صاحبخبران با نام متداول «صاحبخبر» یک وبگاه اطلاعرسانی عامالمنفعه است که به طور خودکار اخبار ایران و جهان را از منابع معین خبری جمعآوری کرده و در قالب یک خبرگزاری هوشمند به کاربران نمایش میدهد. این پایگاه خبری گرایش یا تعلقی به هیچ نهاد دولتی و حزبی ندارد و توسط بخش خصوصی اداره میشود. صاحب خبر هیچگونه تولید اختصاصی ندارد و صرفا به بازنشر خودکار اخبار منابع خبری میپردازد. به دلیل همین سیاست «فقط بازنشر از منابع خبری»، از پذیرش و نشر اختصاصی اخبار اشخاص حقیقی یا حقوقی معذوریم. لازم به ذکر است اگر خبر مورد نظر شما در یکی از منابع صاحبخبر منتشر شود، به طور خودکار صاحبخبر هم آنرا پوشش خواهد داد.
طراحی و تولید پروژهٔ صاحبخبر در قالب دو پروژهٔ مستقل «ربات خبرخوان هرمس» و «اتاق خبر صبا» به طور کامل توسط شرکت دانشبنیان «راهبران فناوری نستوه» انجام شده است.
سامانهٔ صاحبخبر به طور کلی از سه بخش تشکیل شده است:
- پویشگر هرمس: این پویشگر (یا خزنده، به بیان فنی: crawler یا bot) در زمانهای مشخص به وبسایتها و پایگاههای معتبر خبری سرکشی میکند و در صورتی که خبر جدیدی به این پایگاهها اضافه شده باشد آنرا ذخیره و نمایه میکند. نسخهٔ اول این پویشگر بین سالهای ۱۳۸۷ تا ۱۳۸۸ تولید شد و به بهرهبرداری رسید. کار تولید نسخهٔ دوم پویشگر هرمس - که هماکنون صاحبخبر از آن استفاده میکند - با اعمال تغییرات اساسی در معماری نسخهٔ اول و به نوعی بازطراحی کامل، از پاییز سال ۱۳۹۰ آغاز شد و در دیماه همان سال به بهرهبرداری رسید. این ربات همچنان توسط تولیدکنندگان توسعه داده میشود و به دلیل برخی قابلیتهای اساسی، در میان رباتهای پویشگر خبری دیگری که در داخل کشور تولید شدهاند برتری دارد. توضیحات بیشتر پیرامون ربات خبری هرمس.
- موتور جستجو و نمایهساز: صاحبخبر از قویترین موتور نمایهساز و جستجوی موجود بازمتن (open source) استفاده میکند. این موتور قابلیت جستجو در میلیونها رکورد اطلاعاتی را دارد و همچنان که در بخش جستجوی صاحبخبر مشاهده میکند، همچون گوگل، نتیجهٔ جستجو برای عبارتهای مورد نظر را در کمتر از یکی دو ثانیه نمایش میدهد. صفحهٔ فعلی جستجوی صاحبخبر، هنوز از بسیاری از قابلیتهای این موتور جستجو استفاده نمیکند، اما امکانات فعلی بیش از ۹۰٪ نیازمندیهای خبری یک کاربر حرفهای را پوشش میدهد. موتور جستجوی صاحبخبر، علاوه بر پشتیبانی کامل از زبان فارسی و نویسههای مشابه زبانی، امکان ریشهیابی خودکار کلمات را هم دارد. به طور مثال اگر شما به دنبال «صاحبان سرمایه» بگردید، صاحبخبر «صاحب سرمایه» را هم به شما نمایش خواهد داد و اگر به دنبال «کتب» بگردید، کتاب را هم در نتایج خواهید دید. همین کار را موتور جستجو با افعال فارسی نیز انجام میدهد. به این ترتیب اگر فعل «ربودند» در یک خبر باشد، شما با جستجوی ربودن و یا حتی میریایند میتوانید به آن خبر دسترسی پیدا کنید.
- اتاق خبری صبا: سامانهٔ اتاق خبر و پایگاه خبری صبا یک سامانهٔ کامل تحریریهٔ خبر است که برای خبرگزاریهای کوچک، متوسط و بزرگ قابل استفاده است. در حال حاضر این سامانه در چند خبرگزاری و پایگاه خبری (از جمله خبرگزاری مهر، پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، پایگاه خبری نماینده و ...) مورد استفاده قرار میگیرد. تولیدکنندگان این سامانه، سابقهٔ طراحی و تولید سامانههای خبری مختلفی را داشتهاند و با آگاهی از امکانات ناکافی و دشواریهای کاربری در استفاده از سامانههای خبری موجود در بازار اقدام به تولید یک سامانهٔ خبری جدید کردهاند. از این رو به دلیل اینکه سابقهی طراحی و تولید پایگاههای خبری با دهها هزار بازدید روزانه را داشتهاند تمامی جوانب فنی مورد نیاز برای پاسخگویی به یک تحریرهٔ خبری دیجیتال کامل و در عین حال چابک و سریع را رعایت کردهاند.
صاحبخبر برای جمعآوری و پویش خبرهای خبرگزاریها نیازی به RSS و فیدهای خبری ندارد، چرا که همچون رباتهای جستجو، به طور کامل و خودکار پایگاهها را پویش میکند. به علاوه این سامانه بر اساس الگوریتمهای معینی خبرهای دریافتی از خبرگزاریها را در قالب یک وبگاه خبری تمامعیار میچیند.
«صاحبخبر» در گزینش پایگاههای خبری بسیار حساس و کمی وسواسی است و تلاش شده تا بسیاری از پایگاههای خبری کماهمیت به فهرست منابع خبری آن افزوده نشوند. در این مورد دو دیدگاه وجود دارد. دیدگاه اول که توسط تقریباً تمامی پایگاههای مشابه خبرخوان داخلی اخذ شده، اضافه کردن بیشتر و هرچه بیشتر منابع خبری است تا بدین ترتیب کاربر شانس بیشتری برای یافتن اخبار مورد نظر خود داشته باشد. اما اگر کسی از وضعیت پایگاههای خبری موجود در کشور، که حدود ۹۰٪ اخبار قابل اعتنا را تولید میکنند، آگاه باشد میداند که تعداد این پایگاهها به عدد ۳۰ هم نمیرسد، لذا ادعای پوشش منابع خبری متعدد که گاهی عدد آنها از ۱۵۰ و ۲۰۰ و ۳۰۰ هم فراتر میرود، بیش از آنکه قرین صحت و صداقت باشد، یک تکنیک تجاری جلب مشتری است. به همین دلیل است که دیدگاه دومی از سوی صاحبخبر اتخاذ شده است. در این دیدگاه، برای افزودن پایگاههای خبری، حداقلی از استانداردهای لازم وجود دارد. مهمترین دلیل اتخاذ چنین رویکردی هدایت کاربران به خبر مورد نظرشان است. اما با عدم افزودن پایگاههای بیشتر این چگونه ممکن است؟ برای پاسخ به این پرسش باید توجه داشت که بسیاری از پایگاههای خبری موجود صرفاً به بازنشر مطالب سایر خبرگزاریها میپردازند. این پایگاهها که معمولاً با پرسنلی بین یک تا سه نفر اداره میشوند، نه انگیزه، نه بودجه و نه هدف «تولید» خبر دارند، بلکه معمولاً با سیاستگزاریهای فصلی به وجود میآیند و به بازنشر مطالب سایر خبرگزاریها میپردازند. افزودن این پایگاهها به فهرست منابع صاحبخبر باعث سردرگمی کاربران میشود، چرا که بالای ۹۰٪ اخبار آنها را منابع اصلی صاحبخبر یا همان خبرگزاریهای بزرگ و معتبر داخلی تولید کردهاند.
صاحبخبر بر خلاف سایر پایگاههای مشابه، وبگاههایی با محتوای پاپ، سبک زندگی، سرگرمی و نظائر آن را اضافه نمیکند، چرا که محتوای آنها با رسالت خبری صاحبخبر سنخیتی ندارند. یکی معیارهای حداقلی پایگاهها برای افزوده شدن به صاحبخبر، داشتن رتبهٔ گوگل ۳ و بالای آن است. البته تحت برخی شرایط، مثلاً جدید بودن و معتبر بودن، یا رسمی بودن پایگاه، ممکن است این اصل نقض شود، اما اصل اولیه و کلی بدین شرح است. رتبهٔ خوب در الکسا تأثیر زیادی در افزودن یک پایگاه خبری به صاحبخبر ندارد، چرا که آمار الکسا به سادگی قابل دستکاری است و قابل اعتنا نیست. نقل خبر تولیدی یک خبرگزاری در سایر خبرگزاریهای معتبر یکی دیگر از شرایط افزودن یک پایگاه جدید به صاحبخبر است.
در حال حاضر صاحبخبر تمامی نیازهای توقعاتی که از یک خبرگزاری بالغ میرود را پاسخ میدهد. انشاءالله امکانات زیر به زودی به صاحبخبر افزوده خواهد شد:
خبرنامهٔ الکترونیکی: امکان عضویت ایمیلی برای دریافت روزانه یا هفتگی خبرنامه بر اساس علائق کاربر به یک یا چند کلمهٔ کلیدی یا یک یا چند خبرگزاری.نمایهٔ کلیدواژههای خبری.- صفحات ویژه: آب و هوا، آخرین اخبار سکه و طلا و ارز، مسکن، خودرو، نمایشگاهها و ....
- خروجیهای سفارشیشدهٔ جاواسکریپت برای استفاده در وبلاگها.
خروجیهای بیشتر RSS و همچنین خروجی JSON.- امکان ایجاد عضویت رایگان در سایت برای استفاده از امکانات زیر:
- سفارشیسازی صفحهٔ اول سایت.
- ساخت بولتن خبری.
- صفحههای ویژهٔ درلحظه بهروزشونده (real-time) برای روندهای مهم جاری خبری.
- جستجوی عکسهای خبری.
- شما بگویید به چه چیزی نیاز دارید؟
امکاناتی که اخیراً به صاحبخبر اضافه شدهاند:
- امکان نمایش فیلم و صوت اخبار از بسیاری از منابع خبری (نظیر فارس، تسنیم، عصرایران، تابناک و ...). از آنجایی که برخی از خبرگزاریها از روشهای متداول و استاندارد برای نمایش صوت و فیلم استفاده نمیکنند، در حال حاضر این امکان روی همهٔ خبرها فعال نیست. (اردیبهشت ۱۳۹۲)
- پروندههای خبری برای رویدادهای جاری و مهم نظیر تحولات بینالمللی یا انتخابات داخلی. پروندههای خبری همچون یک پرتال خبری با موضوع خاص عمل میکنند و شما را از آخرین اخبار پیرامون یک موضوع خاص مطلع میکنند. (خرداد ۱۳۹۲)
- خبرنامهٔ الکترونیکی. شما میتوانید برای دریافت ایمیل در موضوعات دلخواه خود به صورت روزانه عضو شوید. صاحبخبر با هوشمندی از ارسال اخبار تکراری جلوگیری میکند و تلاش میکند تا خبر را از منبع اصلی آن (و نه پایگاههای بازنشردهنده) دریافت کند و به شما بفرستد. (خرداد ۱۳۹۲)
- صفحهٔ اختصاصی برای هر منبع خبری (اعم از خبرگزاری یا پایگاه خبری) که در آن اطلاعات آماری اخبار تولیدی روز و همچنین ردهٔ الکسای سایت نشان داده میشود. مثال: ایسنا، ایرنا، فارس، مهر، تابناک، خبرآنلاین. (۱۵ تیر ۱۳۹۲)
- جمعآوری خودکار روزانهی صفحهٔ اول حدود ۵۰ روزنامه سراسری و آرشیو اختصاصی روزنامهها. تاریخ و شمارهٔ روزنامه به طور خودکار از سایت روزنامه گرفته میشود. این امکان برای روزنامههای که فایل صفحهٔ اول خود را ارائه میکنند فراهم شده است. (مهر ۱۳۹۳)
- نمایهٔ کلیدواژهها اضافه شد ( آذر ۱۳۹۳).
- راهاندازی ربات تلگرام هرمس/صاحبخبر (خرداد ۱۳۹۴).
- بهبود جریانهای داغ خبری (ابر کلیدواژهای) (تیر ۱۳۹۴).