هواپیما یا قایق ایجاد می‌شود، بیماری مسافرت نام دارد. گرچه تمام این بیماری‌ها شبیه هم هستند اما دریا گرفتگی به دلیل حرکت دائم بالا و پایین رفتن قایق نسبت به بقیه کمی فرق دارد. این بالا و پایین رفتن بر مکانیسم تعادل بدن به ویژه در مایعی که در گوش میانی است، تأثیر می‌گذارد. این مایع همواره و به اندازه کافی در فشار است و هنگام جابه‌جایی تهوع و استفراغ را به وجود می‌آورد، استفاده از داروهای آنتی‌هیستامین نظیر دیفن هیدرینات و دیفن هیدرامین کمک‌کننده هستند که به دلیل ایجاد خواب‌آلودگی برای راننده توصیه نمی‌شوند.

آفتاب سوختگی؛ تهدیدی برای پوست

قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض آفتاب، برای انسان زیان‌آور است زیرا باعث نفوذ اشعه ماورای بنفش به بدن می‌شود. افرادی که در روزهای گرم تابستان برای مدت طولانی در معرض آفتاب قرار می‌گیرند، این حالات را تجربه می‌کند. اگر سلول‌های پوست بیش از حد بسوزند، ممکن است تاول‌هایی روی پوست ایجاد شود و در مراحل بعدی، لایه‌ای از پوست خشک به وجود آید. بهترین راه برای جلوگیری از آفتاب‌سوختگی، توصیه به استفاده از ضد آفتاب با SPF ۳۰ یا بالاتر است همچنین مرطوب نگهداشتن پوست برای پیشگیری از بروز این مشکل، ضروری است.

پیشگیری از بثورات پوستی با رعایت بهداشت

بثوارت پوستی یک بیماری شایع در تابستان است که در بین کودکان و در بزرگسالان دیده می‌شود. این اتفاق وقتی رخ می‌دهد که فرد بیش از حد عرق کند. عرق در لباس‌ها جمع می‌شود و پوشیدن این لباس‌ها برای مدت طولانی، باعث خارش شده و بثورات را ایجاد می‌کند. قرمز شدن پوست و خشکی آن، از نشانه‌های اصلی بثورات پوستی هستند.

تابستان، آبله مرغان و سرخک

آبله مرغان یکی از شایع‌ترین بیماری‌های تابستان است. این بیماری به صورت بثوراتی به وجود می‌آید که دارای جوش‌های کوچک و پر از مایعات هستند، این جوش‌ها به شکل پوسته‌پوسته درمی‌آیند یا اثر آن‌ها روی پوست می‌ماند. تب بالا از اصلی‌ترین نشانه‌های این بیماری است. افراد مبتلا به دیابت، سرطان، مشکل فشار خون، اچ آی وی، سل و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف، مستعد آبله مرغان هستند.

ویروس از طریق قطرات موجود در محیطی که فرد آلوده در آن‌جا سرفه یا عطسه کرده باشد، وجود دارد. در بسیاری از افراد، ویروس عامل آبله مرغان در بدن به شکل خاموش باقی می‌ماند تا زمانی که شرایط جوی بسیار مطلوبی پیدا کند و دوباره فعال شود. علائم رایج آن شامل تاول، خارش پوست، قرمزی، تب زیاد، از دست دادن اشتها و سردرد است که معمولاً بیش از یک یا دو هفته ادامه دارد.

سرخک نیز یکی از بیماری‌های شایع تابستانی است که راه انتقالی مانند آبله‌مرغان دارد و مخاط پشت حلق را آلوده می‌کند. ویروسی که باعث سرخک می‌شود، در تابستان‌ها سریع‌تر تولید مثل می‌کند و علائم اولیه آن سرفه، تب شدید، گلودرد و قرمزی چشم است؛ سپس لکه‌های سفید ریز و بثورات سرخک در سراسر بدن ظاهر می‌شود. بهترین راه پیشگیری از این بیماری تزریق واکسن سرخک است.

خطر زردی و حصبه در آب و غذای آلوده

زردی یک بیماری شایع در تابستان است که منبع ایجاد متفاوتی دارد اما بیشتر از طریق هپاتیت A و به دلیل مصرف مواد غذایی و آب آلوده ایجاد می‌شود. این بیماری از طریق مدفوع و دهان نیز انتقال می‌یابد. اگر زردی به موقع درمان نشود، می‌تواند بر عملکرد کبد تأثیر بگذارد و منجر به تولید بیش از حد صفرا شود. تغییر رنگ پوست و زرد شدن آن، غشای مخاطی و سفیدی چشم، مدفوع روشن، ادرار تیره و خارش پوست، از علائم قابل مشاهده آن به شمار می‌روند یکی از مؤثرترین راه‌های جلوگیری از ابتلاء به این بیماری، پیشگیری از قرار گرفتن در معرض این نوع عفونت است، حفظ وزن سالم، مدیریت سطح کلسترول نیز برای جلوگیری از این بیماری مؤثر است.

این بیماری جزو بیماری‌های تابستانی است که از طریق دهان و مدفوع انتقال پیدا می‌کند. منابع غذایی و آب آلوده، به محل تولید باکتری‌ها تبدیل شده و منجر به شیوع بیماری می‌شود. از علائم این بیماری می‌توان به حس ضعف، کاهش اشتها، خستگی، درد در شکم و تب بالا اشاره کرد. واکسن ایمنی مناسبی را در برابر این بیماری به وجود می‌آورد و در صورت نیاز به افراد توصیه می‌شود.

ویروس تابستانی اوریون

اوریون به عنوان یک بیماری ویروسی و مسری شناخته می‌شود که بیماری شایع در فصل تابستان است و از طریق سرفه یا عطسه فرد آلوده منتقل می‌شود. این بیماری در اوج گرما رخ می‌دهد و کودکان را بیشتر درگیر می‌کند. نشانه‌های اوریون شامل مواردی چون تورم غدد بزاقی، درد عضلانی، تب، سردرد، کاهش اشتها و ضعف است و بهترین راه جلوگیری از این بیماری، واکسیناسیون است.

ناراحتی چشم صورتی

در التهاب چشم، پوشش خارجی اطراف کره چشم و پوشش داخلی پلک ملتهب می‌شود. این بیماری ممکن است به دلیل عفونت ویروسی یا باکتریایی ایجاد شود که در طول فصل گرما رشد می‌کند و خود را به صورت واکنش آلرژیک نشان می‌دهد. مشکلات چشم به شکل قرمزی، همراه با خارش و ترشح در اطراف چشم به وجود می‌آید. بهترین و آسان‌ترین راه برای جلوگیری از درد و تورم چشم، شستن فراوان و کامل دست است؛ زیرا در این صورت باکتری‌ها یا هر ماده خارجی دیگری از طریق مالش چشم و صورت وارد چشم نمی‌شود.

به بیماری ملتحمه، «چشم صورتی» نیز گفته می‌شود که اگرچه می‌تواند تحریک‌کننده باشد، اما به ندرت روی بینایی تأثیر می‌گذارد. درمان بیماری می‌تواند به رفع ناراحتی چشم صورتی کمک کند. این یک بیماری واگیردار است و اگر یک نفر آن را در خانه داشته باشد، ممکن است همه به آن مبتلا شوند بر همین اساس تشخیص زودرس و درمان می‌تواند به محدود شدن شیوع آن کمک کند.

پوست در معرض آکنه

در فصل تابستان به علت گرمای هوا، احتمال بروز آکنه افزایش می‌یابد؛ زیرا در این فصل بدن مجبور است برای خنک نگهداشتن محیط داخلی خود عرق بیشتری را تولید کند که باعث تحریک غدد چربی می‌شود تا چربی بیشتری برای حفظ رطوبت پوست تولید کنند و این چربی منجر به گرفتگی منافذ پوست می‌شود. شستن چند بار در روز صورت راهکاری برای سالم ماندن پوست در فصل گرما خواهد بود.

سرماخوردگی با تغییرات دمایی

هرچند سرماخوردگی بیشتر در فصول سرد اتفاق می‌افتد اما استفاده از کولرهای آبی یا گازی و تغییرات دمای هوا بین نیمه شب یا صبح، باعث ایجاد سرماخوردگی در تابستان نیز می‌شود. اگرچه علائم آنفولانزا شبیه به علائم سرماخوردگی است، اما آنفولانزا بیماری شدیدتری است که در تابستان کمتر اتفاق می‌افتد. عقیده بر این است که سرماخوردگی شایع‌ترین بیماری در میان انسان‌ها است و تخمین زده می‌شود که حدود ۴۰ درصد افراد در هر سال به آن مبتلا می‌شوند. دوره نهفتگی سرماخوردگی ناشی از رینو ویروس‌ها از یک تا پنج روز متغیر بوده و متوسط آن دو روز است.

انتقال بیماری با نیش حشرات

گزیدگی و نیش حشرات در ماه‌های تابستان شایع بوده و در برخی مواقع ممکن است منجربه بروز بیماری‌های خطرناکی مانند بیماری لایم، ارلیشیوز و بیماری بثورات پوستی مختلفی شود. پشه‌ها یکی از آزاردهنده‌ترین حشرات تابستانی هستند که با انتقال باکتری‌ها و ویروس‌ها، می‌توانند منجر به برخی بیماری‌های دیگر شوند.

برای جلوگیری از نیش حشرات بهتر است لباس‌هایی با رنگ روشن بپوشید و در صورت امکان از دافع پشه‌ها استفاده کنید؛ همچنین بهتر است در ساعاتی که احتمال گزیدگی حشرات زیاد است مانند طلوع آفتاب و غروب هنگام باد شدید، از منزل خارج نشوید. حشرات دیگر نیز در طول تابستان فعالیت بیشتری دارند و احتمال نیش زدن آن‌ها بیشتر می‌شود. علاوه بر آن زنبورها، مورچه‌ها و انواع عنکبوت‌ها می‌توانند در طول تابستان باعث بروز ضایعات پوستی شوند.

شعله‌وری «روزاسه» در فصل گرم

ماه‌های گرم سال می‌تواند موجب تشدید این بیماری پوستی شود. «روزاسه» شرایطی التهابی است که خود را با قرمزی قابل توجه پوست و راش‌های پوستی نشان می‌دهد. شعله‌ور شدن بیماری می‌تواند در ماه‌های گرم سال با تکرر بیشتر رخ داده و مدت زمان آن طولانی‌تر باشد. آلوئه‌ورا و پروبیوتیک‌های موضعی می‌توانند به تسکین پوست کمک کنند.

تشدید بیماری‌های خودایمنی و مزمن

بسیاری از بیماران مبتلا به بیماری ام اس متوجه شده‌اند که گرما می‌تواند علائم آن‌ها را وخیم‌تر کند. برای حدود ۷۰ درصد از بیماران مبتلا به لوپوس نیز نور خورشید می‌تواند محرک راش‌های پوستی، خستگی و درد مفصلی باشد. استفاده از شلوارهای سبک، پیراهن‌های آستین بلند، کلاه و محصولات ضدآفتاب می‌تواند به مقابله با این شرایط کمک کند.

افزون بر گرما و رطوبت، تابستان به معنای تعریق و محصولات ضدآفتاب نیز است و اگر پوست حساسی داشته باشید، این شرایط می‌تواند به معنای بروز مشکل باشد. محرک‌هایی که موجب اگزما یا تشدید آن در شما می‌شود را شناسایی کرده و از آن‌ها پرهیز کنید.

همچنین نتایج یک مطالعه در دانشگاه تگزاس نشان داد که با افزایش دما، نرخ ابتلاء به سنگ‌های کلیه نیز افزایش می‌یابد. این موضوع به دلیل تأمین نشدن آب مورد نیاز بدن در فصل تابستان است، با هیدراته نگهداشتن بدن و کاهش میزان قند و سدیم مصرفی در رژیم غذایی می‌توانید از این شرایط دردناک پیشگیری کنید.

سطوح آلودگی هوا و مه دود به شکل معمول در فصل تابستان افزایش می‌یابد که زنگ خطر را برای افراد مبتلا به آسم به صدا درمی‌آورد. در فصل تابستان پیش از اینکه خانه را ترک کنید، بهتر است ابتدا کیفیت هوا را بررسی کنید و در صورت نامناسب بودن شرایط، تا حد امکان از حضور در فضای بیرون پرهیز کنید.

ممکن است این گونه به نظر برسد که میگرن‌های به صورت تصادفی رخ می‌دهند، اما بیشتر آن‌ها در واکنش به محرک‌های خاصی شکل می‌گیرند؛ گرما یکی از شایع‌ترین محرک‌های میگرن است. نتایج یک مطالعه نشان داد که با هر ۹ درجه افزایش دما، موارد میگرن نیز افزایش می‌یابد. برای کاهش خطر بدن خود را هیدراته نگه دارید.

چند توصیه برای تابستان

برای اینکه اوقات بهتری در تابستان سپری کنید، کافی است چند نکته را به خاطر بسپارید:

آب زیاد بنوشید؛ مصرف مایعات را در فصل گرما افزایش دهید و در صورت امکان هنگام خروج از خانه، یک بطری آب یا ترکیبی از آب، آبلیمو یا نوشیدنی‌های مناسب ذائقه خود (ترجیحاً بدون شکر) به همراه داشته باشید.

لباس‌های آزاد و رنگ روشن بپوشید. رنگ‌های تیره، نور و گرما را جذب می‌کند و لباس‌های تنگ هم از عرق کردن جلوگیری می‌کند. بهترین جنس پارچه‌ای که می‌توانید برای لباس‌تان انتخاب کنید، پارچه‌های نخی است.

اگر در سفر هستید یا بیرون از منزل فعالیت می‌کنید، از فعالیت بدنی شدید و سنگین خودداری کنید و زمانی را برای استراحت و دور از آفتاب در نظر بگیرید.

اگر مجبور شدید خودرو را در آفتاب پارک کنید، هرگز کودکتان را داخل ماشین رها نکنید زیرا فضای داخل ماشین به سرعت گرم می‌شود و کودکان که ضربان قلب و دمای بدنشان نسبت به بزرگسالان بالاتر است، در مقابل گرما حساس‌تر هستند.

در فصل گرما تا حد امکان از غذاهای آماده و خیابانی استفاده نکنید. مصرف مواد غذایی سالم و سبزیجات می‌تواند برای حفظ سلامتی مؤثر باشد.

قبل از بیرون رفتن از خانه، از ضدآفتابی استفاده کنید که SPF آن حداقل ۱۵ باشد و در طول روز آن را تمدید کنید.

برچسب‌ها:

نظر شما