فرارو- پنوموکونیوز یک التهاب ریه است که بر اثر استنشاق طولانی‌مدت غبارهای صنعتی ایجاد می‌شود.
به گزارش فرارو، این بیماری معمولاً در مردان بالای ۴۰ سال رخ می‌دهد و نیازمند حداقل ۱۰ تا ۲۵ سال تماس مداوم با غبارهای خاص است. پنوموکونیوز واگیردار نیست اما می‌تواند موجب کاهش انعطاف‌پذیری بافت ریه و مشکلات تنفسی جدی شود.
علائم شایع
در مراحل اولیه:
- کوتاهی نفس
- سرفه (با خلط کم یا بدون خلط)
- احساس ناخوشی عمومی
در مراحل پیشرفته:
- اختلال در خواب
- کاهش اشتها و وزن
- درد سینه
- خشونت صدا و سرفه خونی
- علائم نارسایی قلبی
- کبودی ناخن‌ها
- کدر شدن ریه‌ها در تصاویر رادیولوژی
علل بیماری
تماس مداوم با غبارهای صنعتی می‌تواند منجر به انواع مختلف پنوموکونیوز شود:
- بیماری ریه سیاه (آنتراکوز): ناشی از غبار زغال‌سنگ.
- بریلیوز: ناشی از غبار بریلیوم (کاربرد در لامپ‌های فلورسنت، سرامیک و مواد شیمیایی).
- آزبستوز: ناشی از غبار آزبست.
- سیلیکوز: ناشی از غبار سیلیکا.
- سایر انواع نادر: ناشی از غبارهای تالک، آهن، پنبه، الیاف مصنوعی و آلومینیوم.
عوامل تشدیدکننده بیماری
- تغذیه نامناسب
- استعمال دخانیات و سوءمصرف الکل
- افزایش غبار استنشاق‌شده در طول زمان
پیشگیری
- استفاده از ماسک‌های محافظ و تجهیزات ایمنی در محل کار.
- رادیوگرافی سالانه قفسه سینه.
- ترک دخانیات و پرهیز از دود دست‌دوم.
- ورزش منظم برای حفظ سلامت قلب و ریه.
- دوری از محیط‌های آلوده به غبار و محرک‌های تنفسی.
عواقب مورد انتظار
اگرچه پنوموکونیوز قابل درمان نیست، علائم آن با مدیریت صحیح می‌توانند تسکین یابند. با مراقبت مناسب، بسیاری از بیماران می‌توانند تا دهه‌های هفتم و هشتم عمر خود زنده بمانند.
عوارض احتمالی
- نارسایی احتقانی قلب
- رویهم‌افتادگی ریه و پلورزی (التهاب پرده جنب)
- سل ریوی در مراحل پیشرفته
- سرطان ریه، به‌ویژه در آزبستوز همراه با استعمال دخانیات
درمان
اصول کلی:
- انجام آزمایش‌های تشخیصی شامل:
- رادیوگرافی قفسه سینه
- آزمایش عملکرد ریه
- درمان عفونت‌های تنفسی، از جمله سرماخوردگی.
- سکونت در مناطق گرم و خشک برای بیماران با مراحل پیشرفته.
- استفاده از دستگاه مرطوب‌کننده با بخار سرد برای تسهیل تخلیه ترشحات ریوی.
ترک دخانیات:
- ضروری برای جلوگیری از پیشرفت بیماری و بهبود وضعیت ریوی.
داروها:
- آنتی‌بیوتیک‌ها: برای درمان عفونت‌های همزمان.
- گشادکننده‌های نایژه: (استنشاقی یا خوراکی) برای بازکردن راه‌های هوایی.
- داروهای تسکین‌دهنده: مانند استامینوفن یا آسپیرین برای درد خفیف.
فعالیت‌های روزمره
- استراحت در بستر تا زمان کاهش عفونت.
- بازگشت تدریجی به فعالیت‌های عادی پس از بهبود علائم.
رژیم غذایی
- رژیم خاصی نیاز نیست.
- مصرف مایعات فراوان: برای رقیق‌کردن ترشحات ریوی توصیه می‌شود.
شرایط مراجعه به پزشک
- بروز علائم پنوموکونیوز.
- مشاهده موارد زیر طی درمان:
- تب بالای ۳۸.۳ درجه سانتی‌گراد.
- تشدید درد سینه یا کوتاهی نفس.
- وجود خلط خونی.
- کاهش وزن مداوم.
- بروز علائم جدید و غیرقابل توجیه.
نتیجه‌گیری
پنوموکونیوز یک بیماری جدی شغلی است که می‌توان با رعایت نکات ایمنی و مراقبت‌های پیشگیرانه از وقوع یا پیشرفت آن جلوگیری کرد. مدیریت به‌موقع علائم و ترک عوامل تشدیدکننده نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی این بیماران دارد.