به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، سیلاب چهارمحال و بختیاری علاوه بر آورد آبی مناسب برای مخازن سطحی و زیرزمینی یک اثر مخرب قابل توجه و کم‌سابقه از خود برجای گذاشت. چشمه کوهرنگ به عنوان یکی از معروف‌ترین سرچشمه‌های آب شیرین در ایران با کدورت قابل توجه ۴ هزار ntu معادل چندصد برابر میزان مجاز کدورت مواجه شد.

همین مسئله سبب شد تا در بخش‌های مسکونی این استان که آب شرب خود را از منبع چشمه کوهرنگ تامین می‌کردند، زمینه ایجاد شرایطی تحت عنوان ناترازی منابع و مصارف شکل گرفته و این پدیده در قالب قطعی و افت فشار آب برای مردم نمایان شود.

علت قطعی آب چهارمحال و بختیاری چیست؟

مسئله کدر شدن آب پس از سیل در کل کشور سابقه دارد اما یک تفاوت سبب شد تا گل‌آلودگی آب کوهرنگ یک مسئله دشوار باشد. عمده گل‌آلودگی‌های رخ داده در منابع آب شرب مرتبط با منابع آب سطحی یعنی رودخانه‌های کشور است، بر این اساس با رصد جریان رودخانه در مناطق بالادست می‌توان به طور دقیق برآورد کرد که میزان گل‌آلودگی تا چه زمانی ادامه دارد.

بر این اساس زمانیکه گل‌آلود شدن آب در یک منبع زیرزمینی نظیر چشمه کوهرنگ رخ بدهد، به دلیل اینکه امکان اطلاع از منبع گل‌آلود شدن و همچنین میزان آن مهیا نیست لذا امکان برآورد زمان رفع کدورت تقریبا مهیا نخواهد بود.

ممکن است پیش از توضیحات یاد شده این سوال در ذهن به وجود بیاید که اساسا چرا باید آب چشمه گل‌آلود بشود؟ برای پاسخ به این سوال، به سعید نیکی‌سخن، استاد دانشگاه مراجعه کردیم.

این کارشناس در پاسخ به این سوال که اساسا چرا چشمه‌ها با وجود فیلتری به نام خاک، گل‌آلود می‌شود گفت: عمده چشمه‌های ایجاد شده به دلیل فیلترشدن گل و لای توسط خاک یا حتی محیط سنگی گل‌آلود نمی‌شوند اما اگر چشمه از نوع کارستی یعنی مشابه جنس چشمه کوهرنگ باشد، این مسئله ممکن است اتفاق بیفتد.

نیکی‌سخن در تشریح علت گل‌آلود شدن چشمه کوهرنگ گفت: آب چشمه کارستی مشابه چشمه کوهرنگ حاصل نفوذ آب مخازن بزرگتر زیرزمینی در یک مخزن کوچکتر و خروج آن از چشمه است، یعنی شما به جای یک فضای تنگ عبور آب با یک فضای بیشتر سروکار دارید که همین فضای بزرگتر امکان فیلتراسیون گل و لای را مختل کرده و زمینه گل‌آلود شدن چشمه را مهیا می‌کند.

نقش ترک فعل دولت قبل در تشدید مسئله آب شهرکرد

پس از اطلاع گرفتن از دلیل قطعی چشمه باید به یک سوال دیگر پاسخ داد، چرا باید با خارج شدن یک منبع تامین آب شاهد بروز مشکل گسترده آب شرب برای مردم باشیم؟ به منظور پاسخ به این سوال ابتدا باید گفت، در تمامی طرح‎های آبرسانی شهری و روستایی رعایت مسائل پدافندی و استفاده از چندین منبع تامین آب امری حیاتی است.

در شهرکرد نیز، این مسئله در قالب طرح‌های پدافندی آبرسانی متعدد شامل خط اضطراری تامین آب از تصفیه‌خانه سامان، انتقال آب شرب از عمان سامانی و سایر خطوط پدافندی دیگر در نظر گرفته شده بود.

اما به علت ترک فعل اتفاق افتاده در دولت قبل عمده این طرح‌های اضطراری که هرکدام بیش از ۶ ماه برای احداث زمان نیاز دارد یا ساخته نشده بود و یا اساسا تجهیزات کاملی برای انتقال آب وجود نداشت.

بر این اساس با خارج شدن منبع چشمه کوهرنگ از مدار فعالیت، شاهد این مسئله بودیم که نزدیک به ۶۰ درصد از منابع آبی شهرهای مرکزی استان چهارمحال و بختیاری تحت‌الشعاع قرار بگیرد.

پروژه‌های ۶ ماهه‌ای که کمتر از ۲ روز به بهره‌برداری رسیدند

سوال سومی که ممکن است در رابطه با پرونده آب شهرکرد در ذهن‌ها ایجاد شود، توجه به اقداماتی است که تاکنون برای تامین آب شرب چهارمحال و بختیاری اتفاق افتاده چه مواردی بوده است.

بر اساس جزئیات رسیده به دست خبرنگار فارس، بلافاصله پس از ایجاد مشکل، در گام اول ستاد واکنش سریع به مسئله در وزارت نیرو تشکیل و تیم اعزامی این وزارت‌خانه با حضور مدیرعامل آب و فاضلاب کشور در منطقه حاضر شد.

با دستور مستقیم وزیر نیرو، مقرر شد تا با ایجاد منابع جایگزین و تسریع در پروژه‌های ناتمام آبرسانی اضطراری زمینه تامین آب برای شهرکرد مهیا شود.

پس از این مسئله یک سلسله اقدامات گسترده در منطقه شکل گرفت و به دنبال آن پروژه‌هایی که برای احداث به بیش از ۴ الی ۶ ماه زمان نیاز داشت در کمتر از یک هفته با تلاش شبانه‌روزی نیروهای عملیاتی به بهره‌برداری نزدیک شد.

برای مثال خط اضطراری تامین آب از عمان سامانی که در شرایط عادی یک پروژه دشوار ۶ ماهه است با تلاش ۲۴ ساعته و بسیج امکانات عمومی از سراسر کشور شامل اکیپ‌های عملیاتی، ماشین‌آلات سنگین، تجهیزات پیشرفته و فیلترهای شنی عظیم از ۲۲ استان کشور تنها در مدت ۲ روز به بهره‌برداری رسید.

این تلاش گسترده انجام شده در حقیقت این مسئله را تداعی می‌کند که با کار شبانه‌روزی انجام شده حل مسئله شهرکرد که در حالت عادی بیش از ۲ ماه زمان نیاز داشت در کمترین زمان به حل نزدیک می‌شود.

انتهای پیام/ی