ریحانه جولایی
بار دیگر کرونا به وسیله جهش‌های خود در حال غافلگیر کردن دنیا است. سویه جدیدی از ویروس کرونا که بی.۱.۱.۵۲۹ نامیده می‌شود در آفریقای جنوبی شناسایی شده و مقامات آن کشور می‌گویند که این موضوع نگران‌کننده است. کارشناسان سازمان جهانی این ویروس جهش یافته را «اومیکرون» نام‌گذاری کردند. یک سویه جدید بسیار خطرناک که می‌تواند به شیوع گسترده بیماری در بسیاری از کشورها دامن بزند، سیستم‌های سلامت را تحت فشار قرار دهد، تأثیر واکسن‌های تزریق شده را کم و تلاش‌ها برای بازگشایی مرزها و اقتصاد را کم‌رنگ کند. دانشمندان می‌گویند که سویه آفریقای جنوبی شامل تعداد زیادی جهش در پروتئین اسپایک است که نقش کلیدی در ورود ویروس به سلول‌های بدن دارد. طبق اطلاعات منتشر شده این سویه به‌طور کلی دارای۵۰ جهش است که بیش از ۳۰ جهش روی پروتئین اسپایک رخ داده است یعنی دو برابر بیشتر از سویه دلتا که در هند شناسایی شد. پروتئین اسپایک همان جایی است که از سوی واکسن‌ها هدف قرار می‌گیرد.
ورود؛ به رغم ممنوعیت وزارت بهداشت
به دنبال گزارش‌هایی در مورد سویه جدید کرونا ایالات متحده، اتحادیه اروپا، کانادا، استرالیا و برخی کشورهای دیگر سفر به بسیاری از کشورهای آفریقای جنوبی را به دلیل نگرانی‌های بهداشتی ممنوع کرده‌اند.
با اینکه بسیاری از کشورها مرزهای زمینی و هوایی خود را به روی مسافران آفریقایی بسته‌اند ایران اما همچنان پروازهایش را لغو نکرده است. گفته شده تنها نظارت‌ها در فرودگاه‌های ایران بیشتر شده و افرادی که از این کشورها به مقصد ایران می‌آیند دو هفته قرنطینه می‌شوند و سه بار تست پی سی آر می‌دهند. این داستان همان اوایل شیوع کرونا هم باعث ایجاد جنجال‌های زیادی شد. همان زمان با اینکه ایران اعلام کرده بود پروازهای خود به و از چین را لغو کرده است اما هواپیمایی ماهان همچنان از/ به شهرهای بزرگ چین پرواز داشت و همین موضوع باعث شد تا بیماری باسرعت بیشتری در کشور پیشروی کند و حالا خبرها از تکرار دوباره این اتفاق حکایت می‌کنند.
وزیر بهداشت آفریقای جنوبی سویه جدید را «به‌طور جدی نگران‌کننده» خوانده و احتمال می‌دهد این ویروس عامل افزایش تصاعدی موارد جدید ابتلا در این کشور در هفته‌های اخیر باشد
انگار دوباره تاریخ در حال تکرار شدن است. روز شنبه برخی از رسانه‌های داخلی از اقدام عجیب دولت نوشتند. به گفته آن‌ها اشتباه دو سال پیش هواپیمایی ماهان درحال تکرار است. دیروز نشست مشترک ایران و زیمبابوه با محوریت «خنثی‌سازی تحریم‌ها» درحالی برگزار شد که وزارت بهداشت سفر اتباع این کشور را به داخل ممنوع کرده است.
این اقدام در حالی است که بر اساس اعلام روابط عمومی شرکت شهر فرودگاهی امام خمینی ورود مستقیم و غیرمستقیم مسافر از آفریقای جنوبی، موزامبیک، نامیبیا، زیمبابوه، بوتسوانا، لسوتو، اسواتینی به ایران ممنوع اعلام شده بود.
ویروس جدید در جهان چرخیده است
وزیر بهداشت آفریقای جنوبی سویه جدید را «به‌طور جدی نگران‌کننده» خوانده و احتمال می‌دهد این ویروس عامل افزایش تصاعدی موارد جدید ابتلا در این کشور در هفته‌های اخیر باشد. او می‌گوید: این مسئله بسیار توجه برانگیز است که چطور پس از ماه‌ها که شمار موارد ابتلا به نسبت پایین بود در روزهای گذشته تعداد مبتلایان با سرعت افزایش یافته است.گفته می‌شود تاکنون مواردی از ابتلا به سویه جدید ویروس کرونا در جمهوری بوتسوانا در جنوب قاره آفریقا و در هنگ‌کنگ در میان مسافرانی بازگشته از آفریقای جنوبی مشاهده شده است. با افزایش شدید موارد جدید ابتلا در برخی کلان‌شهرها مانند پورتوریا و ژوهانسبورگ، پزشکان و متخصصان در سرتاسر آفریقای جنوبی مشغول بررسی نمونه‌ها شدند تا سرانجام سویه جدید ویروس کرونا را شناسایی کردند.
گفته می‌شود این ویروس در جهان چرخیده است چراکه برخی از افراد مبتلا به این ویروس سفری به آفریقا نداشته‌اند با این حال به این ویروس مبتلا شده‌اند. بر اساس نظرات پزشکان این ویروس مدت زیادی است که در جهان وجود دارد اما به‌تازگی رسانه‌ای شده است. البته بر اساس گفته‌های پزشکان این نوع ویروس مانند سایر جهش‌های کرونا علائم قابل تشخیصی ندارد. رئیس انجمن پزشکی آفریقای جنوبی، در خصوص علائم ابتلا به سویه جدید کرونا اظهار کرده است که سویه جدید ویروس کرونا منجر به ابتلا به کرونای خفیف و بدون علائم شدید می‌شود.
این بیماری خفیف با علائمی مانند دردهای عضلانی و احساس خستگی به مدت یک یا ۲ روز همراه است و تاکنون افراد مبتلا کمبود چشایی یا بویایی را گزارش نکردند. البته مبتلایان ممکن است سرفه خفیف داشته باشند. در حال حاضر برخی از مبتلایان در خانه تحت درمان هستند اما ممکن است وضعیت برای کسانی که واکسینه نشده‌اند، متفاوت باشد. نگرانی پزشکان از این است که بیماران مسن یا واکسینه نشده ممکن است شدت بیشتری از «اُمیکرون» را تجربه کنند؛ به‌ویژه افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت یا بیماری قلبی دارند.
اشتباه دو سال پیش هواپیمایی ماهان درحال تکرار است. دیروز نشست مشترک ایران و زیمبابوه با محوریت «خنثی‌سازی تحریم‌ها» درحالی برگزار شد که وزارت بهداشت سفر اتباع این کشور را به داخل ممنوع کرده است
احتمال پیک ششم و تصویب تزریق دز بوستر
اما مشکل اصلی این است که ویروس در تمام دنیا پخش شده است و احتمال اینکه سویه جدید از طریق پروازهای غیر مستقیم وارد کشور شود زیاد است. این موضوع را علیرضا زالی، فرمانده عملیات مقابله با کرونا در کلان‌شهر تهران نیز پیش‌بینی کرده است. به گفته او نگرانی ما باید پروازهای غیرمستقیم از آفریقا باشد؛ چون خیلی از افرادی که وارد کشور می‌شوند ممکن است از مبدأ امارات یا کشورهایی باشند که پروازهای کانکتینگ دارند.
وزیر بهداشت هم روز گذشته ذهن مردم و مسئولان را برای شیوع نوع جدید ویروس کرونا آماده کرد. بر اساس صحبت‌های بهرام عین‌اللهی با تمام حساسیت‌ها و دقت‌هایی که وجود دارد احتمال ورود ویروس به کشور می‌رود. او گفته است که باید مراقبت‌ها را ادامه دهیم و فکر نکنیم با انجام واکسن کار تمام شده و مراقبت‌ها باید بیشتر انجام شود. از سوی دیگر او به این موضوع اشاره کرده که در افریقای جنوبی واکسیناسیون خیلی کم بوده و تنها حدود ۲۶ درصد مردم واکسن زده بودند و همین امر باعث شده که ویروس منتشر شود.
با این حال احتمال آغاز پیک ششم در کشور وجود دارد. دیروز دبیر کمیته علمی کشوری ستاد مقابله با کرونا با اشاره به نگرانی‌ها از واریانت «اُمیکرون» در سطح جهان و ایران و خطر بروز پیک‌هایی از بیماری، در عین حال از تصویب تزریق دُز بوستر (یادآور) واکسن کرونا برای سنین ۱۸ تا ۶۰ سال در جلسه امروز کمیته علمی خبر داد.
حمیدرضا جماعتی بیان کرد: نگرانی آن است که ممکن است نوع جدید و جهش یافته ویروس باعث به وجود آمدن در کشور شود. بنابراین با توجه به نگرانی از ویروس جدید توصیه بر این شد که افراد واکسن نزده، برای انجام واکسیناسیون تشویق شوند؛ چراکه حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد افراد جامعه هنوز واکسیناسیون دز اول و دوم را انجام نداده‌اند. بنابراین لازم است حتماً این افراد برای واکسیناسیون تشویق شوند یا اگر نیاز است به وسیله ستاد کرونای وزارت کشور که اجراییات را انجام می‌دهند، محدودیت‌هایی برای واکسینه نشده‌ها در نظر گرفته شود.
برای نگرانی از شیوع نوع «اومیکرون» هنوز زود است
سازمان جهانی بهداشت می‌گوید هنوز برای اینکه از ویروس جهش یافته جدید بترسیم زود است. چرا که این ویروس هنوز به‌طور دقیق و کامل شناخته نشده است. نماینده سازمان جهانی بهداشت در روسیه گفت: در این مرحله، هیچ دلیلی برای وحشت در مورد سویه جدید کروناویروس موسوم به «اُمیکرون» وجود ندارد.
او افزود: به نظر من نباید وحشت کرد، زیرا ما هنوز نمی‌دانیم ویروس در برابر واکسن چه مقاومتی دارد و چه میزان تأثیر واکسن را کاهش می‌دهد.
کرونا آتش زیر خاکستر است
با اینکه سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده که ویروس ناشناخته ترس ندارد اما بسیاری می‌گویند این ویروس می‌تواند سرایت‌پذیری بیشتری داشته باشد پس در اینجا نقش اصلی به عهده دولت است. اینکه بر پروازها و ورود مسافران به کشور دقت داشته باشند امری بسیار حیاتی است. نکته دوم اینکه باید با طرح‌های تشویقی هم شده آن دسته از افراد که تمایلی به واکسینه شدن ندارند را به سمت مراکز تزریق واکسن کشاند. همان‌طور که دانشمندان می‌گویند تزریق واکسن می‌تواند کمکی بزرگی باشد.
به هر حال باید هشدارهایی داده شود و لازم است سیستم بهداشت و درمان کشور، مردم و رسانه‌ها نسبت به رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی هوشیار باشند. خود این مورد هشداری است تا بدانیم که کووید یک آتش زیر خاکستر است. البته نباید فراموش کرد که رعایت پروتکل‌های بهداشتی هنوز یکی از اصول مهم برای جلوگیری از ابتلا به حساب می‌آید. این در حالی است که بسیاری از آمارها گویای این موضوع هستند که میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی نسبت به قبل بسیار پایین آمده است.