به گزارش خبرگزاری ایمنا، سانتریفیوژها یکی از ابزارهای کلیدی در بسیاری از صنایع هستند که به‌ویژه برای تفکیک مواد بر اساس چگالی به کار می‌روند، این دستگاه‌ها در حوزه‌های مختلفی همچون پزشکی، نفت و گاز و صنایع شیمیایی نقشی حیاتی دارند.

سانتریفیوژ چیست؟

حسین دادرس، کارشناس آزمایشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا گفت: سانتریفیوژ دستگاهی است که با استفاده از نیروی گریز از مرکز، اجزای مختلف یک ماده را از یکدیگر جدا می‌کند. این دستگاه بر اساس تفاوت در چگالی مواد آن‌ها را تفکیک کرده و عملکرد آن به گونه‌ای است که مواد سنگین‌تر به سمت بیرون و مواد سبک‌تر به مرکز نزدیک‌تر می‌شوند.

وی افزود: عملکرد این دستگاه ساده به نظر می‌رسد، اما در صنایع مختلف کاربردهای پیچیده‌ای دارد. به‌عنوان مثال در آزمایشگاه‌های پزشکی برای جداسازی پلاسما از خون و در صنایع نفت برای تصفیه و جداسازی ناخالصی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کارشناس آزمایشگاه بیان کرد: سانتریفیوژها بر اساس طراحی و کاربرد به چند نوع اصلی تقسیم می‌شوند. مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

• سانتریفیوژهای آزمایشگاهی: این دستگاه‌ها کوچک و سبک هستند و بیشتر در آزمایشگاه‌های پزشکی و تحقیقاتی برای تفکیک نمونه‌های بیولوژیکی به کار می‌روند.
• سانتریفیوژهای اولت را (Ultracentrifuge): این دستگاه‌ها برای جداسازی ذرات بسیار کوچک همچون ویروس‌ها و مولکول‌های زیستی طراحی شده‌اند و دقت بالایی دارند.
• سانتریفیوژهای صنعتی: این دستگاه‌ها بزرگ‌تر بوده و برای عملیات‌های سنگین همچون تصفیه فاضلاب یا جداسازی مواد نفتی استفاده می‌شوند.

دادرس اظهار داشت: از نظر طراحی، سانتریفیوژها می‌توانند به‌صورت افقی یا عمودی ساخته شوند که هر کدام برای کاربردهای خاصی مناسب هستند. به‌عنوان مثال، سانتریفیوژهای عمودی به‌طور معمول برای فرایندهای با ظرفیت بالا استفاده می‌شوند، در حالی که نوع افقی برای کارهای دقیق‌تر کاربرد دارد.

وی ادامه داد: یکی از کاربردهای اصلی سانتریفیوژها در پزشکی است که برای جداسازی پلاسما و سرم خون استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها نقش حیاتی در تحلیل‌های آزمایشگاهی دارند.

کارشناس آزمایشگاه بیان کرد: در صنعت نفت و گاز، سانتریفیوژها برای تصفیه نفت خام، حذف ناخالصی‌ها و افزایش کیفیت محصولات استفاده می‌شوند، همچنین در صنایع شیمیایی، این دستگاه‌ها برای جداسازی کریستال‌ها، بازیافت کاتالیست‌ها و تفکیک محلول‌ها به کار می‌روند.

دادرس توضیح داد: در تصفیه آب و فاضلاب نیز این دستگاه‌ها بسیار مؤثر هستند و می‌توانند با کاهش مواد جامد معلق، آب را برای استفاده‌های مجدد آماده ک نند.

وی تاکید کرد: یکی از چالش‌های اصلی در استفاده از سانتریفیوژها، هزینه‌های بالای تعمیر و نگهداری آن‌هاست، اگر دستگاه به‌درستی نگهداری نشود، ممکن است آسیب ببیند و هزینه‌های سنگینی به بار آورد.

کارشناس آزمایشگاه بیان کرد: کار با سرعت‌های بسیار بالا در بعضی از انواع سانتریفیوژها نیازمند کنترل دقیق است، چراکه کنترل نکردن مناسب می‌تواند موجب خرابی دستگاه و حتی ایجاد خطرات ایمنی شود.

وی تأکید کرد: انتخاب دستگاه مناسب بر اساس نیاز، نوع ماده مورد پردازش و ظرفیت مورد انتظار بسیار مهم است، دستگاه‌های با کیفیت بالاتر به طور معمول طول عمر بیشتری دارند و هزینه‌های کمتری در بلندمدت ایجاد می‌کنند.

به گزارش ایمنا، سانتریفیوژها با توجه به کاربردهای گسترده‌ای که در صنایع مختلف دارند، از ابزارهای ضروری به شمار می‌روند. انتخاب مناسب این دستگاه‌ها، همراه با نگهداری صحیح، می‌تواند تأثیر بسزایی در افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها داشته باشد. با پیشرفت فناوری، انتظار می‌رود که سانتریفیوژهای مدرن با قابلیت‌های پیشرفته‌تر، نقش پررنگ‌تری در آینده صنایع ایفا کنند.