همه نگاه‌ها به درکنسولگری عربستان در ترکیه دوخته شده؛ جایی که روزنامه واشنگتن‌پست دیروز تصویری از دوربین‌های مداربسته منتشر کرد که نشان می‌دهد جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار مخالف عربستان، در حال وارد شدن به کنسولگری است. محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان گفته معتقد است خاشقجی دقایق یا ساعتی بعد، از کنسولگری خارج شده، ولی رجب طیب اردوغان گفته که عربستان باید ثابت کند که خاشقجی از کنسولگری خارج شده است. همزمان، مخالفان حکومت عربستان را موجی از وحشت فرا گرفته و برخی می‌گویند که بن‌سلمان با کشتن خاشقجی، خواسته این پیام را به مخالفان خود منتقل کند که حتی اگر از عربستان هم فرار کنید، در امان نیستید.
به گزارش «جوان»، اطلاعات وزارت امنیت داخلی امریکا نشان می‌دهد که شمار مخالفان حکومت عربستان که از امریکا درخواست پناهندگی کرده‌اند، از ۳۳ نفر سال در ۲۰۱۴ به ۴۷ نفر در سال ۲۰۱۶ رسیده است؛ زمانی که محمد بن‌سلمان وزیر دفاع و در نهایت در ژوئن ۲۰۱۷ ولیعهد عربستان شد. فارین پالیسی می‌گوید که هیچ کشور عربی دیگری، این تعداد پناهنده سیاسی در سال‌های اخیر نداشته و آن را نشان‌دهنده یک روند کلی بعد از ولیعهد شدن بن‌سلمان می‌داند؛ کاری که خاشقجی هم آن را در سال‌های اخیر انجام داده بود. فارین‌پالیسی می‌نویسد: «سعودی‌ها به شکل فزاینده‌ای کشور را ترک می‌کنند، زیرا احساس می‌کنند آزادی بیان‌شان [به خصوص حق انتقا د. از حکومت]به شدت محدود شده است. به همین دلیل آن‌ها دنبال این هستند که در خارج، بیرون از تیررس ریاض زندگی کنند، جایی که می‌توانند آنچه را می‌فهمند آزادانه بیان کنند و این کار را هم می‌کنند.» با این حال، سی‌ان‌ان می‌نویسد: «ناپدید شدن خاشقجی روزنامه‌نگار سعودی پیامی ناگوار به مخالفان در خارج فرستاد و باعث این وحشت در میان فعالان شد که سرکوب، در حال گسترش یافتن به خارج از مرز‌ها است.» فعالان سعودی می‌گویند گزارش‌ها درباره کشته شدن خاشقجی جدید‌ترین بمب سیاسی در مجموعه اقداماتی است که محمد بن‌سلمان ۳۳ ساله به منظور سرکوب مخالفان انجام داده است. با این حال، برخی می‌گویند که اگر ثابت شود کشته شدن خاشقجی کار بن‌سلمان بوده، این می‌تواند به معنی پایان سیاسی محمد بن‌سلمان باشد. مجتهد منتقد سعودی روز سه شنبه در یک رشته توئیت نوشت: «به نظر می‌رسد جزئیاتی که ترکیه [درخصوص سرنوشت جمال خاشقجی]اعلام خواهد کرد برای پایان سیاسی محمد بن‌سلمان کافی است. شاید کار به آنجا هم برسد که موضعی بین‌المللی علیه عربستان شکل بگیرد که دولتی قانون‌شکن است و بن‌سلمان مجرم تحت پیگرد دادگاه جنایی بین‌المللی [لاهه]قلمداد شود. چه بسا این مسئله سبب شود دولت امریکا و ترامپ از ادامه حمایت از بن‌سلمان چشم‌پوشی کنند یا حتی خود را از او خلاص کنند تا دچار دردسر نشوند» مجتهد می‌گوید: «بن‌سلمان این روز‌ها در حالتی از نگرانی، اضطراب و استرس است و از نوع درخواست‌های ترکیه دریافته که آنکارا اطلاعات کاملی در اختیار دارد، ولی آنچه بیشتر او را ترسانده، امریکایی‌هاست که دلایل محکمه‌پسندی به دستشان رسیده و سبب می‌شود ترامپ از دفاع از او ناتوان باشد و نگران لحظه‌ای است که ترامپ [از حمایت]از او دست بشوید.»
به گزارش «جوان»، اطلاعات وزارت امنیت داخلی امریکا نشان می‌دهد که شمار مخالفان حکومت عربستان که از امریکا درخواست پناهندگی کرده‌اند، از ۳۳ نفر سال در ۲۰۱۴ به ۴۷ نفر در سال ۲۰۱۶ رسیده است؛ زمانی که محمد بن‌سلمان وزیر دفاع و در نهایت در ژوئن ۲۰۱۷ ولیعهد عربستان شد. فارین پالیسی می‌گوید که هیچ کشور عربی دیگری، این تعداد پناهنده سیاسی در سال‌های اخیر نداشته و آن را نشان‌دهنده یک روند کلی بعد از ولیعهد شدن بن‌سلمان می‌داند؛ کاری که خاشقجی هم آن را در سال‌های اخیر انجام داده بود. فارین‌پالیسی می‌نویسد: «سعودی‌ها به شکل فزاینده‌ای کشور را ترک می‌کنند، زیرا احساس می‌کنند آزادی بیان‌شان [به خصوص حق انتقا د. از حکومت]به شدت محدود شده است. به همین دلیل آن‌ها دنبال این هستند که در خارج، بیرون از تیررس ریاض زندگی کنند، جایی که می‌توانند آنچه را می‌فهمند آزادانه بیان کنند و این کار را هم می‌کنند.» با این حال، سی‌ان‌ان می‌نویسد: «ناپدید شدن خاشقجی روزنامه‌نگار سعودی پیامی ناگوار به مخالفان در خارج فرستاد و باعث این وحشت در میان فعالان شد که سرکوب، در حال گسترش یافتن به خارج از مرز‌ها است.» فعالان سعودی می‌گویند گزارش‌ها درباره کشته شدن خاشقجی جدید‌ترین بمب سیاسی در مجموعه اقداماتی است که محمد بن‌سلمان ۳۳ ساله به منظور سرکوب مخالفان انجام داده است. با این حال، برخی می‌گویند که اگر ثابت شود کشته شدن خاشقجی کار بن‌سلمان بوده، این می‌تواند به معنی پایان سیاسی محمد بن‌سلمان باشد. مجتهد منتقد سعودی روز سه شنبه در یک رشته توئیت نوشت: «به نظر می‌رسد جزئیاتی که ترکیه [درخصوص سرنوشت جمال خاشقجی]اعلام خواهد کرد برای پایان سیاسی محمد بن‌سلمان کافی است. شاید کار به آنجا هم برسد که موضعی بین‌المللی علیه عربستان شکل بگیرد که دولتی قانون‌شکن است و بن‌سلمان مجرم تحت پیگرد دادگاه جنایی بین‌المللی [لاهه]قلمداد شود. چه بسا این مسئله سبب شود دولت امریکا و ترامپ از ادامه حمایت از بن‌سلمان چشم‌پوشی کنند یا حتی خود را از او خلاص کنند تا دچار دردسر نشوند» مجتهد می‌گوید: «بن‌سلمان این روز‌ها در حالتی از نگرانی، اضطراب و استرس است و از نوع درخواست‌های ترکیه دریافته که آنکارا اطلاعات کاملی در اختیار دارد، ولی آنچه بیشتر او را ترسانده، امریکایی‌هاست که دلایل محکمه‌پسندی به دستشان رسیده و سبب می‌شود ترامپ از دفاع از او ناتوان باشد و نگران لحظه‌ای است که ترامپ [از حمایت]از او دست بشوید.»
عکس ورود هست، خروج نه
دیروز روزنامه واشنگتن‌پست عکسی منتشر کرده که خاشقجی را هنگام ورود به سفارت عربستان نشان می‌دهد. وزارت خارجه ترکیه تا کنون دو بار سفیر عربستان سعودی در آنکارا را احضار کرده و خواستار تفتیش کامل ساختمان کنسولگری این کشور در استانبول شده، درخواستی که سعودی‌ها با آن مخالفتی ندارند. خود بن‌سلمان در گفت‌وگویی که یو‌اس‌ای تودی منتشر کرده گفته که به رغم اینکه ورود به کنسولگری بخشی از حق حاکمیت عربستان است، حاضر است ترک‌ها وارد آن شده و آن را بازرسی کنند: «ما چیزی برای مخفی کردن نداریم.» با این حال، «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه این را کافی نمی‌داند و گفته آن‌ها باید ثابت کنند خاشقجی سالم از کنسولگری خارج شده است. با افزایش گمانه‌زنی‌ها درباره سرنوشت خاشقجی، دولت امریکا بعد از یک سکوت یک هفته‌ای وادار به واکنش شد؛ واکنشی که البته تنها به ابراز نگرانی محدود شده است. ترامپ طی سخنرانی در جمع خبرنگاران کاخ سفید، در پاسخی مبهم به سؤال درباره سرنوشت خاشقجی گفت: «من درباره این موضوع نگران هستم. داستان‌های بدی درباره آن وجود دارد. دوست ندارم درباره آن بشنوم، امیدوارم به زودی سرنوشتش مشخص شود. در حال حاضر کسی چیزی درباره آن نمی‌داند.» وزارت خارجه امریکا هم در بیانیه‌ای اعلام کرد: «ما گزارش‌های ضد و نقیضی درباره وضعیت جمال خاشقجی خبرنگار برجسته سعودی و همکار روزنامه واشنگتن‌پست مشاهده کرده‌ایم. همانطور که رئیس‌جمهور [امریکا]هم اعلام کرده، ایالات متحده درباره ناپدید شدن او نگران است.»
این وزارتخانه می‌گوید: «مقام‌های ارشد وزارت خارجه امریکا از طریق کانال‌های دیپلماتیک با مقام‌های پادشاهی عربستان سعودی درباره این موضوع صحبت کرده‌اند. ما از حکومت عربستان سعودی می‌خواهیم که از یک تحقیق کامل درباره ناپدید شدن خاشقجی و همچنین شفاف بودن نتایج این تحقیق حمایت کند.» با این حال، لیندسی گراهام، سناتور جمهوریخواه از ایالت کارولینای جنوبی امریکا در موضعی تندو تیزتر درباره جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد سعودی در صفحه توئیتر خود نوشت: «اگر اتهام علیه ریاض درباره قتل خاشقجی واقعیت داشته باشد این امر برای روابط امریکا و عربستان ویرانگر خواهد بود و همچنین بهای سنگینی در انتظار این کشور خواهد بود؛ چه از نظر اقتصادی و چه به شکل‌های دیگر.»
ردپای موساد؟
یوسی میلمن، تحلیلگر امنیتی اسرائیلی شب گذشته (دوشنبه) در توئیتی نوشت: امیدوارم موساد نقشی در کمک به عربستان سعودی در قتل «جمال خاشقجی» نویسنده و روزنامه‌نگار سعودی نداشته باشد. او می‌گوید: «من این مسائل را به این دلیل مطرح کردم که روابط اسرائیل و عربستان سعودی در ماه‌های اخیر در حال تقویت بوده است. میلمن در ادامه تأکید می‌کند: با توجه به وجهه موساد در این زمینه که یک سازمان برای ترور است، (البته من آن را اشتباه می‌دانم) برخی از سرویس‌های اطلاعاتی کشور‌های دیگر که تعداد آن‌ها هم کم نیست برای ترور مخالفان خود روی کمک موساد حساب باز می‌کنند. به عنوان نمونه موساد در سال ۱۹۶۵ به مغرب در ترور یکی از مخالفان مهم به نام «مهدی بن‌برکه» کمک کرد. میلمن که از اصطلاح «بابا بترا» برای رسوایی دست داشتن موساد در ترور مهدی بن‌برکه در پاریس استفاده کرده در ادامه نوشت: موساد پس از ترور بن‌برکه در یکی از جنگل‌های پایتخت فرانسه، روی بدن وی مواد شیمیایی خاصی ریخت که زودتر متلاشی شود و از بین برود.