به گزارش روز شنبه ایرنا از پایگاه اطلاع رسانی خانه ملت، علیرضا زاکانی رییس کمیسیون ویژه بررسی برجام مجلس از حقوقدانان شرکت کننده در این نشست خواست این کمیسیون را در موضوع تخصصی حقوق عمومی و حقوق بین الملل یاری کنند تا از جایگاه حقوق عمومی و بین الملل، قطعنامه 2331 شورای امنیت سازمان ملل را بررسی کنند.
وی ادامه داد: حقوقدانان بیان کنند که مجلس از چه ظرفیت ها و اصول قانون اساسی می تواند برای بهره گیری حداکثری از قوانین به دولت در اجرای برجام کمک کند.
وحید احمدی رییس کمیته حقوقی کمیسیون ویژه بررسی برجام نیز در این نشست با طرح این سوال که آیا برجام تعهد آور است یا خیر، اظهارداشت: اگر در بین اساتیدو حقوقدانان کسی بر این باور است که تعهد آور و الزام آور نیست دلایل خود را اعلام کند.
وی از چهار حقوقدان شرکت کننده در جلسه امروز کمیسیون ویژه برجام خواست توضیح دهند گلوگاه های جدی در بحث برجام از لحاظ حقوق بین الملل کدام فرازهاست.
نماینده مردم هرسین و کنگاور در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: به این معنا که بدانیم نواقص حقوقی این سند در کجاست تا بتوانیم با در نظر گرفتن آن تصمیم درست را اتخاذ کنیم.

**موسوی: مذاکرات ایران با 5+1 نابرابر بود
سید فضل الله موسوی یکی از اساتید حقوق بین الملل در ادامه این نشست توضیح داد: در خصوص برجام دو گروه مدافع و منتقد وجود دارد مدافعان بر این باورند که در این سند به خوبی نحوه برداشته شدن تحریم ها لحاظ شده است و آنها به طور کلی این موضوع را عنوان می کنند اما ما حقوقدان ها باید بر اساس دلایل و موارد حقوقی از آن دفاع یا به آن انتقاد کنیم.
این حقوقدان با تأکید بر اینکه در حقوق بین الملل دو نکته اصلی در خصوص معاهده ها وجود دارد، گفت: براین اساس معاهده نباید نابرابر باشد اما در مذاکرات ایران با گروه 1+5 یک طرف ایران به تنهایی بود و طرف دیگر 6 قدرت جهانی وجود داشت بنابراین، مذاکرات نابرابر بود.
وی همچنین ادامه داد: در موضوع دوم تهدیدها مدنظر قرار می گیرد به این معنا که نباید تفاهمی براساس تهدیدها صورت بگیرد که اگر چنین شود براساس کنوانسیون 1969 وین آن معاهده لغو می شود اما در طول مذاکرات شاهد بودیم که طرف مقابل مداوم ما را با گزینه نظامی تهدید می کرد.
این استاد دانشگاه توصیه کرد که دولتمردان از این دو نکته برای فرصتی در آینده استفاده کنند تا در صورتی که لازم بود توافق را باطل کنند.
موسوی افزود: در معاهده 1975 بین ایران و عراق شاهد بودیم که صدام حسین به این دلیل از ادامه تعهد سر باز زد که تحت فشار بود هر چند که این استدلال به لحاظ حقوق بین الملل درست نبود.
وی برای بررسی موضوع برجام 7 سوال پیشنهادی مطرح کرد و یادآور شد: باید بررسی شود که آیا برجام از نظر حقوق بین الملل معاهده محسوب می شود یا خیر یا صلاح است که نظام تصمیم بگیرد.
این حقوقدان خاطرنشان کرد: همچنین لازم است بدانیم از نگاه حقوق بین الملل برجام و قطعنامه شورای امنیت چه اصالت و رابطه ای دارند.
موسوی ادامه داد: برخی اعتقاد دارند که بعضی از بندهای برجام لازم الاجرا و تعهدآور است بنابراین باید بررسی کنیم آیا همه برجام تعهد آور است یا بخشی از آن. نکته دیگری که باید مدنظر گرفت مدت اتمام قطعنامه و برجام است چرا که قطعنامه بعد از 10 سال به پایان می رسد اما در برجام مواردی بعد از 10، 15، 25 سال و در برخی موارد تعهد بی انتها باقی می ماند. این سوال به وجود می آید که تفاوت اتمام تعهدات در قطعنامه و برجام چه ارتباطی با هم دارند.
به گفته موسوی لازم است اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی از لحاظ حقوق بین الملل بررسی و گفته شود آیا نیاز به تصویب مجلس دارد یا خیر در سوال آخر این حقوقدان نیز مطرح شد مذاکرات و متن برجام مطابق با قانون الزام دولت به حفظ دستاوردهای هسته ای است یا خیر.

**بقایی:ما توانستیم به تنهایی مقابل قدرت های جهانی بایستیم
اسماعیل بقایی از حقوقدانان تیم مذاکره کننده نیز در این نشست اظهارداشت: اینکه آقای موسوی چند پیش فرض را برای بحث برجام در نظر گرفتند مناسب نمی دانم، وی تأکید دارد که جمهوری اسلامی ایران از موضع ضعف وارد مذاکرات هسته ای شدند همچنین تهدید را عامل دیگری برای بر هم زدن برجام پیشنهاد می کنند اما موضوع این است که ما 35 سال است که با تهدید روبرو هستیم و با اراده توانستیم به تنهایی در مقابل تهدیدها بایستیم.
وی با بیان این که در طول 12 سال گذشته و به ویژه 22 ماه مذاکرات ایران آگاهانه وارد میدان گفتگو شده است، ادامه داد: حضور ایران در مذاکرات این نکته را به جهانیان مخابره کرد که ما توانستیم به تنهایی در مقابل قدرت های جهانی با اقتدار بایستیم و از منافع ملت کوتاه نیاییم.
سید حسین سادات میدانی یکی دیگر از اعضای حقوقی تیم مذاکره کننده کشور در پاسخ به تعهدآور بودن برجام گفت: در طول مذاکرات و تنظیم سند روی چند اصول از جمله انعطاف عمل، عدم اعتماد و در نظر گرفتن میزان قدرت طرف مقابل براساس قوانین داخلی و مورد نظر قرار گرفت تا در نهایت سندی تنظیم شد که براساس اراده های سیاسی الزام آور باشد.
وی ادامه داد: در سند برجام توازن و انعطاف در خصوص تعهدات دو طرف در نظر گرفته شد تا به نوعی سند در فضای آزادی عمل سیاسی تنظیم شود. باید توجه داشت که حقوق داخلی متفاوت از حقوق بین الملل است شاید در مواردی بتوان براساس حقوق بین الملل کشوری را متعهد کرد اما از لحاظ حقوق داخلی آن دولت نتواند تعهدات خود را اجرایی کند.
این حقوقدان اظهار داشت: در سند برجام از واژه هایی استفاده شد که براساس حقوق سیاسی و نرم باشد تقریبا ماه مارس بود که طرفین تشخیص دادند که از الزامات حقوقی به سمت حقوق سیاسی حرکت کنند و از مفاهیم سیاسی به جای مفاهیم حقوق بین الملل استفاده شود این کار باعث می شود انعطاف عمل و آزادی عمل سیاسی در آینده برای طرفین ایجاد شود.

**طبیب زاده:قطعنامه ضمیمه شورای امنیت سازمان ملل الزام آور بودن برجام را تایید می کند
طبیب زاده از دیگر حقوقدانان نیز با بیان اینکه دو نکته معاهده ها را تعهد آور و الزام آور می کند ادامه داد: اگر بگوییم برجام الزام آور نیست چطور می توانیم از آثار درازمدتی که بعد از روز اجرا ایجاد می شود چشم پوشی کرد همچنین قطعنامه ضمیمه شورای امنیت سازمان ملل نیز موضوعی است که الزام آور بودن برجام را تأیید می کند.
وی ادامه داد: اگر الزام آور نیست پس چطور ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل است اگر ذیل فصل هفتم نیست پس چطور این موضوع در برجام ضمیمه شده است.
این حقوقدان یادآور شد: اینگونه معاهده ها حرف و حدیث بسیاری دارد و به اسم سند دو وجهی از آن یاد می شود چرا که هم برجام وجود دارد و هم قطعنامه و نمی توان هر دو را به تنهایی مورد بررسی قرار داد.
سیام**9121** 1336