یحیی یثربی، مترجم و مفسر قرآن در گفتوگو با
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) درباره ضرورت انجام ترجمه گروهی از کلامالله مجید گفت: ترجمه قرآنی که به تازگی انجام داده و برای انتشار به سازمان دارالقرآن سپردهام، پیش از انتشار به چندین نفر در سطوح علمی گوناگون دادم تا آن را مطالعه کنند و میتوان گفت حالت گروهی پیدا کرد که به نظرم مفید بود.
وی افزود: قرآن کریم حجم زیادی ندارد و با خط عثمانطه 604 صفحه میشود و در رابطه با ترجمه و تفسیر گروهی کارهای زیادی انجام نشده است، اما این نوع از ترجمه فوایدی دارد که میتواند کارگشا و سازنده باشد، به همین دلیل باید به آن پرداخته شود. از طرفی نقدهایی هم درباره آنها انجام شود تا در ترجمههای بعدی یا ویرایشهای آینده مورد توجه قرار گیرد.
این مترجم قرآن با اشاره به ویژگیهای افراد یک گروه در ترجمه قرآن بیان کرد: افرادی که در ترجمه گروهی گرد هم میآیند و به ترجمه قرآن میپردازند، باید یکدل و همدرک باشند. زمانی در دانشگاه یک کتاب را به دو نفر دادیم تا آن را ویراستاری کنند، یک نفر میگفت فلان بخش ویرگول لازم است و دیگری میگفت لازم نیست و در نهایت تصمیم بر آن شد تا ویرگول کوچکی در آن قسمت قرار گیرد که اگر ترجمههای گروهی هم این گونه باشد موفق نخواهد شد.
یثربی با اشاره به تخصصهای مورد نیاز در ترجمه گروهی قرآن عنوان کرد: تخصص در فهم قرآن یکی از موارد مهمی است که باید به آن توجه شود؛ چرا که قرآن بیش از صد بار تأکید میکند که زبان قرآن، زبان مردم بوده و روشن است و نیازی به عوامل دیگر ندارد. از این رو باید به این نکته توجه و سعی کرد ترجمهای که ارائه میشود به زبان مردم نزدیک باشد و به راحتی بتوانند آن را بفهمند، نه اینکه دچار سردرگمی و ابهام شوند.
وی تصریح کرد: این گروه باید به تاریخ قرآن یا جامعهشناسی زمان نزول قرآن نیز مسلط باشد و شرایط آن روز را از متون آن زمان مطالعه و استخراج کند و دریابد مردم آن زمان چگونه تفکر و تکلم میکردند و چه تعبیرهایی به کار میبردند؛ چرا که بسیاری از تعبیرها تغییر یافته و امروزه کاربردی ندارند. به عنوان مثال در ادبیات کهن فارسی عبارت جلا دادن آینه مطرح است که امروزه کاربردی ندارد. چرا که در گذشته آینهها از فلز بود و آن را جلا میدادند و سعی میکردند آب نفس فرد به آن نخورد و زنگ نزند که عباراتی از این دست در قرآن نیز وجود دارد و اگر مترجم آنها را نداند در ترجمه به مشکل برمیخورد.
یثربی یادآور شد: فهم مخاطب در ترجمههای فردی و گروهی باید در اولویت قرار گیرد و آسانسازی و تسهیل فهم در ترجمه مورد توجه مترجم باشد و کسانی که ترجمه قرآن را میخوانند، اگر سواد خواندن و نوشتن هم نداشته باشند، بتوانند آن را متوجه شوند.