ماه رجب هفتمین ماه قمری و یکی از ماه‌های حرام سال است. این ماه دارای مناسبت‌ها و شب‌های خاص به همراه اعمال مستحبی فراوان است که می‌تواند راهی برای رسیدن به رحمت و مغفرت خداوند بزرگ باشد. پنجشنبه ۱۳ دی سال ۱۴۰۳ مصادف با شروع ماه پر برکت رجب است. یکی از شب‌های مهم و توصیه شده در ماه رجب را لیله الرغائب نامیده‌اند. شبی که در آن عطاء و بخشش خداوند فراوان است و بندگان مخلص خداوند با رو آوردن به درگاه با عظمت خداوند منان شایسته دریافت عطا و بخشش بی کرانه حق می‌شوند.
لیله الرغائب ۱۴۰۳ چه روزی است؟
تاریخ دقیق لیله الرغائب یا شب آرزوها در تقویم شمسی برابر با پنجشنبه ۱۳ دی سال ۱۴۰۳ است.
تاریخ دقیق لیله الرغائب یا شب آرزوها در تقویم قمری برابر با ۱ رجب سال ۱۴۴۶ است.
تاریخ دقیق لیله الرغائب یا شب آرزوها در تقویم میلادی برابر با ۲ ژانویه سال ۲۰۲۵ است.
لیله الرغائب یا شب آرزوها چیست؟
به اولین شب جمعه ماه رجب، شب لیله الرغائب یا شب آرزوها گفته می‌شود. در منابع دینی درباره فضیلت این شب اینگونه آمده است که در این شب فرشتگان بر زمین نزول می‌کنند تا رحمت الهی را به جامعه بشری عرضه‌نمایند. ماه رجب، ماه خدا و زمان عبادت، دعا و استغفار است. در ماه رجب رحمت الهی همواره در حال نزول است به گونه‌ای که این ماه را رجب‌الاصب (صب به معنای ریختن) گویند. لیله الرغائب شرافت و ارزش شب جمعه و ماه رجب را در خود جمع کرده و ارزشی دوچندان دارد.
معنی لیله الرغائب
کلمه لیله الرغائب از دو واژه لیله و رغائب تشکیل شده است. کلمه لیله به معنای شب است و کلمه «رغائب» جمع «رغیبه» به معنای چیزی است که مورد رغبت و میل و نیز به معنای عطا و بخشش فراوان است. بنابراین «لیلة الرغائب» هم می‌تواند به معنای شبی باشد که میل و توجه به آن بسیار زیاد است و هم می‌تواند به معنای شبی باشد که در آن عطا و بخشش خدا بسیار است. با توجه به روایتی که در فضیلت این شب نقل شده هر دو معنا درست است.
اهمیت شب لیله الرغائب
در آیه ۲۰۵ سوره اعراف می‌خوانیم «وَ اذْکُرْ رَبَّکَ فی نَفْسِکَ تَضَرُّعاً وَ خیفَةً وَ دُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ وَ لا تَکُنْ مِنَ الْغافِلینَ» یعنی (در دل خویش، پروردگارت را بامدادان و شامگاهان با تضرع و ترس، بی‌صدای بلند، یاد کن و از غافلان مباش.) اما ایام مبارکی از سال وجود دارد که تأکید بیشتری مبنی بر مراقبت از غفلت و توجه بیشتر به محضریت خدا صورت گرفته است که از جمله‌ی آنها لیلةالرغائب است. از پیامبر اکرم (ص) روایت شده است که (از اولین شب جمعه در ماه رجب غافل نشوید. زیرا شبی است که فرشتگان آن را لیلة الرغائب می‌نامند.)در قسمت اول از روایت حضرت رسول (ص) به عدم غفلت نسبت به شب جمعه‌ی اول ماه رجب تاکید شده است که می‌توان اینگونه توصیف کرد، انسان نباید از یاد خدا در این شب غافل شود که یکی از ویژگی‌های اقوام هلاک شده غفلت از خدا و آیات الهی است.
علت نام گذاری اولین شب جمعه ماه رجب به شب لیله الرغائب چیست؟
دلیل نام گذاری اولین شب جمعه ماه رجب به شب لیله الرغائب به این جهت است که هنگامی که یک سوم از شب گذشت هیچ فرشته‌ای در آسمان‌ها و زمین نمی‌ماند مگر اینکه در کعبه و اطراف آن جمع می‌شوند. آنگاه خداوند به طور غیرمنتظره‌ای بر آنان وارد شده و می‌فرماید: ای فرشتگانم! هر چه می‌خواهید از من درخواست کنید. فرشتگان عرض می‌کنند: حاجات ما این است که از روزه داران رجب در گذری. خداوند می‌فرماید: این کار را انجام داد.
رسول خدا صلی الله علیه و آله می‌فرمایند: «لَیْلَةٌ تُسَمِّیهَا الْمَلَائِکَةُ لَیْلَةَ الرَّغَائِبِ» ملائک این شب را شب رغبت‌ها معرفی کردند. این نام گذاری گویای آن است که شب رغائب جنبه‌ای فراتر از حوائج دنیوی دارد و باید بر ریسمان الهی چنگ زد و از تعلقات دنیا دل کند و آسمانی شد. مؤمن باید لیلةالرغائب را موهبتی الهی محسوب کند. بنابراین توجه به خواسته‌های دنیوی بدون در نظر گرفتن رشد معنوی مطلوب این شب نیست.
بهترین دعاهای شب آرزوها چیست؟
دعای سلامتی و فرج امام زمان (عج): با آمدن او جهان پر از عدل و داد و صلح و آرامش خواهد شد.
هدایت و راه مستقیم را از خدا طلب کنیم: «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیمَ؛ ما را به راه راست هدایت کن» همان راه صحیح و قرآنی که ریشه در سیره و سبک زندگی اهل بیت پیامبراکرم (صلی الله علیه و اله) دارد.
پذیرش توبه و تسلیم بودن در راه خدا را طلب کنیم: «پروردگارا! ما را تسلیم فرمان خود قرار ده! و از دودمان ما، امتی که تسلیم فرمانت باشند، به وجود آور! و طرز عبادتمان را به ما نشان ده و توبه ما را بپذیر، که تو توبه‌پذیر و مهربانی!»
دنیای نیکو و آخرت خوب را طلب کنیم: آموزه‌های دینی مخالف دست یابی به دنیای خوب و سالم نیست از این رو در مناجات‌های قرآنی علاوه بر آخرت نیک دنیای خوب هم طلب می‌شود: «و بعضی میگویند: «پروردگارا! به ما در دنیا (نیکی) عطا کن! و در آخرت نیز (نیکی) مرحمت فرما! و ما را از عذابِ آتش نگاه دار!»
طلب بخشش الهی و نجات از آتش جهنم: «همان کسانی که میگویند: «پروردگارا! ما ایمان آورده‌ایم؛ پس گناهان ما را بیامرز، و ما را از عذابِ آتش، نگاهدار!»
عاقبت به خیری: از دعاهای قرآنی این چنین استفاده می‌شود که یکی از بهترین دعاها طلب عاقبت خیر است، کما اینکه در آیاتی از قرآنی این چنین بیان شده است: «أَنْتَ وَلِیِّی فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ تَوَفَّنی مُسْلِماً وَ أَلْحِقْنی بِالصَّالِحین؛ تو ولیّ و سرپرست من در دنیا و آخرت هستی، مرا مسلمان بمیران؛ و به صالحان ملحق فرما.»
اعمال لیله الرغائب برای اموات
لیله الرغائب یکی از مقدس‌ترین و بهترین شب‌های سال است که افراد با قرآن مأنوس می‌شوند و برای اموات طلب خیر می‌کنند. امواتی که دستشان از دنیا کوتاه شده در این شب منتظر خیرات و طلب مغفرت از بازماندگان هستند.