به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست خبری نخستین پویش رسانه‌ای ناکوک با محور انتشار فیلم و انیمیشن‌های کوتاه با موضوع کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی و رونمایی از پایگاه رسانه‌ای آسیب‌های اجتماعی ناکوک امروز دوشنبه 17 آبان با حضور تقی رستم‌وندی؛ معاون وزیر کشور و رئیس سازمان امور اجتماعی، رضا محبوبی؛ معاون امور آسیب‌ها و مسائل اجتماعی سازمان امور اجتماعی وزارت کشور و محمدمهدی دادمان؛ رئیس حوزه هنری برگزار شد.

در ابتدای این نشست دادمان به تشریح پویش رسانه‌ای ناکوک پرداخت و گفت: هنر همانگونه که امام راحل فرمودند باید نشان‌دهنده نقاط کور و مبهم معضلات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و نظامی باشد. هنر در عرفان اسلامی ترسیم روشن عدالت و شرافت و انصاف و ترسیم تلخکامی گرسنگان مغصوب قدرت و پول است.

وی ادامه داد: چنین هنری، هنر مردمی است. وقتی از هنر مردمی صحبت می‌کنیم توأمان از دو معنی سخن می‌گوییم؛ معنی نخست اشاره به شیوه تولید دارد. یعنی هنری که فارغ از پیچیدگی‌های تولید حرفه‌ای بتواند خودش را به مخاطب برساند. اما معنی دوم اشاره هنری دارد که مسائلش را از مردم می‌گیرد نه از جمع‌ها و محافل محدود.

نگاه هنرمندان به نقاط کور معضلات اجتماعی

رئیس حوزه هنری یکی از اولین ثمره‌های پیگیری این جهتگیری در دوران تازه حوزه هنری را پویش ناکوک عنوان کرد و گفت: حوزه هنری به عنوان پایگاه هنر انقلاب اسلامی در این پویش تلاش کرده نگاه هنرمندان را به نقاط کور معضلات اجتماعی متوجه کند.

وی ادامه داد: ناکوک مجموعه‌ای از تولیدات سفارشی برای هزینه‌کرد بودجه‌های تصویب شده اداری نیست بلکه به ثمر نشستن یک دغدغه واقعی به شکل بومی و منطقه‌ای در سراسر ایران است. هنرمندان بومی در هر استان با توجه به مهم‌ترین آسیب‌ها و مسائل اجتماعی منطقه‌ای خود دست به تولید آثار زده‌اند به این امید که با روایت داستانی مشکلات و معضلات و با روایت راه‌حل‌های برون‌رفت از آنها زمینه‌ای برای توجه عمیق‌تر به آنها فراهم شود.

دادمان اظهار کرد: این آثار عمدتاً با شبکه هنرمندان جوان و بومی متصل به مراکز استانی حوزه هنری به ثمر رسیده و اولویت در تولید این آثار درگیری واقعی و از نزدیک با مسائل و معضلات اجتماعی هر منطقه بوده است.

وی با تأکید بر اینکه این آثار هنری برای شرکت داده شدن در جشنواره‌‌های خارجی تولید نشده‌اند، گفت: این آثار عزم خود را بر صیقل دادن روح و جان خسته و دردمند مخاطب قرار داده‌اند و مسیر اصلاح و تربیت و بازگشت به فطرت انسانی را دنبال می‌کنند که اگر جز این بود اثر هنری نبودند و کالایی شبیه سایر کالاهای رسانه‌ای بودند که هر روز تولید و مصرف می‌کنیم.

شجاعت به اشتراک گذاشتن تجربه‌ آسیب‌ها

دادمان ادامه داد: در این آثار دنبال کردن صمیمیت انتخاب شده است. صمیمیت در انتقال مسائل و دردها، صمیمیتی که شجاعتی برای به اشتراک گذاشتن داستان‌های همه کسانی که درگیر یکی از این آسیب‌ها بودند را فراهم می‌کند.

وی از همه مخاطبان در طول این پویش دعوت کرد داستان‌هایشان را روایت کنند و افزود: باید بتوانیم مشکلات را به مسائل تبدیل کنیم و برای مسئله‌هایمان راه‌حل‌های درست و بومی پیدا کنیم.

رئیس حوزه هنری با اشاره به تأکید رهبر انقلاب به همه مسئولان در حوزه مسائل اجتماعی گفت: بعد از این تأکید حوزه هنری در چهارچوب وظایف خود اقدام‌هایی در زمینه تولید فیلم‌های کوتاه، مستند، انیمیشن، استعدادیابی و پرورش هنری نوجوانان ساکن در محلات حاشیه‌ای و تأسیس گروه‌های هنری بومی و مبتنی بر فرصت‌های بومی در محلات محروم آغاز کرد.

وی ادامه داد: این اقدامات با همکاری سازمان امور اجتماعی و مبنای آن استفاده از زبان هنر برای انتقال پیام‌های تأثیرگذار، انعکاس رویکردهای مثبت و سازنده و برگرفته از تعالیم دینی در مواجهه با آسیب‌های اجتماعی، مستند کردن تجربه‌های موفق در زمینه کاهش آسیب‌ها و تلاش برای کاستن از آسیب‌های اجتماعی متراکم در سکونتگاه‌‌های حاشیه‌ای از طریق تکیه بر فرصت‌های هویتی پنهان شده در همان مناطق و مداخله فرهنگی و هنری دنبال شده است.

دادمان در خصوص آثار تولید شده در این پویش گفت: آثار تولید شده در مرحله اول در قالب یک پویش رسانه‌ای فراگیر و ملی که امروز در نشست آغازین این پویش هستیم پخش می‌شوند. همکاران ما در حوزه هنری استان البرز این موضوع را دنبال کردند.

پایگاه رسانه‌ای ناکوک راه‌اندازی شد

وی تشریح کرد: این پویش در سه مرحله طراحی شده و در هر مرحله بخشی از این آثار عرضه عمومی خواهد شد و در یک فضای پویشی با مخاطب به اشتراک گذاشته می‌شود. به جهت اینکه در کشور یک رسانه تخصصی برای انتشار انواع تولیدات هنری در حوزه آسیب‌های اجتماعی نداشتیم یک پایگاه رسانه‌ای به نام «ناکوک» راه‌اندازی شده که امروز این پایگاه رونمایی می‌شود.

راه‌اندازی صندوق حمایت از تولیدات هنری در حوزه اجتماعی

دادمان اضافه کرد: به جهت باوری که به نقش فرهنگ و هنر در کاهش آسیب‌ها و حل مسائل اجتماعی داریم و با قول مساعد و همکاری سازمان اجتماعی بنا داریم یک صندوق مشترکی را برای حمایت از تولیدات و نوآوری‌های هنری در حوزه مسائل اجتماعی در حوزه هنری تأسیس کنیم تا بهتر از قبل بتوانیم از هنرمندان جوان و خوشفکر و دغدغه‌مند مسائل اجتماعی حمایت کنیم.

در ادامه این نشست، فیلم 100 ثانیه‌ای آوا با موضوع تنبیه بدنی کودکان توسط والدینی که دچار فشارها و آسیب‌های روانی هستند، پخش شد و تقی رستم‌وندی رئیس سازمان امور اجتماعی وزارت کشور به عنوان سخنران بعدی با اشاره به محتوای این فیلم کوتاه، گفت: کار هنری آوا نشان می‌دهد ما چرا به سراغ قالب هنر برای بیان آسیب‌های اجتماعی رفته‌ایم. هنر با عنصر تخیل شروع می‌شود. عنصر دوم ذوق هنرمند است که لطافت و حکمت پشتکار است که احساسات مخاطب را تحت تاثیر قرار می‌دهد. زیبایی مولفه دیگر کار هنری است. اگر بتوانید در 100 ثانیه یک فلسفه و حکمت را منتقل کنید کار بزرگی انجام داده‌اید و عنصر دیگر جدید بودن و خلاقیت است.

استفاده از ظرفیت مردم

وی با تأکید بر اینکه برای کاهش آسیب‌های اجتماعی چاره‌ای جز درگیر کردن مردم و استفاده از ظرفیت آنها نیست، گفت: اگر می‌خواهیم از ظرفیت مردم استفاده کنیم باید از هنر استفاده کنیم. ما تلاش می‌کنیم سطح سواد اجتماعی مردم را افزایش دهیم. اگر بُعد عریان آسیب‌ها را نشان دهیم موجب تلخکامی مخاطب می‌شود به همین دلیل باید با ذوق تخیل و ایجاد جذابیت پیام‌ها را منتقل و سطح سواد اجتماعی را افزایش دهیم.

رستم‌وندی اظهار کرد: جامعه‌پذیری و ترویج رفتار سالم در سطح اجتماعی از اهداف ماست. مسئله استفاده از کمربند ایمنی را به یاد بیاورید. برای ترویج استفاده از کمربند انیمیشن‌های زیادی تولید و موجب رفتارسازی در این خصوص شد. در سایر مسائل اجتماعی هم باید تلاش کنیم میل و انگیزه شهروندان را به رفتارهای مطلوب سوق دهیم.

وی تصریح کرد: در هر جامعه قوه قهری وجود دارد اما قوه نرم، مردم را بهتر به سمت رفتار مطلوب اجتماعی هدایت می‌کند.

استفاده از هنردرمانی

رئیس سازمان امور اجتماعی وزارت کشور در بخش پایانی سخنان خود استفاده از هنردرمانی برای درمان آسیب‌دیدگان اجتماعی را مطرح کرد و گفت: اکنون بچه‌های کانون اصلاح و تربیت به هنر تئاتر درمانی وارد شده‌اند. هنر به تخلیه روانی، کاهش استرس و زایش ایده‌های جدید کمک می‌کند و بخشی از وقت افراد برای تولید هنر صرف می‌شود؛ ما استعدادهای بزرگی در محلات محروم داریم که می‌توان با شکوفا کردن این استعدادها جلوی ورود آنها به آسیب‌های اجتماعی را گرفت.

در ادامه مراسم با پخش تیزری، از وبسایت تعاملی و بخش فضای مجازی ناکوک به آدرس nakook.ir  رونمایی شد. این سایت حاوی فیل‌ های کوتاه در حوزه آسیب‌های اجتماعی است. همچنین بخشی برای ارسال آثار در قالب‌های مختلف و بیان تجربیات مخاطبان در حوزه آسیب‌های اجتماعی و نیز ارتباط با مسئولان ناکوک در آن قرار دارد که به این سایت حالت تعاملی داده است.

پخش فیلم 100 ثانیه‌ای پل با بازی مرحوم علی سلیمانی و تقدیر از دختر و همسر این هنرمند به همراه رونمایی از پوستر مرحوم علی سلیمانی تداوم‌بخش مراسم بود و در ادامه پوستر پویش و فراخوان ناکوک با عنوان «قبل از اینکه دیر شود»، رونمایی شد.

همسر مرحوم علی سلیمانی نیز با اشاره به اینکه مرحوم سلیمانی دغدغه آسیب‌های اجتماعی در مناطق و محلات محروم را داشت پیشنهاد برگزاری دوره‌های استعدادیابی برای کودکان مناطق محروم را مطرح کرد که معاون وزیر کشور قول همکاری و ارتباط با شهرداری تهران برای اجرای این طرح را داد.

در ادامه خبرنگاران به طرح سؤال‌های خود پرداختند. مشکلات مالی هنرمندان و نحوه حمایت مالی از طرح‌های ارائه شده سؤالی بود که یکی از خبرنگاران مطرح کرد که رستم‌وندی در پاسخ، گفت: طی سه سال گذشته 600 اثر کوتاه در این حوزه تولید و از آثاری مثل فیلم خورشید مجید مجیدی حمایت شد اما سیاست کلی ما حمایت از مراکز و نهادهایی است که به تولید آثار هنری در زمینه آسیب‌های اجتماعی می‌پردازند.

داود ضامنی، معاون فرهنگی هنری امور استان‌ها و مجلس حوزه هنری نیز در پاسخ به این سؤال خبرنگار ایکنا که مطرح کرد، طی سال‌ها بسیاری از آسیب‌های اجتماعی در کشور انکار و با سانسور شدید مواجه بودند، تولید آثار هنری برای این پویش با چه خط قرمزهایی در بیان آسیب‌های اجتماعی مواجه است؟ گفت: در درجه اول به آسیب‌های اجتماعی که فراگیرتر هستند مثل اعتیاد و طلاق می‌پردازیم.

وی اضافه کرد: تلاش شده راه‌کارها در آثار گنجانده شود و راه کنترل آسیب‌ هم به صورت غیرمستقیم بیان شود. البته طبیعی است که برخی از آسیب‌ها به عنوان خرده آسیب‌ در مراحل بعدی در دستور کار باشد ولی در این دوره تمرکز بر آسیب‌هایی بوده که فراگیرند.

ضامنی از تولید 75 فیلم کوتاه و 200 دقیقه انیمیشن در این پویش رسانه‌ای خبر داد و گفت: تا پایان سال این تولیدات در دستور کار پخش قرار می‌گیرند.

رستم‌وندی نیز پاسخ داد: محصولی که در خصوص آسیب‌های اجتماعی ساخته می‌شود نباید خودش آسیبزا باشد. مثلاً مستندی در خصوص زیست جنسی تولید شده بود که حجب و حیا را زیر سؤال برده بود. البته باید با جسارت و شجاعت خط قرمز‌های تصنعی برداشته شود، افق‌های جدید دیده و از تجارب سایر کشورها استفاده شود.

وی یادآوری کرد: به مرور زمان برخی مسائل در جامعه مطرح می‌شود. مثلاً زمانی اجازه بیان کلمه ایدز در رسانه وجود نداشت اما اکنون پزشکان در رسانه‌ها در خصوص این بیماری سخن می‌گویند.

ضامنی نیز تأکید کرد: شیوه تولید فیلم‌ها از خود فیلم‌ها مهم‌تر است. ما از سازمان امور اجتماعی خواستیم فهرستی از آسیب‌های اجتماعی به تفکیک استان‌ها ارائه کنند و هنرمندان مجموعه ایده‌های خود را در 100 ثانیه به نحوی تولید کنند که مستقیماً به آسیب پرداخته نشود بلکه تبعات آن بیان شود. در این تولیدات مردم مخاطب هستند نه مسئولان و قرار نیست فیلم برای جشنواره‌های خارجی یا داخلی ساخته شود و در فیلم‌ها روایت‌های انسانی و رعایت حدود اخلاقی مهم است.

در پایان مراسم محمد مهرابی، رئیس حوزه هنری استان البرز، با اعلام این مطلب که فراخوان پوستر، کاریکاتور و تصویرسازی با محور آسیب‌های اجتماعی از امروز منتشر و هنرمندان تا پایان بهمن‌ماه فرصت دارند آثار خود را ارسال کنند، گفت: اردیبهشت سال آینده اختتامیه این فراخوان برگزار خواهدشد.