«ببین میخوام بهت یه چیزی بگم بین خودمون بمونه!»، «بیا یه رازی بهت بگم»، «اینکه میخوام به تو بگمو به هیچ کس نگفتم»، «دهنت چفت و بست داره که یه ماجرایی رو بگم»، «هر چی گفتم و شنیدم همین جا دفن بشه»! و... جملاتی شبیه این را همه ما شنیدهایم و شاید خیلی از ما خواسته یا ناخواسته راز کسی را بر ملا کردهایم، در حالیکه میدانستیم هر جا حرفی زده میشود برای همانجاست و باید همانجا دفن شود. حتی نیازی به تأکید نیست که موضوعات جلسه جایی بیان نشود. بیان راز هر فردی در جایی دیگر فتنه انگیز است. چه از ما بخواهند و چه نخواهند آنچه در یک مجلس، جلسه، دورهمی، مکالمه تلفنی یا مکالمه فضای مجازی و... بگذرد محدود به همانجاست.
بازگو کردن مسائل یک جمع نزد افراد دیگر از مظاهر افشای راز و در واقع یک ضعف اخلاقی است. در مقابل، رازداری یک نوع امانتداری است و امانتداری یکی از برترین و مهمترین صفات نیکو برای یک مسلمان است.
گاهی رازداری در حفظ آن چیزی است که یک شخص به ما میگوید و گاهی ما از دیگران متوجه موضوعی میشویم، اما درهر حالتی باید رازدار باشیم، چراکه اسرار شخصی دیگران نزد ما امانت و در واقع یک امتحان است برای اینکه ببینیم قلب ما چه میزان ظرفیت شنیدن دارد!
کنجکاوی و عطش دانستن رازهای دیگران نشان دهنده یک نوع خودپسندی است. حواسمان باشد ما حق سؤال کردن درباره رازهای دیگران را نداریم و علاقه و کنجکاوی به اسرار دیگران درست نیست. اینگونه نباشیم که برای پنهان کردن عقدههای درون خود دست به افشای اسرار دیگران بزنیم.
گاهی وقتها ما از راز دیگران با خبر میشویم به این دلیل که شخصی درد دلی با ما یا مشکلات خود را مطرح میکند. اینجا شاید ما در مقام مشورت قرار بگیریم. گاهی حتی والدین به صورت جدا از هم در معرض راز فرزندان قرار میگیرند که حتی در این شرایط هم ضرورتی به بر ملا شدن راز برای دیگری وجود ندارد. تنها در شرایطی که احساس خطر و شکست را متوجه شویم، باید به فرد کمک کنیم و حتی در این شرایط هم حق نداریم زبان به برملا کردن راز دیگران باز کنیم.
اگر کسی مستقیم حرفی را میزند و میگوید بین خودمان بماند و راز است؛ تحت هیچ شرایطی نباید آن را بازگو کنیم. شاید ما ندانیم که بیان مسائل ساده و پیش پا افتاده در نظر ما، در نگاه بقیه تا چه حد مهم است.
استاد محمدشجاعی از اساتید اخلاق دراینباره اشاره به حدیثی از پیامبر اکرم (ص) دارد مبنی بر اینکه «مجلسها امانتند و فاشکردن راز برادرت خیانت است.» به اعتقاد وی منظور از مجلس حتی گفتوگوی تلفنی بین دو شخص است. وی دراینباره میگوید: «برملاکردن راز دیگران، سخنچینی است.» استاد شجاعی با استناد به روایات و احادیث میگوید: «متأسفانه یک سوم عذاب قبر برای سخنچینی است؛ بدین معنا که انسان حرفی را بشنود و جای دیگری بیان کند.»
حدیثی در این زمینه از امام صادق (ع) نقل شده است مبنی بر اینکه هرکسی داستانی نقل کند و قصدش ظاهر ساختن بدیها و ریختن آبروی مؤمنی باشد و بخواهد او را از چشم مردم بیندازد خداوند متعال ولایت خود را از او برمیدارد و ولایت شیطان را جایگزین آن میکند.
رازداری نوعی امانتداری است. حتی شنونده راز کمک به فرد خائن است؛ در هیچ صورتی حقی برای این خیانت وجود ندارد حتی اگر دشمن ما باشد یا خیانت کرده باشد.
نظر شما