دانشگاه نه یک نهاد زنده و پویا که ملجأ و پناه همه باشد، بلکه گاه به دستگاهی دولتی در کنار سایر دستگاه‌های دولتی تبدیل شده بود. نگاه خاص به دانشجویان و اعضای هیأت علمی غلبه داشت.
برای بازگرداندن پویایی به فضای راکدی که وصفش رفت، چیزی بیشتر از سخن‌درمانی نیاز بود. گام‌های عملی برای بازگشت به همان نقطه‌ای که برای خیلی از دانشجویان و اساتید خود واجد هزار اماو اگر و چرا بود، گویی بازگشت از صفر کلوین به صفر سانتی‌گراد. برای این ۲۷۰ و اندی درجه، نخست باید محرومان از تحصیل به آغوش دانشگاه بازمی‌گشتند و اساتید قطع ارتباط شده به کلاس‌ها. اما این تنها نمای سازوکاری بود که باطنش دور کردن برخی دست‌ها از فضای دانشگاه بود.
دانشگاهیان باید خود داور زمین دعوایی می‌شدند که سال‌ها در آن با هم گفت‌وگو و مباحثه و گاه مشاجره و نزاع کرده بودند. اقدام اصلی دولت چهاردهم نه بازگرداندن دانشجویان محروم و اساتید قطع ارتباط شده، بلکه بازگرداندن مرجعیت دانشگاه به دانشگاهیان بود. پس از این، از هر چه به عنوان دستاورد دولت چهاردهم در عرصه دانشگاه‌ها نام برده شود، میوه‌های همین درخت است.
در این میان فراموش نکنیم که دانشگاه تنها به صفر سانتی‌گراد بازگشت و مشکلات بودجه و دسترسی به منابع علمی به‌روز شده و کمبود خوابگاه و نبود فضای کافی آزمایشگاهی و کیفیت پایین غذای دانشجویی و فهرستی از این دست که گویا پایان ندارد، دردهایی است که هنوز ناله‌کنندگانش سمفونی بزرگی را تشکیل می‌دهند.
به‌رغم صدای بلند سمفونی ناراضیان از کیفیت دانشگاه، دولت چهاردهم دانشگاه را از تن بیماری که نای بلند شدن نداشت، دوباره جان گام برداشتن داد و امید این است که از پی این گام‌ها، دانشگاه دوباره خود را بسازد. در پایان این همه نهیب، از زدن سوزنی به دانشگاه چاره نیست؛ دانشگاهیان نباید فراموش کنند که بالا بردن جایگاه دانشگاه در دستور کار سیاستگذاران، نیاز به آن دارد که چهره‌ای از دانشگاه کارآمد را در عمل بنمایانند که نه همه کلیدها، لااقل برخی از کلیدهای توسعه را در دست دارد. برای این بازیابی چهره، باید به هر چه دانشگاه را باکیفیت می‌کند فکر کرد، از اصلاح سهمیه‌ها تا اصلاح نظام جذب هیأت علمی و از بازاندیشی در نحوه ارتقای اساتید تا نحوه حمایت هدفمند از دانشجویان نخبه.
عضو انجمن علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس
منبع: روزنامه ایران، ۲۹ مهر ۱۴۰۴