ارزش کالاهای جدیدی که در فهرست تعرفه‌ای امریکا قرار گرفته‌اند معادل ٥٠ میلیارد دلار است و شامل تعدادی از مهم‌ترین صادرات چین به امریکا از جمله خودرو می‌شوند. پکن بلافاصله این اقدام واشنگتن را محکوم و تاکید کرد که بدون تاخیر، اقدام‌های تلافی‌ جویانه‌اش را اعلام می‌کند. چند ساعت بعد، خبرگزاری رسمی شینهوا فهرست جدیدی از کالاهای مشمول تعرفه را اعلام کرد و خبر داد که دولت چین تمامی توافق‌های قبلی با واشنگتن در مورد تجارت را معلق کرده است.

دونالد ترامپ در بیانیه فرمان اجرای تعرفه‌های جدید، تهدید کرده ‌بود که اگر پکن اقدام به وضع تعرفه تلافی ‌جویانه کند، دولت آمریکا تعرفه‌ های تازه‌ای وضع خواهد کرد. رویترز به نقل از یک مقام آگاه آمریکایی نوشته است که کاخ سفید یک فهرست دیگر به ارزش ١٠٠ میلیارد دلار از واردات آمریکا از چین آماده کرده است که در صورت تلافی چین به سرعت به عنوان اقدام تازه آن را اعمال کند. واشنگتن ادعا می‌کند که سیاست ‌های صنعتی چین، دسترسی محدود کشورهای خارجی به بازار آزاد و مازاد تجاری ٣٧٥ میلیارد دلاری این کشور در تجارت با آمریکا، عامل اصلی تصمیم برای رویارویی تجاری است. طی ماه‌ های گذشته چندین دور از مذاکرات دوجانبه میان مقام‌های بلندپایه پکن و واشنگتن برای حل اختلاف‌های تجاری با شکست مواجه شده است. از ماه مه تاکنون، نمایندگان پکن و واشنگتن دست‌کم سه دوره مذاکرات سطح بالا برای حل و فصل اختلاف‌های تجاری برگزار کرده‌اند. پکن پیشنهاد خرید ٧٠ میلیارد دلار محصولات کشاورزی و انرژی آمریکا را مطرح کرده است، اما این پیشنهاد نتوانست رییس‌جمهور آمریکا را راضی کند.

ترامپ در توجیه فرمان جدیدش گفته است: «این تعرفه‌ ها برای جلوگیری از انتقال غیرمنصفانه فناوری ‌ها و مالکیت معنوی اختراع‌ ها و ابتکارها به چین، لازم است و باعث می‌شود که بازار کار در آمریکا تقویت شود.» به گزارش رویترز، تحلیلگران اقتصادی معتقدند که این اقدام‌های تعرفه‌ای بعید است به اقتصاد چین ضربه مهلکی وارد کند و نهایتا باعث می‌شود تا جنگ تجاری با سرعت بیشتری در مبادلات تجاری جهان شعله‌ ور شود.

به گفته تحلیلگران حتی اگر تعرفه‌های آمریکایی روی معادل ١٥٠ میلیارد دلار از صادرات چین هم اعمال شود، باز هم این مقدار در بهترین حالت در صورت قطع واردات تمامی این کالاها، فقط نیم درصد رشد سالانه اقتصاد چین را کاهش خواهد داد.

در همین راستا با محمد حسین ملایک ،سفیر سابق ایران در سوییس وچین وجانشین معاون پژوهش های سیاست خارجی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام،گفت و گویی داشته ایم که در ادامه از نظر می گذرد:

** در بعضی از تحلیل‌ها گفته شده است اقدام آمریکا یعنی اعمال تعرفه ها بر کالاهای وارداتی چین نابه‌ جاست چون این سیاست زمانی لازم الاجراست که کشور در برابر تهدید اقتصادی باشد، به نظر شما دلیل ترامپ از این اقدام چیست؟
در حال حاضر ما با دولت آقای ترامپ روبه‌ رو هستیم که چندین مشخصه متفاوت با دولت‌های دیگر آمریکا دارد . مهم‌ترین آن این است که چندجانبه گرایی به کنار رفته و معیار فقط منافع خودی است . از طرف دیگر با جهان گرایی یا گلوبالیزیشن و نهاد های مربوط به آن نیز مخالفت جدی وجود دارد . با توجه به قدرت نظامی و قدرت اقتصادی مافوق دیگران ایشان معتقد است قضاوت و تفسیر حق در هر اختلافی با دیگران انحصارا در اختیار دولت و یا شخص وی است.

البته آقای ترامپ حرفی غیر از سیاست‌های کنگره آمریکا نزده است منتها روش اجرایی او یکه و مربوط به خودش است و دیگران در مورد روش‌ها ملاحظات دارند . به ‌طور مثال هیچ دولت و یا دولتمردی در آمریکا نیست که با کسری تجارت خارجی 300 ملیاردی با چین موافق باشد . هیچ دولتمرد آمریکایی نیست که معتقد نباشد چین منشأ بسیاری از بیکاری ها در آن کشور است. مثل همه جای دنیا از جمله خود ایران . تقریبا تمام موسسات تحقیقاتی آمریکایی معتقدند که چین با سیاست ‌های حمایتی خاصی از تولیدات خود پشتیبانی می‌کند که منجر به کاهش قدرت رقابت شرکت های آمریکایی می شود.

یا به طور مکرر آمریکایی ‌ها از اینکه دسترسی آن‌ها به بازار چین با مقررات پیچیده ای محدود می شود گله دارند. این‌ها مبانی و اصل اختلافات بین دو کشور است. منتها روش آقای ترامپ با سنت رفتاری دیگران متفاوت و مربوط به شخص وی است. او مدعی است که هیچ کس مثل او توان معامله درست را ندارد . او از روش دوستی و دشمنی در آن واحد با جوسازی، لفاظی و جنگ روانی و نیز اقدامات نمایشی و زور استفاده می‌کند. البته باید گفت این روش ها در مقابل خونسردی چینی ها خیلی کاربرد ندارد .

** دیدیم که چین هم در مقابل آمریکا تعرفه‌هایی را بر کالاهای وارداتی اعمال کرد،به نظر شما این اقدامات تلافی‌جویانه تا کجا ادامه خواهد داشت ؟ترامپ تا کجا این جنگ تجاری را ادامه خواهد داد؟
با اعمال تعرفه ها بر کالاهای چینی که جز با زور توجیه نمی شود و در قالب سازمان تجارت جهانی نیز نمی گنجد ، چین نیز حتما واکنش متقابل نشان خواهد داد . اما تلاش بیشتر چین بر این خواهد بود که سازمان تجارت جهانی را به عنوان داور در کنار خود نگه‌دارد .این موقعیت به چین اجازه خواهد داد آمریکا را از نظر سیاسی منزوی نماید ضمن اینکه خود رابطه را نیز در چارچوبی قانونمند نگه‌دارد .

** حمایت رهبر دموکرات ها از اقدام ترامپ درمقابل چین را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ (در صورتی که می دانیم چارلز شومر از مخالفان دولت ترامپ بوده است)
بنابر گزارش‌های آمریکایی تجارت و اقتصاد با چین حدود سه ملیون شغل را در آمریکا شامل می‌شود یا اینکه چین سومین بازار رو به توسعه برای کالاهای آمریکایی است ،لذا تعداد اندکی از مقامات آمریکایی هستند که از سیاست‌های تنظیم کننده را بطه با چین حمایت نمی کنند . همانطور که گفته شد تعدیل فاصله تجاری دو کشور مورد نظر اکثریت بالاتفاق مقامات آمریکایی است.

اختلاف بین مقامات آمریکایی روی این است که آیا اقدامات ترامپ منجر به افزایش خرید چین از آمریکا برای یک یا دو سال خواهد بود و دوباره روند به گذشته برمی‌گردد یا اینکه ساختار روابط دو جانبه طوری ترمیم شود که منافع آمریکا برای دراز مدت تامین شود.

** به نظر شما جنگ تجاری بین آمریکا و چین چه پیامدهایی برای هر دو کشور خواهد داشت؟
استدلال آمریکا ناحق نیست اما روش هایش زورمدارانه و خارج از توافقات بین المللی است. از نظر من در نهایت آمریکا فاصله تجاری خود را با چین کاهش خواهد داد اما این به قیمت کاهش واردات چین از تایوان و کره جنوبی و ژاپن خواهد بود که فصل جدیدتری در روابط تجاری جهان خواهد گشود. برای چین تفاوت زیادی نخواهد کرد اما به‌هم ریختگی در اقتصادهای کوچک‌تر نیاز به تعدیلات جدیدی به‌وجود خواهد آورد.

*منبع: روزنامه قانون،1397،3،29
**گروه اطلاع رسانی**9117**2002