نرخ سود تسهيلات صندوق پس انداز مسكن يكم تك‌رقمي شد
  عده‌اي با پول بيت‌المال به اميد مردم لطمه مي‌زنند
  انحصار و امضاي طلايي فسادآور است

گروه راه و شهرسازي   
در حالي كه طي هفته‌هاي گذشته مسوولان بانك مسكن و وزارت راه و شهرسازي از تلاش براي كاهش نرخ تسهيلات صندوق پس انداز مسكن يكم به 9درصد خبر داده بودند، ديروز حسن روحاني، رييس‌جمهوري اسلامي ايران با بيان اينكه در حال حاضر نرخ سود براي وام مسكن اولي‌ها 11درصد است، گفت: براي نخستين بار سود تسهيلات امروز يك رقمي اعلام مي‌شود و با كاهش سود براي مواردي كه وام گرفته مي‌شود، در بافت فرسوده اين رقم به 8درصد و براي ساير موارد تا 9.5‌درصد كاهش مي‌يابد.
روحاني روز گذشته در مراسم اختتاميه جشنواره شهيد رجايي براي تجليل از وزارتخانه‌ها و كارمندان نمونه با حضور در سالن اجلاس سران كشورهاي اسلامي كاهش نرخ سود تسهيلات بانكي را رسما اعلام كرد.  رييس‌جمهور با اشاره به خبر خوش دولت به مردم گفت: براي مسكن اولي‌ها خبري را اعلام مي‌كنم؛ براي نخستين بار سود تسهيلات ما امروز يك رقمي اعلام مي‌شود. در حال حاضر نرخ سود براي وام مسكن اولي‌ها ۱۱‌درصد است، اما با كاهش اين سود براي مواردي كه وام گرفته مي‌شود، در بافت‌هاي فرسوده اين رقم به ۸‌درصد و براي ساير موارد هم تا 9.5‌درصد كاهش مي‌يابد.

 پيامدهاي كاهش نرخ سود تسهيلات
پس از اظهارنظر رييس‌جمهوري براي كاهش نرخ سود تسهيلات بانكي، يك مقام مسوول در بانك مسكن گفت: با كاهش نرخ سود تسهيلات صندوق يكم قطعا تغييراتي نيز در سقف پرداخت سالانه كه در حال حاضر ۱۰۰‌هزار فقره است، ايجاد خواهد شد.
وي افزود: سالانه قرار است تا 100‌هزار فقره تسهيلات 80 ميليوني مسكن به خانه اولي‌ها پرداخت شود و در سال اول افتتاح اين حساب (خانه اولي‌ها) تنها 50‌درصد هدف محقق شد، بنابراين پس از كاهش نرخ سود اين تسهيلات به 11‌درصد ورودي‌ها 2برابر شد و به نظر مي‌رسد امسال اين 100‌هزار فقره محقق شود و با اين اقدام جديد كاهش نرخ سود تسهيلات به 9‌درصد ميزان ورودي‌ها باز هم افزايش خواهد يافت.
به گفته وي، پس براي اجرايي شدن كاهش نرخ سود تسهيلات ابتدا دولت بايد مجوز تغيير سقف پرداخت سالانه را كه در حال حاضر 100‌هزار فقره است را ارائه كند چراكه اگر سقف پرداخت تغييري نكند قطعا به دليل استقبال متقاضيان از اين وام بسياري از متقاضيان در صف دريافت تسهيلات باقي مي‌مانند.
مقامات مسوول و ارشد بانك مسكن كه از ابتداي امسال نرخ سود تسهيلات 80ميليوني (خانه اولي ها) را از 14‌درصد به 13‌درصد و سپس به 11‌درصد كاهش داده بودند با دستور و تاكيد رييس‌جمهور ناگزير هستند كه نرخ سود تسهيلات 80ميليوني خريد مسكن را به 9.5‌درصد كاهش دهند.
پيش از دستور حسن روحاني آخوندي وزير راه و شهرسازي و بت‌شكن مديرعامل بانك مسكن حدود 10 روز پيش در جلسه‌يي كه با جهانگيري معاون اول رييس‌جمهور داشتند براي كاهش 2درصدي نرخ سود اعلام ‌آمادگي كرده‌ بودند.
در حال حاضر روزانه 300 تا 400 افتتاح حساب براي صندوق يكم (خانه اولي‌ها) انجام مي‌شود. پس اگر نرخ سود تسهيلات 80ميليوني مسكن 2‌درصد ديگر كاهش يابد باز هم مبلغ اقساط 10‌درصد كاهش خواهد يافت.
در حال حاضر مبلغ اقساط وام 80 ميليوني مسكن با نرخ سود 11‌درصد حدود 880‌هزار تومان است و با كاهش 1.5واحد ‌درصد نرخ سود اين تسهيلات مبلغ اقساط به حدود 790‌هزار تومان خواهد رسيد.
از سوي ديگر تيرماه امسال نيز نرخ سود سپرده‌ها از نيز به 15‌درصد كاهش يافت كه همان زمان بسياري از كارشناسان اعلام كرده بودند كه پس از كاهش نرخ سود سپرده، نرخ سود تسهيلات نيز با فاصله زماني كاهش مي‌يابد كه همين اتفاق نيز افتاد.  البته كاهش نرخ سود بانكي كه رييس‌جمهوري در خصوص آن صحبت مي‌كند، در صورتي اجرا خواهد شد كه شوراي اقتصاد اين ميزان كاهش نرخ سود تسهيلات بانكي را تصويب كند تا اين طرح بتواند اجرايي شود.  از سوي ديگر، برخي از كارشناسان حوزه پولي و بانكي معتقدند با كاهش نرخ سود تسهيلات بانكي هنگامي كه دولت تصميم بر آن گرفت تا نرخ سود سپرده و تسهيلات بانكي را كاهش دهد، در بخش تسهيلات عملا اين كاهش اعمال نشد زيرا بانك‌ها نرخ موثر تسهيلات را بر پايه نرخ گذشته اعمال كردند. از طرف ديگر، برخي بانك‌ها براي آنكه نرخ موثر ارائه تسهيلات خود را كاهش ندهند، در قرارداد نرخ سود تسهيلات را بر مبناي نرخ‌هاي جديد اعلام مي‌كنند اما حدود ۲۵‌درصد از مبلغ تسهيلات را به‌عنوان سپرده نزد خود نگه مي‌دارند، اين عمل به معناي آن است كه بانك براي ۱۰۰‌درصد وام، سود جديد ارائه تسهيلات را دريافت مي‌كنند اما ۷۵‌درصد از وام را به متقاضي پرداخت مي‌كنند.
آنها اين احتمال را مي‌دهند كه در پي كاهش دوباره نرخ سود سپرده بانكي، ميزان تقاضا براي سپرده‌هاي بلندمدت يكساله كاهش يابد و اكثر قراردادها در قالب قراردادهاي كوتاه‌مدت بسته شود و با افزايش تعداد قراردادهاي كوتاه‌مدت سپرده‌گذاري، ميزان چرخش پول افزايش مي‌يابد و اين موضوع ميزان تورم را افزايش خواهد داد.

 تاثير اندك كاهش نرخ سود تسهيلات
محمدرضا فرهادي پور، كارشناس ارشد مسكن درباره كاهش 1.5درصدي نرخ سود تسهيلات صندوق پس انداز مسكن يكم به «تعادل» مي‌گويد: تعيين نرخ سود تسهيلات بانكي برعهده شوراي پول و اعتبار است و اين امكان وجود دارد كه اعمال نرخ سود 9.5درصدي براي تسهيلات صندوق پس اندازمسكن يكم اجرايي نشود. فرهادي پور مي‌افزايد: كاهش نرخ سود سپرده تسهيلات حوزه مسكن يا از طريق تصميم شوراي پول و اعتبار يا ازسوي وزارت راه و شهرسازي و درسطح بانك مسكن كه وابسته به وزارتخانه است، صورت مي‌گيرد.
وي ادامه مي‌دهد: جدا از بحث كاهش نرخ سود بانكي، اين سوال مطرح مي‌شود كه آيا بانك‌ها توان پرداخت چنين تسهيلاتي را دارند؟ زيرا با كاهش نرخ سود اين وام‌ها ارزانتر دراختيار متقاضيان قرارمي گيرد و اقساط وام‌ها به 930‌هزار تومان در ماه افت مي‌كند.
به گفته اين كارشناس ارشد مسكن، درصورت تحقق اين رقم براي سود تسهيلات بانكي، بانك‌ها توان لازم را براي اعطاي چنين وام‌هايي ندارند ضمن اينكه محاسبات بانك‌ها نيز دچار تغييراتي مي‌شود.
فرهادي پور اضافه مي‌كند: دولت پيش از اعلام چنين رقمي، بايد مشخص كند كه كاهش نرخ سود بانكي ازچه طريق صورت مي‌گيرد، زيرا بانك‌ها منابع مالي لازم براي اجراي چنين طرحي را ندارند.
وي اظهارمي كند: دولت يا بايد منابعي را به بانك مسكن تزريق كند يا اينكه به بانك‌ها يارانه تزريق كند كه به نظر نمي‌رسد كه هيچ كدام ازاين روش‌ها قابليت اجرا داشته باشد زيرا بازار كنوني مسكن چنين كششي ندارد. اين كارشناس ارشد مسكن معتقد است كه كاهش 1.5درصدي سود تسهيلات صندوق پس انداز مسكن يكم در 12سال مي‌تواند باعث كاهش 20ميليون تومان از ميزان سود شود.
فرهادي‌پور بيان مي‌كند: اجراي اين تصميم در شرايطي موفقيت‌آميز است كه كشش تقاضا افزايش يابد، در غير اين صورت كاهش نرخ سود بانكي موثر نيست.
وي اشاره مي‌كند: درواقع اگر تقاضاي كششي بازار از يك بزرگ‌تر باشد، اين تصميم مثبت و اگر از يك كوچك‌تر باشد كاهش نرخ سود بانكي نمي‌تواند در افزايش متقاضيان خريد مسكن تاثيرگذار باشد.
اين كارشناس بازار مسكن مي‌گويد: اگرچه كاهش نرخ سود مي‌تواند تا حدودي موثر باشد، اما درصورتي مي‌توان به رونق بازار مسكن اميدوار بود كه دولت 80‌درصد از ارزش يك ملك را پرداخت كند و اقداماتي مانند كاهش نرخ سود نمي‌تواند اثرات چنداني بر بازار مسكن به همراه داشته باشد.
فرهادي پور تصريح مي‌كند: بايد اين نكته نيز درنظرگرفته شود كه نرخ سود واقعي تسهيلات درگذشته نيز 11‌درصد نبود و سودواقعي 16 تا 17‌درصد بود در حال حاضر نيز اين كاهش نرخ سود تغيير چنداني درنرخ سود واقعي ايجاد نمي‌كند.