دکتر اسماعیل شجاعی کارشناس ارشد صنعت خودرو صاحبنظر صنعت خودرو معتقد است: نخستین گام برای اینکه بنگاه‌های مختلف دولتی از ورشکستگی نجات پیدا کنند، خصوصی سازی یعنی واگذاری مدیریت به بخش خصوصی است البته منظور از خصوصی سازی این نیست که بنگاه‌های تولیدی را به موسسات و نهاد‌های حاکمیتی واگذار کنیم بلکه باید آن‌ها را به بخش خصوصی اهل که تخصص لازم در زمینه مورد نظر را دارند واگذار کرد تا آن‌ها بنگاه‌های تولیدی از جمله خودروسازی‌ها را اداره کنند.

شجاعی گفت: از سال ۱۳۷۰ خورشیدی به این سو با تلاش‌های نژاد حسینیان، تعداد زیادی قطعه ساز در کشور ایجاد شد و کم کم بنگاه‌های کوچک قطعه سازی ما بزرگ شدند و متخصصان زیادی در آن‌ها مشغول به تولید قطعات تخصصی خودرو شدند.

شجاعی ادامه داد: با این وجود بخش حاکمیتی ما هنوز حاضر نیست نگاه سوسیالیستی و دولت گرایانه به بنگاه‌های اقتصادی را کنار بگذارد به بخش خصوصی توانمند ایرانی اعتماد و بنگاه‌های تولیدی دولتی کشور را به بخش خصوصی واگذار کند.

وی افزود: معتقدم، چون این اتفاق نیفتاده است بنگاه‌های دولتی ما در حال ورشکستگی هستند و نظام حکمرانی ما نه تنها از اشتباه خود دست نمی‌کشد بلکه در دولت سیزدهم شاهد بودیم که با ورود به بحث قیمت گذاری خودرو و ایجاد سامانه فروش، عملا در تعیین قیمت و فروش خودرو هم دخالت کرد تا مشکلات صنعت خودرو را دوچندان کرده باشد.

این صاحب نظر صنعت خودرو گفت: برای خروج از زیان انباشته ایرانخودرو و تبدیل آن به یک بنگاه پربازده و سودده، نخستین گام واگذاری مدیریت به بخش خصوصی است، اما گام بعدی سیاست گذاری درست بر بازار خودرو است که آن هم با واردات خودرو‌های نو ممکن خواهد بود.

وی گفت: اینکه دولت در همه امور تجاری دخالت کند دیگر بنگاه‌ها نمی‌توانند به خوبی کار خود را انجام دهند وهمین که تا امروز سرپا مانده اند برای خیلی‌ها جای سوال است چرا که از نظر منطقی تا امروز باید از بین می‌رفتند.

شجاعی یادآور شد: متاسفانه یک تعداد مواجب بگیر صنعت خودروسازی چین در کشور وجود دارند که ۲۴ ساعته، علیه صنعت خودروسازی ایران محتوا تولید می‌کنند و مدعی هستند که خودرو‌های داخلی باعث افزایش آمار کشته شدگان جاده‌ای است حال آنکه به کیفیت پایین جاده‌ها و همچنین فرهنگ رانندگی در کشور هیچ اشاره‌ای نمی‌کنند و تنها عامل مرگ و میر ایرانیان در تصادفات را کیفیت پایین خودرو‌های داخلی عنوان می‌کنند.

وی افزود: اینکه ایرانخودرو با مدیریت دولتی ده‌ها شرکت زیر مجموعه بی حساب و کتاب ایجاد می‌کند و از طرف سیاسیون در مجلس نیز زیر فشار زیادی برای جذب نیروی انسانی ناکاربلد و غیر متخصص قرار دارد برکسی پوشیده نیست طبیعی هم هست که چنین بنگاهی نتواند به نتیجه و سوددهی برسد.

شجاعی معتقد است: اگر مدیریت ایرانخودرو به بخش خصوصی واگذار شود نه تنها کارگر مازاد پیدا نخواهد کرد بلکه به واسطه افزایش بهره وری به نیروی کار متخصص بیشتری نیز نیاز خواهد داشت، اما مشاوران، مدیران یا افراد نالایقی که به واسطه رانت و فشار سیاسی وارد آن شده اند و تنها حقوق‌های بالا دریافت می‌کنند و هیچ بهره وری در مسیر تولید خودرو در این شرکت ندارند ممکن است خانه نشین شوند، هرچند معتقدم در کوتاه مدت در مسیر خصوصیی سازی، هر بنگاه خصوصی که ایرانخودرو به آن سپرده می‌شود باید از حمایت‌های دستگاه‌های بالادستی برخوردار شود.

وی در واکنش به این پرسش که چرا بیانات بهمن ماه سال گذشته مقام معظم رهبری در خصوص واگذاری ایرانخودرو هنوز جنبه اجرایی پیدا نکرده است؟ گفت: قطعا نظام حکمرانی که به داشتن ده‌ها پست و سمت با حقوق بالا بی هیچ زحمتی عادت کرده است به این راحتی‌ها حاضر نمی‌شود که گزینه‌های خود را از دست بدهد به طور مثال بسیاری از نمایندگانی که بدترین انتقاد‌ها را از ایرانخودرو دارند و معتقدند که این شرکت حلبی ساز است، ده‌ها فرد غیرمتخصص را برای اشتغال در این بنگاه تولیدی یا زیرمجموعه‌های آن مشغول به کار کرده اند.

شجاعی ادامه داد: قطعا دولت برای اجرای منویات رهبری معظم باید تصمیمات سختی بگیرد امیدوارم پزشکیان که فردی درستکار است و معتقد است که باید از متخصصان در امور استفاده کرد در حوزه خودرو نیز نهایتا به متخصصان امر مراجعه کند و حرف برخی مدیران دولتی سودجو که با ادامه شرایط فعلی منافعی برای خود در نظام حکمرانی ایجاد کرده اند را گوش ندهد و در نهایت تن به خصوصی سازی ایرانخودرو بدهد تا این شرکت از ورشکستگی نجات پیدا کند.

وی گفت: پزشکیان باید بتواند ساز و کار لازم را برای اجرای منویات رهبری ایجاد کند تا روند به گونه‌ای حرکت کند که در نهایت سیستم پشتیبان منافع ملی کشور باشد نه عده‌ای سودجو و دلال.

شجاعی گفت: ما نیاز به جسارت و پاکدستی در بالاترین سطح اجرایی کشور داریم فردی که سفارش پذیر نباشد و بتواند در مقابل رانتخواران و سودجویان بایستد، قطعا پزشکیان در این مسیر ناملایمات زیادی خواهد دید چرا که این افراد برای رسیدن به خواسته‌های خود رسانه هم دارند و تخریب را در دستور کار خود قرار می‌دهند با این وجود فردی که قدرت تشخیص منافع ملی را داشته باشد می‌تواند در چهار سال آینده همه امور را به مسیر درست خود بازگرداند و صنعت خودروسازی ایران را نجات دهد، چرا که در تاریخ ایران افرادی بوده اند که در مدت کوتاهی حتی در کمتر از چهار سال توانسته اند خدمات بی پایانی به کشور و مردم بکنند که از جمله آن‌ها می‌توان به امیرکبیر اشاره کرد.

وی در خصوص صدور آیین نامه اجرای قانون واردات خودرو‌های دست دوم توسط مردم در آخرین روز‌های دولت سیزدهم نیز گفت: از اول مخالف تصویب این قانون بودم معتقدم که این قانون ایجاد انحراف در ساختار حمکرانی است، چون ما به جای اینکه موانع تولید را برطرف کنیم و خودروسازی را خصوصی کنیم، آمده ایم مانع واردات خودرو‌های نو شده ایم، می‌خواهیم خودروکارکرده وارد کنیم.

شجاعی گفت: خودرو لباس نیست که پس از ورود نیاز به پشتیبانی نداشته باشد، قطعا از آنجا که دست دوم خواهد بود نیاز بیشتری به پشیبانی فنی و قطعات خواهد داشت و همانطور که همه متخصصان می‌دانند قیمت قطعات یدکی خودرو بیشتر است بنابراین در آینده‌ای نزدیک دچار مصیبت دیگری با عنوان تامین قطعات یدکی خواهیم شد به عبارت دیگر، صنعت خودروسازی ایران وارد تله‌ای جدید شده است که نتیجه ناکارآمدی و خیانت در حق اقتصاد ایران است.

وی گفت: یک نظام حکمرانی در حالت درست اگر می‌خواهد صنعت خودرو خود را توسعه دهد باید علاوه بر تولید خودرو، دست به واردات بزند، اما باید خودرو نو وارد شود نه اینکه اقدام به واردات خودرو‌های دست دوم کند.

شجاعی معتقد است: فاجعه دیگری که در صنعت خودروسازی ایران در حال شکل گیری است، تصرف بازار توسط خودرو‌های چینی است، امروز ما را در مسیری قرار داده اند که فقط خودرو‌های چینی وارد کشور می‌شوند به اعتقاد من این یک خیانت بزرگ است که اجازه نمی‌دهیم بنگاه‌های ما از نقاط دیگر دنیا خودرو وارد کنند.

وی گفت: در ایران چهار تا شش ماه طول می‌کشد که کارخانجات پول قطعه سازان را بدهند، اما در همین شرایط شاهد هستیم که برخی می‌روند چین و با پول نقد از آنان قطعه خریداری می‌کنند و قطعات را به کشور وارد می‌کنند به عبارت دیگر پولی که باید صرف تولید داخلی شود به سرعت در اختیار چینی‌ها قرار می‌گیرند تا چرخ کارخانجات قطعه سازی آن‌ها بچرخد.

شجاعی ادامه داد: چرا وقتی صنعت اتوبوس سازی در ایران داریم، افرادی می‌روند از چین نقدا اتوبوس خریداری می‌کنند، معتقدم هر فردی در هر جایگاهی وقتی علیه تولید ملی اقدام می‌کند در واقع به کشور خیانت کرده است، منتقدانی هم که می‌گویند خودروی ملی کیفیت ندارد باید به این نکته اشاره کنند که نظام حکمرانی دست و پای تولیدکنندگان ایرانی را بسته است و مداوم در حال تزریق نیروی انسانی ناکاربلد در بنگاه‌های تولیدی است و بنگاه را مجبور به پرداخت حقوق‌های هنگفت به این افراد می‌کند.

این صاحبنظر اقتصادی و بازار خودرو معتقد است: ایران توان و پتانسیل لازم برای تبدیل شدن به یکی از بهترین خودروسازان جهان را دارد تنها در صورتی که امور در این صنعت به بخش خصوصی واقعی واگذار شود و مسئولان دولتی تنگ نظری‌ها در حکمرانی را کنار بگذارند و اجازه دهند بنگاه‌های ما بزرگ شوند.

وی در توضیح تفاوت‌های واردات قطعات خودرو و تولید آنان در داخل و تاثیر این امر بر قیمت تمام شده خودرو گفت: ما وقتی خودرو وارد می‌کنیم ناچار هستیم تا سال‌ها قطعات آن را از شرکت مربوطه در خارج به هر قیمتی خریداری و وارد کنیم، اما وقتی می‌توانم با تکیه بر مزیت‌های بالا و توان ایرانی در داخل خودرو با کیفیت و بروز تولید کنم، قطعا نخستین کاری که کرده ایم مانع خروج سرمایه از کشور خود شده ایم، امروز بیش از ۱۲۰۰ بنگاه قطعه سازی در کشور داریم که خبر دارم حداقل ۸۰۰ قطعه ساز در کشور فعال هستند و از این تعداد ۲۰۰ قطعه ساز به شکل گسترده و جدی کار می‌کنند و به آنان قطعه ساز بزرگ می‌گوییم.

وی گفت: متاسفانه در حاکمیت به دلیل منافع برخی و سودجویی دلال‌ها و ...، با این بنگاه‌ها و قطعه سازان دشمنی صورت می‌گیرد و برای چنین افرادی نام قطعه سازان تفاوتی نمی‌کند. یادآور می‌شوم که برای قطعه سازان تولید هر قطعه‌ای در تیراژ اندک به صرفه نیست بنابراین باید حاکمیت زمینه اتصال کارخانجات به قطعه سازان را فراهم کند و اجازه دهد تیراژ تولید خودرو بالا برود تا شرایط صنعت خودرو ایران متحول شود.

شجاعی معتقد است: اقتصاد کشور در همه بخش‌ها گرفتار دلال‌ها شده است، به طورمثال وقتی می‌خواهیم قیمت گندم را تعیین کنیم به پایین‌ترین قیمت فکر می‌کنیم و حاضریم کمترین پول را به کشاورزان خود بدهیم، اما وقتی تصمیم می‌گیریم گندم وارد کنیم به راحتی با هر قیمتی از خارج خرید می‌کنیم.

وی افزود: چرا که در زمینه خرید محصول از خارج رانت‌ها و سود‌های زیادی نهفته است که در خرید گندم از کشاورز شامل حال دست اندرکاران نمی‌شود، تا مساله پورسانت‌های بالا در خرید کالا از خارج کشور حل نشود تولید در کشور جان نخواهد گرفت چرا که آقایان نمی‌گذارند تولیدی شکل بگیرد. این افراد برای از بین نرفتن سرمایه‌های هنگفتی که از این طریق بدست می‌آورند رسانه ایجاد کرده اند و از آن به عنوان ابزاری برای جلوگیری از هر تغییری استفاده می‌کنند، اما هرگز به مشکلاتی که برای امر تولید در کشور ایجاد کرده اند و می‌کنند هیچ اشاره‌ای نخواهند کرد.

وی گفت: مشکل دیگر صنعت خودروسازی ایران این واقعیت است که مدیران دو کارخانه بزرگ کشوراز جمله ایرانخودرو و ساپیا نمی‌دانند که تا فردا مدیر این دو مجموعه خواهند بود یا خیر. قطعا با چنین بی ثباتی‌هایی هیچگاه خودوساز مطرحی در منطقه نخواهیم شد. در مجموع اولویت‌های توسعه اقتصادی باید تبدیل به اولویت‌های اول نظام حکمرانی شود تا در نهایت مردم از فقر نجات پیدا کنند، قطعا با رفتار‌های متناقض نمی‌توان اقتصاد ایران را شکوفا کرد.

شجاعی معتقد است که شرایط امروز حاصل تناقض‌های بی شمار در تصمیم گیری مدیران دولتی است و تنها دستاورد آن خوشحالی خارجی‌ها در شرق و غرب است که دوست دارند ملت ایران را روزبروز ضعیف‌تر ببینند و به ما به مانند مستعمره خود در زمان قاجار بنگرند و در نهایت تبدیل به کشوری شویم که چیزی نداریم و نخبگانمان به دیگر کشور‌ها پناهنده می‌شوند.