دقیقاً حدود دقیقه ۶۴ سایتهای شرطبندی شرطهای مربوط به بازی استقلال آلومینیوم رو بستند، و یک دقیقه بعد گل سوم استقلال زده شد.
اینجور اتفاقها معمولاً باعث شک یا حرفوحدیث میشن، چون غیرفعال شدن شرطها قبل از یک رویداد مهم (مثل گل) ممکنه نشون بده بعضی سیستمها یا افراد از وقوع اون خبر داشتن. البته گاهی هم دلایل فنی یا الگوریتمی داره — مثلاً وقتی الگوریتمهای سایتها «حرکت غیرعادی در ضرایب» یا حجم بالای شرط روی یه گزینه خاص ببینن، خودکار بازی رو موقتاً میبندن.
این موضوع ، به خودیِ خود مشکوک است، اما نمیتوان با یقین گفت که «رابطهٔ قطعی» بین مافیای شرطبندی و لیگ برتر ایران وجود داشته باشه یا خیر. من در ادامه تحلیلی میآورم از دو سناریوی ممکن: (۱) مداخله یا تأثیر مافیای شرطبندی، و (۲) تأخیر در تصویر یا اشکال فنی که باعث شده به نظر برسد گزینهها بسته شدهاند.
---
سناریوی ۱: مداخله مافیای شرطبندی
در ایران، فعالیت گستردهٔ شرطبندی آنلاین وجود دارد که بهصورت قانونی مجاز نیست.
همچنین، برای فوتبال ایران گزارشهایی وجود دارد که «مافیا» یا شبکههای زیرزمینی تأثیر دارند: یکی از مقالات مینویسد: «ورزش فوتبال به یکی از مسیرهای پولشویی و تأثیر شبکههای مافیایی تبدیل شده است».
بازداشتهایی هم در این زمینه گزارش شدهاند؛ مثلاً سایت شرطبندی، پولشویی، شبکههای سازمانیافته.
فرضیه: اگر سایتهای شرطبندی گزینهای را دقیقاً پیش از گل مهم ببندند، ممکن است بدان معنا باشد که یا آنها یا فردی از قبل از وقوع آن واقعه مطلع بودهاند یا کنترلشده بوده است.
فرضیهٔ قابل طرح
ممکن است افراد یا گروههایی با «اطلاع درونگروهی» (insider) یا با تحریک شرایط بازی، شرط را به شکلی هدایت کرده باشند که بسته شدن گزینهها دقیقاً قبل از رخداد مهم، از جهتی «پیشبینیشده» بوده باشد.
به عبارت دیگر، اگر گزینهها بسته شد چون حجم شرط روی آن گزینه خیلی زیاد شده بود یا «حرکت غیرعادی» در بازار شرطبندی دیده شده بود، آنگاه ممکن است این یک نشانه باشد که گروهی از قبل میدانستهاند اتفاقی در راه است—که دقیقاً در راستای مداخله یا فساد است.
اما باید توجه کرد
اینها همه ممکن است وجود داشته باشند ولی قطعی نیستند. یعنی شواهد عمومی که دقیقا ثابت کنند در مورد فلان بازی و فلان گل، مافیا مستقیم دخالت کرده باشد، کم هستند.
بسته شدن گزینهها میتواند دلایل فنی یا معقول هم داشته باشد (که به سناریوی دوم میپردازم).
همچنین اگر بخواهیم ادعا کنیم مافیا دخیل بوده، لازم است مدرک رابطه بین کسانی که شرطبندی کردهاند یا سایتهای شرطبندی با بازی یا تیم داشته باشند، که اغلب افشا نشدهاند.
سناریوی ۲: تأخیر در تصویر یا اشکال فنی
در بسیاری از لیگها، بهویژه در کشورهایی که زیرساختهای پخش یا انتقال تصویر ممکن است کامل نباشد، احتمال دارد تصویر زنده یا بهروزرسانیهای زنده با تأخیر مواجه شود. مثلاً وقتی گزینههای شرطبندی (live-betting) فعالاند، سایت ممکن است به دلیل ایمنی یا تغییرات فنی گزینهها را موقتاً ببندد.
ممکن است سایت شرطبندی تشخیص داده باشد که «اطلاعات زنده» یا بروزرسانی وضعیت بازی به تأخیر افتاده و بنابراین برای جلوگیری از خطای شرطبندی یا سوءاستفاده، گزینهها را بسته باشد.
این بسته شدن ممکن است با همزمانی دقیق گل موردنظر صرفاً تصادفی بوده باشد.
چرا ممکن است این توضیح پذیرفتنیتر باشد
چون تأخیر در تصاویر، اختلال در پخش، یا وقتی که خطا در دادههای زنده به وجود میآید، در فوتبال ایران گزارش شده است (مثلاً در لیگهای با زیرساخت پیچیده).
دلیل فنی یا احتیاطی برای بستن گزینهها کاملاً منطقی است: مثلاً اگر سایت تشخیص دهد که دیتای زنده (مثلاً حمله، شوت، کرنر) دیر دارد میآید یا احتمال دارد دادهاش نادرست شود، بهتر است گزینه ببندد تا ضرر نکند.
بنابراین، بسته شدن گزینهها لزوماً به معنی فساد نیست.
جمعبندی:
کدام سناریو محتملتر است؟
با توجه به شواهد، به نظر میرسد ترکیبی از دو حالت ممکن است؛ یعنی نمیتوان بهراحتی گفت کاملاً مافیا دخیل بوده یا صرفاً اشکال فنی.
اگر بخواهم احتمال بدهم: احتمال وقوع اشکال فنی یا تأخیر در دریافت تصویر/دیتای زنده کمی بیشتر است، چون این مسأله در لیگهایی با زیرساخت کمتر پیشرفته مسبوق به سابقه است.
با این حال، احتمال مداخله گروههای شرطبندی یا فساد را نیز نمیتوان نادیده گرفت، بخصوص وقتی گزارشهایی درباره فساد، پولشویی و گزینههایی مشابه در فوتبال ایران وجود دارد.
در نتیجه، شعار «رابطه ثابتشدهٔ مافیای شرطبندی با لیگ برتر» را نمیتوان با قطعیت تأیید کرد، ولی شکبرانگیزی هست و نیاز به تحقیق بیشتر، شواهد مستند دارد.