به گزارش رکنا، آیا می‌دانید که آه کشیدن نه تنها می‌تواند به کاهش فشار روحی و روانی کمک کند، بلکه فواید شگفت انگیزی برای سلامت ریه‌ها دارد؟ یافته‌های جدید علمی نشان می‌دهد که این عمل درواقع راهی برای تنظیم مجدد بدن و به‌ویژه مایع پوشاننده ریه‌ها است.
نقش اساسی سورفکتانت‌ها در عملکرد ریه‌ها
سورفکتانت‌های ریوی نوعی ترکیب از فسفولیپیدها و پروتئین‌ها هستند که بر سطح خارجی اندام‌های تنفسی قرار می‌گیرند. این مواد مانند یک روان‌کننده باعث کاهش کشش سطحی و کمک به عملکرد مناسب ریه‌ها در هنگام تنفس می‌شوند. اهمیت بودن این مواد به حدی است که کمبود آنها در نوزادان نارس که قبل از هفته بیست و هشتم بارداری به دنیا می‌آیند، می‌تواند موجب از بین رفتن برخی از آلوئول‌های ریه‌های آنان شده و حتی به مرگ منجر شود.
در دهه ۱۹۸۰، محققان متوجه شدند که این مشکل خطرناک می‌تواند با استفاده از استخراج سورفکتانت‌های مشابه از ریه‌های حیوانات و تزریق آن به ریه‌ی نوزاد کاهش یابد.
تأثیر نفس‌های عمیق بر تنش سطحی سورفکتانت‌ها
به نقل از پی‌اس، یان ورمانت ، محقق مؤسسه فناوری فدرال زوریخ، خاطرنشان کرد که این روش برای نوزادان بسیار موفقیت‌آمیز است. این مایع سطح ریه‌ها را می‌پوشاند و موجب می‌شود که ریه‌ها انعطاف‌پذیرتر یا به اصطلاح علمی، سازگارتر شوند.
اما شرایط بحرانی ناشی از ویروس کووید-۱۹ ، چالش‌های جدیدی به دنبال داشت. این بیماری بسیاری از افراد بالغ را به سندروم زجر تنفسی حاد مبتلا کرد و مشاهده شد که روش‌های استاندارد استفاده شده برای درمان نوزادان نارس، روی بیماران بالغ تأثیرگذار نیست.
ورمانت توضیح داد: موضوع تنها به کاهش کشش سطحی محدود نمی‌شود، بلکه تنش های مکانیکی در خودِ مایعات نیز اهمیت دارند.
دلیل علمی اثر بخشی آه کشیدن
برای درک بهتر، محققان شبیه‌سازی‌های دقیقی از تنفس‌های عمیق انجام داده و تأثیر این عمل بر سورفکتانت‌های ریوی را بررسی کردند. نتایج نشان داد که تنش سطحی مایعات موجود در ریه‌ها بعد از تنفس عمیق کاهش می‌یابد، که نشان‌دهنده یک توضیح فیزیکی برای احساس تسکین همراه با آه کشیدن است.
مطالعه همچنین نشان داد که سورفکتانت‌ها به‌صورت لایه‌های مختلف در سطح ریه قرار دارند. تحقیقی که توسط ماریا نوائس-سیلوا انجام شد، توضیح داد که لایه سطحی ریه که مستقیماً با هوا در تماس است، کمی سختی بیشتری نسبت به سایر لایه‌ها دارد. زمانی که این لایه‌ها از حالت تعادل خارج شوند، بهترین روش برای بازگرداندن تعادل، کشیدن نفس‌های عمیق است. این عمل باعث می‌شود که مایع ریوی، لایه‌ی بیرونی خود را از نو تنظیم کند.
امید به درمان‌های بهتر در آینده
ورمانت خاطرنشان کرد: این وضعیت، حالتی خارج از تعادل ترمودینامیکی است که تنها با اعمال نیروهای مکانیکی قابل حفظ است. تحقیقات قبلی همچنین نشان داده‌اند که کشش سطحی ریه‌ها به مرور زمان و در پی انجام تنفس‌های سطحی ، افزایش می‌یابد.
تیم تحقیقاتی ورمانت امیدوار است که نتایج این پژوهش بتواند به اقدامات بهینه‌تر در درمان مشکلات ریه بزرگسالان کمک کند. یکی از ایده‌های آینده‌نگرانه ایجاد سورفکتانت‌های مصنوعی از طریق شناسایی دقیق ترکیبات هر لایه مایع خواهد بود.
در نهایت، در شرایط فعلی بهترین کار این است که لحظه‌ای توقف کنید و یک نفس عمیق و آرامش‌بخش بکشید تا به تنظیم طبیعی مایعات ریه‌های خود کمک کنید.