به گزارش خبرنگار ایرنا، آنالنا بائربوک رئیس هشتادمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز پنجشنبه به وقت محلی در نشست مجمع عمومی سازمان ملل درباره گزارش دیوان بین‌المللی دادگستری افزود: در زمانی که حقوق بین‌الملل تحت فشار شدید قرار دارد و شاهد نقض آشکار اصول بنیادین آن هستیم، نیاز داریم که کشورهای عضو در کنار دیوان برای عدالت بین‌المللی مبارزه کنند و ناقضان آن را پاسخگو کنند.
بائربوک گفت: از همان آغاز تاسیس دیوان در سال ۱۹۴۶، نخستین رئیس دیوان بین‌المللی دادگستری به‌روشنی بیان کرد که سلامت و دوام این نهاد وابسته به میزان اعتمادی است که به آن داریم، و میزان بهره‌برداری ما از ظرفیت‌های آن.در دهه‌های پس از آن، هم اعتماد به دیوان و هم میزان مراجعه به آن افزایش یافته است.
وی افزود: در سال ۱۹۶۸ که سال نخستین گزارش به مجمع عمومی بود، تنها سه پرونده اختلافی در جریان بود و هیچ درخواستی برای نظر مشورتی مطرح نشده بود. در مقابل، امسال دیوان سه رأی صادر کرده و یک نظر مشورتی ارائه داده است و در مجموع ۲۳ پرونده اختلافی و دو روند مشورتی در فهرست عمومی خود داشته است.
رئیس مجمع عمومی سازمان ملل گفت: کشورهای عضو با اتکا به صلاحیت دیوان دریافته‌اند که به‌جای اقدام یک‌جانبه یا در بدترین حالت، توسل به زور، استفاده از سازوکارهای حل‌وفصل مسالمت‌آمیز اختلافات در عرصه جهانی، به نفع خود آنها است.
بائربوک افزود: کشورهای عضو برای رسیدگی به مسائلی که فراتر از ظرفیت یا صلاحیت یک کشور واحد هستند، به دیوان مراجعه می‌کنند. نمونه بارز آن، نظر مشورتی تاریخی دیوان در ژوئیه گذشته دربارهٔ تعهدات کشورها در قبال تغییرات اقلیمی است. در آن روند، ۹۶ کشور مشارکت داشتند که نشان‌دهنده اهمیت موضوع و وزن حقوقی آرای دیوان در جامعه بین‌المللی است.
رئیس مجمع عمومی سازمان ملل اضافه کرد: در حالی که کشورهای عضو بیش ازپیش به دیوان مراجعه می‌کنند، اغلب این مراجعه‌ها در مواردی است که کشورها حتی بر سر اصول پایه‌ای حقوق بین‌الملل اختلاف دارند. آنها مسولیت پر کردن خل ناشی از ناتوانی یا بی‌میلی جامعه بین‌المللی و گاه شورای امنیت برای اقدام، و نیز محدودیت‌های قدرت در مجمع عمومی را به دیوان واگذار می‌کنند.
وی تصریح کرد: نظر مشورتی اخیر درباره وضعیت خاورمیانه گویای همین واقعیت است. این نظر، درباره تعهدات مرتبط با حضور و فعالیت‌های سازمان ملل، سایر سازمان‌های بین‌المللی و کشورهای ثالث در سرزمین‌های اشغالی فلسطین، در پاسخ به پرسش مطرح‌شده از سوی مجمع عمومی، قطعیت حقوقی درباره تعهدات دولت اسرائیل تحت حقوق بین‌الملل ارائه داد.
وی افزود: به‌نظر می‌رسد که با ادامه چالش‌های نوظهور در جهان، نقش دیوان بین المللی دادگستری نیز بیش‌ازپیش برجسته خواهد شد. در حالی که از اعتماد به دیوان استقبال می‌کنیم، باید محدودیت‌ها و ظرفیت‌های آن را نیز به رسمیت بشناسیم.
رئیس مجمع عمومی سازمان ملل گفت: همان‌طور که در مورد سازمان ملل به‌طور کلی، و در بحث‌های ما پیرامون هدف یو ان ۸۰، دیوان بین‌المللی دادگستری نیز تنها در چارچوب امکانات خود می‌تواند عمل کند. با دو برابر شدن میانگین تعداد پرونده‌ها و چهار برابر شدن درخواست‌های اقدامات موقت در سال، منطقی است که دیوان نیازمند منابع بیشتری باشد.
این مقام سازمان ملل گفت: دیوان بین المللی دادگستری درخواست افزایش ۶ درصدی بودجه خود را برای رسیدگی به این دغدغه‌ها مطرح کرده است. اگر منشور سازمان ملل قانون اساسی جهانی ما است، دیوان ابزاری است که این قانون را زنده نگه می‌دارد و کشورها را پاسخگو می‌سازد.اما موفقیت دیوان تنها به ثبت پرونده‌های جدید یا درخواست نظر مشورتی محدود نمی‌شود.
بائربوک ادامه داد: موفقیت آن زمانی تحقق می‌یابد که احترام به دیوان به‌عنوان داور چندجانبه حفظ شود؛ احترام به آرای دیوان، تعهدات چندجانبه و الزامات حقوقی تحت حقوق بین‌الملل و اجرای تصمیمات دیوان.