نگار علی- ایالات متحده آمریکا با استراتژی محدودیت صادرات در تلاش است تا جاهطلبیهای فناوری چین را به چالش بکشد؛ اقدامات کنترلگری آمریکا برای جلوگیری از دسترسی پکن به سختافزاری که به پیشرفتهای هوش مصنوعی کمک میکند، با هدف دوگانه حفاظت از امنیت ملی ایالات متحده و حفظ برتری فناوری طراحی شده است. با این حال، ظهور DeepSeek-R۱ که اخیراً راه اندازی شده و نسخه قبلی V۳ پارادوکس نگرانکنندهای را نشان میدهد:«تحریمهایی که مانع پیشرفت در کوتاه مدت میشوند، اغلب نوآوری را در بلندمدت سرعت میبخشند.»
فراتر از عملکرد فنی، رویداد انتشار R1 تعهد DeepSeek را به منبع باز با به اشتراک گذاشتن کدهای زیربنایی و روشهای آموزشی آن برجسته کرد. این رویکرد به کسبوکارها و محققان در سراسر جهان اجازه میدهد تا به طور مشترک این فناوری را ایجاد و بهبود بخشند، برخلاف استراتژی اختصاصی OpenAI، که دسترسی به سیستمهای آن را برای محافظت از مزیتهای رقابتی محدود میکند.
این تحولات یک سوال مهم را برای واشنگتن ایجاد میکند:« آیا ایالات متحده میتواند با ایجاد موانع، رهبری پایدار در هوش مصنوعی را تضمین کند، یا زمان آن رسیده است که در رویکرد خود تجدید نظر اساسی کند»
DeepSeek توسط لیانگ ونفنگ، یک کارآفرین خودآموخته و تاجر سابق، تأسیس شد، در لیگ خاص خود فعالیت میکند. آنچه داستان DeepSeek را قابل توجه میکند و چیزی که باید سیاستگذاران ایالات متحده به آن توجه کنند، توانایی آن برای پیشرفت علیرغم محدودیتهای تحریم است.
چین از دسترسی به نیمههادیهای پیشرفته مانند پردازندههای گرافیکی H100 انویدیا محروم شد، آزمایشگاه آن با توسعه الگوریتمهای سفارشی که تراشههای کمتر پیچیده H800 را بهینه میکرد، سازگار شد. این نوآوریها محدودیتهای سختافزاری روی DeepSeek را کاهش دادهاند و نگاهی اجمالی به حقیقت عمیقتری ارائه میدهند:« محدودیتها میتوانند کاتالیزورهای قدرتمندی برای خلاقیت باشند. هنگامی که با کمبود مواجه میشوند، محققان با استعداد اغلب راهحلهایی ابداع میکنند که نه تنها بر موانع فوری غلبه میکنند، بلکه آنها را در راه پیشرفتهای طولانیمدت قرار میدهند. موفقیت DeepSeek نشان میدهد که چگونه تحریمها، در عین حال که مخرب هستند، میتوانند به طور ناخواسته به نوآوری دامن بزنند.»
تأثیر این تحریمها فراتر از آزمایشگاه DeepSeek است؛ در سرتاسر چین، کنترلهای صادراتی ایالات متحده، فشار سریعی را به سوی خودکفایی تکنولوژیکی برانگیخته است. پکن میلیاردها دلار برای ساختن یک صنعت نیمه هادی داخلی، سرمایه گذاری منابع در تحقیق، زیرساختها و توسعه نیروی کار متعهد هزینه کرده است.
در حالی که چین سالها از دستیابی به برابری با ایالات متحده در تولید تراشههای پیشرفته فاصله دارد، خط سیر آن نشان میدهد که شکاف فناوری در حال کاهش است.
این پیامدها به چین محدود نمیشود. شرکتهای نیمههادی آمریکایی نیز بهای گزافی را پرداخت میکنند. رهبران صنعت مانند انویدیا دسترسی به یکی از بزرگترین بازارهای خود را از دست دادهاند و درآمدهایی را که در غیر این صورت بودجه تحقیق و توسعه را تامین میکند، کاهش دادهاند.
این تضعیف موقعیت مالی آنها مستقیماً مزیت فناوری را که ایالات متحده به دنبال محافظت از آن است تضعیف میکند. علاوه بر این، با فشار واشنگتن به متحدان خود برای اعمال محدودیتهای مشابه، زنجیره تامین نیمه هادی جهانی به طور فزایندهای تکه تکه میشود.
۲۲۷۲۲۷