صاحب‌خبر - مشاور خانواده، با برشماری انواع کودک آزاری بیان کرد: کودک آزاری به سه گروه روانشناختی یا عاطفی، جسمی و جنسی دسته بندی میشود. همچنین هر نوع آسیب عمدی و غیرعمدی که ناشی از غفلت از نیازهای کودک باشد نیز نوعی کودک آزاری محسوب میشود.
«دکتر علی قره‌داغی»، در گفتوگو با ایسنا، منطقه آذربایجان شرقی، اظهار کرد: کودک آزاری جسمی به مورد ضرب و شتم قرار دادن کودک اشاره دارد. برخی خانوادهها همچنان اعتقاد دارند که تنبیه بدنی، کارآمدترین روش تربیتی به شمار میآید و این در حالی است که در روانشناسی رفتاری گفته میشود که رفتاری که از طریق تشویق آموخته میشود، بهتر از رفتاری که با تنبیه آموخته میشود، تثبیت خواهد شد. وی افزود: والدین باید خط قرمز و چارچوبهای تربیتی خود را از ابتدا مشخص و تثبیت کنند؛ چرا که با تغییر و نقض اصول تربیتی از سوی والدین، کودکان نافرمانتر می‌شوند؛ بنابراین والدین باید همواره قاطعیت خود را حفظ کنند. والدینی که قاطعیت ندارند، بیش از سایر والدین فرزندان خود را تنبیه میکنند و در مواردی از تنبیه به عنوان تقویتکنندهی منفی به منظور افزایش رفتار مثبت استفاده میکنند و این در حالی است که تقویت منفی به حذف موقت چیزهایی اشاره دارد که کودک آن را دوست دارد.
آموزش کیفی، انقلابی در جلوگیری از سوء استفاده ی روانشناختی از کودکان
وی با اشاره به اقدام ارزشمند روانشناس فقید «ویلیام گلاسر» که آثار او در آموزش و پرورش ایران نیز مورد توجه قرار گرفته است، گفت: ارزشیابی کیفی و حذف نمرات، انقلابی در آموزش و پرورش دنیا بود که تاثیر بسزایی در جلوگیری از سوء استفاده‌ی روانشناختی داشت و در کشور ما نیز در مقطع ابتدایی مورد استفاده قرار گرفته است. ارزشیابی بر حسب نمره در سیستم قدیمی، موجب میشد تا کودکان را با اسامی توهین آمیزی مثل کودن، تنبل و سایر اسامی توهین آمیز دیگر خطاب کنند و پس از گذشت سالها همسالان و دوستان کودک نیز او را با همان اسم خطاب میکردند. وی افزود: یکی دیگر از مزیتهای آموزش کیفی، تاکید آن بر حضور و تدریس معلم خانم در مدارس دخترانه بود که بهتر است این اقدام در مدارس راهنمایی دخترانه نیز انجام شود؛ چرا که خانمها همزاد پنداری بهتری نسبت به دختران و حساسیت بیشتری به مسائل تربیتی کودکان دارند. قره داغی با بیان این که سوء استفاده‌ی روانشناختی، دارای آثار و پیامدهایی است که ما به لحاظ عاطفی بر شخصیت کودک بر جای میگذاریم، گفت: توهین و تحقیر و مقایسهی کودک با همسالان در مواردی ممکن است آسیب زا تر از آزار جسمی کودک باشد و به منزلهی برچسبی بر پیشانی و روح کودک باشد که تا مدتها او را رها نمیکند.
کودکانی که بیشتر در آغوش گرفته می‌شوند، باهوش تر هستند
وی در ادامه عنوان کرد: غفلت نیز نوع دیگری از کودک آزاری به شمار میآید؛ به این معنی که والدین از نیازهای کودک آگاهی ندارند و به دلیل تعارض‌های زن و شوهری، اختلافات خانوادگی و مشغله‌های شغلی هر کدام مشغول روزمرگیهای خود هستند و فراموش کردهاند که کودک در ابتدا نیاز به لمس شدن دارد. روانشناسان مطرحی همچون «اریک برم» و «راجرز» نیز در درجهی اول بر نیازهای جسمی تاکید میکنند. وی خاطرنشان کرد: در برخی موارد والدین استفاده‌ی ابزاری از کودک میکنند و کودک را اهرم فشاری برای رسیدن به اهداف خود و تسلط بر رابطه قرار میدهند و به نوعی کودک را به دلیل مسائل زوجی گروگان میگیرند.
75 درصد سوء استفادههای جنسی از کودکان توسط افراد آشنا انجام میشود
وی اظهار کرد: طبق گزارشات و پژوهش‌های انجام شده، 75 درصد سوء استفادههای جنسی از کودکان توسط افراد آشنا انجام میشود. از این رو مراقبت برای جلوگیری از آزار جنسی کودکان باید از فضای خصوصی و محیط خانه شروع شود و فضاها و اشخاصی که کودک در ارتباط مستقیم با آنان قرار دارد نیز باید تحت کنترل و مراقبت باشد. وی افزود: کودکان اعتماد بیشتری به افراد آشنا دارند و ممکن است در تشخیص نیت آنان دچار مشکل شوند. از این رو باید در انتخاب پرستار و مراقب کودک، سرایدار ساختمان و رانندهی سرویس مدرسه نیز دقت کرد. عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز با تاکید بر اینکه اکثر کسانی که از کوکان سوء استفاده میکنند، خودشان نیز در گذشته مورد سوء استفاده قرار گرفتهاند، گفت: طبق تحقیقات به عمل آمده، سوء استفاده کنندگان خود قربانی سوء استفاده در گذشته بوده‌اند. وی با تاکید بر نقش خانوادهها در جلوگیری از سوء استفاده‌ی جنسی از کودکان گفت: خانوادهها نقش مهمی را در گرفتاری کودکان در دام افراد سودجو دارند. از این رو آموزش خودمراقبتی به کودکان بیش از پیش ضرورت دارد و آموزش‌ها باید در ابتدا از خود والدین شروع شود. وی در ادامه با بیان این که نمیتوان فرد مهاجم و سوء استفاده گر را بیمار نامید، گفت: در مواردی مانند تجاوز جنسی به کودکان با «انتقالهای بین نسلی» روبهرو هستیم. به عبارتی دیگر فردی که در کودکی با خشونت بزرگ شده است به احتمال زیاد خود نیز با خشونت رفتار خواهد کرد و فردی هم که خود قربانی بوده است، به احتمال بیشتری این رفتارها را در آینده نشان خواهد داد و یادگیری در فضای درون خانوادهای در این میان نقش بیشتری نسبت به ژنتیک دارد.
سوء استفاده کنندگان جنسی از کودکان عزت نفس پایینی دارند این مشاور خانواده افزود: سوء استفاده گران از کودکان از عزت نفس بسیار پایینی برخوردار هستند و احساس ارزشمندی ندارند. به عنوان مثال کسی که نتوانسته است نیاز جنسی خود را از طریق ضوابط مشروع در جامعه برطرف کند، عزت نفس پایینی دارد و چون نمیتواند به افراد مجاز و مشروع نزدیک شود، کودکان را مورد هدف قرار می‌دهد. از دیدگاه روان تحلیل گری اکثر این افراد نیازهای سرکوب شده دارند و در برخی موارد ممکن است حتی این‌ها افرادی سربهزیر و با شرم و حیا نیز باشند. آنان افراد ترسویی هستند که کودکان راحتترین گزینه برای سوء استفاده‌ی آنان هستند.
بر اساس این گزارش، طبق آمار ارائه شده از سوی رئیس اورژانس جتماعی سازمان بهزیستی کشور، در شش ماهه‌ی اول سال جاری یک هزار و 193 مورد مداخله، هشت هزار و 525 مورد تماس با خط 123 و پنج هزار و 672 مورد کودک آزاری در بخش خدمات سیار اورژانس اجتماعی کشور ثبت شده است. بنابراین ضروری است خانواده ها بحث کودک آزاری را جدی گرفته و بیشتر از کودکان خود مراقبت کنند.
انتهای پیام∎