به گزارش خبرنگار ایکنا، مراسم بزرگداشت کریم مجتهدی؛ استاد فلسفه دانشگاه تهران با عنوان «یک عمر معلم» امروز دوشنبه ۱۰ اردیبهشت ماه در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد. 

 

محمدعلی زلفی گل؛ وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، در این مراسم به سخنرانی پرداخت و گفت: این اقدام پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، راهی برای ارتقای خودباوری، معرفی الگوهای موفق به جامعه، تقویت هویت‌سازی و هویت‌مداری برای جامعه اسلامی ماست لذا این اقدام مبارک را ستایش می‌کنیم. ابتدا لازم می‌دانم از جامعه فرهیخته و فرزانه آموزش عالی کشور تقدیر کنم که به صورت هماهنگ و هم‌صدا با جامعه دانشگاهی دنیا مخصوصا در کشورهایی که ادعای آزادی، دموکراسی و حقوق بشر دارند در عرصه حاضر شدند و ضمن محکومیت ظلم و ستم و نسل کشی، از حق گویان و حق طلبان دنیا حمایت کردند. همچنین وجدان بیدار جامعه دانشگاهی در کشورهایی که به صحنه آمدند و ظلمی که در غزه می‌شود را محکوم کردند را نیز می‌‌ستایم. امیدوارم سازمان ملل هم صدای حق طلبی عالمان، اندیشمندان و دانشجویان دنیا را بشنود چراکه خیلی زود، دیر می‌شود.

 

وی افزود: اگر سازمان ملل دیر تصمیم بگیرد شرمنده نسل‌های آینده خواهد شد و تاریخ قضاوت خواهد کرد سازمان مللی که باید مدافع عدالت و انصاف و مروت و مردانگی باشد نقش کلیدی خود را به خوبی بازی نمی‌کند و این در تاریخ ثبت خواهد شد‌ لذا باید هرچه زودتر جلوی این ظلم و ستم را بگیرد. خوشبختانه دنیا حق طلبی ایران اسلامی را باور کرده است. حداقل این است که شهروندان خودمان با مقایسه بین ارزشی که تمدن ما برای دانشجویان و دانش پژوهان قائل است، اعتبار آن نسبت به تمدن غربی را درک می‌کنند. در کشور ما در بدترین شرایط هم نیروهای امنیتی حق ورود به دانشگاه‌ها را ندارند چون ما معتقدیم دانشگاهیان ما از چنان بلوغی برخوردار هستند که می‌توانند مسائل و مشکلات را حل کنند لذا هیچ وقت اجازه ورود نیروهای امنیتی به دانشگاه‌ها را نداده‌ایم.

 

زلفی گل بیان کرد: همانگونه که تمدن ما برای عالمان حرمت قائل بوده جمهوری اسلامی ایران این حرمت را چند برابر کرده و باید آن را پاس بداریم. مراسم امروز هم در راستای حرمت‌گذاری به علم و عالم است. رهبر حکیم انقلاب هم در دیدار با دانشجویان وظیفه دانشگاه‌ها را بسیار ساده و عمیق بیان کردند و فرمودند وظیفه دانشگاه تولید علم و جهت‌دهی به علم و عالم است. به همین دلیل است که علما در جامعه و تمدن ما از ارزش و جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. ای کاش چنین مراسمی در زمان حیات مرحوم دکتر مجتهدی انجام می‌شد. ما باید تلاش کنیم داشته‌های خودمان را به موقع پاس بداریم.

 

وزیر علوم بیان کرد: مرحوم مجتهدی جمله عمیقی دارند که می‌فرمایند غرب شناسی لازم و غرب‌گرایی ممنوع است. معنای جمله این است که ما باید از تجربه دنیا استفاده کنیم. هلندی‌ها می‌گویند تجربه را باید ارزان خرید. خدا به انسان دو عمر نداده اما شرایطی داده که می‌تواند هزاران عمر داشته باشد. وقتی علم تاریخ را بخوانید و با سرنوشت گذشتگان آشنا شوید آنگاه نقاط قوت آنها را در زندگی اجتماعی تقویت کرده و نقاط ضعف آنها را برطرف می‌کنیم پس انسان می‌تواند از طریق مطالعه، تحقیق و پژوهش، هزاران عمر داشته باشد. 

 

زلفی‌ گل یادآور شد: این اقدام پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منجر به توسعه فرهنگ قدرشناسی و تکریم کسانی می‌شود که برای دانایی محور کردن جامعه زحمت کشیده‌اند. یکی از خصوصیات جهاد تبیینی که مقام معظم رهبری بر آن تاکید می‌کنند همین کار است لذا باید این بزرگان علمی را به جامعه معرفی کنیم تا نسل جوان ما بدانند که اگر تلاش‌های ارزنده‌ای برای جامعه خودشان انجام دهند قدر آنها دانسته می‌شود. این مراسم نکوداشت در راستای جهادِ امیدباوری و خودباوری است و این جهاد از نیازهای امروز جامعه ماست تا جوانان ما به آینده امیدوار باشند. برخی مواقع از این جهاد غفلت می‌کنیم و بعضا نسبت به رشته‌های علوم انسانی کم لطف هستیم. 

 

وی ادامه داد: در کشورهای پیشرفته نخبه‌ترین استعدادها وارد رشته‌های علوم انسانی می‌شوند و اگر نخبه علوم طبیعی نیاز داشته باشند آنها را از کشورهای دیگر جذب می‌کنند. لذا باید راهکار ارائه دهیم که چه کنیم تا نخبه‌ترین افراد وارد رشته‌های علوم انسانی شوند. ما به عنوان مدیران اجرایی کارهایی انجام داده‌ایم اما شما باید راهکار ارائه دهید تا ما به عنوان مجری اقدام به اجرا کنیم.

 

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در پایان سخنان خود یادآور شد:‌ بنده تاریخچه زندگی مرحوم مجتهدی و نحوه انتخاب رشته فلسفه و تحصیل وی در خارج از کشور را مطالعه کردم. وی با عشق زیادی تلاش کرد در زمینه علمی و هویتی جریان‌ساز باشد لذا باید افرادی که برای یک تمدن جریان‌ساز هستند را تکریم کنیم و قدر بدانیم و بر صدر بنشانیم. 

 

حجت‌‌الاسلام والمسلمین رضا غلامی؛ عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در این مراسم گفت: در عرصه علم، جهان‌های گوناگونی وجود دارد و معمولاً محققان به مطالعه تطبیقی دو جهان متفاوت ندارند چون معتقدند امکان علمی ندارد و به حال فلسفه هم سودمند نیست. این بی‌رغبتی‌ مخصوصاً در زمینه مطالعه فلسفه اسلامی و فلسفه مدرن وجود دارد. مرحوم استاد مجتهدی را بیشتر به عنوان نقاد فلسفه غرب می‌شناسیم و هیچ وقت مدعی تخصص در فلسفه اسلامی نبودند اما ایشان در زمینه فلسفه اسلامی و مخصوصا فلسفه اشراقی و مشایی تخصص داشتند.

 

 

وی افزود: مقالات و سخنرانی‌های زیادی از ایشان در زمینه فلسفه اسلامی وجود دارد که قابل توجه هستند. ایشان دلبستگی زیادی به اشراقی‌گری داشتند و با شوق زیادی دیدگاه‌های سهروردی را مطرح می‌کردند. از سوی دیگر عظمت نظریات ملاصدرا را مورد اشاره قرار داده لذا پنجره‌های جدیدی را پیش روی ما در زمینه فلسفه اسلامی باز کرده و امکان نوآوری در فلسفه اسلامی فراهم کرده‌اند.

 

هادی وکیلی؛ عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، در این مراسم به بیان نکاتی درباره دیدگاه کریم مجتهدی در مورد داستایوفسکی پرداخت و گفت: مرحوم مجتهدی کتابی با عنوان «داستایوفسکی؛ آثار و افکار» نوشته است و چند دلیل برای توجه ایشان به داستایوفسکی وجود دارد. دلیل اول توجه خودآگاهانه مرحوم مجتهدی به رابطه بین فلسفه و ادبیات است؛ هرچند در فلسفه، عنصر موثر، عقل و در ادبیات، خیال است. دلیل دوم توجه ناخودآگاه ناشی از توجه استادان وی به داستایوفسکی و همچنین گفت‌وگوها با دانشجویان در دانشگاه سوربن است لذا از همان زمان شروع به مطالعه افکار داستایوفسکی می‌کنند.

 

 

وی افزود: دلیل سوم، عِرق شرقی بودگی و شرقی طلبی در اندیشه وی است. از نظر مجتهدی، صاحب یک تفکر همانند داستایوفسکی را نمی‌توان الزاما یک فیلسوف حرفه‌ای به حساب آورد چراکه فیلسوف، بر اساس عقل و برهان و استدلال پیش می‌رود اما از مطالب ایشان در کتاب بر می‌آید که با فیلسوف نامیدن داستایوفسکی مشکلی ندارد. مرحوم مجتهدی می‌گوید حتی اگر نام فیلسوف را بر داستایوفسکی اطلاق نکنیم چیزی از او کم‌ نمی‌شود چراکه وی تفکر عمیق خود را منتقل کرده است. 

 

وکیلی بیان کرد: مجتهدی داستایوفسکی را فیلسوف فاجعه و پیروزی معرفی می‌کند. مصداق پیروزی وی همان داستان‌های عمیق و پر خواننده‌ای است که توسط میلیون‌ها نفر از انسان‌ها خوانده شده و همچنان خوانده می‌شود. داستایوفسکی همه‌ چیز حتی سلامت خود را فدای نبوغ نویسندگی می‌کرد و این نبوغ عمیقأ جنبه اکتسابی داشته است و این خصوصیتی است که در مرحوم مجتهدی نیز وجود داشته است. 

 

در این مراسم از بیست جلد کتاب‌های تازه منتشر شده پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با حضور محمد علی زلفی‌گل؛ وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رونمایی شد.