شناسهٔ خبر: 76054449 - سرویس علمی-فناوری
نسخه قابل چاپ منبع: ایمنا | لینک خبر

یادداشت|

شهرهای اسفنجی؛ راه‌حل طبیعت‌بنیاد برای بحران آب

با افزایش تهدیدهای ناشی از تغییرات اقلیمی، از جمله سیلاب‌های شدید و خشکسالی‌های طولانی‌مدت، مفهوم «شهر اسفنجی» به‌عنوان راهکاری نوین و پایدار برای مدیریت هوشمند آب شهری مطرح شده است؛ رویکردی که با جذب، ذخیره و تصفیه آب باران تاب‌آوری شهرها در برابر کم‌آبی و خشکسالی را افزایش می‌دهد.

صاحب‌خبر -

به گزارش خبرگزاری ایمنا؛ سعید ابراهیمی، معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهردار اصفهان در یادداشتی نوشت: «در رویارویی با چالش‌های فزاینده تغییرات اقلیمی از جمله سیلاب‌های مخرب و خشکسالی‌های طولانی‌مدت، مفهوم «شهر اسفنجی» به عنوان یک پارادایم تحول‌آفرین درجهت مدیریت آب ظهور کرده است.

برخلاف رویکردهای سنتی که بر دفع سریع آب‌های سطحی از طریق شبکه‌های زهکشی تأکید دارند، شهر اسفنجی با الهام از چرخه طبیعی آب طراحی می‌شود تا همانند یک اسفنج، هر چه بیشتر آب باران را در خود جذب، ذخیره و تصفیه کند.

این شهرها با ایجاد زیرساخت‌های سبز گسترده—از جمله پیاده‌روهای نفوذپذیر، بام‌های جاذب آب و حوضچه‌های ذخیره‌سازی—نه تنها بر کنترل سیلاب مسلط می‌شوند، بلکه با تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی و ایجاد ذخایر آبی غیرمتمرکز، تاب‌آوری شهری را در برابر خشکسالی به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهند.

اجرای این ایده مستلزم تحولی اساسی در نگرش به طراحی شهری است. در یک شهر اسفنجی، هر پارک به یک مرکز مدیریت آب باران تبدیل می‌شود که می‌تواند در زمان بارش‌های شدید، حجم عظیمی از آب را در خود جای دهد.

جوی‌ها و نهرهای طبیعی جایگزین کانال‌های بتنی می‌شوند تا آب به آرامی نفوذ کرده و همزمان منظره‌ای زیبا و زیست‌گاهی برای گونه‌های محلی ایجاد کند. حتی فضاهای عمومی همچون زمین‌های بازی و میدان‌ها به‌گونه‌ای طراحی می‌شوند که در مواقع ضروری به حوضچه‌های موقت ذخیره آب تبدیل گردند. این رویکرد یکپارچه، مرز بین محیط ساخته‌شده و سیستم طبیعی آب را از بین برده و شهر را به بخشی فعال از چرخه اکولوژیک محلی تبدیل می‌کند.

فراتر از مزایای فنی، شهرهای اسفنجی تأثیرات اجتماعی و اقتصادی عمیقی به همراه دارند. این شهرها با کاهش هزینه‌های زیرساختی سنگین مربوط به سیستم‌های زهکشی و تصفیه، مقرون‌به‌صرفه‌تر هستند.

از سوی دیگر، با ایجاد فضاهای سبز چندمنظوره و افزایش دسترسی به آب برای آبیاری فضای سبز، کیفیت زندگی شهروندان را ارتقا می‌دهند و ارزش املاک را افزایش می‌دهند. در نهایت، شهر اسفنجی نماد هماهنگی جدیدی بین توسعه شهری و چرخه‌های طبیعی است که نه‌تنها یک راه‌حل مهندسی، بلکه یک فلسفه برنامه‌ریزی است که تاب‌آوری، پایداری و زیبایی‌شناسی را در پاسخ به یکی از بزرگترین چالش‌های قرن بیست و یکم در هم می‌آمیزد.»