اگر كلسترول خون خیلی بالا برود، در سرخرگها رسوب میكند و باعث سخت شدن دیواره سرخرگها میشود كه تصلب شرائین یا آترواسكلروز نام دارد. این روند معمولا به آرامیصورت میگیرد و با افزایش سن بدتر میشود. برای اینكه بهتر بفهمید كه چه اتفاقی در رگهای خونی میافتد، تصور كنید كه چطور لوله راهآب زیر سینك ظرفشویی آشپزخانه میگیرد و بسته میشود. همان طور كه رسوب روغنها در لوله راه آب زیر سینك آن را میبندد، تجمع كلسترول در سرخرگها نیز آنها را تنگ كرده و جریان خون را در آنها مشكل میكند. رسوب چربی در رگهای خونی، مقدار خونی را كه به بافتهای بدن و از جمله قلب میرسد، كاهش میدهد. این مساله باعث بروز مشكلات جدی مثل سكته قلبی و سكته مغزی میشود. میزان كلسترول خون با انجام آزمایش خون مشخص میشود كه عبارتست از: كلسترول بالا: ۲۴۰ میلی گرم در دسی لیتر و بالاتر، كلسترول مرزی: ۲۰۰ تا ۲۳۹ میلی گرم در دسی لیتر، كلسترول مناسب: كمتر از ۲۰۰ میلی گرم در دسی لیتر. اگر كلسترول خون شما بالا باشد، بایستی برای كاهش خطر ابتلا به سكته قلبی و سكته مغزی، میزان آن را كاهش دهید
انواع چربیهای خون
۱- LDL یا كلسترول بد: اگر مقدار این نوع كلسترول در خون بالا برود، سرخرگها را میبندد. اگر كلسترول خون شما بالا باشد، بایستی این نوع را پایین بیاورید. ۲- HDL یا كلسترول خوب: این نوع كلسترول باعث حذف چربیها از خون میشود و هر چه مقدار آن بالاتر باشد، بهتر است. میزان بالای HDL در خون، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را كاهش میدهد. ۳-تری گلیسرید: یك نوع دیگر از چربیهای خون است. اگر میزانتری گلیسرید و LDL در خون شما بالا باشد، خطر ابتلا به سكته قلبی در شما بیشتر خواهد بود.
علائم كلسترول خون
كلسترول خون بالا باعث احساس مریضی نمیشود. هر موقع كه متوجه میشوید كلسترول خون شما بالاست، ممكن است قبلا سرخرگهای شما تنگ شده باشد. بنابراین بایستی سریعا آن را درمان كرده و كلسترول خونتان را كاهش دهید تا حالتان خوب شود.
علل بالا رفتن كلسترول خون
غذاها: خوردن زیاد مواد غذایی با چربیهای اشباع، چربیهای ترانس و كلسترول باعث افزایش كلسترول خون میشوند؛ مثل كره، روغن حیوانی، چربی گوشتها، روغن نباتی جامد، سس مایونز، غذاهای سرخ شده، انواع ساندویچ و پیتزا، شیر و لبنیات پر چرب. چاقی، نداشتن تحرك بدنی، بعد از سن ۲۰ سالگی كلسترول بالا میرود. اگر یكی از اعضای خانواده شما دچار كلسترول خون بالا باشد، احتمال ابتلای شما به این عارضه زیاد است. بیماریهایی مثل كم كاری تیروئید باعث افزایش كلسترول خون میشوند.
تشخیص كلسترول خون بالا
برای اینكه متوجه شوید میزان چربیهای خون شما و از جمله كلسترول چقدر است، بایستی آزمایش خون دهید. آزمایشات مختلفی برای این كار وجود دارند كه عبارتند از: ۱- آزمایش كلسترول خون ناشتا: كاملترین آزمایش است، زیرا این آزمایش تمامیچربیهای خون شامل LDL، HDL وتری گلیسرید را اندازه میگیرد. ۲- آزمایش LDL مستقیم: فقط مقدار LDL خون را اندازه میگیرد. ۳- آزمایش كلسترول خون ساده: این آزمایش كل كلسترول خون و HDL را اندازه میگیرد.
درمان كلسترول خون بالا
اگر كلسترول خون شما بالا باشد، بایستی برای كاهش خطر ابتلا به سكته قلبی و سكته مغزی، میزان آن را كاهش دهید. دو روش اصلی درمان كلسترول خون بالا عبارت است از تغییر روش رندگی و مصرف دارو.تغییر روش زندگی مثل ورزش كردن، مصرف خیلی كم غذاهای چرب، مصرف فراوان میوه و سبزی و... داروهای لازم نیز توسط پزشك برای شما تجویز میشوند مثل داروی لووستاتین. البته به یاد داشته باشید كه نباید این نوع داروها را به طور خودسرانه و بر اساس توصیه افراد عامه و بدون تجویز پزشك مصرف كنید. تعدادی داروی گیاهی هم برای كاهش چربی خون وجود دارند كه آنها را نیز پزشك در صورت لزوم برای شما تجویز خواهد كرد.
∎