گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، محیامعصومی– حرکت به سمت دانشگاه‌های نسل سوم و از طرفی فعالیت اعضای هیئت علمی برای انجام پروژه‌های کاربردی و طرح‌های ارتباط با صنعت و جامعه که به رفع نیاز‌ها و مشکلات ختم شود، چندی است به بحثی اساسی برای دانشگاه‌ها تبدیل شده و مسئولان دانشگاهی به تکاپو افتاده‌اند تا برنامه‌های نوینی را تدارک ببینند برای تشویق و ترغیب هرچه بیشتر اعضای هیئت علمی به سمت انعقاد قرارداد‌های ارتباط با صنعت و هدایت پژوهش‌ها و پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی به سمت کاربردی شدن.

 

از آنجایی که دانشگاه صنعتی شریف تاکنون موفق‌ترین دانشگاه کشور در بحث ارتباط با صنعت بوده است با محمدرضا هرمزی‌نژاد مدیر امور پژوهشی دانشگاه صنعتی شریف درباره اقدامات آن‌ها در این زمینه و همچنین برنامه‌هایشان برای تشویق اعضای هیئت علمی به مشارکت در انجام طرح‌های کاربردی گفتگو کردیم.

در گفتگو با دانشگاه‌های تحت نظارت وزارت علوم متوجه شدیم که اساتید بی‌شماری در دانشگاه‌ها هیچگونه فعالیت کاربردی و طرح ارتباط با صنعت ندارند و در وضعیت کنونی که تعامل دانشگاه‌ها با صنعت کم‌رنگ شده است، اساتید تدریس را بر پژوهش ترجیح می‌دهند و برای انجام پروژه‌های کاربردی و تشویق دانشجویان به این مسئله جبهه می‌گیرند که کار آن‌ها تنها تدریس است نه چیز دیگر. اساتید دانشگاه صنعتی شریف چگونه هستند و آماری دارید که چه تعداد از آن‌ها صرفا به کار تدریس مشغولند و به اصطلاح خاموش هستند؟

هیچ دانشگاهی را نمی‌توانید در دنیا پیدا کنید که تمام اساتیدش با هم فناور باشند، درواقع اینطور ارزیابی و اعلام آمار اشتباه است، چون طبیعتا تمام اساتید یک دانشگاه کار بنیادی انجام نمی‌دهند یا در قرارداد‌های ارتباط با صنعت مشارکت ندارند. زیبایی یک دانشگاه در این است که طیف مختلف اساتید از کارآفرین و فناور گرفته تا فعال در حوزه صنعت و راه‌اندازی استارت‌آپ‌های بزرگ را دربربگیرد. دانشگاه صنعتی شریف هم از این نظر زیباست و همه نوع اساتیدی دارد البته ممکن است توزیع طیف مختلف اساتیدمان نرمال نباشد.

 

یعنی دانشگاه صنعتی شریف قصد ندارد این آمار را مشخص کند و با یک برنامه‌ریزی هدفمند بحث قرارداد‌های ارتباط با صنعت و پایان‌نامه‌های کاربردی را قوت بخشد؟

درحال حاضر برنامه‌هایی را تدوین کردیم تا قدری پژوهش‌های اساتید و اعضای هیئت علمی به رفع نیاز‌های جامعه نزدیک‌تر شود. این برنامه‌ها از سال آینده اجرایی خواهند شد و، چون هنوز به تایید نهایی نرسیده‌اند جزئیات آن‌ها اطلاع‌رسانی نمی‌شوند. برنامه‌های ویژه‌ای داریم که اتحادی بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی و پژوهش دانشگاه و همچنین جامعه ایجاد کنیم تا تعداد بیشتری از اساتید و دانشجویان به این موضوع وارد شوند البته ناگفته نماند که درحال حاضر آمار قرارداد‌های ارتباط با صنعت دانشگاه نشان می‌دهد که در این زمینه موفق عمل کردیم و مشارکت اعضای هیئت علمی مناسب بوده است.

تاکید می‌کنم برنامه‌های تشویقی دانشجویان تحصیلات تکمیلی برای انجام پروژه‌های کاربردی و طرح‌های ارتباط با صنعت به زودی اعلام و در سال آینده اجرایی می‌شود. برنامه‌های آینده تحولی خواهد بود برای نزدیک‌تر شدن پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری به پروژه‌های مرتفع کننده نیاز‌های صنعت و جامعه.

پس این موضوع پذیرفتنی است که در هر دانشگاهی یک تعداد اعضای هیئت علمی خاموش وجود دارند و این برنامه‌ها برای آنهاست؟

 

توانایی دانشگاه بیشتر از آمار فعلی قرارداد‌های ارتباط با صنعت و مشارکت اساتید است لذا نمی‌توان افرادی که پروژه کاربردی و ارتباط با صنعت ندارند را لزوما هیئت علمی خاموش نامید چرا که آن‌ها بدون شک در مرز‌های دانش حرکت می‌کنند. با این وجود برنامه داریم که پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی را هرچه بیشتر به پروژه‌هایی برای رفع نیاز‌های جامعه نزدیک کنیم.

 

 

تفکیک اساتید فناور، هیئت علمی‌های فعال در پروژه‌های ارتباط با صنعت و جامعه و پژوهشگر برتر دانشگاه شدنی نیست، چون هستند استادانی که ارتباط با صنعت دارند و همزمان فناور درجه یک و پژوهشگر برتر دانشگاه نیز هستند. درحقیقت اساتیدی که پژوهش‌های خوبی دارند مطمئنا فناوران خوبی هم می‌شوند و می‌توانند به نحوی مطلوب با صنعت و جامعه ارتباط برقرار کنند. این مسئله در بین اعضای هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف برجسته و قابل مشاهده است.

در تدوین برنامه‌های در نظر گرفته شده آیا تفاوتی بین اساتید قدیم و جدید لحاظ شده است؟ یعنی برنامه‌ای خاص اعضای هیئت علمی تازه وارد و جوان دانشگاه دارید؟

به طور کلی گرنتی را برای اساتید جوان که تازه به دانشگاه می‌آیند تعریف کرده‌ایم (حمایتی برای بدو ورود) که درصورت تمایل به دریافت آن باید بدون چشم‌داشت برای صنایع پروپوزال بنویسند و مشکل آن‌ها را حل کنند. همین اعطای گرنت ناچیز باعث شد تا دانشگاه به قرارداد‌های بسیار خوبی برسد.

علاوه بر این دانشگاه درصدی از حقوق اساتیدی که قصد دارند حول یک قرارداد ارتباط با صنعت پسادکتری بگیرند را تامین می‌کند، همچنین پس از تکمیل تیم اساتید برای انجام قرارداد، دانشگاه از بودجه پژوهشی خود حامی آن‌ها خواهد شد. این امر یک بستر و تشویقی است برای انجام قرارداد‌های ارتباط با صنعت.

 

چرا بعضی از اساتید قدیمی‌تر دانشگاه‌ها به صرف کار تدریس تاکید دارند و به موضوعات پژوهشی علاقه‌ای نشان نمی‌دهند؟ رمز موفقیت دانشگاه صنعتی شریف در جلب اعتماد صنایع و انعقاد قرارداد‌های بی‌شمار برای رفع مشکلات صنعت و جامعه چه بوده است؟

بدون آموزش باکیفیت، پژوهش باکیفیت نخواهیم داشت. تا زمانی که پژوهش با کیفیتی نداشته باشیم بدون شک نباید انتظار ارتباط با صنعت و جامعه و به طور کلی توسعه فناوری و کارآفرینی داشته باشیم. علت آنکه دانشگاه صنعتی شریف در اکوسیستم‌های نوآوری و فناوری نسبت به رقبا خوب عمل کرده، انجام آموزش باکیفیت و به دنبال آن پژوهش باکیفیت است.

پژوهش کیفی در دانشگاه صنعتی شریف حرف اول را می‌زند. درواقع همیشه کیفیت مدنظر قرار گرفته و فدای کمیت نشده است بنابراین این کیفیت به خودی خود باعث شده در بحث ارتباط با صنعت نیز خوب عمل کنیم.

 

بنابراین مطابق آنچه مطرح شد آموزش و پژوهش را می‌توان دنباله‌رو یکدیگر دانست و علیرغم تشویق اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها به سمت انجام پژوهش‌های کاربردی به اساتیدی که صرفا وظیفه خود را تدریس می‌دانند حق داد که آموزش با کیفیت آن‌ها هم می‌تواند زمینه‌ساز پژوهشی با کیفیت و سرانجام، رفع یک نیاز صنعت یا جامعه باشد. البته به شرط آنکه اساتید ما در انجام همین وظیفه نیز به درستی عمل کرده و اولویت را با آموزش باکیفیت بدانند نه صرف تکمیل ساعات موظفی برای دریافت حقوق و مزایا.