عبد الباری عطوان نوشت: وقتی دولت آمریکا خانواده‌های دیپلماتها ی خود را از اوکراین خارج می‌کند و آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در سفر چند روز پیش خود به اوکراین به مردم این کشور می‌گوید برای رویارویی با روز‌های سخت خود را آماده کنند. همچنین ولادیمیر زلینسکی، رئیس جمهور اوکراین شهروندان را به ترسیدن و نه وحشت کردن از رویارویی با تحولات در مرز‌های کشورشان با همسایه روس فرا می‌خواند، طبیعی است که بسیاری پیش بینی کنند که این کشور جنگی خانمان سوز پیش رو داشته باشد و با اشاره به ذخیره مواد غذایی برای آمادگی داشتن به منظور رویارویی با بدترین شرایط، این پیش بینی‌های وحشتناک را ابراز کنند.

تحلیلگر مشهور عرب در ستون ویژه سردبیر روزنامه التکرونیکی رأی الیوم عنوان کرد: این در حالی است که راه حل‌های سیاسیِ بحران اوکراین با بی نتیجه بودن مذاکرات ژنو و ویدئوکنفرانس ولادیمیر پوتین و جو بایدن، رؤسای جمهور روسیه و آمریکا و نیز آخرین تلاش برای نجات که در دیدار سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه و آنتونی بلینکن همتای آمریکایی وی نمود یافت، به بن بست رسیده است و اگر معجزه‌ای رخ ندهد، تا این لحظه گزینه نظامی محتمل‌ترین گزینه است.

استقرار نیرو‌های روسیه در مرز‌های اوکراین ادامه دارد و از مرز صدهزار سرباز نیز فراتر رفته و حضور آن‌ها با هزاران تانک و سکو‌های پرتاب موشک تقویت شده است. این در حالی است که محموله‌های سلاح و تجهیزات سنگین و موشک از انگلیس، فرانسه و کشور‌های شمال اروپا به اوکراین سرازیر می‌شود اوضاع اوکراین را متشنج کرده است.

آمریکا با خواسته‌های مسکو در خصوص ارائه ضمانت نامه مکتوب مبنی بر عدم عضویت اوکراین و گرجستان در پیمان ناتو و خارج کردن موشکهایش از رومانی و بلغارستان، دو عضو پیمان ورشو که از هم فروپاشید، مخالفت کرده است، به گفته عطوان، از همین رو روسیه جز حمله به شرق اوکراین و جداسازی آن از حکومت این کشور و تشکیل دو کشور مجزا گزینه دیگری ندارد. شرق اوکراین همچون گرجستان بسیاری از مردمانی را در بر می‌گیرد که به زبان روسی سخن می‌گویند.

آنچه غرب را نگران می‌کند، این است که روسیه در ده سال گذشته دو بار به اوکراین حمله کرده است، یک بار در شبه جزیره کریمه و بار دوم در منطقه دونباس و هر که دو بار برای جنگ اقدام کند، برای مرتبه سوم تردید نخواهد کرد، البته این، اعتقاد بسیاری از ناظران غربی است.

اختلاف نظر کشور‌های اروپایی با روسیه بر سر هرگونه راه حل نظامی که آلمان آن را هدایت می‌کند، نشان داد اروپا ضعیف است و نمی‌تواند بدون سلطه جویی آمریکا از خود محافظت کند و این برای پوتین پیروزی بزرگی بود.

پوتین که خود را میراث دار قانونی اتحاد جماهیر شوروی می‌داند، غیر ممکن است از شکست بزرگی که پیمان ناتو و اعضای آن به کشورش وارد کردند، بگذرد، شکستی که به فروپاشی و تباهی امپراتوری اتحاد جماهیر شوروی منجر شد. اعضای ناتو در ادامه شرکت‌ها و زیرساخت‌های شوروی را به بهایی ناچیز فروختند و موجب گرسنگی مردم آن شدند. پوتین از همین رو نمی‌خواهد این سناریو بار دیگر تکرار شود و جمهوری‌های سابق اتحاد جماهیر شوروی از مسکو جدا شوند و به جبهه سیاسی، نظامی و اقتصادی غرب بپیوندند و امپراتوری روسیه بار دیگر هدف تحریم و گرسنگی واقع شود.

اقدام پوتین به اعزام دو هزار و ۵۰۰ سرباز با تجهیزات سنگین به قزاقستان برای سرکوب کردن تظاهرات معترضانی که خواستار سرنگونی رئیس جمهور این کشور بودند، کسی که دوست پوتین است، زنگ خطر را برای جمهوری‌های آسیایی و اروپایی اتحاد جماهیر شوروی سابق به صدا در آورد و آن‌ها دریافتند که در صورت سرکشی هر یک از این کشور‌ها از سلطه جویی مسکو و پیوستن به جبهه دشمنان، با همین تصمیم روبرو خواهند شد و چه بسا لشکرکشی پوتین به مرز‌های شرقی اوکراین مهمترین گواه بر سخنان اوست.

سوالی که اینجا مطرح می‌شود، این است که آیا حمله روسیه به اوکراین نزدیک است؟ در این صورت واکنش آمریکا و اروپا چه خواهد بود؟

پاسخ این سئوال را جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا داده است. او تهدید کرد پاسخ این حمله، اعمال تحریم‌های اقتصادی بی سابقه علیه روسیه و منزوی ساختن این کشور با تحریم‌های سنگین علیه آن خواهد بود. شواهد و قرائن اولیه حاکی از آن است که مهمترین تحریم‌های قابل پیش بینی، کاهش ۴۳ درصدی خرید گاز اروپا از روسیه و کاهش ۲۰ درصدی خرید نفت از این کشور خواهد بود که این امر ضربه سنگینی به ذخایر ارزی روسیه وارد خواهد آورد. علاوه بر این مسکو از سیستم مالی بین المللی سویفت اخراج خواهد شد.

بایدن از شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر دعوت کرد برای بررسی اتصال خط لوله گاز قطر برای تامین نیاز کشور‌های اروپایی به واشنگتن سفر کند و این خط لوله جایگزین خط لوله گاز نورد استریم روسیه شود. هنوز مشخص نیست قطر چه واکنشی به این درخواستِ مورد انتظار داشته باشد، زیرا موافقت با آن یعنی به خشم آوردن مسکو و پوتین و ایستادن در جبهه دشمنان او. در همین حال مخالفت قطر نیز به معنای به خشم آوردن دولت آمریکاست که مالک «العدیده» بزرگترین پایگاه نظامی در منطقه خلیج (فارس) و خاورمیانه است.

عطوان در پایان نوشت: به دولت‌های عربی و مشخصا به دولت‌های عربی خلیج (فارس) توصیه می‌کنم زیاد به حمایت‌های آمریکا از آنان حداقل در آینده نزدیک، امیدوار نباشند. منظورم ائتلاف عربستان و امارات در جنگ علیه یمن است. آمریکا در هفته‌ها و ماه‌های آینده بسیار سرگرم خواهد بود و فرصتی برای مشکلات آن‌ها نخواهد داشت، از همین رو این کشور‌ها باید خودشان مشکلاتشان را حل و فصل کنند.