شفقنا – رونمایی از استارت‌آپ چینی هوش مصنوعی که با بودجه‌ای خیلی کمتر از مدلهای آمریکایی به صورت رایگان به بازار عرضه شده دنیای فناوری در آمریکا را در شوک فرو برد.
به گزارش سرویس ترجمه شفقنا، براساس گزارش شبکه الجزیره، شرکت نوپای چینی DeepSeek با انتشار یک مدل هوش مصنوعی (AI) که قابلیت‌های آن با خلاقیت‌های گوگل و OpenAI برابری می‌کند، موجی از شوک را در بخش فناوری جهانی ایجاد کرده است.
خالق DeepSeek-R1 میگوید که این مدل با استفاده از تراشه‌های کامپیوتری کمتر پیشرفته و استفاده کمتر از تراشه‌های مورد استفاده غول‌های فناوری در آمریکا توسعه یافته است.
تیم توسعه این مدل در مقاله‌ای که هفته‌ی گذشته منتشر شد، اعلام کرد که برای آموزش این مدل کمتر از ۶ میلیون دلار هزینه کرده‌اند، چندین برابر کمتر از بودجه‌های چند میلیارد دلاری هوش مصنوعی که غول‌های فناوری آمریکا مانند OpenAI، Alphabet و Meta برای توسعه مدلهای خود خرج کرده‌اند.
مارک آندرسن، یکی از تأثیرگذارترین سرمایه‌گذاران فناوری در “سیلیکون ولی”، Silicon Valley انتشار این مدل را «لحظه اسپوتنیک هوش مصنوعی» خوانده است.
اسپوتنیک نخستین ماهواره فضایی جهان بود که در تاریخ ۱۲ مهر ۱۳۳۶ (۴ اکتبر ۱۹۵۷) توسط اتحاد جماهیر شوروی از پایگاه فضایی بایکونور به مدار زمین پرتاب شد.
ظهور ناگهانی یک شرکت نوپای کوچک چینی که قادر به رقابت با بازیگران برتر آمریکایی است، فرضیه‌های مربوط به سلطه آمریکا در هوش مصنوعی را به چالش کشیده و ترس از اینکه ارزش‌های بازار بسیار بالای شرکت‌هایی مانند Nvidia، Alphabet و Meta به زیر بکشد، را افزایش داده است.
روز دوشنبه، Nvidia که انحصار تولید تراشه‌های نیمه رسانا را در اختیار دارد، پس از سقوط ۱۷ درصدی سهام خود، نزدیک به ۶۰۰ میلیارد دلار از ارزش بازار خود را از دست داد.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، که هفته گذشته از راه‌اندازی یک ابتکار ۵۰۰ میلیارد دلاری هوش مصنوعی به رهبری OpenAI، Oracle و SoftBank ژاپن خبر داده بود، گفت که DeepSeek باید به عنوان «هشدار دهنده» برای صنایع آمریکا و نیاز بیشتر برای «تمرکز دقیق بر رقابت برای پیروزی» عمل کند.
DeepSeek چیست؟
DeepSeek که مقر آن در هانگژو است، در اواخر سال ۲۰۲۳ توسط لیانگ ونفنگ، یک کارآفرین زنجیره‌ای در چین تأسیس شد.
لیانگ اگرچه در خارج از چین چندان شناخته شده نیست، اما سابقه طولانی در ترکیب فناوری‌های نوظهور و سرمایه‌گذاری دارد.
طبق گزارش منابع چینی، او در سال ۲۰۱۳ به همراه یکی از هم‌دانشگاهیان خود در دانشگاه ژجیانگ، شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری Jacobi Hangzhou را تأسیس کرد، شرکتی که از هوش مصنوعی برای اجرای استراتژی‌های معاملاتی استفاده می‌کرد.
لیانگ در مصاحبه‌ای در سال ۲۰۲۳، این نظریه را که برای شرکت‌های نوپا خیلی دیر شده است تا در هوش مصنوعی رقابت کنند یا اینکه هزینه‌های آن بسیار زیاد است، را رد کرده بود.
چرا DeepSeek در دنیای فناوری طوفان به راه انداخته است؟
به طور خلاصه، موفقیت این شرکت سؤالاتی اساسی را در مورد رویکرد هوش مصنوعی که هم سیلیکون‌ولی و هم دولت آمریکا اتخاذ کرده‌اند، به وجود آورده است.
پیش از این به طورگسترده‌ای تصور می‌شد که شرکت‌های فناوری آمریکا در هوش مصنوعی به دلیل وسعت آن که اجازه می‌دهد استعدادهای برتر را از سراسر جهان جذب کنند و مبالغ هنگفتی را برای ساخت مراکز داده و خرید مقادیر زیادی از تراشه‌های گران قیمت پیشرفته سرمایه‌گذاری کنند، تقریبا قدرت مطلق محسوب می‌شدند.
ورود DeepSeek به صحنه، این فرضیه که میلیاردها دلار برای قرار گرفتن در خط مقدم فناوری هوش مصنوعی لازم است، را به چالش کشیده است.
آدام کوبیسی، بنیانگذار خبرنامه‌ی تحلیل بازار در آمریکا میگوید: «OpenAI 10 سال پیش تأسیس شد، ۴۵۰۰ کارمند دارد و ۶.۶ میلیارد دلار سرمایه جذب کرده است. DeepSeek کمتر از ۲ سال پیش تأسیس شد، ۲۰۰ کارمند دارد و با کمتر از ۱۰ میلیون دلار توسعه یافته است.»
«چگونه این دو شرکت اکنون رقیب یکدیگر هستند؟»
مهندسان DeepSeek در مقاله تحقیقاتی خود گفتند که از حدود ۲۰۰۰ تراشه Nvidia H800 که از تراشه‌های موجود کمتر پیشرفته هستند، برای آموزش مدل خود استفاده کرده‌اند.
این تیم همچنین گفت که از چندین مدل تخصصی که با هم کار می‌کنند، برای فعال کردن تراشه‌های کندتر برای تجزیه و تحلیل کارآمدتر داده‌ها استفاده کرده است.
برای دولت آمریکا، ورود DeepSeek به صحنه، همچنین سؤالاتی را در مورد استراتژی مهار پیشرفتهای هوش مصنوعی چین(از طریق محدود کردن صادرات تراشه‌های پیشرفته) مطرح کرده است.
همین چند هفته پیش دولت جو بایدن برای مقابله با پیشرفتهای چین در زمینه هوش مصنوعی تحریمهای متعددی را در این زمینه اعمال کرد.
مقاله‌ی تحقیقاتی DeepSeek نشان می‌دهد که یا تراشه‌های پیشرفته‌تر برای ایجاد مدلهای هوش مصنوعی با عملکرد بالا لازم نیستند یا اینکه شرکت‌های چینی هنوز می‌توانند تراشه‌ها را به مقدار کافی تهیه کنند – یا ترکیبی از هر دو.
آیا این به معنی پیروزی چین در هوش مصنوعی است؟
لزوماً خیر.
در حالی که تحلیلگران فناوری به‌طور کلی موافقند که DeepSeek-R1 در سطحی مشابه ChatGPT عمل می‌کند یا حتی در بخشهایی ممکن است بهتر باشد، این حوزه به سرعت در حال حرکت است.
سم آلتمن، مدیرعامل OpenAI، اوایل ماه ژانویه گفت که این شرکت پس از بررسی نظرات کاربران، جدیدترین مدل هوش مصنوعی استدلال خود، o3 mini، را ظرف چند هفته منتشر خواهد کرد.
آلتمن روز دوشنبه اذعان کرد که DeepSeek-R1 «قابل توجه» است، در حالی که از تمرکز شرکت خود بر قدرت محاسباتی بیشتر مدلهای هوش مصنوعی دفاع کرد.
آلتمن در ایکس گفت: « بدیهی است که ما مدلهای بسیار بهتری ارائه خواهیم داد و همچنین داشتن یک رقیب جدید، تحسین‌برانگیز است!»
برخی تحلیلگران دیگر نیز میگویند که رایگان بودن DeepSeek ممکن است انتقادات را مغرضانه‌تر کرده باشد.
آنها میگویند، «DeepSeek بهترین مدل خود را برای استفاده رایگان در دسترس قرار داد. از سوی دیگر، بهترین مدل OpenAI رایگان نیست.»
«بنابراین اکثر افرادی که از ChatGPT به‌طور رایگان استفاده می‌کنند، از DeepSeek شوکه می‌شوند و معتقدند که جهش عظیمی در قابلیت‌ها وجود دارد.
با این حال تیم میلر، استاد دانشگاه کوئینزلند میگوید که پیشرفتهای DeepSeek و سایر تحولات اخیر نشان می‌دهند که چین حداقل در هوش مصنوعی “آنجاست”؛ کنار آمریکا.
این خبر را اینجا ببینید.