قهوه یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌های جهان است. بسیاری از مردم از نوشیدن آن لذت می‌برند، اما ترجیح می‌دهند مصرف کافئین خود را به دلایل شخصی یا سلامتی محدود کنند. برای این افراد، قهوه بدون کافئین یک جایگزین عالی شمرده می‌شود. این مقاله نگاهی دقیق به قهوه بدون کافئین و اثرات آن بر سلامتی، داشته است.
قهوه بدون کافئین چیست؟
این نوع قهوه برای اولین بار در سال 1906 در آلمان به صورت تجاری در دسترس قرار گرفت. پیش از آن لودویگ رزلیوس در طی یکی از محموله‌های وارداتی دانه‌های قهوه، جعبه‌ای را در آب دریا غوطه‌ور کرد و پس از دم کردن آن، مشخص شد که آب بیشتر محتوای کافئین را از دانه‌ها حذف کرده است. این کشف منجر به روش «رزلیوس» شد که فرآیندی برای بخارپز کردن قهوه برای حذف کافئین است و هنوز هم از این روش استفاده می‌شود.
قهوه بدون کافئین، قهوه‌ای است که حداقل 97 درصد از کافئین آن حذف شده است. راه‌های زیادی برای حذف کافئین از دانه‌های قهوه وجود دارد. ارزش غذایی قهوه بدون کافئین باید تقریباً مشابه قهوه معمولی باشد، زیرا که آن جدا از محتوای کافئین است. بسته به روش مورد استفاده حذف کافئین، امکان دارد عطر و طعم آن کمی ملایم‌تر شود و رنگ آن نیز تغییر کند. همین فرآیند می‌تواند قهوه بدون کافئین را برای کسانی که به طعم و بوی تلخ قهوه حساسیت دارند، خوشایندتر سازد.
بیشتر بخوانید: ۱۳ خاصیت شگفت‌انگیز قهوه که شاید ندانید
تفاوت قهوه بدون کافئین با قهوه معمولی
حال که متوجه شدیم، قهوه بدون کافئین چیست، شاید برای شما سوال پیش بیاید که کدام بهتر است؟ باید بدانید که انتخاب قهوه، بی‌نهایت به تمایلات و نیازهای شما بستگی دارد. هم قهوه بدون کافئین و هم قهوه معمولی سرشار از پلی‌فنول‌های مبارزه‌کننده با بیماری‌ها، از جمله اسیدهای کلروژنیک مفید (CGAs) هستند که از هر دو، گزینه‌هایی عالی برای تضمین سلامت قلب می‌سازد.
قهوه معمولی بهترین گزینه برای افزایش انرژی و طعم پررنگ‌تر و غنی‌تر است. در حالیکه قهوه بدون کافئین، یک جایگزین گرم و رضایت‌بخش برای کسانی بوده که به کافئین حساسیت دارند یا دارای شرایطی هستند که کافئین می‌تواند آن را بدتر کند.
البته اگر باردار هستید یا شرایطی دارید که می‌تواند شما را نسبت به کافئین و عوارض جانبی احتمالی آن حساس‌تر کند، حتماً با پزشک خود مشورت کنید و صرف نبود کافئین در این نوع قهوه، نسبت به مصرف آن اقدام ننماید.
بیشتر بخوانید: قهوه عربیکا چیست؟
روش های کافئین زدایی از قهوه
دو نوع روش حلال و غیرحلال برای کافئین‌زدایی وجود دارد. اکثر قهوه‌های بدون کافئین با استفاده از روش‌های حلال تهیه می‌شوند زیرا ارزان‌ترین فرآیند است. این نوع روش، خود به دو نوع دیگر تقسیم می‌شود: مستقیم و غیرمستقیم.
روش مستقیم حلال شامل بخارپز کردن دانه‌های قهوه و سپس خیساندن مکرر آنها در یک حلال شیمیایی (معمولاً متیلن‌کلرید یا اتیل‌استات) است که به کافئین متصل شده و آن را از دانه‌ها استخراج می‌کند. پس از آن، دانه‌های قهوه یک بار دیگر بخارپز می‌شوند تا حلال‌های شیمیایی باقیمانده از بین بروند.
روش غیرمستقیم حلال نیز از یک حلال شیمیایی استفاده می‌کند، اما در تماس مستقیم با دانه‌های قهوه قرار نمی‌گیرد. در این فرآیند، دانه‌ها در آب داغ خیس می‌خورند، سپس آب از دانه‌ها جدا و با حلال شیمیایی تصفیه می‌شود. کافئین در این مرحله به حلال موجود در آب چسبیده و تبخیر شده است. سپس آب بدون کافئین به دانه‌ها بازمی‌گردد تا عطر و طعم قهوه دوباره جذب شوند.
روش‌های غیر حلالی که از دی‌اکسید کربن مایع یا آب استفاده می‌کنند به طور فزاینده‌ای در حال محبوب شدن هستند، زیرا شامل حلال‌های شیمیایی و سرطان‌زا نمی‌شوند. این روش شامل فرآیندهای گوناگونی مانند روش CO2 و آب است.
در روش CO2، دی‌اکسید کربن مایع همراه با دانه‌ها به محفظه‌ای با فشار بالا پمپ می‌شود، جایی که به کافئین متصل شده و سپس از طریق فشار بالا از بین می‌رود و دانه‌های بدون کافئین باقی می‌مانند.
در روش آب (که به روش آب سوئیس هم معروف است)، دانه‌های قهوه سبز در آب داغ خیس می‌شوند و عصاره‌ای غنی از کافئین و ترکیبات طعم‌دهنده ایجاد می‌کنند (دانه‌های بدون طعم سپس دور ریخته می‌شوند). این عصاره قهوه سبز از فیلترهای زغال فعال عبور می‌کند که مولکول‌های کافئین را به دام می‌اندازد و در عین حال اجازه می‌دهد طعم قهوه عبور کند.
آیا کافئین کاملاً از بین می‌رود؟
در روش‌های گفته شده، بعید است که 100٪ کافئین با موفقیت از دانه‌های قهوه پاک شود. درست مانند درصد محتوای کافئین قهوه که می‌تواند متفاوت باشد، مقدار کمی کافئین همچنان در قهوه بدون کافئین وجود دارد. با این حال، مقدار آن بسیار کم است. اینطور که برای رسیدن به سطح کافئینی که معمولاً در یک فنجان قهوه کافئین‌دار وجود دارد، باید بیش از ده فنجان قهوه بدون کافئین بنوشید.
مزایای مصرف قهوه بدون کافئین
آیا شما هم می‌خواهید بدانید که مزایای مثبت قهوه بدون کافئین چیست؟ پس ادامه این مطالب را از دست ندهید چرا که قهوه بدون کافئین می‌تواند:
- خطر ابتلا به دیابت را به طور بالقوه کاهش دهد.
- بدن را سم‌زدایی کند.
- عملکرد مغز را بهبود بخشد.
- سلامت قلب را تضمین کند.
- خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها را کاهش دهد.
- حساسیت به کافئین را کاهش دهد.
- به خواب بهتر کمک کند.
- سلامت کبد را مدیریت کند.
- به جلوگیری از پیشرفت بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون کمک کند.
- رفلاکس اسید کمتری ایجاد کند.
چه کسانی بهتر است قهوه بدون کافئین بنوشند؟
در مورد تحمل کافئین، تنوع فردی زیادی وجود دارد. برای برخی افراد، یک فنجان قهوه در طول روز می‌تواند زیاده‌روی باشد، در حالی که برای برخی دیگر ممکن است با مصرف بیشتر روزانه آن احساس خوبی ایجاد شود. در حالی که تحمل فردی امکان دارد متفاوت باشد، بزرگسالان سالم باید از مصرف بیش از 400 میلی‌گرم کافئین در روز اجتناب کنند که این تقریباً معادل چهار فنجان قهوه است.
افزایش مصرف قهوه می‌تواند منجر به افزایش فشارخون و کمبود خواب شود که همین موضوع خطر بیماری قلبی و سکته را افزایش می‌دهد. همچنین کافئین بیش از حد ممکن است بر سیستم عصبی مرکزی غلبه کند. یعنی باعث بی‌قراری، اضطراب، مشکلات گوارشی، آریتمی قلبی یا مشکل خواب در افراد حساس‌تر شود.
افرادی که به کافئین بسیار حساس هستند، بهتر است مصرف قهوه کافئین‌دار خود را محدود کنند یا به چای و قهوه بدون کافئین روی آورند. همینطور افرادی که دارای شرایط پزشکی خاصی هستند، احتمالاً به رژیم‌های غذایی محدود و بدون کافئین نیاز داشته باشند. این شامل افرادی می‌شود که داروهایی مصرف می‌کنند که می‌تواند با کافئین تداخل داشته باشد.
علاوه‌بر این، به زنان باردار و شیرده توصیه می‌شود که مصرف کافئین خود را محدود کنند. به کودکان، نوجوانان و افرادی که تشخیص اضطراب یا مشکل خواب دارند نیز پیشنهاد می‌شود این کار را انجام دهند.
بیشتر بخوانید: قهوه ربوستا چیست؟
آیا مصرف قهوه بدون کافئین عوارض دارد؟
عوارض جانبی قهوه بدون کافئین چیست؟ آیا این عوارض واقعاً وجود دارند؟ چقدر معتبر هستند؟ در این بخش از مقاله به این موضوع با دقت پرداخته می‌شود:
- مرتبط با نرخ بالای آرتریت روماتوئید
این موضوع هنوز تحقیقات بیشتری نیاز دارد، اما برخی تحقیقات اخیر به همبستگی مثبت قهوه بدون کافئین با خطرات آرتریت روماتوئید اشاره می‌کنند. دلیل اصلی این امر حلال‌هایی هستند که برای کافئین‌زدایی از دانه‌ها در برخی از این فرآیندها استفاده می‌شود.
- جذب کمتر مواد معدنی
چه قهوه معمولی و چه قهوه بدون کافئین می‌توانند جذب برخی از مواد معدنی مانند آهن و کلسیم را در صورت مصرف زیاد مهار کنند. این به دلیل وجود ترکیباتی مانند تانن و اسید کلروژنیک است.
- پتانسیل آلاینده‌های شیمیایی
اگرچه فرآیند آب سوئیس استفاده از حلال‌های شیمیایی را حذف می‌کند، اما شایان ذکر است که همه قهوه‌های بدون کافئین از طریق این روش ایجاد نمی‌شوند. قهوه‌هایی که با روش‌های مبتنی بر آب یا دی‌اکسید کربن کافئین‌زدایی نمی‌شوند، ممکن است هنوز مقادیر کمی از حلال‌های شیمیایی را داشته باشند. با اینکه این مواد شیمیایی، معمولاً در سطوح محدوده ایمن تعیین شده توسط مقررات سلامت و بهداشت هستند، برخی از مصرف‌کنندگان ممکن است در مورد قرار گرفتن در معرض طولانی مدت این حلال‌ها نگران باشند.
- نداشتن خاصیت ادرارآوری
قهوه همراه با کافئین به عنوان یک دیورتیک در نظر گرفته شده است، به این معنی که باعث تشکیل ادرار توسط کلیه می‌شود. با اینکه کافئین یک ادرارآور قوی نیست بلکه ادرارآور نسبتاً خفیف است؛ اما قهوه بدون کافئین خاصیت ادرارآوری کمتری دارد و افراد با شرایط پزشکی خاص، نمی‌توانند از این نوع قهوه استفاده کنند.
نکات مهم هنگام خرید قهوه بدون کافئین
هنگام انتخاب بهترین قهوه بدون کافئین، فراموش نکنید که این موارد را به خاطر بسپارید:
- هم کشور منبع دانه‌ها و هم روش کافئین‌زدایی را در نظر بگیرید.
- به دنبال برندهایی باشید که از فرآیندهای ارگانیک و بدون مواد شیمیایی استفاده می‌کنند.
- گواهینامه‌هایی مانند تجارت منصفانه و ارگانیک را بررسی کنید تا به شما درمورد جنبه‌های اخلاقی و زیست محیطی قهوه آرامش خاطر دهد.
سخن پایانی
در این مقاله سعی شد تا توضیح دهیم قهوه بدون کافئین چیست و چرا باید آن را انتخاب کنیم. قهوه یکی از سالم‌ترین نوشیدنی‌های روی کره زمین است. سرشار از آنتی‌اکسیدان که با کاهش خطر ابتلا به انواع بیماری‌های جدی مانند سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی-عروقی مرتبط می‌شود. با این حال، همه نمی‌توانند قهوه بنوشند. برای برخی افراد، کافئین می‌تواند مشکلاتی جدی ایجاد کند.
به همین علت، قهوه بدون کافئین راهی عالی برای لذت بردن از قهوه بدون عوارض جانبی کافئین زیاد است. این نوع قهوه فواید سلامتی بیشتری از قهوه معمولی دارد، در عین اینکه عوارض جانبی بیشتری نسبت به آن گزارش نشده است.