شناسهٔ خبر: 22678481 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: وزارت آموزش و پرورش | لینک خبر

لزوم اصلاح راهبردي وزارت آموزش وپرورش

روزنامه رسالت

صاحب‌خبر -

درپي درج مطلب درروزنامه رسالت به تاريخ 16مهر96 با عنوان «لزوم اصلاح راهبردي وزارت آموزش وپرورش» پاسخ پژوهشگاه مطالعات آموزش وپرورش و دبيرخانه شوراي عالي آموزش وپرورش و معاونت توسعه مديريت و پشتيباني به شرح زير است:

1-نويسنده در 5 بخش ديدگاه خود را عرضه داشته است . بند اول تأكيد بر ضرورت اجراي سند تحول بنيادين است، به نظر دراين خصوص بيان وزير محترم آشكار كننده آسيب بوده و راه حل بوده ايشان چندين بار بر ضرورت تسريع و شتاب در اجراي سند تأكيد كردند.

2-تاکنون برای اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش فعالیت ها و اقدامات زیادی انجام شده است، از جمله: تدوین برنامه درسی ملی؛ تهیه، تدوین و تصویب برنامه زیر نظام های سند تحول بنیادین(برنامه زیر نظام پژوهش و ارزشیابی – برنامه زیر نظام راهبری و مدیریت – برنامه زیر نظام فضا، تجهیزات و فناوری) تاسیس دانشگاه فرهنگیان؛ و تغییر کتاب‌های درسی؛ عملیاتی شده است، البته تسریع در روند اجرای سند تحول بنیادین مستلزم تمهیدات متعدی از جمله اختصاص اعتبار ویژه و متناسب با گستره فعالیت هاست که باید با مساعدت و عنایت مجلس شورای اسلامی و دولت پیش بینی شده و در اختیار آموزش و پرورش قرار گیرد.

3- درخصوص بند دوم نويسنده نكات متعدد و مهمي را آورده است؛ ضعف كتاب هاي درسي، انگيزه پايين يادگيري، ضرورت تحول ساختاري و نيروي انساني سازمان پژوهش، بي نتيجه بودن تحقيقاتي در آموزش وپرورش حاكم بودن نگرش سليقه اي و سنتي در تأليف كتاب هاي درسي. نويسنده در كمتر از 8 سطر همه اين آسيب ها را برشمرده و در پايان خواستار اصلاح شده است، بدون آنكه براي نمونه، يك كلام از آسيب ها ياد شده را به تفصيل توضيح دهد و ادعاها را مدلل نمايند نويسنده احتمالا از فرآيند تهيه و تأليف كتاب هاي درسي آگاه نيست. بايد متذكر شد كه مراحل پيشنهاد و تصميم گيري در شوراها و مجامع مختلف براي تأليف يك كتاب درسي پيچيده و طولاني است به علاوه بايد متناسب نقشه يادگيري برنامه درسي ملي انجام پذيرد . پيش بيني اين فرآيند از قضا براي كنترل سليقه افراد يا سازمان مي باشد. با اين همه نقد منصفانه كتاب هاي درسي فرصتي براي غني تر شدن آن است و بايد گفت علي رغم همه تمهيدات، ممكن است كتاب هاي درسي تأليف شده مصون از خطا و عيب نباشد،اما عبارت هاي كلي مانند سنتي، كاربردي و به روز نبودن، آن هم براي همه كتاب هاي درسي در واقع تيري در تاريكي است كه غالبا مشكلي را حل نكرده و كمكي نيز براي مؤلفين و دست اندركاران كتاب هاي درسي نخواهد بود. به علاوه اينكه كتاب درسي جديدالتأليف طي 2 مرحله از پژوهش، اعتبارسنجي و ارزشيابي مشاركتي با همكاري معلمان، دانش آموزان و والدين مي شوند كه زمينه اصلاح  و تغيير تدريجي محتوا را فراهم مي سازد.

4- در سند تحول بنیادین اصل بر عدم تفکیک و جداسازی دانش‌آموزان است و فرض بر این است که دانش آموزان با ویژگی های مختلف در یک کلاس و در یک مدرسه درس بخوانند. بر این اساس اگر تفکیکی وجود دارد باید در حداقل و همراه با توجیهات کارشناسی باشد به عنوان مثال دانش آموز استثنایی که معلولیت قابل تحمل دارد باید کنار دانش آموز عادی درس بخواند و تنها دانش آموزان با معلولیت‌های پیشرفته در مدارس خاص استثنایی تحصیل کنند و برای تیزهوشان هم شرایط همین‌گونه است، در اینجا هم اصل بر عدم تفکیک است و اگر مدارس ویژه‌ای وجود دارد باید در حداقل ممکن باشد و تنها کسانی که به مفهوم دقیق کلمه تیزهوش هستند و از بهره هوشی بسیار بالا برخوردارند در این مدارس تحصیل کنند. عدم تفکیک مدارس تیزهوش دارای الزاماتی است که ازجمله آنها می‌توان به وجود معلمان توانمند در مدارس عادی اشاره کرد که بتوانند دانش‌آموزان با هوش بالاتر را هم در مسیر صحیح هدایت کنند، باید در راستای اجرای سند مدارس را با شیب ملایم به هم پیوسته و یکپارچه شوند که جامعه هم پذیرای آن باشد.خوشبختانه اکنون وزارت آموزش و پرورش این استراتژی را انتخاب کرده و در حال حرکت به این سمت است، به عنوان مثال دانش آموزان استثنایی در قالب طرح تلفیقی فراگیر در مدراس عادی ادامه تحصیل می‌دهند. درباره مدارس تیزهوشان هم اخیرا در شورای عالی مباحثی مطرح شد و آیین نامه ساماندهی مدارس استعدادهای درخشان بررسی و تصویب شد و تلاش می شود جلوی گسترش بی رویه آنها گرفته شود، درباره مدارس شاهد و نمونه دولتی هم سیاست وزارتخانه کاهش با شیب ملایم است.

5- درخصوص بي نتيجه بودن تحقيقات آموزشي نيز بيان چنين حكم كلي و كليشه اي نشان از ضعف آگاهي نويسنده از فرآيند نيازسنجي، تعيين پژوهش گر، انجام پژوهش و كاربست يافته هاي پژوهشي است كه باعث بيان چنين ديدگاهي شده است ، چرا كه نيازهاي پژوهشي وزارت آموزش وپرورش در يك فرايند مشاركتي با همكاري همه بخش هاي حوزه ستادي و معاونت هاي مربوطه تعيين شده و در قالب فراخوان هاي پژوهشي، بارعايت دقيق شرايط علمي پژوهش گران، به آنها سفارش داده مي شود، درحين اجرا نيز به منظورتناسب فرآيند با نيازهاي پژوهشي، جلسات متعددي با بهره برداران و سفارش دهندگان طرح برنامه ريزي مي شود تا زمينه كاربست مطلوب يافته ها را فراهم سازد. مهم ترين انتظار از يافته هاي پژوهشي، اصلاح تصميمات مديريتي است كه قطعا بسياري از تصميمات و تغييرات رخ داده براساس يافته ها و مستندات پژوهش هاي انجام گرفته، اما شخص هاي عيني و عملياتي دقيقي براي بررسي كمي اين تغييرات سخت وپيچيده است.

6- درخصوص بند سوم نامه نيز نويسنده از تعدد مدارس گلايه كرده و پيشنهاد تجميع و يكسان سازي را داده است كه قطعا يكي از مسائل آموزش وپرورش است، اما روشن است اين پديده محصول تحولات تاريخي و جامعه شناسي آموزش وپرورش در قبل و بعداز انقلاب است ونمي توان يك شبه و با يك تصميم براي حل آن چاره جويي كرد. در عين حال همين قدر اشاره مي شود كه تلاش مسئولان كنترل اين پديده و تقويت مدارس عادي و دولتي است، اميد است همواره اگر نقدي مطرح مي شود، منصفانه با آگاهي و به دور از سوگيري باشد، هم چنين در راستاي اجراي راهكارهاي ذيل هدف عملياتي شماره (20)  سند تحول بنيادين وزارت آموزش و پرورش و بهره¬¬گيري از ظرفيت قانوني بند( هـ) تبصره 9 قانون بودجه سال 1396 ، امكان سامان دهي و بهينه سازي كاربري بخشي از املاك و فضاهاي آموزشي، ورزشي و تربيتي فراهم آمده است. اين بند قانوني در لايحه بودجه سال 1397 نيز پيشنهاد شده است وهمچنين آيين نامه اجرايي این تبصره تهيه و براي  بررسي و طی فرآیند تصویب به سازمان برنامه و بودجه كشور ارسال شده است.