سازمان ملل و بیشتر کشورهای جهان، بخش اعظمی از شهرک‌های ساخته‌شده یهودی‌نشین در کرانه باختری و بیت‌المقدس را غیرقانونی می‌دانند چرا که رژیم صهیونیستی در جنگ سال 1967 این سرزمین‌ها را اشغال کرد. بر مبنای کنوانسیون ژنو هرگونه ساخت‌وساز از سوی اشغالگر در سرزمین‌های اشغالی ممنوع است. هم اکنون بیش از نیم میلیون اسرائیلی در بیش از 230 شهرک که اسرائیل ساخته، سکونت دارند.برای نخستین بار بعد از 68 سال که از تاسیس رژیم نامشروع صهیونیستی می‌گذرد شورای امنیت در یک نشست تاریخی با اجماع کلی شهرک‌سازی در سرزمین‌های فلسطینی را محکوم کرده و خواستار توقف فوری آنها شد. دولت باراک اوباما در آخرین روزهای زمامداری خود برخلاف سنت همیشگی که هرگونه قطعنامه‌ای علیه رژیم صهیونیستی را وتو می‌کرد این بار مجبور شد به آن رای ممتنع بدهد.

متن قطعنامه

شورای امنیت سازمان ملل متحد در مصوبه خود خواستار توقف فوری و کامل هرگونه ساخت و ساز در سرزمین‌های اشغالی‌ از جمله قدس شرقی شده است. این شورا روز جمعه با 14 رأی موافق و یک رأی ممتنع آمریکا قطعنامه‌ را تصویب کرد. این قطعنامه با استفاده از لفظ «قدرت اشغالگر» برای رژیم صهیونیستی تعهد این رژیم برای «پایبندی موشکافانه» به مسئولیت‌ها و تعهداتش به موجب کنوانسیون چهارم ژنو را یادآور شده است. مصوبه شورای امنیت بعلاوه از ادامه شهرک‌سازی‌ها که «به نحو خطرناکی» راهکار دو دولتی را تهدید می‌کند، ابراز نگرانی کرده است. در بندهایی از این قطعنامه آمده است: این شورا تأکید می‌کند که ایجاد شهرک‌ها توسط اسرائیل در سرزمین‌های اشغال‌شده فلسطین از سال 1967، از‌جمله بیت‌المقدس شرقی فاقد اعتبار قانونی است و نقض آشکار قوانین بین‌المللی و مانعی برای دستیابی به راهکار دو دولتی قلمداد می‌شود. شورا بار دیگر تأکید می‌کند که اسرائیل فورا و کاملا تمامی فعالیت‌های شهرک‌سازی در اراضی اشغالی فلسطین، از جمله اورشلیم شرقی را متوقف کرده و به تمامی تعهداتش در این زمینه کاملا عمل کند. همچنین تأکید می‌کند که هیچ تغییری در مرزهای 4 ژوئن 1967، از جمله درباره اورشلیم را مگر تغییرات مورد توافق طرف‌ها از طریق مذاکره را به رسمیت نخواهد شناخت. شورا همچنین بر عزم خود برای آزمودن راه‌های عملی جهت اطمینان از اجرای کامل قطعنامه‌های مرتبطش، تأکید می‌کند و از دبیر‌کل سازمان ملل می‌خواهد هر سه ماه اجرای مفاد این قطعنامه را به شورا گزارش کند.

صف‌آرایی موافقان و مخالفان

تصویب این قطعنامه با واکنش‌های گسترده‌ای هم در موافقت و هم مخالفت آن مواجه شد. مخالفان را عمدتا طرفداران رژیم صهیونیستی در آمریکا تشکیل می‌دهند. از دونالد ترامپ رئیس‌جمهور جدید آمریکا گرفته تا سران دو مجلس نمایندگان و سنا درکنار برخی دیگر از شخصیت‌های سیاسی این کشور جزو کسانی بودند که بشدت از دولت اوباما برای چنین تصمیمی انتقاد کرده و آن را گستاخی و بی پروایی می‌دانند. ترامپ در صفحه توییتر خود نوشت: «پس از بیستم ژانویه، شرایط برای سازمان ملل متفاوت خواهد بود.»

دفتر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی با صدور بیانیه‌ای نوشت: «اسرائیل، این قطعنامه شرم‌آور ضداسرائیلی را که در سازمان ملل تصویب شد، نمی‌پذیرد و از مفاد آن پیروی نخواهد کرد. از این رو اسرائیل به همکاری با دونالد ترامپ نامزد پیروز انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و همه دوستانش در کنگره، هم جمهوریخواه و هم دموکرات، امیدوار است تا تاثیرات زیان‌آور این قطعنامه را خنثی کند.»

اوباما و نتانیاهو طی سال‌های گذشته سابقه روابط پرتنشی را با یکدیگر داشته‌اند. حال مقامات اسرائیلی تمام خشم خود را نثار دولت اوباما کرده و شخص اوباما و جان کری را در پشت این اقدام علیه اسرائیل می‌دانند. پس از تصویب قطعنامه، نتانیاهو سفرای رژیم صهیونیستی در نیوزیلند و سنگال را فرا خواند و سفر برنامه‌ریزی شده خود به سنگال را لغو کرد. پال رایان، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا، گفت رأی ممتنع آمریکا «کاملا شرم‌آور» بود. لیندزی گراهام، سناتور جمهوریخواه، تصریح کرد: «سیاست خارجی اوباما ـ‌ کری از ساده‌لوحانه و احمقانه به بی‌ملاحظگی نخ‌نما تغییر کرده است.» لابی اسرائیلی ایپک اسرائیلی نیز اعلام کرد، این کمیته از این‌که دولت اوباما این قطعنامه را وتو نکرد، «بشدت آزرده‌خاطر» شده است. اما در مقابل، موافقان این مصوبه شورای امنیت صفی بس طولانی داشت. صائب عریقات، مذاکره‌کننده ارشد فلسطینی با استقبال از این تصمیم به رویترز گفت: «این روز پیروزی حقوق بین‌الملل، پیروزی برای زبان متمدنانه و گفت‌وگو و رد نیروهای افراطی در اسرائیل است.» سامانتا پاور، نماینده آمریکا در سازمان ملل نیز با دفاع از عملکرد خود گفت: مشکل شهرک‌سازی‌ها چنان بد شده که «راه‌حل دو کشور» را به خطر انداخته است. تشکیلات خودگردان فلسطین، جنبش فتح، جنبش حماس و جهاد اسلامی از تصویب این قطعنامه حمایت کردند. بان کی مون دبیر کل سازمان ملل، ونزوئلا، آلمان، قطر، اردن، کویت، لبنان، و مشعل بن فهم السلمی، رئیس پارلمان عربی از دیگر طرف‌هایی بودند که از این قطعنامه استقبال کردند.

واقعیت میدانی در برابر قطعنامه شورای امنیت

قطعنامه علیه اسرائیل به تصویب رسید، اما آنچه مهم است، واکنش اسرائیل ودولت منتخب آمریکا به این مقوله است.

واقعیت این است، همان دولتی که کمک‌های مالی به اسرائیل می‌کرده و می‌کند و تاریخی‌ترین قرار داد ده ساله کمک‌های نظامی را با اسرائیل منعقد کرده، حال به این قطعنامه رای ممتنع می‌دهد. اما در عرصه میدانی چه اتفاقی خواهد افتاد؟!

به نظر می‌رسد دولت اوباما با این اقدام بر آن است تا یک شوی سیاسی راه انداخته و اینگونه القا کند از رژیمی که 8سال با تمامی امکانات از آن حمایت می‌کرده انتقاد می‌کند و این همان خط تبلیغی خطرناک، در راستای مظلوم‌نمایی یک اشغالگر تاریخی است. اوباما همچنین بر آن است با این ترفند یک طرفه تبلیغی برای دوران پس از ریاست‌جمهوری برای خود انباشته کند و خود را در جایگاهی که جیمی کارتر قرار داد، قرار بدهد.

با همین رویکرد، رژیم صهیونیستی بی‌اعتنا به قطعنامه‌های سازمان ملل همچنان بر ادامه شهرک سازی‌های غیر قانونی خود تاکید می‌ورزد و هم‌اکنون نیز مصمم است بیش از 7100 واحد مسکونی صهیونیست نشین در قدس بسازد. سال گذشته روزنامه صهیونیستی هاآرتص در گزارشی مبسوط از کمک‌های مالی هنگفت آمریکا از طرح‌های شهرک سازی رژیم صهیونیستی در کرانه باختری پرده برداشت و این کشور را بزرگ‌ترین حامی شهرک‌سازی‌ها معرفی کرد. هاآرتص با اشاره به کمک‌های مالی هنگفت آمریکا به طرح‌های شهرک‌سازی رژیم صهیونیستی در کرانه باختری نوشت که این کمک‌ها از طریق سازمان‌های خیریه آمریکا صورت می‌گیرد و طی پنج سال اخیر این سازمان‌ها حدود یک میلیارد شکل (258 میلیون دلار) کمک مالی به این طرح‌ها ارائه کرده‌اند. به نوشته هاآرتص، تعداد این سازمان‌ها حدود 50 سازمان است که به دلیل خیریه بودن هیچ‌گونه مالیاتی پرداخت نمی‌کنند و کمک‌های مالی آن نیز معاف از مالیات است. این روزنامه افزود که آمریکا طی 48سال گذشته به طور غیرمستقیم از طرح شهرک‌سازی رژیم صهیونیستی حمایت مالی به عمل آورده و این برخلاف مواضع ظاهری برخی دولت‌های آمریکا در مخالفت با این طرح است. اخیرا رژیم صهیونیستی اعلام کرده که قصد دارد یک طرح ضدفلسطینی تحت عنوان «نمای قدس» را به اجرا در آورد که به موجب آن تعداد فلسطینیان ساکن قدس را از 37 درصد به
12 درصد کاهش می‌دهد. رئیس کمیته برنامه‌ریزی و ساخت‌وساز رژیم صهیونیستی در شهرداری قدس، گفت، پس از انتخاب دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، اسرائیل قصد دارد در ژانویه 2017بیش از 30 هزار واحد مسکونی جدید در قدس احداث کند. براساس گزارش منابع صهیونیستی، بودجه شهرک‌سازی در سرزمین‌های فلسطینی از سال گذشته تاکنون 500 درصد افزایش یافته و به حدود 110میلیون دلار رسیده است.