شهروند| سود وام مسکن پس از 25 سال تک‌رقمی شد. حسن روحانی رئیس‌جمهوری دیروز در مراسم هفته دولت اعلام کرد: کابینه یازدهم، هدیه ویژه‌ای برای خانه اولی‌ها درنظر گرفته و آن 9‌درصدی شدن سود وام مسکن است. این اتفاق موجب شد که در مجموع سود  تسهیلات مسکن برای کسانی که برای نخستین‌بار خانه‌دار می‌شوند، حدود 21‌میلیون تومان کمتر شود. این موضوع درشرایطی رخ می‌دهد که دولت یازدهم پیش از این مبلغ وام مسکن را به 8برابر رسانده است تا مبلغ کم‌اثر وام 20‌میلیون تومانی دولت گذشته را قدرتمندتر کرده و توان خانه‌دارشدن افراد را افزایش دهد اما رخدادهای خوب بانکی برای بازار مسکن به همین موضوع خلاصه نشده و عباس آخوندی وزیر راه‌وشهرسازی در روزهای گذشته اعلام کرده به ‌زودی دوره بازپرداخت وام مسکن از 12 به 15‌سال می‌رسد که این موضوع نیز مبلغ اقساط تسهیلات را برای وام گیرندگان کمتر می‌کند. محمدهاشم بت‌شکن مدیرعامل بانک مسکن نیز درباره زمان اجرایی شدن کاهش نرخ سود مسکن اعلام کرد: دستورالعمل پرداخت وام با سود تک رقمی هفته آینده به شعب باک مسکن ابلاغ می‌شود. او همچنین درباره افزایش قیمت اوراق تسهیلات مسکن در هفته های گذشته نیز گفت: نرخ این اوراق چندی پیش به دلیل افزایش تقاضا و کاهش عرضه افزایش یافت که بانک  مسکن برای تعادل در قیمت عرضه اوراق را بیشتر کرد به طوریکه نرخ متوسط اوراق الان به 85 هزار تومان کاهش یافته است. بت شکن درباره کاهش نرخ سود اوراق حق تقدم نیز گفت احتمال کاهش نرخ سود اوراق تسهیلات بانک مسکن نیز وجود دارد و در حال حاضر مشغول بررسی این موضوع هستیم که به محض کامل شدن کاهش سود اوراق حق تقدم در دستور کار خواهد گرفت.
ریزش شدید صاحبخانه‌ها در 20‌سال گذشته
بازار سرکش مسکن در ایران، حالا نسبت اجاره‌نشین‌ها را به مالکان افزایش داده است. براساس آمارهای رسمی نسبت مالکان به اجاره‌نشین‌ها در 20‌سال گذشته روند معکوس را پشت سر گذاشته و درحالی‌ که دودهه پیش حدود 60‌درصد خانواده‌های ایرانی صاحبخانه و تنها 40‌درصد مستأجر بوده‌اند، این نسبت در سال‌های گذشته شیب نزولی درپیش گرفته و حالا نزدیک به 60‌درصد خانواده‌ها مستأجر و کمی بیشتر از 40‌درصد آنها مالک هستند. این اتفاق که به دنبال افزایش نرخ تورم تا 40‌درصد و سودهای بی‌حساب و کتاب و سلطه واسطه‌گری در بازار مسکن ایران رخ داده است، موجب شد قدرت خرید مردم در بازار مسکن روز به روز کاهش یابد. بنا به اعلام مرکز آمار ایران قیمت خانه در طول 20‌سال گذشته به‌طور متوسط 60 تا 90برابر شده است. این درحالی است که گزارش‌های همین مرکز نشان می‌دهد درطول سال‌های ۸۴ تا 91 یعنی سال‌های دولت نهم و دهم متوسط قیمت هر مترمربع زیربنای مسکونی در تهران ۴۵۹‌درصد افزایش یافته است. با این وجود محمود احمدی‌نژاد یگانه راه کنترل بازار افسارگسیخته مسکن را اهدای زمین‌های رایگان درحاشیه شهرها و ساخت مسکن مهر دانست. پروژه‌ای جنجالی که بنا به گفته کارشناسان کمر اقتصاد ایران را شکست و با تخلیه منابع بانکی تورم 40‌درصدی را به بازار ایران تحمیل کرد.
مسکن مهر حرمت ایرانی‌ها را خدشه‌دار کرد
عباس آخوندی وزیر راه‌وشهرسازی که حالا تمام برنامه‌های وزارتخانه‌اش را معطل سیاست اشتباه دولت گذشته در بازار مسکن می‌داند، معتقد است؛ میراث سیاه مسکن مهر تا سال‌های طولانی اعتبارهای دولتی وزارت راه‌وشهرسازی را می‌بلعد. اعتباراتی که باید به ناچار صرف توسعه بیابان‌هایی شود که برای احداث مسکن مهر انتخاب شده‌اند. بیابان‌هایی که تا شهرشدن فاصله زیادی دارند، نه‌تنها باعث فلج‌شدن اعتبارات مسکن تا چند دولت آینده می‌شود و تورم را به مرز 40‌درصد رسانده بود بلکه با اسکان افراد کم‌درآمد درحاشیه کلانشهرها باعث افزایش مهاجرت به شهرهای بزرگ می‌شود. آخوندی که روز گذشته دوباره مسکن مهر تاخته است و آن را مغایر با حرمت انسانی دانسته، توضیح داد: در مسکن مهر به بستر فرهنگی و اجتماعی و حرمت انسانی افراد توجه چندانی نشده و به نوعی با نگاه کالاگرایانه به انسان دارای حرمت نفسانی مواجه هستیم.وی افزود: این تصور که 100هزار نفر را درجایی که فاقد سابقه ساخت‌وساز بسیار و بدون زیرساخت‌های لازم فرهنگی و اجتماعی است، جای دهیم، نگاهی کالاگرایانه به انسان‌هایی است که دارای تعلق و حرمت نفسانی هستند و می‌توان گفت، طرح مسکن مهر بزرگترین مداخله دولتی در امر مسکن خانوارهای ایرانی بوده که سابقه نداشته است.آخوندی با بیان این‌که سال‌هاست در ایران مردم لذت دیدن آسمان، ستاره و ماه را از دست داده‌اند، گفت: تلاش کرده‌ام در کلانشهرها با روند برج‌سازی بی‌رویه مبارزه کنم. متأسفانه شاهدیم در شهرهای 20 و 30هزار نفره مسکن مهر 5 طبقه ساخته شده و رویه‌ای را شاهدیم که فضای شهری را می‌فروشند تا شهر را بهتر مدیریت کنند و شهرهای ما بهشت سوداگران شده‌اند.
سود وام مسکن تک رقمی شد
با این حال دولت یازدهم تلاش کرد، ضمن کاهش نرخ تورم عمومی به کمتر از 10درصد، برای بازار افسارگسیخته مردم نیز راهکارهایی چاره کند. افزایش مبلغ وام مسکن به 8برابر با توجه به الگوهای جهانی رخ داد. وزیر راه‌وشهرسازی کابینه یازدهم اعلام کرد، هدفش از این کار پوشش دادن مبلغ وام تا حدود 80‌درصد قیمت خانه است. اتفاقی که در سایر کشورهای پیشرفته نیز تکرار می‌شود. با این حال سود وام مسکن که از 14‌درصد پله پله کاهش یافته و حالا به 9‌درصد برای خانه اولی‌ها رسیده است، هنوز با نرخ سود تسهیلات بانکی درجهان فاصله دارد، زیرا سود تسهیلات بانکی درکشورهای توسعه‌یافته تنها بین 2 تا 3‌درصد است. با این وجود دولت تلاش می‌کند با کاهش نرخ تورم عمومی به زیر 5‌درصد سود تسهیلات بانکی را به نرخ کشورهای پیشرفته نزدیک کند. به دنبال تأکیدات آخوندی وزیر راه‌وشهرسازی و بت‌شکن مدیرعامل بانک مسکن بر کاهش دو‌درصدی نرخ سود تسهیلات بانکی، حسن روحانی رئیس‌جمهوری صبح دیروز درجشنواره شهید رجایی خبرهای خوشی برای مسکن اولی‌ها داشت. او با بیان این‌که برای نخستین‌بار سود تسهیلات درکشور یک رقمی می‌شود، گفت: دولت برای مسکن اولی‌ها هدیه ویژه‌ای دارد. درحال حاضر نرخ سود برای وام مسکن اولی‌ها 11‌درصد است، اما با کاهش نرخ این سود، در زمینه بافت‌های فرسوده رقم سود تسهیلات به 8‌درصد و برای غیربافت‌‌های فرسوده هم 9.5‌درصد می‌شود.اظهارات روز گذشته حسن روحانی درحالی قطعه آخر از پازل «خروج از رکود مسکن» را تکمیل کرد، بانک مسکن که از ابتدای امسال نرخ سود تسهیلات 80میلیونی (خانه اولی‌ها) را از 14‌درصد به 13‌درصد و سپس به 11‌درصد کاهش داده بودند، با دستور و تأکید رئیس‌جمهوری ناگزیر هستند که نرخ سود تسهیلات 80میلیونی خرید مسکن را به 9‌درصد کاهش دهند.
 کاهش 21‌میلیون تومانی سود برای خانه اولی‌ها
حال درشرایطی که درحال حاضر روزانه 300 تا 400 مورد افتتاح حساب برای صندوق یکم (خانه اولی‌ها) انجام می‌شود، این تغییر در نرخ سود می‌تواند مبلغ اقساط بانکی برای متقاضیان را تا 10‌درصد کاهش دهد. درواقع با یک حساب کتاب سرانگشتی درمی‌یابیم که مبلغ اقساط وام 80 میلیونی مسکن که در حال حاضر با نرخ سود 11‌درصد محاسبه می شود با مدل های جدید تا 742 هزار تومان کاهش می یابد با این حساب مجموع سود پرداختی در پایان 12 سال حدود 21 میلیون تومان کمتر می شود. دراین میان یک مقام مسئول در بانک مسکن که نخواست نامش فاش شود، در این‌باره گفته است: سالانه قرار است تا 100‌هزار فقره تسهیلات 80میلیونی مسکن به خانه اولی‌ها پرداخت شود و در‌سال اول افتتاح این حساب (خانه اولی‌ها) تنها 50‌درصد هدف محقق شد، بنابراین پس از کاهش نرخ سود این تسهیلات به 11‌درصد ورودی‌ها 2برابر شد و به نظر می‌رسد امسال این 100‌هزار فقره محقق شود و با این اقدام جدید کاهش نرخ سود تسهیلات به 9‌درصد میزان ورودی‌ها باز هم افزایش خواهد یافت.به گفته وی، پس برای اجرایی‌شدن کاهش نرخ سود تسهیلات ابتدا دولت باید مجوز تغییر سقف پرداخت سالانه را که درحال حاضر 100‌هزار فقره است، را ارایه کند؛ چراکه اگر سقف پرداخت تغییری نکند، قطعا به دلیل استقبال متقاضیان از این وام بسیاری از متقاضیان در صف دریافت تسهیلات باقی می‌مانند.