به گزارش خبرنگار تعلیم و تربیت خبرگزاری فارس، فرهاد کریمی رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش اظهار کرد: یکی از مهمترین ابعادی که پیگیری کردیم، بحث اجرایی شدن برنامه‌ها و فعالیت‌های حوزه زیر نظام پژوهش و ارزشیابی است؛ 11 مورد از راهکارهای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به طور مستقیم و 25 مورد به طور غیرمستقیم به حوزه زیر نظام پژوهش و ارزشیابی ارتباط پیدا می‌کند لذا تحقق این راهکارها را در قالب ۳۸ برنامه در دستورکار قرار دادیم.

وی ادامه داد: زمینه‌های علمیاتی بخش قابل توجهی از زیرنظام پژوهش و ارزشیابی در پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش فراهم شده است و پژوهشگاه هم مسؤولیت کارگروه اجرایی زیرنظام پژوهش و ارزشیابی را بر عهده دارد.

کریمی اضافه کرد: در همین چارچوب، بخش‌هایی از برنامه‌های زیرنظام نظیر اصلاح فرایندها، روش‌ها و رویدادها در مدیریت پژوهش و کیفیت بخشی به فعالیت‌ها، اصلاح و سرعت دهی به فرایندهای پژوهشی، مسأله یابی و تدوین و تبیین بهتر از نیازها و اولویت‌های پژوهشی در برنامه‌های پژوهشگاه لحاظ شده است.

وی با بیان اینکه به سمت منطقی‌تر کردن و مدون‌تر کردن مسیر برنامه‌ریزی طرح ‌های پژوهشی، مستند سازی بهتر و دقیق‌تر کار و ایجاد تنوع در تولید محصولات پژوهشی حرکت کردیم، گفت: به جز طرح‌های پژوهشی، مطالعات موردی، گزارش‌های تحلیلی، جمع‌بندی‌های سریع و توصیه‌های سیاستی و مدیریتی مبتنی بر پژوهش ها را انجام می‌دهیم.  

* در فکر توسعه و طراحی مرکزی برای بهره‌گیری موثرتر از نتایج پژوهش‌ها هستیم

رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش افزود: در برنامه‌های تحولی پژوهشگاه، ظرفیت قابل توجهی را برای برنامه‌های پژوهشی آینده نگارانه و مطالعات رصدی تحولات علوم تربیتی، پژوهش‌های طولی و روند پژوهی‌ها فراهم کردیم تا بتوانیم به طور مؤثرتر به نیازهای پژوهشی آموزش و پرورش پاسخ دهیم.

وی ادامه داد: از سوی دیگر در پژوهشگاه مطالعات در فکر توسعه و طراحی مرکزی برای بهره گیری موثرتر از نتایج پژوهش‌ها در قالب توسعه نوآوری‌های آموزشی پژوهش بنیان و ارتباط  پژوهش با کاربست و اجرا هستیم و در این زمینه ظرفیت‌های عملیاتی تبیین شده است.

* روش‌های جدیدی را برای کاربست یافته‌ها پیش‌بینی کردیم

کریمی اظهار کرد: در حوزه توسعه فرایندهای انتشار و اشاعه یافته‌های پژوهشی، بحث مدون‌تر کردن این فرایند، تدوین آیین‌نامه، تأسیس کارگروه جهت مدیریت موثر فعالیت‌ها و منظم سازی جلسات ارائه یافته‌ها از عمده فعالیت‌ها بود؛ ضمن اینکه به طور اساسی خود را ملزم کردیم که حتما از طرح‌های پژوهشی پایان یافته، متون قابل انتشار در سطح رسانه‌ها و جهت استفاده مخاطبان فراهم شود و البته هر ماه دو الی 3 جلسه ارائه یافته‌های پژوهشی برگزار می‌کنیم.

وی اضافه کرد: در حوزه کاربست یافته‌های پژوهشی، تدابیر موثرتری را به عمل آوردیم و روش‌های جدیدی را برای کاربست یافته‌ها پیش‌بینی کردیم؛ در حوزه نشر، کارهایی را داشتیم تا حجم تولیدات پژوهشی اعم از گزارش‌ها افزایش قابل توجهی داشته باشند.

* «مدرسه پژوهش محور، معلم پژوهنده و دانش‌آموز پرسشگر» شعار هفته پژوهش است

رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش تصریح کرد: در حوزه توسعه فرهنگ پژوهش نیز یکی از ظرفیت های عملیاتی مهم پژوهشگاه، توسعه برنامه «مدرسه پژوهش محور» است که این برنامه به عملیاتی کردن زمینه‌های توسعه پژوهش در مدرسه، بین معلمان، بین دانش‌آموزان و مدیران آموزش و پرورش کمک می‌کند.

وی با بیان اینکه در هفته پژوهش امسال شاهد مجموعه‌ای از فعالیت‌های علمی و پژوهشی همکاران در ستاد آموش و پرورش و استان‌ها بودیم و ستاد هفته پژوهش تشکیل شد، گفت: شعار هفته پژوهش امسال با توجه به تأکیدات مهم زیر نظام سند پژوهش و ارزشیابی، «مدرسه پژوهش محور، معلم پژوهنده و دانش‌آموز پرسشگر» است؛ با این شعار تصور می‌کنیم زمینه‌های بهتر و بیشتری  برای اجرای برنامه‌های متعالی سند در مدارس می‌تواند فراهم شود.

* پیشران اصلی و موتور محرکه سند تحول مخصوصا در پژوهش، مدارس هستند

کریمی با بیان اینکه تصور می‌کنیم پیشران اصلی و موتور محرکه سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش مخصوصا در پژوهش، مدارس هستند، اظهار کرد: از نگاه ما مدرسه، محور و مبنای اصلی تحولات آموزش و پرورش به شمار می‌رود و اساساً هم باید به همین گونه باشد. 

وی ادامه داد: در حوزه پژوهش نیز مدرسه است که می تواند ظرفیت‌های عملیاتی جدی را جهت اجرای موثرتر فعالیت ها به لحاظ نگاه نرم‌افزاری و سخت‌افزاری در اختیار آموزش و پرورش قرار دهد؛ در واقع مدرسه پژوهنده یا پژوهش محور می‌تواند ظرفیت‌های عملیاتی اجرای سند تحول را فراهم کند.

رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش اضافه کرد: قرار است دانش‌آموزان در چارچوب سند تحول از حافظه محوری جدا شوند و به سمت معنا و یادگیری حرکت کنند و روحیه پژوهشی در مدرسه پژوهش محور تقویت می‌شود زیرا در مدرسه پژوهش محور، مدیر بر اساس نگاه علمی به موضوعات مدرسه توجه می‌کند و با نگاه پژوهشی نسبت به مسأله‌های پیرامون خودش تصمیم‌گیری می‌کند و معلم هم بر اساس نگاه خاص به وضعیت دانش آموز، محتوای کتاب و آنچه قرار است ارائه دهد، طرح آموزشی تهیه می‌کند.

وی تصریح کرد: مدرسه پژوهشگر، نیرو و اساس محرکه تحول بنیادین در آموزش و پرورش حداقل از بعد زیرنظام پژوهش و ارزشیابی می‌تواند تلقی شود؛ در مدرسه شاهد سه بُعد مدیر مدرسه، معلم و دانش‌آموز هستیم که اساس و رکن تعلیم و تربیت پیشرفته تلقی می‌شوند. 

* در برگزاری برنامه‌های هفته پژوهش به سمت روش‌های فضای مجازی و از راه دور رفتیم

کریمی با بیان اینکه به دلیل شرایط کرونا، در برگزاری برنامه‌های هفته پژوهش به سمت روش‌های فضای مجازی و از راه دور رفتیم، گفت: در هفته پژوهش امسال مطابق سنوات گذشته در عرصه پژوهش‌های دانش‌آموزی، در حوزه معلمان پژوهنده، پژوهشگران تعلیم و تربیت، طرح‌های پژوهشی، ابتکارات و خلاقیت‌ها و تجارب مدیریت پژوهشی، شوراهای تحقیقات استان‌ها، مدیران پژوهشسراها و دانشجومعلمان و دانشجودبیران پژوهشگر، پژوهشگران و فناوران برتر را شناسایی کردیم و در هفته پژوهش معرفی می شوند.

وی اضافه کرد: امسال در فراخوانی دیگری، طرح‌ها، ابتکارات، تجارب، دستاوردهای حوزه مدارس پژوهش محور را فراخوان دادیم که آثار بسیار خوبی به دبیرخانه رسیده است که در جال جمع‌بندی است و نتایج آن در هفته پژوهش اعلام می‌شود. 

* 3 سند مهم در رأس فعالیت‌های پژوهشگاه آموزش و پرورش

رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با بیان اینکه پژوهش در آموزش و پرورش با برخورداری از 3 سند یا 3 خاستگاه از جلوه بیشتری برخوردار است، گفت: مهم‌ترین سند، بیانیه گام دوم انقلاب است و تأکید رهبر معظم انقلاب بر علم و فناوری است؛ بیانیه گام دوم، افق پژوهشی کشور را مشخص می‌کند و همینطور تکالیف پژوهشی متعددی را در حوزه تعلیم و تربیت، آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها بیان می‌کند و ما با به عنوان یک مرکز پژوهشی، برنامه‌هایمان را بر اساس مفاد بیانیه طراحی و تدوین می‌کنیم. 

وی ادامه داد: سند بعدی، زیرنظام پژوهش و ارزشیابی سند تحول بنیادین است و سند سوم، اساسنامه پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش است. 

* فعالیت شورای سیاست‌گذاری تحقیق و توسعه 

کریمی بیان کرد: یکی از ظرفیت‌های عملیاتی پژوهشگاه تعلیم و تربیت این است که بتواند به رویدادهای پیرامون خودش به نحو مؤثری واکنش نشان دهد و این واکنش‌ها علمی و دقیق باشد و کارگروه مطالعات فوری بر همین اساس، تشکیل شده است؛ البته در سنوات گذشته پژوهشگاه هم، بر اساس مطالعات فوری اقداماتی را داشتیم منتها این کارگروه جنبه کارگروه دائمی برای مطالعات فوری را پیگیری می‌کند و به سمت اندیشکده شدن حرکت خواهد کرد.

وی درباره موضوع حذف معاونت پژوهشی از ساختار ادارات کل استان‌ها گفت: این موضوع از قبل مطرح بود و در واقع معاونت پژوهشی، برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات استان‌ها به معاونت پژوهشی، برنامه‌ریزی و توسعه منابع تبدیل شد و در واقع دو معاونت پژوهشی و اداری و مالی ادغام شد.

رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش ادامه داد: در همان زمان موضوع را خدمت آقای بطحایی وزیر وقت آموزش و پرورش به صورت مکتوب مطرح کردیم و تبعات ادغام معاونت پژوهشی نکاتی را متذکر شدیم، چرا که بخشی از فعالیت زیرنظام به فعالیت معاونت پژوهشی استان‌ها بستگی دارد؛ آن چیزی که مطرح شد این بود که ما در مقابل کوچک سازی ساختار وزارتخانه، الزام قانونی داریم و در پایان برنامه ششم توسعه هر کدام از وزارتخانه‌ها باید ۱۵ درصد از ظرفیت عملیاتی را کاهش می دادند و این موضوع در این چارچوب بیان شد.

وی تصریح کرد: با پیگیری‌هایی که به عمل آمد، آیین‌نامه شورای سیاست‌گذاری و هماهنگی تحقیق و توسعه آموزش و پرورش تدوین شد و به امضای وزیر آموزش و پرورش رسید؛ این شورا متولی همه تغییرات آموزش و پرورش بوده و ظرفیت های عملیاتی گسترده ای را اختیار بخش پژوهشی و فعالیت پژوهشی استان‌ها قرار می‌‌دهد.

* پیوست‌ پژوهشی لایحه رتبه‌بندی معلمان

کریمی درباره پیوست‌های پژوهشی لایحه رتبه‌بندی معلمان افزود: حداقل در سه جلسه در وزارت آموزش و پرورش به موضوع ورود کرده‌ایم هم به لحاظ شاخص‌های سنجش صلاحیت معلمان و هم در جلسه‌ای در خصوص ویژگی‌ها و ابعاد لایحه رتبه‌بندی، دیدگاه‌ها و نظرات خود را ارائه کردیم.

وی افزود: تاحدود زیادی این دیدگاه‌ها در لایحه رتبه بندی معلمان مورد توجه قرار گرفته است و از جمله استفاده از فعالیت های پژوهشی معلمان در رتبه بندی و مواردی از این دست است؛ آخرین نسخه لایحه رتبه بندی معلمان در دست بررسی است که در آینده نزدیک‌ به جمع بندی نهایی می‌رسیم. 

وی درباره آموزش های غیرحضوری نیز اظهار کرد: درحال حاضر مدارس با وضعیت قابل قبول آموزش حضوری فاصله دارند. بر اساس نیازهایی که در سیستم وجود دارد باید تصمیم گیری صورت گیرد که به نظر می‌رسد تصمیم بر ادامه آموزش ها به صورت مجازی معقول و منطقی به نظر می رسد تا زمانی که مخاطرات آموزش حضوری از حیث سلامت دانش آموزان کاهش یابد. در ۹ ماه اخیر مجموعه پژوهش های انجام شده در قالب یک مجموعه جمع آوری شده است. علاوه بر سه پژوهش جامع انجام شده، درباره دیدگاه‌های والدین در زمینه آموزش های مجازی و مدرسه تلویزیونی تحقیقی نیز در حال انجام است. 

وی به نتایج پژوهشی درباره شبکه شاد که در تیرماه و مرداد ماه انجام شده بود اشاره کرد و گفت : در آن زمان این نتایج به دست آمده بود که سرعت بارگذاری محتوا پایین است. سرعت برقراری ارتباط پایین است. دانش آموزان و معلمان ما گاها کار با شاد را بلد نیستند. شاد ظرفیت های کاملی نداشت که البته اکنون تقویت شده است. همچنین بخش قابل توجهی از دانش آموزان و معلمان از شاد استفاده می کنند که در همه زمینه ها مطلوب نیست. 

کریمی ادامه داد: درباره ارزشیابی پایانی نیز باید گفت برگزاری امتحانات آنلاین و برخط نیازمند فراهم شدن زیرساخت های لازم از جمله اینترنت پرسرعت است اما با توجه به شرایط موجود به نظر می رسد باید به سمت ارزشیابی حضوری با رعایت پروتکل ها حرکت کنیم که می تواند تضمین کننده یادگیری موثر به شکل بهتری باشد. 

کریمی با بیان اینکه ۲۲ تا ۲۷ آذر ماه به عنوان هفته پژوهش نامگذاری شده است گفت: در روز نخست با حضور دو وزیر شاهد تقدیر از دانش آموزان پژوهشگر خواهیم بود. در روز سوم که روز ملی پژوهش است نیز مراسم ملی تقدیر از پژوهشگران اجرا و برگزیدگان ۱۰ بخش معرفی خواهند شد. 

رئیس پژوهشگاه با اشاره به اینکه از بین ۳۴۰۰ دانش آموز پژوهشگر در دوره ابتدایی و یک میلیون و ۷۰۰ هزار دانش آموز پژوهشگر در دوره متوسطه داریم که آثاری ارسال کرده اند و  ۳۱ دانش آموز پژوهنده تقدیر می شود اظهار کرد: سه دانش آموز هنرستانی هستند که آثارشان در جشنواره معرفی خواهد شد. آثار دانش آموزان پژوهشگر برتر منتشر خواهد شد. همچنین امسال آثار معلمان پژوهنده به دست ما رسیده و آثار برگزیده معرفی می شوند، شبکه معلمان پژوهنده را نیز تشکیل داده ایم. 

کریمی درباره بودجه پژوهشی در لایحه بودجه ۱۴۰۰ نیز گفت: بودجه پژوهشی امسال رشد ۴۰ درصدی دارد، هرچند کافی نیست و باید به سمت افزایش بیشتر بودجه برویم. 

وی درباره طرح مدرسه پژوهش محور بیان کرد: مدرسه پژوهش محور طرحی است تا بدانیم مولفه های پژوهش محوری در مدارس کدام هستند. در فاز اول ارائه آموزش های لازم به مدیران و معلمان برای استفاده از ظرفیت های پژوهش مدنظر است. مدرسه پژوهش محور، مدرسه یادگیرنده و خودراهبر است که توانایی تغییر و بهبود مستمر خودش را دارد.

انتهای پیام/