تره فرنگی هم خانواده سیر، پیازچه و پیاز است و به پیازچه بزرگ شباهت دارد. بر خلاف پیاز، بخش پیازی برجسته‌ای در آن شکل نمی گیردبلکه به صورت ساقه ای ضخیم و گوشته دار با برگ‌هایی مسطح رشد می کند. برگ‌ها سبز، سبز ـ آبی یا ارغوانی رنگ هستند و محکم به دور یکدیگر پیچیده شده اند. بخش قاعده برگ‌ها که به طور معمول بیشتر مصرف می‌شود. طعم و عطر آن شبیه به پیاز ولی ملایم‌تر است.
تره فرنگی با نام علمی Allium ampeloprasumاز خانواده نرگسیان یا Amaryllidaceae است. انواع مختلف ترهفرنگی بیشتر به خاطر رنگ برگ‌ها، مقاومت در برابر سرما و اندازه بخش کروی پیازی آن‌ها با هم تفاوت دارند.
آن‌هایی که برگ‌های آبی یا ارغوانی دارند بیشترین مقاومت را در برابر سرما دارند. یک واریته فرانسوی آن که Bleu Solaiseنام دارد در سرما به خوبی رشد می کند و برگ‌هایش آبی ـ سبز است.تره دو نوع دارد؛ یکی تره ای که معمولاً در سبزی خوردن وجود دارد که برگ‌های کوتاه و نازک دارد و اغلب در بهار و تابستان می روید و دیگری تره فرنگی است که برگ‌های پهن، قوی و بلند دارد و پیاز آن مشخص است و در پاییز می روید.
تره فرنگی بومی جنوب اروپا و ناحیه مدیترانه‌ای است که هنوز هم به صورت وحشی در این نواحی رشد می کند. انسان‌ها هزاران سال است که هم از انواع وحشی و هم از انواع کشت شده استفاده می کنند. در روم باستان، امپراتور نِرو به مقدار زیادی تره فرنگی مصرف می کرد و بر این باور بود که با این کار می تواند صدای خود را برای آواز خواندن تقویت کند. در قرن ششم، کشور ولز تره فرنگی را به عنوان سمبل ملی انتخاب کرد، طبق این باور که سربازان ولزی با گذاشتن تره فرنگی روی کلاهخود خود از سربازان دشمن بازشناخته می شوند و این منجر به پیروزی آن‌ها در نبرد می شود. امروزه فرانسه، بلژیک و هلند بزرگ ترین تولیدکنندگان تره فرنگی در دنیا هستند.
این گیاه اگر چه در ایالات متحده به اندازه اروپا محبوبیت ندارد ولی در ایالت‌های کالیفرنیا، میشیگان، نیوجرسی و ویرجینیا کشت می شود. تره فرنگی هم از طریق کاشت بذر و هم به شیوه نشاءکاری کشت می شود که روش دوم ارجحیت دارد. آب و هوای خنک و معتدل مورد پسند این گیاه است و خاک آن باید غنی و خوب زهکشی شده و نحوه آبیاری نیز باید یکپارچه باشد.
گیاه تره فرنگی ساقه‌هایی دارد که تا ارتفاع ۱۵ سانتی متر رشد می کنند. به علاوه، روی ساقه گل‌هایی به رنگ سفید، صورتی یا قرمز تیره باز می شوند. در بیشتر تره فرنگی‌ها یک پیاز ثانویه در قاعده گیاه می روید و با استفاده از آن می توان گیاه جدیدی کاشت.
تره فرنگی محتوی تمامی ترکیبات ضد سرطان است. بنابراین، این سبزی می تواند در رژیم غذایی هفتگی قرار گیرد و به راحتی بدن را از ابتلا به این بیماری مهلک حفظ کند. همانند سایر گیاهان عضو خانواده پیازداران، خرد کردن تره فرنگی می تواند مخزن ترکیبات گوگردی تند آن را خارج و یک ماده بالقوه ضد سرطان را عرضه کند.
مطالعات آزمایشگاهی نشان می دهند که عناصر موجود در پیازها می توانند عوامل سرطان زا را بی اثر و رشد سلول‌های سرطانی را آهسته کنند.
مطالعات نشان می دهند افرادی که به طور مرتب از پیازها مانند تره فرنگی استفاده می کنند با خطر کمتری برای ابتلا به انواع مختلف سرطان روبه رو هستند. برای سود جستن از فواید تره فرنگی می توان از این خوراکی پرقدرت در تهیه یک سوپ لذیذ استفاده کرد.
عادت دادن کودکان به خوردن تره فرنگی و نوشیدن زیاد آب در روزهایی که سطح آلودگی هوا به مرحله بحرانی می رسد برای برای مقابله با عوارض ریزگردها و گازهای سمی توصیه
می‌شود. به دلیل پتاسیم بالایی که دارد ادرارآور است و سموم را دفع و از فشار و کلسترول بد خون می کاهد. به همین دلیل ترهفرنگی تصفیه کننده خون به شمار می رود و به دفع مواد سمی و آسیب رسان که در بدن تجمع دارد کمک زیادی می کند.مصرف منظم تره فرنگی مانع ابتلا به سرطان معده، سینه و سرطان ریه می شود. این سبزی سیستم ایمنی بدن را به خوبی تقویت می کند.اگر به همراه غذا میل شود سوءهاضمه را درمان کرده، از سوزش معده کاسته و یبوست دائمی و بواسیر را بهبود می بخشد.
تره فرنگی را پیش از مصرف باید به خوبی بشوییم تا خاک باقی مانده در لا به لای برگ‌های آن شسته شود. ریشه ای‌های فرعی و برگ‌ها را نیز باید بچینیم. تره فرنگی نیز مانند سیر و پیاز در درجه نخست برای مزه دار کردن انواع غذاها به کار برده می شوند. تره فرنگی‌های خام را می توانیم برش بزنیم و به انواع سالادها اضافه کنیم. افزودن آن به خورشت‌ها، خوراک‌ها و سوپ‌ها چه به صورت برش خورده و چه پوره شده باعث خوش طعم شدن آن‌ها می شود. این گیاه یکی از ترکیبات اصلی سوپ فرانسوی vichyssoiseکه «سوپ سرد سیب زمینی و تره فرنگی» است به شمار می آید. همچنین می توانیم آن را در فر یا روی آتش قرار دهیم.
*منبع:-Encyclopedia of Herbal Medicine;Andrew Chevallier; DK; 3rd edition edition (July, 2016)
*عکس‌از: wikimedia
code