ادامه تلاش اردوغان برای در اختیار داشتن قدرت به تنهایی و بازی ندادن احزاب دیگر اوضاع را در این کشور پیچیده کرد و انفجارهای مرگبار آنکارا پیامد اقدامات اردوغان است.

به گزارش پایگاه خبری و اطلاع رسانی جماران، روزنامه لبنانی السفیر نوشت:ترکیه روز شنبه پس از دو انفجار انتحاری در تظاهرات صلح که حزب«دموکراتیک خلق ها»چپگرای کرد در آنکارا پایتخت ترکیه برگزار کرد،شاهد بزرگترین عملیات تروریستی در تاریخ معاصر خود شد.در این عملیات تروریستی بیش از 100 نفر کشته و صدها نفر دیگر زخمی شدند.پس از محکومیت لازم این اقدام تروریستی و عرض تسلیت به ملت ترکیه دوست باید بگوییم که کاملا عیان شده است که ترکیه وارد تونل تاریکی از بی ثباتی و آشوب سیاسی آن هم پیش از انتخابات پارلمانی زودهنگام شده است؛انتخاباتی که سه هفته دیگر برگزار می شود.پر واضح است که ترکیه به زودی از این تونل خارج نمی شود.

تسلسل حوادث تروریستی

این حادثه سومین حادثه متوالی از زمان انتخابات پارلمانی ترکیه به شمار می رود که ماه ژوئن گذشته برگزار شد و در آن حزب «عدالت و توسعه»حاکم به رهبری«رجب طیب اردوغان»رئیس جمهوری ترکیه اکثریت پارلمانی را که از سال 2002 در اختیار داشت، از دست داد.از آن جایی که اردوغان تمایلی به تشکیل ائتلاف با مجموعه ای از احزاب برای تشکیل دولت جدید ندارد بلکه تمایل به انحصار حاکمیت دارد بر «احمد داوود اوغلو»نخست وزیرش فشار آورد تا مهلت قانونی برای تشکیل دولت بدون آن که توافقی حاصل شود سپری شود.اردوغان  حتی پیش از پایان مهلت قانونی برگزاری انتخابات زودهنگام را اوایل ماه نوامبر آینده اعلام کرد.اردوغان طی دوره سپری شد از انتخابات پارلمانی که به موجب آن حزب دموکراتیک خلق ها به عنوان نخستین حزب کرد در تاریخ ترکیه توانست از حد نصاب ده درصد آرای لازم برای ورود به پارلمان عبور کند و وارد پارلمان ترکیه شود و تا انفجار روز شنبه اردوغان آتش اردوکشی قومی ترکی-کردی را به امید آن که بتواند عقربه های ساعت را به عقب برگرداند و نتایج انتخابات پارلمانی گذشته را با بازگشت به گذشته و با پوشش صندوق های رای لغو کند،شعله ور کرد.برای رسیدن به این نتیجه-ماجراجویی ترکیه شاهد جنگ داخلی نه چندان گسترده میان دولت و کردها در مناطق کردنشین به ویزه در جنوب شرق ترکیه بود که صدها کرد در اثر آن کشته شدند و ذهن مردم ترکیه را به خاطرات دهه های هشتاد و نود قرن گذشته و جنگی داخلی میان شورشیان «پ ک ک »و دولت ترکیه برد.

ترکیه از زمان برگزاری انتخابات پارلمانی اخیر در ماه ژوئن شاهد دو تظاهرات توسط حزب دموکراتیک خلق ها بود که اردوغان آن را متهم می کند که ویترین پ ک ک است و طی این دو تظاهرات دو حادثه مشابه هم و به یک شیوه رخ داد:انفجارهای انتحاری پی در پی در دو تظاهرات مسالمت آمیز هواداران حزب دموکراتیک خلق ها.انفجار نخست اندکی پیش از برگزاری انتخابات پارلمانی اخیر در شهر «دیار بکر»در میان جمع زیادی از هواداران این حزب کرد و انفجار دوم در شهر«سوروچ»در بیستم جولای ماه گذشته باز هم در میان تجمع هواداران این حزب رخ داد که قصد سفر به شهر «عین العرب»(کوبانی)در سوریه برای جنگ علیه گروه تروریستی داعش داشتند.

عاملان حادثه تروریستی

نکته جالب توجه این است که طرف های متهم انفجار آنکارا زیادند و طرف هایی را شامل می شود که گرایش های متضاد و منافع متضاد دارند این خود یعنی اردوکشی اجتماعی بزرگی که ترکیه شاهد آن است کاری کرد که باعث شد سیاست از مسیر طبیعی خود در ترکیه به شکل ویژه ای منحرف شود.زیرا کردها و اردوغان همدیگر را متهم به دست داشتن در این انفجارها می کنند،بیانیه دولت ترکیه نیز داعش را به فهرست متهمان افزوده است.برخی از سیاستمداران نزدیک به حزب حاکم نیز «قدرت های منطقه ای» را متهم به دست داشتن در این حادثه می کنند.انفجارهای آنکارا دو روز پس از آن به وقوع پیوست که پ ک ک قصد خود برای آتش بس یک طرفه در آستانه انتخابات پارلمانی را اعلام کرد و این انفجار به گفته «قدری غورسل»روزنامه نگار معروف ترک مانعی برای آن شد.اما «صلاح الدین دمیرتاش»رهبر حزب دموکراتیک خلق ها از غورسل رک تر بود به طوری که گفت این حمله«حمله دولت ما به ملت ماست».دمیرتاش بی رغبتی خود برای دریافت تسلیت اردوغان یا احمد داوود اوغلو نخست وزیر این کشور را نشان داد و با باور کردها همراهی کرد که معتقدند دولت ترکیه جنگی را علیه آنها به راه انداخته است.چند هفته پیش کردها نگران آن بودند که حزب عدالت و توسعه حوادث امنیتی روز افزودن در مناطق کردنشین را مورد سوء استفاده قرار دهد تا بتواند مراکز رای گیری را  برای اجتناب از برخورد با هواداران پ ک ک از مناطق کردنشین به مکان های دیگر منتقل کند اما شورای عالی انتخابات در ترکیه این پیشنهاد را رد کرد.برای آن که کردها این فرصت را به اردوغان ندهند،پ ک ک چند دقیقه پس از انفجارهای آنکارا به عمد اعلام کرد که همه عملیات های نظامی خود را تا زمان برگزاری انتخابات پارلمانی متوقف می کند و فقط از خود دفاع می کند.

در مقابل،فرضیه دست داشتن گروه تروریستی داعش در این انفجارها بعید نیست زیرا داعش با کردها در سوریه و عراق می جنگد و این گروه منافعش در ضربه های انتقامجویانه از ترکیه اردوغانی است که موضعش درباره این گروه را اخیرا تغییر داده است.همچنین،فرضیه دست  داشتن قدرت های منطقه ای در انفجارها را نمی توان از فهرست احتمال های ممکن دور کرد زیرا ورود ترکیه به تونل بی ثباتی تا حدود زیادی توان تاثیرش در عرصه های نزاع در سوریه و عراق را محدود می کند.

انتخابات آینده

آخرین نظرسنجی ها درباره انتخابات آینده که چند روز پیش از انفجارهای آنکارا انجام شد نشان می دهد که آرای حزب دموکراتیک خلق ها در مقایسه با انتخابات گذشته اندکی بیشتر می شود و در نهایت جایگاه محکمی در پارلمان ترکیه به دست می آورد. رای دهندگان کرد که یک پنجم جمعیت ترکیه را شکل می دهند  هیچ گاه همانند انتخابات پارلمانی گذشته متحد و یکپارچه نبود.در نهایت نیز به احتمال زیاد حادثه اخیر آنکارا احساسات همبستگی با حزب را در میان اقشار چپ ترکیه بیشتر می کند و در پی آن آرای حزب بیشتر می شود.

در مقابل،همین نظرسنجی ها نشان می دهند که میزان آرای حزب عدالت و توسعه چه بسا دو درصد افزایش یابد اما به حساب حزب«جنبش ملی گرا»ی راستگرای تندرو به رهبری «دولت باهشلی».مهمترین نشانه برجسته برای این مساله این است که شاید اردوغان در جذب «طغرل تورکیش»سیاستمدار ترک عضو حزب جنبش ملی گرا به حزبش موفق شده است.با وجود این،همین نظرسنجی ها نشان می دهند که حزب جنبش ملی گرا در پارلمان آینده نیز باقی می ماند  اما حزب  سکولار«جمهوریخواه خلق »کرسی هایی که در انتخابات گذشته به دست آورد را حفظ می کند و حزب دوم به لحاظ کرسی در پارلمان باقی می ماند.خلاصه نظرسنجی ها این است که تغییر اساسی در مقایسه با نتایج انتخابات گذشته رخ نمی دهد به طوری که تغییری اساسی در انتخابات آینده رخ نمی دهد و این یعنی که ترکیه بار دیگر نیاز به ائتلاف حزبی برای تشکیل دولت دارد و این خود دومین ضربه سنگین به اردوغان و حزبش طی چهار ماه به شمار می رود.

خلاصه

حتی اگر فرضیه دست داشتن داعش یا قدرت های منطقه ای در انفجارهای آنکارا درست باشد این یعنی ضعف امنیتی خطرناک در ترکیه است که اجازه می دهد این انفجارها در پایتخت رخ دهد و آن پیامد سیاسی وحشتناک برای حزب حاکم است که فرضیه«ثبات ترکیه»که از آن بهره مند است را اساس متزلزل می کند.همچنین حمله های مکرر به کردها و حزبشان نه فقط فرصت های اردوغان را نزد هوادارانشان از بین می برد بلکه همه فرصت هایش نزد همه جریان های مدنی ترکیه که خارج از حزب عدالت و توسعه هستند را نیز از او می گیرد.بازگشت ترکیه به دوران درگیری میان دولت و شورشیان برای ترکیه و وحدتش بسیار گران تمام می شود.اکنون ناکامی در سیاست خارجی ترکیه نیز اردوغان و حزبش را که به دنبال ادامه در اختیار داشتن کامل قدرت و به هر بهای سیاسی است را در مخصمه گرفتار کرده است.با وجود اردوکشی اجتماعی و فشار بر رسانه و ایجاد ترس از جایگزین ها،همچنان صندوق های رای در ترکیه از دادن آن چه اردوغان می خواهد ابا می کنند.این چنین است که دموکراسی موفق در ترکیه به دست اردوغان تبدیل به «صندوکراسی»اجرایی به درنخور شده است که وظیفه آن تثبیت منافع خانوادگی و دایره های منافع و فساد اطرافیان شده است، حتی اگر بهای آن ایجاد شکاف در وحدت اجتماعی ترکیه باشد.با چشم پوشی از اینکه عاملان انفجارهای شنیع در آنکارا چه کسانی هستند نتیجه سیاسی آن یکی است:ترکیه با قدرت تمام در حال ورود به تونل بی ثباتی است!